Γιώργος Βενέτης
Η Αθήνα αισιοδοξεί ότι στη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας (ΑΣΣ) των δύο χωρών που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα στις 7 Δεκεμβρίου θα γίνει ένα «ακόμα» βήμα στην πορεία..βελτίωσης των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας. Ποια είναι όμως τα προηγούμενα «βήματα βελτίωσης» που να δικαιολογούν την προσμονή για «ένα ακόμη βήμα»; Η ελληνική κυβέρνηση επιλέγει να βλέπει το δένδρο και να αποκρύπτει το δάσος. Προβάλλεται διαρκώς στο δημόσιο διάλογο η μείωση του δείκτη παραβιάσεων στον εναέριο χώρο του Αιγαίου, που πράγματι είναι ένα θετικό γεγονός. αλλά αποκρύπτεται- αποσιωπάται, ότι στη θάλασσα γίνεται επίδειξη σημαίας με την κατάσταση να έχει χειροτερέψει ακόμη και με βάση όσα ίσχυαν πριν από το σεισμό.
Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοινώθηκαν, οι παραβιάσεις των χωρικών υδάτων από Τούρκους το διάστημα Ιανουάριος-Ιούλιος 2022 ήταν 792. Το ίδιο διάστημα το 2023 καταγράφηκαν 909 παραβιάσεις! Η αναφορά αφορά μόνο στις παραβιάσεις από σκάφη του τουρκικού ναυτικού και της ακτοφυλακής. Δεν υπάρχει καταγραφή των παραβιάσεων που γίνονται από τον τουρκικό αλιευτικό στόλο.
Ο Νίκος Σταμούλης, Πρόεδρος της Ένωσης πλοιοκτητών παράκτιας αλιείας, αναφέρθηκε στον μεγάλο κίνδυνο σύντομα το Αιγαίο να μην έχει ψάρια, για μια σειρά λόγων, εκ των οποίων και η παράνομη αλιεία των Τούρκων οι οποίοι «λεηλατούν» ότι υπάρχει στο Αιγαίο.«Έχουμε υποστεί τεράστια οικονομική καταστροφή λόγω της παράνομης αλιείας των Τούρκων από την άλλη πλευρά του Αιγαίου. Οι ποσότητες των ελληνικών ψαριών είναι ελάχιστες πια. Δεν γίνεται κανένας έλεγχος και καμία αστυνόμευση εδώ και πολλά χρόνια».
Τουρκικές προκλήσεις
Ο Ερντογάν δεινός διαπραγματευτής επέλεξε ως δόλωμα την ελαχιστοποίηση των παραβιάσεων του FIR ένα θέμα ήσσονος στρατηγικής σημασίας για την Άγκυρα, για να ρίξει τους τόνους. Παρά ταύτα, η Τουρκία συνεχίζει την αναθεωρητική της πολιτική και εκφράζει στην πράξη τις επεκτατικές τις επιδιώξεις. Όπως φαίνεται δεν συμμερίζεται την «αγωνία» και το «άγχος» μας να διατηρήσουμε το «καλό» κλίμα παραβλέποντας τις επιθετικές δηλώσεις και πράξεις της τουρκικής πλευράς. Η ελληνική πλευρά δείχνει μία ανεξήγητη σπουδή να διεξαχθεί διάλογος, ενώ η Άγκυρα επιμένει στην αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στον αέρα και στη θάλασσα.. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ανέχεται προκλητικά τις τουρκικές προκλήσεις με προκάλυμμα την ελαχιστοποίηση των παραβιάσεων στο Αιγαίο, η οποία γίνεται σημαία από τα συστημικά ΜΜΕ.
