Το Βασιλάδι ή Αναποδοΐβαρο είναι ένα μικρό ακατοίκητο, αλλά ιστορικό νησάκι που βρίσκεται στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου. Το Βασιλάδι «μεγάλωσε» στη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Το Βασιλάδι ήταν το «τείχος» που προστάτευε ολόκληρη την λιμνοθάλασσα και τις άλλες νησίδες της αφού βρισκόταν νοτιότερα των άλλων και αποτελούσε φυσικό όριο της λιμνοθάλασσας από τον Πατραϊκό κόλπο.
Το μικρό νησάκι είχε οχυρωθεί από τον Αλή Πασά το 1805 ενόψει του ρωσοτουρκικού πολέμου και το τείχος του είχε κρατηθεί ανέπαφο μέχρι το 1821, οπότε η οχύρωση του ενισχύθηκε και με τρία κανόνια, ενώ στρατοπέδευσε στην περιοχή φρουρά από 50 άνδρες. Στις 20 Ιουλίου του 1821 μοίρα του τουρκικού στόλου προσπάθησε- ανεπιτυχώς- να καταλάβει τη νησίδα.
Στην τελευταία πολιορκία του Μεσολογγίου (1825-1826) το Βασιλάδι ήταν οχυρωμένο, με 14 κανόνια και φρουρά από 60 πεζούς υπό τον Σπύρο Πεταλούδη και 20 πυροβολητές από τον Αναστάση Παπαλουκά και πλάι τους ο αρχιπυροβολητής Ιταλός φιλέλλην Πασκουάλε Τζιακομούζι
Στις 22 Φεβρουαρίου 1826 ο Χουσεΐν μπέης με διαταγή του Ιμπραήμ μπήκε στη λιμνοθάλασσα με 81 πλάβες, ειδικές σχεδίες και πλοιάρια κατάλληλα για να πλέουν στα ρηχά νερά της λιμνοθάλασσας και με 3.000 άνδρες κατέλαβε το Κόμμα, τη νησίδα πλάι στο νησάκι του Άη Σώστη και στις 23 του Φεβρουαρίου άρχισε τον κανονιοβολισμό του Βασιλαδιού· τρεις έφοδοι απέτυχαν. Όμως ένα τυχαίο γεγονός ανέτρεψε την κατάσταση: εξερράγη η αποθήκη πυρομαχικών των ελληνικών δυνάμεων του Βασιλαδιού. Μια αδέξια κίνηση πυροβολητή, που κρατούσε αναμμένο δαυλό προκάλεσε εκπυρσοκρότηση ενός πυροβόλου και αμέσως μετά ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης. Μετά από την έκρηξη οι υπερασπιστές του νησιού ξέμειναν από πυρομαχικά και οι Τούρκοι κατάφεραν, μια μέρα σαν σήμερα, 25 Φεβρουαρίου του 1826, να καταλάβουν το Βασιλάδι. Οι υπερασπιστές του νησιού διέφυγαν τη σύλληψη και τον θάνατο κολυμπώντας μέχρι την ακτή του Μεσολογγίου.
Η άλωση της νησίδας θεωρείται σημαντικό γεγονός, επειδή έτσι έσφιξε ο κλοιός γύρω από το Μεσολόγγι και σταδιακά οδήγησε στην Ηρωική Έξοδο και άλωση του. Το Βασιλάδι ήταν η «κερκόπορτα» του Μεσολογγίου… Ο Άστιγξ, ενάμισι χρόνο μετά με το ατμόπλοιο «Καρτερία» ανακατέλαβε το νησάκι. Και η ειρωνεία της Ιστορίας: μια από τις οβίδες της «Καρτερίας» έπεσε στην αποθήκη που στοίβαζαν τα πολεμοφόδια τους οι Τούρκοι· ακολούθησε έκρηξη που τρόμαξε τους Τούρκους και έδωσε την δυνατότητα στους Έλληνες να αποβιβαστούν και να καταλάβουν το νησάκι.
Στο Βασιλάδι είχε ανεγερθεί τύμβος αφιερωμένος στους πεσόντες της πολιορκίας του Μεσολογγίου, ο οποίος όμως μεταφέρθηκε στη νησίδα του Αη-Σώστη για να διατηρηθεί, αφού η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, έχει αφήσει στο βλέμμα του ήλιου λιγότερα από 100 τετραγωνικά μέτρα γης στο Βασιλάδι.
