Η Αθήνα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις πιο έντονες δημόσιες τοποθετήσεις της Μόσχας από την έναρξη των ρωσικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία το 2022. Η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε ότι η Ελλάδα ακολουθεί «προκλητική, συγκρουσιακή πορεία» απέναντι στη Ρωσία και προειδοποίησε ότι η Μόσχα θα δώσει «την πρέπουσα απάντηση».
Οι δηλώσεις στόχευσαν ευθέως τη συνεργασία Αθήνας και Κιέβου για την κοινή παραγωγή ναυτικών drones, χαρακτηρίζοντάς την «ανοιχτά εχθρική ενέργεια».
Η Ζαχάροβα τόνισε ότι η Ελλάδα ήταν «από τις πρώτες» που έστειλαν όπλα στην Ουκρανία και ότι αυτά -κατά τη ρωσική ανάγνωση- χρησιμοποιούνται «εναντίον αμάχων» σε περιοχές όπως το Ντονμπάς, η Ζαπορίζια, η Χερσώνα και η Κριμαία. Αναφέρθηκε μάλιστα σε ελληνικές κοινότητες που ζουν στην περιοχή «επί αιώνες» και υποστήριξε ότι οι αποφάσεις της Αθήνας τις εκθέτουν σε κινδύνους.
Το σημείο, όμως, που προκάλεσε τη μεγαλύτερη ανησυχία στο ελληνικό ΥΠΕΞ ήταν η διατύπωση ότι η Ελλάδα «θα λάβει αυτά που αξίζει». Αυτή η φράση, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, δεν αντιμετωπίστηκε ως συνηθισμένη κλιμάκωση, αλλά ως σήμα πιθανής αλλαγής στάσης της Μόσχας και ως άμεση απειλή της Μόσχας απέναντι στην Ελλάδα.
Σε αυτό ακριβώς το περιβάλλον η Αθήνα εξετάζει πλέον με ψυχραιμία αλλά και ανησυχία τι φοβάται, ποια ρίσκα αναλαμβάνει και πώς η συμφωνία για τα drones επηρεάζει τη διμερή σχέση.
Η συμφωνία για τα ναυτικά drones και γιατί εξόργισε τη Μόσχα
Το έναυσμα της ρωσικής αντίδρασης ήταν η συμφωνία Μητσοτάκη–Ζελένσκι για την κοινή παραγωγή ναυτικών μη επανδρωμένων συστημάτων σε ελληνικές ναυπηγικές εγκαταστάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, ελληνικές εταιρείες θα συμμετάσχουν στην παραγωγή ηλεκτρονικών συστημάτων, αισθητήρων και πιθανώς ειδικών τεχνικών τμημάτων.
Για την Αθήνα, πρόκειται για μια συνεργασία που ενισχύει τεχνολογικές δυνατότητες και αναβαθμίζει την εγχώρια βιομηχανία. Για τη Μόσχα, όμως, η συμφωνία θεωρήθηκε ποιοτικό άλμα της ελληνικής εμπλοκής, καθώς τα συστήματα αυτά έχουν άμεση επιχειρησιακή χρήση στο μέτωπο της Ουκρανίας.
Η ρωσική πλευρά αντιλαμβάνεται ότι η Ελλάδα δεν στέλνει απλώς εξοπλισμό, αλλά εισέρχεται σε διαδικασία συστηματικής υποστήριξης της ουκρανικής στρατιωτικής προσπάθειας. Αυτό εξηγεί γιατί η αντίδραση ήταν ιδιαίτερα αιχμηρή και γιατί η ρητορική κινήθηκε σε επίπεδο «εχθρικών ενεργειών».
Αυτό το σημείο αποτελεί τη βάση του πρώτου μεγάλου φόβου της Αθήνας:
ότι η Ρωσία θεωρεί πλέον την Ελλάδα μέρος του σκληρού πυρήνα της δυτικής στρατηγικής εναντίον της.
Ας δούμε όμως ποιοι είναι οι 5 βασικοί φόβοι της ελληνικής διπλωματίας:
1. Η διπλωματική πίεση που φοβάται η Αθήνα
Η πρώτη ανησυχία σχετίζεται με τις διεθνείς ισορροπίες. Η Ρωσία, ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, έχει ρόλο σε ζητήματα που αφορούν άμεσα στην Ελλάδα, είτε πρόκειται για το Κυπριακό είτε για ευρύτερες περιφερειακές υποθέσεις.
