Οι Πεντεκαίδεκα Μάρτυρες εορτάζονται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 28 Νοεμβρίου και μαρτύρησαν μετά από βασανισμό το 363 στην Τιβεριούπολη (Στρώμνιτσα), επί Ιουλιανού. Θεωρούνταν οι πολιούχοι της Στρώμνιτσας, έως την αποχώρηση των Ελλήνων από την πόλη και την εγκατάστασή τους στο Κιλκίς. Σήμερα οι Πεντεκαίδεκα Μάρτυρες είναι πολιούχοι του Κιλκίς. Η αγία Εκκλησία αποκαλεί την ημέρα της εορτής των Μαρτύρων, την ημέρα του θανάτου τους, γενέθλια ημέρα, διότι αυτήν την ημέρα εισήλθαν στεφανηφόροι στην βασιλεία του Θεού. Γι’ αυτό οι πιστοί πανηγυρίζουν και εορτάζουν με χαρά την ημέρα μνήμης της αθλήσεως των μαρτύρων.
Ιστορία
Στις 26 Ιουνίου 1913 εισήλθε στην πόλη της Στρώμνιτσας μία ίλη ελληνικού ιππικού και την απελευθέρωσε. Το ελληνικό στοιχείο της πόλης, που κυριαρχούσε στην περιοχή, υποδέχτηκε πανηγυρικά τους απελευθερωτές. Ακολούθως όμως με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου στις 26 Ιουλίου 1913 τμήμα της Μακεδονίας, συμπεριλαμβανομένης της πόλης της Στρώμνιτσας, επιδικάστηκε στους Βουλγάρους. Ετσι οι Έλληνες Στρωμνιτσιώτες υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να καταφύγουν στην Ελλάδα. Κάποιοι εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη και πολλοί στην ερειπωμένη από τον πόλεμο πόλη του Κιλκίς (περίπου 3.500). Στην κατεστραμμένη πόλη του Κιλκίς εγκαταστάθηκαν τον Αύγουστο του 1913 και άλλοι Έλληνες Μακεδόνες πρόσφυγες από τις πόλεις Τίκφες και Γευγελήτης βόρειας Μακεδονίας. Οι Στρωμνιτσιώτες έφεραν μαζί τους στο Κιλκίς ως κειμήλια την παλαιά εικόνα των Πεντεκαίδεκα Ιερομαρτύρων και το λείψανο του αγίου Πέτρου, ενός εκ των Πεντεκαίδεκα Μαρτύρων πολιούχων της Στρώμνιτσας. Εναπόθεσαν τα κειμήλια σε έναν παλαιό ναό της Μεταμορφώσεως κοντά στο Κοιμητήριο, τον οποίο μετονόμασαν σε ναό των Πεντεκαίδεκα Μαρτύρων και από τότε καθιερώθηκαν ως πολιούχοι του Κιλκίς. Επίσης έφεραν και μια παλαιά εικόνα του Αγίου Δημητρίου την οποία εναπόθεσαν επίσης σε έναν παλαιό ναό του Αγίου Αθανασίου, που μετονόμασαν σε ναό του Αγίου Δημητρίου λόγω του ότι και στην Στρώμνιτσα υπήρχε ναός προς τιμήν του Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου ο οποίος ήταν ο Μητροπολιτικός ναός της πόλης. Σε ανάμνηση του ονόματος της πατρίδας τους οι Έλληνες πρόσφυγες έδωσαν στην πόλη του Κιλκίς την ονομασία «Νέα Στρώμνιτσα».[1][2]Οι προστάτες και πολιούχοι της πόλεως του Κιλκίς Πεντεκαίδεκα Ιερομάρτυρες έζησαν τον 4ο μ.Χ. αιώνα, όταν αυτοκράτορας στην Κωνσταντινούπολη ήταν ο Ιουλιανός ο Παραβάτης (361 – 363 μ.Χ.).
