Ένα καλάθι με 20 βασικά προϊόντα κόστιζε 47,99 ευρώ στις 8 Δεκεμβρίου 2021, με βάση τα στοιχεία της ψηφιακής πλατφόρμας e-katanalotis του υπουργείου Ανάπτυξης. Ακριβώς 2 χρόνια μετά, δηλαδή στις 8 Δεκεμβρίου 2023, ο λογαριασμός για το ίδιο καλάθι, με στοιχεία πάλι από την πλατφόρμα e-katanalotis, είναι υψηλότερος κατά 34,2%! Η ακρίβεια τείνει να γίνει η νέα κανονικότητα για τους καταναλωτές παρά τα μέτρα για τη μείωση τιμών. Κι αυτό γιατί ο πληθωρισμός στην κατηγορία «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά» αν και υποχώρησε τον Νοέμβριο στο 9% από 9,9% τον Οκτώβριο, φτάνοντας στο χαμηλότερο σημείο τον τελευταίο ενάμιση χρόνο (από Απρίλιο 2022), εξακολουθεί να είναι τριπλάσιος συγκριτικά με τον Γενικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
ΤΗΣ Ξανθής Γούναρη
ΠΗΓΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ
Με βάση μάλιστα τα σημερινά δεδομένα δεν αναμένονται «θαύματα» ούτε τον Δεκέμβριο, μήνας κατά τον οποίο, σύμφωνα με το υπουργείο Ανάπτυξης, θα ισχύσει η καθολική εφαρμογή της πρωτοβουλίας «μόνιμη μείωση τιμής», φέρνοντας μειώσεις τιμών στο ράφι, τουλάχιστον 5%, για 1.286 βασικά καταναλωτικά προϊόντα.
Θα συνεχίσουν να «καίνε» οι τιμές σε λάδι, χυμούς και οπωροκηπευτικά
Όπως επισημαίνουν στελέχη των αλυσίδων η εικόνα του κλαδικού πληθωρισμού επηρεάζεται σημαντικά από τη συμμετοχή του ελαιολάδου, των χυμών και των οπωροκηπευτικών, καθώς αυτά έχουν μεγάλη στάθμιση στο γενικό δείκτη. «Λαμβάνουμε τιμολόγια χονδρικής από τους προμηθευτές μας με ηπιότερες ανατιμήσεις σε σχέση τους προηγούμενες μήνες, με τη μέση σταθμισμένη αύξηση να κινείται στο επίπεδο του 4-5%» αναφέρουν στον ΟΤ, επισημαίνοντας ωστόσο ότι αυτό δεν ισχύει για το ελαιόλαδο, τους χυμούς και τα οπωροκηπευτικά, οι τιμές των οποίων συνεχίζουν να κινούνται ανοδικά.
Η πραγματική ακρίβεια είναι υψηλότερη
Οι Έλληνες καταναλωτές, που έχουν πληρώσει επιπλέον 646 εκατ. ευρώ, από τις αρχές του έτους για τις αγορές τους από τα σούπερ μάρκετ, είδαν νέες ισχυρές αυξήσεις τον Νοέμβριο, οι οποίες σε ετήσια βάση, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, διαμορφώθηκαν στο 31,4% στα έλαια και λίπη, στο 8,1% στα κρέατα, στο 9,5% στα ψάρια, στο 4,8% στα γαλακτοκομικά, στο 12% στα φρούτα και στο 10,8% στα λαχανικά. Στη ζάχαρη και τις σοκολάτες η αύξηση διαμορφώθηκε στο 7,6% στον καφέ στο 6,8 % και στα λοιπά τρόφιμα στο 7,7%, ενώ στους χυμούς και τα αναψυκτικά στο 13,3%.