Η φράση της Ζαχάροβα ότι η Ελλάδα «θα λάβει αυτά που αξίζει» ερμηνεύτηκε τόσο από το Υπουργείο Εξωτερικών, όσο και από το Μέγαρο Μαξίμου ως πιθανός προάγγελος όχι απλά πιο ψυχρής ή αρνητικής στάσης της Ρωσίας σε τέτοιους φακέλους, αλλά ως προειδοποίηση για ριζικές μεταβολές από την πλευρά της Μόσχας που μεσο-μακροπρόθεσμα θα μπορούσαν να έχουν ακόμη και καταστροφικές συνέπειες για τα ελληνικά εθνικά θέματα. Ωστόσο, η στάση της Αθήνας, δείχνει ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι διατεθειμένη να αναλάβει το ρίσκο.
Η ελληνική διπλωματία φοβάται ότι η Μόσχα μπορεί να απομακρυνθεί από στάσεις που στο παρελθόν θεωρούνταν σταθερές, κάτι που θα δυσκολέψει τις ελληνικές κινήσεις σε διεθνή φόρα, αλλά δεν δείχνει διατεθειμένη να επιλέξει τον δρόμο της ευελιξίας σε ένα διεθνοπολιτικό, γεωπολιτικό και γεωοικονομικό περιβάλλον που είναι όχι μόνο ρευστό, αλλά και επισφαλές.
Να σημειωθεί εδώ ότι η Ρωσία μπορεί να επηρεάσει το κλίμα και τις ισορροπίες σε περιφέρειες όπου έχει αναπτύξει σχέσεις — από τη Λιβύη έως τον Καύκασο.
2. Ο φόβος γεωπολιτικής αποδυνάμωσης έναντι της Τουρκίας
Στην Αθήνα υπάρχει αυξημένη ανησυχία για τη στάση που μπορεί να τηρήσει η Ρωσία σε περίπτωση ελληνοτουρκικής έντασης. Η Τουρκία έχει αποφύγει τις κυρώσεις, έχει κρατήσει ανοιχτή γραμμή με τον Πούτιν και διατηρεί διακριτό ρόλο στη Μαύρη Θάλασσα μέσω του Μοντρέ.
Η ελληνική ανάλυση είναι απλή:
Η Μόσχα μπορεί να επιλέξει να μην αντιδράσει καθόλου σε τουρκικές κινήσεις που επηρεάζουν την Ελλάδα, είτε στο Αιγαίο είτε στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αυτός είναι ίσως ο μεγαλύτερος στρατηγικός φόβος της Αθήνας και ίσως και το μεγαλύτερο ρίσκο.
Η Ρωσία, είτε ουδέτερη είτε ευνοϊκή προς την Τουρκία, μπορεί να δημιουργήσει ισορροπίες που η Ελλάδα θα δυσκολευτεί να διαχειριστεί.
Η κατάσταση επιβαρύνεται από το γεγονός ότι η Άγκυρα έχει αναπτύξει τις δικές της τεχνολογίες μη επανδρωμένων συστημάτων, ενώ η συνεργασία της με τη Μόσχα σε άλλους τομείς είναι ήδη θεσμοθετημένη.
3. Ενεργειακή ανησυχία και ο κίνδυνος περιφερειακών πιέσεων
Η Ελλάδα, παρά τα βήματα διαφοροποίησης, παραμένει ευαίσθητη σε αλλαγές του ενεργειακού περιβάλλοντος της περιοχής. Η Μόσχα εξακολουθεί να έχει σημαντικό ρόλο σε ενεργειακές ροές και περιφερειακές υποδομές.
Η ελληνική πλευρά φοβάται ότι η Ρωσία μπορεί να επηρεάσει:
– τη δυναμική των ενεργειακών έργων,
– τις εμπορικές σχέσεις τρίτων χωρών με την Ελλάδα,
– ή ακόμη και τη στάση χωρών της περιοχής όπου η ρωσική επιρροή παραμένει ισχυρή.
Η συμφωνία για τα drones θεωρείται από τη Μόσχα ως εξέλιξη που αγγίζει άμεσα το θαλάσσιο και ενεργειακό περιβάλλον, άρα η Αθήνα εξετάζει το ενδεχόμενο η Ρωσία να χρησιμοποιήσει την περιφερειακή της επιρροή για να ασκήσει πίεση.
4. Αμυντική στοχοποίηση και ανασφάλεια για τις συνέπειες
Η συμμετοχή της Ελλάδας στην παραγωγή ναυτικών drones δημιουργεί την εικόνα —στη ρωσική πλευρά— μιας χώρας που συνεισφέρει σε τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται ήδη στο πεδίο των επιχειρήσεων.
