Ενα υπόγειο ρεύμα ανησυχίας διατρέχει τις αγορές τις δύο τελευταίες βδομάδες. Οι ισχυρές αποχρώσες ενδείξεις ότι «κάτι συμβαίνει» είναι η εκτίναξη της αξίας των λεγόμενων... «ευγενών μετάλλων» (χρυσού και ασημιού) αλλά και η ακόμη θεαματικότερη άνοδος της τιμής των κρυπτονομισμάτων με «επικεφαλής» το bitcoin...
Οι τιμές του χρυσού και του ασημιού αυξήθηκαν ραγδαία –και με συμμετρικό τρόπο– τον τελευταίο μήνα και ιδιαίτερα την εβδομάδα που έληξε την προηγούμενη Παρασκευή. Η τιμή του bitcoin εκτινάχτηκε ιδιαίτερα τον προηγούμενο μήνα, αλλά η πορεία της ήταν ανοδική όλο το τελευταίο 12μηνο.
Στις ίδιες τις αγορές ή στα μακρο-στοιχεία για τη διεθνή οικονομία δεν διαφαίνονται δεδομένα που να δικαιολογούν τέτοιες «επιταχύνσεις». Αντίθετα, η επικρατούσα άποψη είναι ότι η μάχη κατά του πληθωρισμού κερδήθηκε και είναι θέμα χρόνου να αρχίσει η μείωση των επιτοκίων, τόσο από τη Fed όσο και από την ΕΚΤ. Επιπλέον, η επικρατούσα άποψη είναι ότι αυτό επιτεύχθηκε με την ταυτόχρονη «ομαλή προσγείωση» της οικονομίας, δηλαδή με αποφυγή της ύφεσης. Τα χρηματιστήρια, «τιμολογώντας» αυτά τα δύο δεδομένα, κυμαίνονται περί τα ιστορικά τους υψηλά. Τι συμβαίνει λοιπόν και τα ευγενή μέταλλα και τα κρυπτονομίσματα… τρελάθηκαν;
Το «τρίγωνο του διαβόλου»
Ωστόσο, πίσω από το εφησυχαστικό κλίμα της διπλής επιτυχίας, υπάρχουν τρεις υποκρυπτόμενες απειλές:
α) Η νίκη κατά του πληθωρισμού εν μέρει μόνο οφείλεται στην αύξηση των επιτοκίων. Στην Ευρώπη οφείλεται στον μεγαλύτερο βαθμό στη θεαματική αποκλιμάκωση των τιμών των ενεργειακών προϊόντων, στις δε ΗΠΑ λειτούργησε επίσης ο ίδιος παράγοντας, έστω και σε μικρότερο βαθμό. Επιπλέον, οι κεντρικές τράπεζες δεν έκαναν κάτι ουσιαστικό για να περιορίσουν δραστικά τις τεράστιες μάζες ρευστότητας που κυκλοφορούν «νομαδικά» στις αγορές, παράγοντας κάθε είδους «φούσκες». Για να το πούμε αλλιώς: ο πληθωρισμός σε προϊόντα και υπηρεσίες νικήθηκε (προς το παρόν), αλλά ο υπερπληθωρισμός στον κόσμο των περιουσιακών στοιχείων όχι μόνο δεν νικήθηκε αλλά περιμένει την ευκαιρία της μείωσης των επιτοκίων για να γιγαντωθεί περαιτέρω. Καθώς λοιπόν η νίκη επί του πληθωρισμού εν μέρει μόνο (στην Ευρώπη, μάλιστα, δευτερευόντως) οφείλεται στα υψηλά επιτόκια, ενώ τα χρηματιστήρια σάλπισαν νέους θριάμβους, τυχόν χαλάρωση της πολιτικής επιτοκίων μπορεί να οδηγήσει σε σκάσιμο κάποιας «φούσκας» προκαλώντας μείζονα χρηματοπιστωτική κρίση.
β) Το χρέος, που δεν είναι απλή λογιστική καταγραφή οφειλομένων αλλά χρήμα που κυκλοφορεί στις αγορές με τη μορφή ενός «βουνού» από ομόλογα, εξακολουθεί να είναι σε δυσθεώρητα ύψη και αποτελεί βόμβα στα θεμέλια του διεθνούς νομισματικού συστήματος. Ιδιαίτερα η ξέφρενη πορεία του αμερικανικού ελλείμματος και χρέους τρομάζει τις αγορές και απειλεί το δολάριο με απώλεια της αξίας του. Μπορεί αυτό να μην τροφοδοτεί «περίεργες» δυναμικές στις νομισματικές ισοτιμίες, αλλά οδηγεί σε αντιστάθμιση του νομισματικού ρίσκου, με τοποθετήσεις σε ευγενή μέταλλα και κρυπτονομίσματα.
γ) Το γεωπολιτικό ρίσκο, που από τα μέσα του 2023 και μετά είχε προεξοφληθεί και δεν επηρέαζε τα οικονομικά μεγέθη και τις επενδυτικές στρατηγικές, επανέρχεται προς επανατιμολόγηση, για τρεις λόγους: Πρώτον, γιατί ο μηχανισμός στήριξης της Ουκρανίας από τη Δύση έχει αποδυναμωθεί, με αποτέλεσμα οι πολεμικές επιχειρήσεις να εξελίσσονται πολύ άσχημα για την Ουκρανία. Δεύτερον, οι πιθανότητες επανόδου του Τραμπ στον Λευκό Οίκο αυξάνονται, με τις επιπτώσεις αφενός να προδιαγράφονται σοβαρές και αφετέρου να είναι πολύ δύσκολο να τιμολογηθούν. Τρίτον, η νέα πολεμική εστία στη Γάζα έχει ήδη προσλάβει χαρακτηριστικά περιφερειακής διαμάχης με άγνωστη εξέλιξη και κατάληξη.
Vertigo για τις κεντρικές τράπεζες
Το παράδοξο είναι ότι η αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα (FED), ενώ θα είχε κάθε λόγο να ξεκινήσει πρώτη την αποκλιμάκωση των επιτοκίων, εμφανίζεται απρόθυμη να το κάνει σύντομα και με τον ρυθμό που είχαν προεξοφλήσει οι αγορές. Η ΕΚΤ, έως πρόσφατα πιο «επιθετική» στο θέμα της αύξησης των επιτοκίων, τώρα δηλώνει έτοιμη να ξεκινήσει πρώτη τις μειώσεις. Η μεν Fed φοβάται το σκάσιμο κάποιας φούσκας, αλλά και την αποδυνάμωση του δολαρίου, η δε ΕΚΤ κυρίως την ύφεση στην ευρωζώνη. Επιπλέον αμφότερες θέλουν να κρατήσουν μερικά πυρομαχικά για τη δύσκολη στιγμή – και, όπως είδαμε, υπάρχουν τρεις σημαντικοί λόγοι γι’ αυτό…
Πάνος Κοσμάς
efsyn.gr
