Η πλειοψηφία των ψηφοφόρων σε επτά δυτικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, πιστεύει ότι η δημοκρατία τους είναι σε... χειρότερη κατάσταση από ό,τι πριν από πέντε χρόνια, σύμφωνα με δημοσκόπηση της οποίας τα αποτελέσματα είδε το POLITICO.
Από τον Nicholas Vinocur/POLITICO
Συγκεκριμένα, σχεδόν επτά στους 10 Αμερικανούς ερωτηθέντες δήλωσαν ότι η κατάσταση της δημοκρατίας έχει υποχωρήσει τα τελευταία χρόνια, ενώ το 73% όσων συμμετείχαν στη δημοσκόπηση συμμερίζονται την ίδια γνώμη στη Γαλλία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, περισσότεροι από έξι στους 10 ερωτηθέντες είπαν ότι η δημοκρατία λειτουργεί λιγότερο ικανοποιητικά από ό,τι πριν από πέντε χρόνια, σύμφωνα με την έρευνα που διεξήχθη από την Ipsos τον Σεπτέμβριο.
Τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν την ολοένα και αυξανόμενη αγωνία για την κατάσταση της δημοκρατίας ενόψει των σημαντικών εκλογικών ψηφοφοριών στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρωπαϊκή Ένωση το επόμενο έτος —καθώς και τις ανάμεικτες απόψεις για την ένωση των 27 μελών.
Σε όλες, εκτός από μία, από τις χώρες —στις οποίες περιλαμβάνονται επίσης η Κροατία, η Ιταλία, η Πολωνία και η Σουηδία— περίπου οι μισοί ψηφοφόροι ανέφεραν ότι ήταν «δυσαρεστημένοι» με τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία, ενώ οι πλειοψηφίες συμφώνησαν με τη δήλωση ότι το σύστημα είναι «στημένο» υπέρ των πλουσίων και των ισχυρών, και ότι χρειάζεται «ριζική αλλαγή».
Μόνο στη Σουηδία η σαφής πλειοψηφία, το 58%, δήλωσε ότι είναι ικανοποιημένη με τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος διακυβέρνησης.
Μεταξύ των χωρών της ΕΕ, η έρευνα αποκάλυψε βαθύτατα αντικρουόμενες απόψεις για την κατάσταση της Ένωσης.
Η πλειονότητα των ερωτηθέντων στις χώρες που συμμετείχαν στη δημοσκόπηση δήλωσε ότι είναι υπέρ της ΕΕ, αλλά πολλοί σε όλες τις χώρες δήλωσαν ότι δεν ήταν ικανοποιημένοι με την κατάσταση της δημοκρατίας σε επίπεδο ΕΕ, ενώ μόνο μικρές μειονότητες ανέφεραν ότι είχαν κάποια επιρροή στις αποφάσεις της ΕΕ. Αυτές οι απόψεις αντισταθμίστηκαν από υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης από τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία σε τοπικό επίπεδο.
Μόνο στην Κροατία η ικανοποίηση από τη δημοκρατία σε επίπεδο ΕΕ είναι στο 26%, υψηλότερη από ό,τι για τη δημοκρατία σε εθνικό επίπεδο, στο 21%.
Τα αποτελέσματα της έρευνας θα δώσουν στους ηγέτες της ΕΕ τροφή για σκέψη καθώς προετοιμάζονται για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ενώ οι ψηφοφόροι εκλέγουν απευθείας το Κοινοβούλιο, η επιλογή του ποιος θα αναλάβει τις κορυφαίες θέσεις, όπως ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η εκτελεστική εξουσία του μπλοκ ή ο επικεφαλής του Συμβουλίου της ΕΕ, το οποίο συγκεντρώνει αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, είναι έμμεση. Οι εθνικοί ηγέτες επιλέγουν τους υποψηφίους τους, οι οποίοι στη συνέχεια υποβάλλονται στο Κοινοβούλιο για αξιολόγηση.
Τα τελευταία χρόνια, τα πολιτικά κόμματα σε επίπεδο ΕΕ προσπαθούν να κάνουν τη διαδικασία πιο δημοκρατική ζητώντας από τους ηγέτες να δώσουν κορυφαίες θέσεις στους επικεφαλής υποψηφίους από το κόμμα που κερδίζει τις περισσότερες ψήφους στις εκλογές. Αλλά αυτό το σύστημα αγνοήθηκε από τους ηγέτες μετά τις τελευταίες εκλογές, όταν απέρριψαν τον επικεφαλής υποψήφιο του συντηρητικού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Manfred Weber, υπέρ της σημερινής προέδρου της Επιτροπής Ursula von der Leyen.
Ενώ όλα τα μεγάλα κόμματα δηλώνουν δεσμευμένα να προτείνουν επικεφαλής υποψηφίους πριν από τις επόμενες εκλογές στο ΕΚ, οι ηγέτες δεν έχουν δεσμευτεί δημόσια να ακολουθήσουν το σύστημα.
«Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι μια βασική πρόκληση για την ΕΕ ενόψει των εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2024 θα είναι να αξιοποιήσει τη συνεχή υποστήριξη για το έργο της ΕΕ για να βοηθήσει στην αποκατάσταση της θετικής αντίληψης για τα θεσμικά όργανα, τις υπηρεσίες και τους φορείς της ΕΕ», ανέφερε σε ανακοίνωση της η Christine Tresignie, διευθύνουσα σύμβουλος της Ipsos European σε ζητήματα δημοσίων υποθέσεων.
Η δημοσκόπηση πραγματοποιήθηκε το διάστημα 21-30 Σεπτεμβρίου μέσω διαδικτυακού πάνελ. Οι ερωτηθέντες ηλικίας 16 ετών και άνω ερωτήθηκαν στην Κροατία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Πολωνία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες ερωτήθηκαν ενήλικες ηλικίας 18 ετών και άνω.