Σε επίπεδο ΥΠΕΞ, υπάρχει η ανησυχία ή και ο φόβος ότι η Ελλάδα μπορεί να θεωρηθεί «γραμμή κρούσης» της Δύσης στο ουκρανικό μέτωπο. Οι δηλώσεις της Ζαχάροβα, που έκαναν λόγο για «ενέργεια ενταγμένη στη στρατηγική της Δύσης να ηττηθεί η Ρωσία στο πεδίο», ενίσχυσαν τους ελληνικούς προβληματισμούς για το τι μέλλει .
Η Ελλάδα φοβάται ότι μπορεί να στοχοποιηθεί πολιτικά ή συμβολικά από τη Μόσχα, με τρόπους που δεν έχουν ακόμη αποσαφηνιστεί.
5. Ο φόβος λάθους ιστορικής εκτίμησης
Στο ελληνικό διπλωματικό επιτελείο έχει επανέλθει η συζήτηση περί ιστορικών παραλληλισμών. Το παράδειγμα του 1919 —όταν η εκστρατεία στην Ουκρανία και η ελληνική συμμετοχή στις επιχειρήσεις κατά των Μπολσεβίκων είχε μετέπειτα κόστος— λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι οι επιλογές απέναντι στη Ρωσία έχουν βάθος χρόνου.
Δεν πρόκειται για απόλυτη αναλογία, αλλά για φόβο ότι η Αθήνα μπορεί να βρίσκεται μπροστά σε μια λανθασμένη εκτίμηση για το πώς αντιδρά μια μεγάλη δύναμη όταν αισθάνεται ότι στοχοποιείται.
Η ελληνική απάντηση, η προσπάθεια περιορισμού της έντασης και η νέα πραγματικότητα στις ελληνορωσικές σχέσεις
Η επίσημη θέση της Αθήνας - η απάντηση στην Μαρία Ζαχάροβα - είναι ότι η Ελλάδα ενεργεί με βάση το διεθνές δίκαιο και ότι οι απειλές προς κυρίαρχα κράτη «απορρίπτονται αυτοδικαίως». Παράλληλα, η κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι έχει το δικαίωμα να συνάπτει συμφωνίες που ενισχύουν την ασφάλεια και την ενεργειακή επάρκεια της χώρας.
Ωστόσο, η ελληνική πλευρά γνωρίζει ότι η τοποθέτηση αυτή δεν αρκεί από μόνη της για να περιορίσει την ένταση. Οι προβληματισμοί παραμένουν και αφορούν στο πώς θα μετατραπεί η ρωσική προειδοποίηση σε πολιτική συμπεριφορά ή... ακόμη χειρότερα, σε άλλες ενέργειες τις οποίες κανένας δεν μπορεί να προβλέψει επί τους παρόντος.
Το συμπέρασμα που διαμορφώνεται στο ελληνικό ΥΠΕΞ είναι ότι η Ρωσία δεν βλέπει πλέον την Ελλάδα ως ουδέτερο ή περιφερειακό παρατηρητή των εξελίξεων, αλλά ως ενεργό παράγοντα. Αυτό δημιουργεί νέα πραγματικότητα, στο πλαίσιο της οποίας η Αθήνα πρέπει να σταθμίσει προσεκτικά τις επόμενες κινήσεις της.
Οι φόβοι αφορούν σε διπλωματική πίεση, γεωπολιτική αποδυνάμωση, ενεργειακούς κινδύνους και αμυντικές συνέπειες.
Και αυτά τα ρίσκα δεν πρόκειται να εξαφανιστούν σύντομα.
Η ανάγκη εκτόνωσης και η ρωσική θέση
Η Αθήνα βρίσκεται σε ένα περιβάλλον όπου οι κινήσεις της έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα απ’ ό,τι στο παρελθόν. Η Μόσχα έχει καταστήσει σαφές ότι αξιολογεί κάθε απόφαση με τρόπο που αντανακλά τη δική της αντίληψη για την ασφάλεια και το διεθνές περιβάλλον.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα έχει λόγους να επανεξετάσει τα δεδομένα που διαμορφώνονται σε πλανητικό επίπεδο, να παρακολουθήσει ίσως και την σαφώς πιο ευέλικτη στρατηγική των Αμερικανών. να γίνει ίσως πιο επιφυλακτική απέναντι στο αρτηριοσκληρωτικό ευρωπαϊκό πολιτικό-οικονομικό σύμπλεγμα συμφερόντων και να επιδιώξει την ανάκτηση στοιχειωδών διαύλων επικοινωνίας με τη Ρωσία. Παρά τις επικρίσεις της Μόσχας, η σταθεροποίηση των σχέσεων θα μπορούσε να περιορίσει τον κίνδυνο παρερμηνειών και να προστατεύσει κρίσιμα ελληνικά συμφέροντα.