Σε μηνιαία βάση στη σύγκριση Νοεμβρίου – Οκτωβρίου 2023 , η τιμή στο ελαιόλαδο κατέγραψε αύξηση 9,9% , στα κατεψυγμένα λαχανικά 5%, στα ψάρια 4%, στο χοιρινό 1,3%, περί το 3% στα ζυμαρικά ενώ στα γαλακτοκομικά οι ανατιμήσεις ήταν οριακές στα επίπεδα του 0,5%. Αντίθετα τα νωπά οπωροκηπευτικά εμφάνισαν υποχώρηση η οποία στα φρούτα ανήλθε στο 5% και στα λαχανικά στο 6,1%.
Ωστόσο σε βάθος διετίας, όσο δηλαδή διαρκεί το ράλι της ακρίβειας στα τρόφιμα και τα βασικά είδη καθημερινής ανάγκης, οι ανατιμήσεις είναι πολλαπλάσιες. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μέση τιμή στο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο στο ράφι τον Δεκέμβριο του 2021 ήταν 7,76 ευρώ το λίτρο και πλέον έχει σχεδόν διπλασιαστεί στα 14,93 το λίτρο. Οι πατάτες σε αυτή τη διετία έχουν ακριβύνει 31,8%, ενώ το επώνυμο γιαούρτι 31,1%. Και δεν είναι μόνο τα τρόφιμα ακριβότερα. Μία από τις κορυφαίες μάρκες υγρού απορρυπαντικού για τα πιάτα έχει ανατιμηθεί κατά 48,6% μέσα σε δύο χρόνια, ενώ κατά 32,4% έχει ακριβύνει το χαρτί υγείας.
Νέες ανατιμήσεις έως 5,7% το 2024
Ακριβές τιμές προβλέπεται να έχουμε και το 2024. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Circana, όπως τις παρουσίασε η κα Κατσίπη από το βήμα του 14ου συνεδρίου του ΙΕΛΚΑ, οι ανατιμήσεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ για του χρόνου υπολογίζεται ότι θα κινηθούν στο +4,5% στο σύνολο των ταχυκίνητων προϊόντων (FMCGs) από +7,3% που ήταν οι αυξήσεις το 2023. Ειδικότερα στα τρόφιμα, που αντιπροσωπεύουν το 75% του καλαθιού των καταναλωτών, προβλέπεται ότι αυξήσεις των τιμών θα ανέλθουν στο +4,6% (+7,3% το 2023), στα προϊόντα προσωπικής υγιεινής και φροντίδας θα είναι χαμηλότερες στο +4% (+7,2% το 2023), ενώ η κατηγορία που θα εμφανίσει την υψηλότερη αύξηση θα είναι τα είδη νοικοκυριού (καθαριστικά, απορρυπαντικά κ.λπ.), καθώς εκτιμάται ότι θα φτάσει στο +5,7% από +9,2% το 2023.
Παρά τις νέες αυξήσεις, αν και μικρότερες συγκριτικά με τη φετινή χρονιά, οριακά θα έχουμε και μια αύξηση στις ποσότητες τροφίμων που θα αγοράσουν οι καταναλωτές, σύμφωνα με την κα Κατσίπη, κι αυτό γιατί λόγω πληθωριστικών πιέσεων που θα συνεχιστούν περισσότεροι καταναλωτές «θα μείνουν σπίτι, θα μαγειρέψουν σπίτι, θα καταναλώσουν στο σπίτι» μειώνοντας τις εξόδους τους προς τα καταστήματα εστίασης. Στον αντίποδα αναμένεται να πιεστούν οι πωλήσεις σε όγκο στις κατηγορίες των ειδών νοικοκυριού και προσωπικής φροντίδας. Με αυτό το forecast, ο τζίρος των σούπερ μάρκετ όσον αφορά στα ταχυκίνητα προϊόντα θα αυξηθεί κατά 4,8%, ενώ στα τρόφιμα η αξία πωλήσεων θα είναι πάνω κατά 5,1%, στα είδη νοικοκυριού κατά 4,5% και στα προϊόντα προσωπικής υγιεινής και φροντίδας κατά 3,2%.
