Προβλήματα λόγω της καθυστερημένης επανένταξης της Βρετανίας στο Horizon Europe

Αν και η επανένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου στο Horizon Europe έτυχε συντριπτικής υποστήριξης από την ακαδημαϊκή κοινότητα, ορισμένοι λένε ότι τα χρόνια που χρειάστηκαν – και η διστακτικότητα του πρωθυπουργού Rishi Sunak – προκάλεσαν σοβαρή ζημιά και «δεν είναι κάτι το αξιέπαινο».

Μετά από μήνες διαπραγματεύσεων σχετικά με τις ετήσιες συνεισφορές του Λονδίνου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου κατέληξαν σε συμφωνία επί της αρχής σχετικά με τη σύνδεση του Ηνωμένου Βασιλείου με το πρόγραμμα Horizon Europe στο πλαίσιο της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας, σύμφωνα με κοινό δελτίο τύπου.

Πολλοί εμπειρογνώμονες της επιστημονικής κοινότητας αντέδρασαν θετικά στην είδηση.

«Η σημερινή συμφωνία θα διευκολύνει την ανανέωση των συνεργασιών σε ολόκληρη την Ευρώπη, εδραιώνοντας τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου ως κορυφαίου ερευνητικού προορισμού και προσελκύοντας κορυφαία επιστημονικά ταλέντα από όλο τον κόσμο για την επίτευξη μελλοντικών πρωτοποριακών ανακαλύψεων», δήλωσε ο καθηγητής Sir Nilesh Samani, ιατρικός διευθυντής στο British Heart Foundation.

Ωστόσο, άλλοι αναγνώρισαν ότι η καθυστέρηση στην επίτευξη αυτής της συμφωνίας και τα πολιτικά κίνητρα της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου πίσω από αυτήν προκάλεσαν σοβαρή ζημία.

«Η διστακτικότητα του Sunak ήταν μια απροσδόκητη τροπή και -αν και είχε σχεδόν σίγουρα πολιτικά κίνητρα- υποδηλώνει έλλειψη κατανόησης», δήλωσε στη EURACTIV ο Dr Jonathan Memel, Senior Manager of Grants στην Ayming UK.

«Πολλές ζημιές έχουν ήδη γίνει. Τα τρία τέταρτα των επιχειρήσεων του Ηνωμένου Βασιλείου είχαν ήδη ή σχεδίαζαν να μεταφέρουν τις δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης (Ε&Α) στο εξωτερικό μεταξύ 2022 και 2023, ενώ το 63% του συνόλου των επιχειρήσεων θα μεταφέρουν τη δραστηριότητά τους σε χώρες της ΕΕ», πρόσθεσε.

«Η συμμετοχή στο Horizon Europe τέθηκε σε κίνδυνο από τα σχέδια των συντηρητικών για το Brexit, καθώς κατέστησαν αδύνατο για τα βρετανικά πανεπιστήμια να διαμορφώσουν το πρόγραμμά τους και έθεσαν σε κίνδυνο τη συμβολή στην επιστήμη, την καινοτομία και την εκπαίδευση – μόνο και μόνο για τους πολιτικούς τους στόχους», δήλωσε στη EURACTIV η Βρετανίδα επιστήμονας και αναπληρώτρια καθηγήτρια ειδήσεων και πολιτικής επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Monash Emma Briant.

«Έχοντας βλάψει την ανώτατη εκπαίδευση, το να βρούμε έναν τρόπο να ξεπληρώσουμε το προηγούμενο status quo που βοηθήσαμε να δημιουργηθεί, δεν είναι κάτι το αξιέπαινο», πρόσθεσε η ίδια.

«Η κυβέρνηση πρέπει να στηρίξει τις βρετανικές επιχειρήσεις για να αξιοποιήσουν στο έπακρο το πρόγραμμα τα επόμενα χρόνια. Ο κίνδυνος είναι ότι έχουμε δει πολλές παλινωδίες στο Horizon και, με τους Εργατικούς να προηγούνται στις δημοσκοπήσεις, ο κίνδυνος είναι να βρεθούμε με μια νέα πολιτική 18 μήνες αργότερα», δήλωσε η Memel.

Το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να συνεισφέρει οικονομικά στον προϋπολογισμό της ΕΕ και υπόκειται σε όλες τις εγγυήσεις της Συμφωνίας Εμπορίου και Συνεργασίας, σύμφωνα με το κοινό δελτίο τύπου. Εκτιμάται ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεισφέρει κατά μέσο όρο σχεδόν 2,6 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για τη συμμετοχή του τόσο στο πρόγραμμα Horizon Europe, όσο και στο Copernicus που αφορά το διάστημα.

Το Συμβούλιο πρέπει τώρα να εγκρίνει αυτή την πολιτική συμφωνία προτού εγκριθεί επίσημα από την Ειδική Επιτροπή ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου για τη συμμετοχή σε προγράμματα της Ένωσης.