Η ρωσική προειδοποίηση, όσο σκληρή κι αν ήταν στη διατύπωση, λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε μια λεπτή ισορροπία. Η Μόσχα δείχνει να μην κλείνει την πόρτα, αλλά στέλνει μήνυμα ότι θα παρακολουθεί στενά.
Για την Αθήνα, η συνειδητοποίηση αυτής της πραγματικότητας είναι κομβική για τη διαμόρφωση μιας πιο προσεκτικής και σταθμισμένης εξωτερικής πολιτικής στο μέλλον.
Το σημείο, όμως, που προκάλεσε τη μεγαλύτερη ανησυχία στο ελληνικό ΥΠΕΞ ήταν η διατύπωση ότι η Ελλάδα «θα λάβει αυτά που αξίζει». Αυτή η φράση, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, δεν αντιμετωπίστηκε ως συνηθισμένη κλιμάκωση, αλλά ως σήμα πιθανής αλλαγής στάσης της Μόσχας και ως άμεση απειλή της Μόσχας απέναντι στην Ελλάδα.
Σε αυτό ακριβώς το περιβάλλον η Αθήνα εξετάζει πλέον με ψυχραιμία αλλά και ανησυχία τι φοβάται, ποια ρίσκα αναλαμβάνει και πώς η συμφωνία για τα drones επηρεάζει τη διμερή σχέση.
Η συμφωνία για τα ναυτικά drones και γιατί εξόργισε τη Μόσχα
Το έναυσμα της ρωσικής αντίδρασης ήταν η συμφωνία Μητσοτάκη–Ζελένσκι για την κοινή παραγωγή ναυτικών μη επανδρωμένων συστημάτων σε ελληνικές ναυπηγικές εγκαταστάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, ελληνικές εταιρείες θα συμμετάσχουν στην παραγωγή ηλεκτρονικών συστημάτων, αισθητήρων και πιθανώς ειδικών τεχνικών τμημάτων.
Για την Αθήνα, πρόκειται για μια συνεργασία που ενισχύει τεχνολογικές δυνατότητες και αναβαθμίζει την εγχώρια βιομηχανία. Για τη Μόσχα, όμως, η συμφωνία θεωρήθηκε ποιοτικό άλμα της ελληνικής εμπλοκής, καθώς τα συστήματα αυτά έχουν άμεση επιχειρησιακή χρήση στο μέτωπο της Ουκρανίας.
Η ρωσική πλευρά αντιλαμβάνεται ότι η Ελλάδα δεν στέλνει απλώς εξοπλισμό, αλλά εισέρχεται σε διαδικασία συστηματικής υποστήριξης της ουκρανικής στρατιωτικής προσπάθειας. Αυτό εξηγεί γιατί η αντίδραση ήταν ιδιαίτερα αιχμηρή και γιατί η ρητορική κινήθηκε σε επίπεδο «εχθρικών ενεργειών».
Αυτό το σημείο αποτελεί τη βάση του πρώτου μεγάλου φόβου της Αθήνας:
ότι η Ρωσία θεωρεί πλέον την Ελλάδα μέρος του σκληρού πυρήνα της δυτικής στρατηγικής εναντίον της.
Ας δούμε όμως ποιοι είναι οι 5 βασικοί φόβοι της ελληνικής διπλωματίας:
1. Η διπλωματική πίεση που φοβάται η Αθήνα
Η πρώτη ανησυχία σχετίζεται με τις διεθνείς ισορροπίες. Η Ρωσία, ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, έχει ρόλο σε ζητήματα που αφορούν άμεσα στην Ελλάδα, είτε πρόκειται για το Κυπριακό είτε για ευρύτερες περιφερειακές υποθέσεις.