Πρόσφατα ο Χακάν Φιντάν έριξε λάδι στη φωτιά, καθώς μιλώντας στην τουρκική Εθνοσυνέλευση αναφέρθηκε σε τουρκική μειονότητα σε Θράκη και Δωδεκάνησα. Τη σκυτάλη των τουρκικών προκλήσεων πήρε ο αρχηγός του τουρκικού ναυτικού ο οποίος αμφισβήτησε με δηλώσεις του την κυριαρχία ελληνικών νησιών κατηγορώντας την Ελλάδα ότι αυξάνει την ένταση. Δεν πρέπει να διαλάθει προσοχής το γεγονός ότι η Ζουράφα (ελληνική βραχονησίδα) περιλαμβανόταν στους χάρτες προσομοίωσης στην πρόσφατη τουρκική άσκηση στο Βόρειο Αιγαίο.
Ένα ακόμη σαφές μήνυμα προς την Αθήνα, είναι η έκδοση «νόταμ» που αφενός μπλοκάρει, αφετέρου διχοτομεί το Αιγαίο, από τις 27 Νοεμβρίου έως τις 17 Δεκεμβρίου. Η δέσμευση περιοχών με «νόταμ» ξεπερνά ακόμη και αυτόν τον 25ο μεσημβρινό. Επί πλέον η τουρκική κυβέρνηση στο πλαίσιο της άσκησης «Doğu Akdeniz» (Ανατολική Μεσόγειος 2023), δέσμευσε περιοχές στα βόρεια της Κύπρου που εμπίπτουν εντός της κατεχόμενης Κυπριακής ΑΟΖ. Στην άσκηση που σκοπίμως δόθηκε πολυεθνικός χαρακτήρας, συμμετείχαν 9 κράτη. Τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία σιώπησαν για να μη χαλάσει το καλό κλίμα. Εν τούτοις η Τουρκία, μέσω του διεθνούς χαρακτήρα της άσκησης αποκτά επιχειρησιακό πλεονέκτημα, το οποίο έμμεσα γίνεται δεκτό από τους συμμετέχοντες και κατ’ επέκταση από τη διεθνή κοινότητα. Η συμμετοχή χωρών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, καθώς και κρατών από άλλες γεωπολιτικές περιοχές, όπως το Αζερμπαϊτζάν, νομιμοποιεί στρατηγικά τον κυρίαρχο ρόλο της στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ΄Αγκυρα αποκτά γεωπολιτικό πλεονέκτημα στην πράξη, εκμεταλλευόμενη την ανοχή και την αδράνεια της Ελλάδας και της Κύπρου που δεν έχουν προχωρήσει σε ανάλογες στρατηγικές κινήσεις
Ένα ακόμη βήμα της συνεχούς πολιτικής προκλήσεων και «εμπρηστικών» δημόσιων τοποθετήσεων της Άγκυρας, αποτέλεσε η ενέργεια της παγκοσμίου φήμης εγκυκλοπαίδειας Britannica, να εμφανίσει, όπως είναι αυτονόητο, τα νησιά του Αιγαίου ως ελληνικά. Το Κέντρο Στρατηγικών Μελετών της Τουρκίας ανέφερε ότι αυτή η πράξη είναι προκλητική, καλώντας, μάλιστα, τους εθνικιστικούς κύκλους να αντιδράσουν. «Η Britannica εμφανίζει ολόκληρη τη “Θάλασσα των Νήσων” ως ελληνικό έδαφος», έγραψε το Κέντρο, χαρακτηρίζοντας ως «σκάνδαλο» τον χάρτη της εγκυκλοπαίδειας, στο λήμμα για την Ελλάδα.
