Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) δικαίωσε την Τρίτη (09/04) μια ομάδα ηλικιωμένων Ελβετίδων, οι οποίες είχαν προσφύγει κατά... της κυβέρνησης της Ελβετίας καταγγέλλοντας «την αδυναμία των ελβετικών Αρχών να περιορίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», οι οποίες έχουν αρνητικές συνέπειες στις συνθήκες ζωής τους και την υγεία τους.
Η ελβετική ένωση των «Ηλικιωμένων για την προστασία του κλίματος», στην οποία συμμετέχουν 2.500 γυναίκες ηλικίας 73 ετών κατά μέσο όρο, επεδίωκε το ΕΔΔΑ να αναγκάσει τη Βέρνη να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τα ορυκτά καύσιμα πιο γρήγορα από όσο έχει σχεδιάσει.
Η απόφαση του ΕΔΔΑ πιθανόν να έχει αλυσιδωτή αντίδραση στην Ευρώπη και αλλού δημιουργώντας δεδικασμένο για τον τρόπο με τον οποίο ορισμένα δικαστήρια αντιμετωπίζουν την αύξηση προσφυγών για το κλίμα, με επιχείρημα την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η πρόεδρος του ΕΔΔΑ Σιόφρα Ο’Λέιρι είπε ότι η ελβετική κυβέρνηση παραβίασε το ανθρώπινο δικαίωμα στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή αποτυγχάνοντας να θεσπίσει ικανοποιητικές πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
«Αυτό περιλάμβανε μια αποτυχία να ποσοτικοποιηθούν, μέσω προϋπολογισμού άνθρακα ή με άλλο τρόπο, οι εθνικοί περιορισμοί των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου», σημείωσε απευθυνόμενη στην αίθουσα. Παράλληλα υπογράμμισε ότι η ελβετική κυβέρνηση δεν πέτυχε τους προηγούμενους στόχους μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μην λαμβάνοντας μέτρα για να εξασφαλίσει την επίτευξή τους.
Το παγκόσμιο κίνημα των πολιτών Avaaz σχολίασε ότι η απόφαση του δικαστηρίου άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στις διαφορές για το κλίμα.
«Η ελβετική απόφαση θέτει ένα κρίσιμο νομικά δεσμευτικό προηγούμενο που χρησιμεύει ως σχέδιο για το πώς να μηνύσετε με επιτυχία την κυβέρνησή σας για κλιματικές αποτυχίες», σχολίασε η Ρουθ Ντελμπέρι, διευθύντρια νομικών εκστρατειών του Avaaz.
Απορρίφθηκαν δύο παρόμοιες προσφυγές
Ωστόσο, το δικαστήριο απέρριψε δύο άλλες παρόμοιες προσφυγές, την πρώτη που ασκήθηκε από έξι νεαρούς Πορτογάλους εναντίον 32 ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και μια άλλη από έναν πρώην δήμαρχο στη Γαλλία κατά της γαλλικής κυβέρνησης.
«Ήλπιζα πραγματικά ότι θα νικούσαμε ενάντια σε όλες τις χώρες, έτσι προφανώς είμαι απογοητευμένη που δεν συνέβη αυτό», είπε η Σοφία Ολιβέιρα, μία από τις νεαρές Πορτογαλίδες.
«Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι το Δικαστήριο αποφάνθηκε στην υπόθεση των Ελβετίδων ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές τους περισσότερο για να προστατεύσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Άρα, η νίκη τους είναι νίκη για εμάς και για όλους!».
Η ελβετική ετυμηγορία, η οποία δεν μπορεί να εφεσιβληθεί, θα μπορούσε να αναγκάσει την κυβέρνηση να αναλάβει μεγαλύτερη δράση για τη μείωση των εκπομπών, συμπεριλαμβανομένης της αναθεώρησης των στόχων μείωσης των εκπομπών για το 2030 ώστε να ευθυγραμμιστεί με τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού για περιορισμό της θέρμανσης στον 1,5 βαθμό Κελσίου.
Οι υποθέσεις ενώπιον της 17μελούς ομάδας δικαστών στο Στρασβούργο της Γαλλίας, εντάχθηκαν σε μια αυξανόμενη τάση κοινοτήτων που υποβάλλουν αγωγές για το κλίμα κατά κυβερνήσεων με επιχειρήματα που βασίζονται στη νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η αντίδραση της Ελβετίας
Η ελβετική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα αναλύσει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ).
Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Δικαιοσύνης, η οποία εκπροσωπεί την ελβετική κυβέρνηση στο δικαστήριο, έλαβε υπόψη της την απόφαση, ανέφερε η κυβέρνηση και πρόσθεσε: «Μαζί με τις αρμόδιες αρχές, θα αναλύσουμε λεπτομερώς την απόφαση και θα επανεξετάσουμε ποια μέτρα θα λάβει η Ελβετία στο μέλλον».
Από την πλευρά της, η πρόεδρος της χώρας Βιόλα Άμχερντ αρνήθηκε να σχολιάσει λεπτομερώς την απόφαση με το αιτιολογικό ότι πρώτα πρέπει να την διαβάσει, αλλά επισήμανε ότι είναι πρώτη προτεραιότητα η κλιματική πολιτική.
«Θέλω να πληροφορηθώ ποια είναι τα επιχειρήματα γι’ αυτό. Η βιωσιμότητα είναι πολύ σημαντική για την Ελβετία, η βιοποικιλότητα είναι πολύ σημαντική για την Ελβετία, ο στόχος για μηδενικές εκπομπές (αερίων) είναι πολύ σημαντικός για την Ελβετία. Εργαζόμαστε πάνω σε αυτά και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε άοκνα. Η απόφαση δεν αλλάζει αυτό», δήλωσε η Ελβετή πρόεδρος σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Αυστριακό ομόλογό της.
«Είναι μόνο η αρχή»
Η καταδικαστική για την Ελβετία απόφαση του ΕΔΔΑ «είναι μόνο η αρχή όσον αφορά στις διαφορές για το κλίμα», σχολίασε η Σουηδέζα ακτιβίστρια για το κλίμα Γκρέτα Τούνμπεργκ.
«Αυτή είναι μόνο η αρχή όσον αφορά στις διαφορές για το κλίμα: σε όλο τον κόσμο, όλο και περισσότεροι άνθρωποι πηγαίνουν τις κυβερνήσεις τους στα δικαστήρια για να λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υποχωρήσουμε, πρέπει να νικήσουμε ακόμα περισσότερο γιατί αυτό είναι μόνο η αρχή», δήλωσε η ίδια από το Στρασβούργο μετά την ιστορική ακροαματική διαδικασία.
«Θα χρησιμοποιήσουμε κάθε εργαλείο που έχουμε στη διάθεσή μας, το κίνημα για τη δικαιοσύνη για το κλίμα έχει χρησιμοποιήσει διαφορετικές μεθόδους για δεκαετίες, επαναλαμβάνοντας το ίδιο μήνυμα ξανά και ξανά, και, όπως μπορούμε να δούμε, οι εκπομπές εξακολουθούν να αυξάνονται, εξακολουθούν να κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση. Δεν θα τα παρατήσουμε», συνέχισε.