Η φράση της Ζαχάροβα ότι η Ελλάδα «θα λάβει αυτά που αξίζει» ερμηνεύτηκε τόσο από το Υπουργείο Εξωτερικών, όσο και από το Μέγαρο Μαξίμου ως πιθανός προάγγελος όχι απλά πιο ψυχρής ή αρνητικής στάσης της Ρωσίας σε τέτοιους φακέλους, αλλά ως προειδοποίηση για ριζικές μεταβολές από την πλευρά της Μόσχας που μεσο-μακροπρόθεσμα θα μπορούσαν να έχουν ακόμη και καταστροφικές συνέπειες για τα ελληνικά εθνικά θέματα. Ωστόσο, η στάση της Αθήνας, δείχνει ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι διατεθειμένη να αναλάβει το ρίσκο.
Η ελληνική διπλωματία φοβάται ότι η Μόσχα μπορεί να απομακρυνθεί από στάσεις που στο παρελθόν θεωρούνταν σταθερές, κάτι που θα δυσκολέψει τις ελληνικές κινήσεις σε διεθνή φόρα, αλλά δεν δείχνει διατεθειμένη να επιλέξει τον δρόμο της ευελιξίας σε ένα διεθνοπολιτικό, γεωπολιτικό και γεωοικονομικό περιβάλλον που είναι όχι μόνο ρευστό, αλλά και επισφαλές.
Να σημειωθεί εδώ ότι η Ρωσία μπορεί να επηρεάσει το κλίμα και τις ισορροπίες σε περιφέρειες όπου έχει αναπτύξει σχέσεις — από τη Λιβύη έως τον Καύκασο.
2. Ο φόβος γεωπολιτικής αποδυνάμωσης έναντι της Τουρκίας
Στην Αθήνα υπάρχει αυξημένη ανησυχία για τη στάση που μπορεί να τηρήσει η Ρωσία σε περίπτωση ελληνοτουρκικής έντασης. Η Τουρκία έχει αποφύγει τις κυρώσεις, έχει κρατήσει ανοιχτή γραμμή με τον Πούτιν και διατηρεί διακριτό ρόλο στη Μαύρη Θάλασσα μέσω του Μοντρέ.
Η ελληνική ανάλυση είναι απλή:
Η Μόσχα μπορεί να επιλέξει να μην αντιδράσει καθόλου σε τουρκικές κινήσεις που επηρεάζουν την Ελλάδα, είτε στο Αιγαίο είτε στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αυτός είναι ίσως ο μεγαλύτερος στρατηγικός φόβος της Αθήνας και ίσως και το μεγαλύτερο ρίσκο.
Η Ρωσία, είτε ουδέτερη είτε ευνοϊκή προς την Τουρκία, μπορεί να δημιουργήσει ισορροπίες που η Ελλάδα θα δυσκολευτεί να διαχειριστεί.
Η κατάσταση επιβαρύνεται από το γεγονός ότι η Άγκυρα έχει αναπτύξει τις δικές της τεχνολογίες μη επανδρωμένων συστημάτων, ενώ η συνεργασία της με τη Μόσχα σε άλλους τομείς είναι ήδη θεσμοθετημένη.
3. Ενεργειακή ανησυχία και ο κίνδυνος περιφερειακών πιέσεων
Η Ελλάδα, παρά τα βήματα διαφοροποίησης, παραμένει ευαίσθητη σε αλλαγές του ενεργειακού περιβάλλοντος της περιοχής. Η Μόσχα εξακολουθεί να έχει σημαντικό ρόλο σε ενεργειακές ροές και περιφερειακές υποδομές.
Η ελληνική πλευρά φοβάται ότι η Ρωσία μπορεί να επηρεάσει:
– τη δυναμική των ενεργειακών έργων,
– τις εμπορικές σχέσεις τρίτων χωρών με την Ελλάδα,
– ή ακόμη και τη στάση χωρών της περιοχής όπου η ρωσική επιρροή παραμένει ισχυρή.
Η συμφωνία για τα drones θεωρείται από τη Μόσχα ως εξέλιξη που αγγίζει άμεσα το θαλάσσιο και ενεργειακό περιβάλλον, άρα η Αθήνα εξετάζει το ενδεχόμενο η Ρωσία να χρησιμοποιήσει την περιφερειακή της επιρροή για να ασκήσει πίεση.
4. Αμυντική στοχοποίηση και ανασφάλεια για τις συνέπειες
Η συμμετοχή της Ελλάδας στην παραγωγή ναυτικών drones δημιουργεί την εικόνα —στη ρωσική πλευρά— μιας χώρας που συνεισφέρει σε τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται ήδη στο πεδίο των επιχειρήσεων.