Στους ελληνικούς διπλωματικούς κύκλους παρακολουθούν τα διάφορα επεισόδια της τουρκικής κλιμάκωσης και τις προκλητικές δηλώσεις με «ψυχραιμία» μη τυχόν χαλάσει το «καλό» κλίμα και εκνευρισθεί ο τούρκος πρωθυπουργός και ακυρώσει την επίσκεψή του… Μετά τα όσα αναφέρθηκαν, το να διατείνεται η ελληνική πλευρά ότι πρέπει να συζητήσουμε με την Τουρκία τώρα που το κλίμα είναι «καλό», αποτελεί εμπαιγμό που υποκρύπτει σκοπιμότητα. Προφανώς υπάρχει πίεση από τη Δύση για τη διαμόρφωση κλίματος συνεννόησης και συνύπαρξης μεταξύ των δύο χωρών, ώστε να διατηρηθεί αρραγής η νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, με τα μέτωπα της Ουκρανίας-Γάζας ανοιχτά.
Η διπλωματία του κατευνασμού
Το ελληνικό κατεστημένο θεωρεί ότι με το κατευνασμό θα εξημερώσουμε το θηρίο. Στο πλαίσιο αυτό υπάρχει μία πρωτοφανής ανοχή, που έχει επιτρέψει την Τουρκία να δρα πειρατικά στο Αιγαίο, αποκαθηλώνοντας την μία μετά την άλλη τις περίφημες κόκκινες γραμμές… Η Τουρκία έχει μακρά παράδοση ευέλικτης και πραγματιστικής διπλωματίας. Τελώντας σε εθνικιστικό παροξυσμό, έχει πλέον στρατιωτικοποιήσει πλήρως την εξωτερική της πολιτική και δεν υπάρχει πρόθεση εγκατάλειψης του καθαρά επεκτατικού της δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» που έχει ως στόχο τον εναέριο, θαλάσσιο, υποθαλάσσιο, και σε δεύτερο χρόνο τον εδαφικό έλεγχο περιοχών του ανατολικού Αιγαίου.
Ο Ερντογάν θα επιδιώξει να “τελειώσει” με τα θέματα Αιγαίου και Κύπρου, εκμεταλλευόμενος τη δηλωμένη διάθεση υποχώρησης της Αθήνας. Το ελληνικό πολιτικό προσωπικό πρέπει να αποβάλλει το φοβικό σύνδρομο, το οποίο αυξάνει την τουρκική βουλιμία. Αντί να ψάχνει ταπεινωτικές λύσεις, η Αθήνα θα πρέπει να εστιάσει στην αύξηση της ελληνικής αποτρεπτικής ισχύος. Θεωρούμε αφελώς ότι η Τουρκία θα επιδείξει μετριοπάθεια στα πλαίσια της τεχνητής ηρεμίας στο Αιγαίο, η οποία αποσκοπεί και στη δημιουργία κλίματος ανοχής στην ελληνική κοινωνία για τις επερχόμενες συμφωνίες.
Δηλώσεις Ερντογάν
Η επερχόμενη διαπραγμάτευση προβλέπεται να γίνει επί των τουρκικών μονομερών επεκτατικών διεκδικήσεων. Η Αθήνα δεν έχει κατανοήσει ότι ακόμη και αν η Ελλάδα ικανοποιούσε όλες τις παρούσες απαιτήσεις της Τουρκίας, σε δεύτερο χρόνο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα έμπαιναν οι επόμενες μονομερείς τουρκικές διεκδικήσεις. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Τούρκος πρόεδρος έχει “ζυγίσει” το λιποβαρές ελληνικό πολιτικό σύστημα και θεωρεί γόνιμο το έδαφος για να επιτύχει μέρος των τουρκικών διεκδικήσεων.
