Το ράλι του χρυσού έχει ανάψει «φωτιές» στις αγορές, με την τιμή να φτάνει σε ιστορικά επίπεδα και τους επενδυτές να παρακολουθούν με κομμένη την ανάσα.
Οι «ισχυρές χείρες» —αυτοί που παραμένουν πιστοί στο μέταλλο ανεξάρτητα... από τις αναταράξεις— μπορεί να βρεθούν αντιμέτωποι με σοβαρές απώλειες, αν η φούσκα που έχει σχηματιστεί σπάσει ξαφνικά.
Από hedge funds και ETFs έως κεντρικές τράπεζες, η όρεξη για χρυσό φουσκώνει συνεχώς, όμως η γραμμική άνοδος κρύβει κινδύνους που κανείς δεν πρέπει να αγνοήσει.
Σύμφωνα μετ τον Economist, η ορολογία στο trading του χρυσού θυμίζει αυτή του πόκερ. Οι «ισχυρές χείρες» είναι οι επενδυτές που παραμένουν πιστοί στο μέταλλο, ανεξάρτητα από την τιμή.
Οι «αδύναμες χείρες» είναι οι αναποφάσιστοι παίκτες που αποχωρούν στο πρώτο δυσοίωνο σημάδι.
Οι bullish επενδυτές κερδίζουν όταν πείθουν τους άλλους για την ιστορία τους σχετικά με το γιατί η τιμή ανεβαίνει, η οποία συνοψίζεται στο γιατί αυτή τη φορά οι ισχυρές χείρες υπερτερούν αριθμητικά των αδύναμων.
Τα μπλοφαρίσματά τους αποκαλύπτονται όταν η αγορά μαλακώνει. Αν η τιμή δεν ανακάμψει, η ιστορία τους καταρρέει. Αν ανακάμψει, αποκτά αξιοπιστία.
Φέτος, οι «ταύροι» κερδίζουν άνετα…
Μετά την άνοδο της τιμής του χρυσού στα 4.380 δολάρια ανά ουγγιά, ένα ιστορικό ρεκόρ, στις 20 Οκτωβρίου, η τιμή έπεσε πάνω από 10% — μόνο και μόνο για να ανακτήσει μέρος των απωλειών της.
Τώρα βρίσκεται 55% υψηλότερα από τον Ιανουάριο και 47% πάνω από την προηγούμενη κορυφή, προσαρμοσμένη στον πληθωρισμό, που είχε επιτευχθεί το 1980.
Πολλοί αναλυτές προβλέπουν ότι θα ξεπεράσει τα 5.000 δολάρια έως το τέλος του 2026. Κι όμως, στις αρχές του έτους, κανείς δεν είχε προβλέψει ότι θα ξεπεράσει τα 4.000 δολάρια το 2025.
Αξίζουν άραγε οι θεωρίες που εξηγούν την εκτόξευση της τιμής του χρυσού;
Κάθε θεωρία στηρίζεται σε διαφορετικό τύπο αγοραστή: θεσμικούς επενδυτές, κεντρικές τράπεζες και κερδοσκόπους.
Ας ξεκινήσουμε με τα θεσμικά ιδρύματα. Η κύρια αιτία ανόδου του χρυσού είναι πως λειτουργεί ως απόθεμα αξίας, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων.
Είναι απτό, εύκολο στη μεταφορά και έρχεται σε μπάρες τυποποιημένου μεγέθους που διαπραγματεύονται σε παγκόσμια αγορά, γεγονός που καθησυχάζει επενδυτές με μεγάλα χαρτοφυλάκια.
Τα προηγούμενα bull runs του χρυσού συνέβησαν μετά το κραχ των dotcoms, την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-09 και κατά τη διάρκεια της πανδημίας covid-19.
Αυτή τη φορά, όμως, μια διαφορετική δυναμική παίζει ρόλο. Η τιμή του χρυσού έχει περίπου διπλασιαστεί από τον Μάρτιο του 2024, παρά την απουσία ύφεσης.
Ο δείκτης S&P 500 των ΗΠΑ έχει αυξηθεί πάνω από 30% την ίδια περίοδο, ενώ τα πραγματικά επιτόκια παραμένουν υψηλά.
Χρυσό καταφύγιο
Ίσως οι θεσμικοί επενδυτές αναζητούν καταφύγιο στον χρυσό, καθώς φοβούνται ότι πλησιάζει μια κρίση.
Φέτος, οι δασμοί του προέδρου Donald Trump και η αντιπαράθεσή του με την Κίνα απείλησαν με χάος στο εμπόριο.
Οι πόλεμοι στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή θα μπορούσαν να είχαν ξεφύγει από τον έλεγχο.
Οι ΗΠΑ γνώρισαν το μεγαλύτερο ποτέ shutdown ιστορικά. Οι φόβοι ότι μια κατάρρευση των μετοχών AI θα μπορούσε να πλήξει την πραγματική οικονομία αυξάνονται.
Ωστόσο, είναι δύσκολο να συμφιλιώσει κανείς αυτά τα περιστασιακά σοκ με τη σχεδόν γραμμική άνοδο της τιμής του κίτρινου μετάλλου.
Το μέταλλο ήταν ήδη «καυτό» στις αρχές του έτους, όταν οι προειδοποιήσεις για φούσκα AI ήταν λιγότερο ηχηρές.