Προετοιμάζοντας την ελληνική πλευρά για τη στάση του κατά τη συνάντηση, ο Ερντογάν διεμήνυσε ότι Τουρκία και Ελλάδα μοιράζονται την ίδια θάλασσα αλλά και ότι θέλει λύση «win-win». «Ελπίζω ότι το ταξίδι στην Ελλάδα, που σκοπεύουμε να κάνουμε στις 7 Δεκεμβρίου, θα οδηγήσει στο άνοιγμα μιας νέας σελίδας μεταξύ των χωρών μας. Διαφορές είχαμε και θα έχουμε με την Ελλάδα. Το γεγονός αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να βρούμε κοινό έδαφος καθώς δύο χώρες μοιράζονται την ίδια θάλασσα» είπε χαρακτηριστικά ο Τούρκος πρόεδρος, μιλώντας στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματός του. Τούτο ερμηνευόμενο στην ανατολίτικη διπλωματία της Τουρκίας σημαίνει: Τα δικά μας είναι δικά μας αλλά μπορούμε όμως να μοιράσουμε τα δικά σας, αυτό εννοεί με το «win-win» ο Τούρκος πρόεδρος…
Η ελληνική πλευρά θα πρέπει να χειριστεί τη ερχόμενη συνάντηση και τις τυχόν επόμενες, σε κατώτερο επίπεδο, για να κερδίσει χρόνο Δεν πρέπει να συρθεί ακόμη μια φορά με προτροπή των «συμμάχων» μας, στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, με τους ίδιους ετεροβαρείς όρους εξυπηρετώντας αλλότρια γεωπολιτικά συμφέροντα και βάζοντας την εθνική της κυριαρχία στο κρεβάτι του Προκρούστη … Η ανεκτικότητά μας έναντι της Άγκυρας καθηλώνει τη χώρα μας σε ένα ρόλο παθητικό που πληγώνει την εθνική μας αξιοπρέπεια κα υπερηφάνεια.
Τούτων λεχθέντων, ποια είναι η χρησιμότητα των κοστοβόρων εξοπλισμών που τόσο προβλήθηκαν από την κυβέρνηση. Η απόσβεσή τους θα πρέπει να γίνει μέσω της αποτροπής. Αν η Τουρκία αντιληφθεί ότι οι κόκκινες γραμμές είναι πράγματι κόκκινες, θα πάρει το μήνυμα και θα προσαρμόσει την πολιτική της. Ο ραγιαδισμός, της ανοίγει την όρεξη για νέες διεκδικήσεις αφού μηρυκάσει τις υποχωρήσεις του αντιπάλου.
.
Η γλώσσα του σώματος
Η γλώσσα του σώματος δείχνει το ποιός έχει το πάνω χέρι στις ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις. Τα τελευταία χρόνια στις συναντήσεις των Ελλήνων πρωθυπουργών με τον Ερντογάν, οι μεν ημέτεροι έχουν ένα πλατύ χαμόγελο κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ενώ ο Ερντογάν έχει ένα υπεροπτικό μειδίαμα, που σημειολογικά δείχνει το αίσθημα υπεροχής που αισθάνεται ότι έχει, και ως πολιτικός και ως πρόεδρος μίας περιφερειακής δύναμης. Ας το προσέξει αυτήν τη φορά ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Εν κατακλείδι αυτή η σπουδή της προσωπικής διπλωματίας του πρωθυπουργού να ανοίξει στις ελληνοτουρκικές συναντήσεις τη βεντάλια των τουρκικών διεκδικήσεων, δημιουργεί ερωτήματα. Η δήλωσή του μάλιστα ότι: «… Πείσαμε την Τουρκία πως η προηγούμενη αναθεωρητική της στάση έναντι της Ελλάδος ήταν εξόχως αντιπαραγωγική», φοβίζει και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με όσα έχουμε προαναφέρει. Η εξωτερική πολιτική είναι πολύ σοβαρή υπόθεση και δεν μπορεί να χαράσσεται από ένα και μόνο πρόσωπο, όποιο και αν είναι αυτό. Το «l‘État, c’est moi», δεν ίσχυε κατ’ ουσίαν, ο Λουδοβίκος ΙΔ΄είχε δύο ικανότατους υπουργούς τον Κολμπέρ και το Λουβουά οι οποίοι οργάνωσαν, χωρίς επιτροπεία, την οικονομία και το γαλλικό στρατό αντίστοιχα. Στη χώρα μας τι ισχύει άραγε…
https://www.militaire.gr/