Οι εμπορικές συμφωνίες του Trump, η ανακωχή με την Κίνα, η ειρήνη στη Μέση Ανατολή — κανένα από αυτά δεν είχε μεγάλο αντίκτυπο στην τιμή.
Μετά τη λήξη του shutdown στις 12 Νοεμβρίου, οι χρηματιστηριακές αγορές ανέβηκαν και κατόπιν υποχώρησαν, λόγω πτώσης των πιθανοτήτων μείωσης επιτοκίων από τη Federal Reserve. Η ανάκαμψη του χρυσού επιταχύνθηκε.
Μια δεύτερη εξήγηση υποστηρίζει ότι το ράλι του χρυσού τροφοδοτείται από τις κεντρικές τράπεζες — όχι για προστασία από βραχυπρόθεσμα κραχ, αλλά από μακροπρόθεσμες αλλαγές.
Σύμφωνα με τη θεωρία της «υποτίμησης», η πολιτική δυσλειτουργία και το εκρηκτικό δημόσιο χρέος των ΗΠΑ, καθώς και οι απειλές κατά της ανεξαρτησίας της Fed, ενισχύουν τους φόβους για ανεξέλεγκτο πληθωρισμό και πλήττουν την εμπιστοσύνη στο δολάριο, οδηγώντας τις κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως να ανταλλάσσουν μακροπρόθεσμα δολαριακά περιουσιακά στοιχεία με ασφαλή χρυσό.
Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η ιστορία δεν έχει επαρκή στοιχεία. Αν οι αμερικανικοί τίτλοι εκποιούνταν μαζικά, το δολάριο θα έπεφτε και οι μακροπρόθεσμες αποδόσεις θα ανέβαιναν.
Στην πραγματικότητα, το δολάριο παρέμεινε σταθερό μετά την πτώση του νωρίτερα φέτος, ενώ οι αποδόσεις των 30ετών Treasury παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητες.
Υποτίμηση
Υποστηρικτές της θεωρίας της υποτίμησης επισημαίνουν ότι οι κεντρικές τράπεζες αναδυόμενων αγορών ενδιαφέρονται για το μέταλλο.
Αν η συμμετοχή του χρυσού στα αποθέματα των κεντρικών τραπεζών αυξάνεται, αυτό οφείλεται κυρίως στην άνοδο της τιμής του, ενώ το δολάριο δεν ανεβαίνει.
Σε όρους όγκου, οι αγορές χρυσού από αναδυόμενες αγορές, ξεκινώντας από μικρή βάση, παραμένουν περιορισμένες.
Ένας στενός συνεργάτης αξιωματούχων κεντρικών τραπεζών δεν ανιχνεύει έντονη επιθυμία να «ποντάρουν τα πάντα» στον χρυσό, ειδικά αν αυτό σήμαινε κυνηγώντας φούσκα: «Οι περισσότεροι θα κρατήσουν τη θέση για πολλά χρόνια. Φοβούνται να καταγράψουν μόνιμες ζημίες».
Τα στοιχεία του ΔΝΤ δείχνουν ότι οι αγορές τους έχουν επιβραδυνθεί, όχι επιταχυνθεί, από πέρυσι, και οι αγορές καθοδηγούνται από ελάχιστες τράπεζες.
Αυτό αφήνει τους κερδοσκόπους ως τους πιο πιθανό παράγοντα των πρόσφατων μεταβολών της τιμής.
Στις 23 Σεπτεμβρίου —την τελευταία φορά που η CFTC δημοσίευσε στοιχεία λόγω του shutdown— οι «long» θέσεις hedge funds σε futures χρυσού έφτασαν ρεκόρ 200.000 συμβάσεων, ισοδύναμες με 619 τόνους χρυσού.
Οι καθαρές αγορές από ETFs ήταν επίσης ισχυρές.
Τον προηγούμενο μήνα, οι ροές σε ETFs μειώθηκαν• αυτό, μαζί με μόλις 100 τόνους καθαρών πωλήσεων από hedge funds, εξηγεί μεγάλο μέρος της πτώσης της τιμής στα τέλη του μήνα, σύμφωνα με τον Michael Haigh της Société Générale.
Οι ροές ETFs έχουν ανακάμψει έκτοτε (δεδομένα hedge funds δεν είναι διαθέσιμα). Επομένως, φαίνεται ότι η τιμή του χρυσού παρακολουθεί στενά την όρεξη αυτών των ευμετάβλητων κεφαλαίων.
Αυτό που ξεκίνησε πριν μήνες ως περιορισμένη προσπάθεια αύξησης του χρυσού στα αποθέματα των κεντρικών τραπεζών φαίνεται πλέον να έχει μετατραπεί σε μια αυτοτροφοδοτούμενη μάζα «καυτού» χρήματος που ανεβάζει τις τιμές.
Αυτό είναι κακό οιωνός για τις «ισχυρές χείρες».
Κάποια στιγμή, αυτή η κλασική «momentum trade» —οι επενδυτές που ακολουθούν τάσεις— θα σταματήσει.
Όσο πιο πολύ διαρκεί, τόσο περισσότερα chips κινδυνεύουν να χάσουν οι πιο τολμηροί παίκτες στο τέλος.
www.bankingnews.gr