Σε επίπεδο ΥΠΕΞ, υπάρχει η ανησυχία ή και ο φόβος ότι η Ελλάδα μπορεί να θεωρηθεί «γραμμή κρούσης» της Δύσης στο ουκρανικό μέτωπο. Οι δηλώσεις της Ζαχάροβα, που έκαναν λόγο για «ενέργεια ενταγμένη στη στρατηγική της Δύσης να ηττηθεί η Ρωσία στο πεδίο», ενίσχυσαν τους ελληνικούς προβληματισμούς για το τι μέλλει .
Η Ελλάδα φοβάται ότι μπορεί να στοχοποιηθεί πολιτικά ή συμβολικά από τη Μόσχα, με τρόπους που δεν έχουν ακόμη αποσαφηνιστεί.
5. Ο φόβος λάθους ιστορικής εκτίμησης
Στο ελληνικό διπλωματικό επιτελείο έχει επανέλθει η συζήτηση περί ιστορικών παραλληλισμών. Το παράδειγμα του 1919 —όταν η εκστρατεία στην Ουκρανία και η ελληνική συμμετοχή στις επιχειρήσεις κατά των Μπολσεβίκων είχε μετέπειτα κόστος— λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι οι επιλογές απέναντι στη Ρωσία έχουν βάθος χρόνου.
Δεν πρόκειται για απόλυτη αναλογία, αλλά για φόβο ότι η Αθήνα μπορεί να βρίσκεται μπροστά σε μια λανθασμένη εκτίμηση για το πώς αντιδρά μια μεγάλη δύναμη όταν αισθάνεται ότι στοχοποιείται.
Η ελληνική απάντηση, η προσπάθεια περιορισμού της έντασης και η νέα πραγματικότητα στις ελληνορωσικές σχέσεις
Η επίσημη θέση της Αθήνας - η απάντηση στην Μαρία Ζαχάροβα - είναι ότι η Ελλάδα ενεργεί με βάση το διεθνές δίκαιο και ότι οι απειλές προς κυρίαρχα κράτη «απορρίπτονται αυτοδικαίως». Παράλληλα, η κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι έχει το δικαίωμα να συνάπτει συμφωνίες που ενισχύουν την ασφάλεια και την ενεργειακή επάρκεια της χώρας.
Ωστόσο, η ελληνική πλευρά γνωρίζει ότι η τοποθέτηση αυτή δεν αρκεί από μόνη της για να περιορίσει την ένταση. Οι προβληματισμοί παραμένουν και αφορούν στο πώς θα μετατραπεί η ρωσική προειδοποίηση σε πολιτική συμπεριφορά ή... ακόμη χειρότερα, σε άλλες ενέργειες τις οποίες κανένας δεν μπορεί να προβλέψει επί τους παρόντος.
Το συμπέρασμα που διαμορφώνεται στο ελληνικό ΥΠΕΞ είναι ότι η Ρωσία δεν βλέπει πλέον την Ελλάδα ως ουδέτερο ή περιφερειακό παρατηρητή των εξελίξεων, αλλά ως ενεργό παράγοντα. Αυτό δημιουργεί νέα πραγματικότητα, στο πλαίσιο της οποίας η Αθήνα πρέπει να σταθμίσει προσεκτικά τις επόμενες κινήσεις της.
Οι φόβοι αφορούν σε διπλωματική πίεση, γεωπολιτική αποδυνάμωση, ενεργειακούς κινδύνους και αμυντικές συνέπειες.
Και αυτά τα ρίσκα δεν πρόκειται να εξαφανιστούν σύντομα.
Η ανάγκη εκτόνωσης και η ρωσική θέση
Η Αθήνα βρίσκεται σε ένα περιβάλλον όπου οι κινήσεις της έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα απ’ ό,τι στο παρελθόν. Η Μόσχα έχει καταστήσει σαφές ότι αξιολογεί κάθε απόφαση με τρόπο που αντανακλά τη δική της αντίληψη για την ασφάλεια και το διεθνές περιβάλλον.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα έχει λόγους να επανεξετάσει τα δεδομένα που διαμορφώνονται σε πλανητικό επίπεδο, να παρακολουθήσει ίσως και την σαφώς πιο ευέλικτη στρατηγική των Αμερικανών. να γίνει ίσως πιο επιφυλακτική απέναντι στο αρτηριοσκληρωτικό ευρωπαϊκό πολιτικό-οικονομικό σύμπλεγμα συμφερόντων και να επιδιώξει την ανάκτηση στοιχειωδών διαύλων επικοινωνίας με τη Ρωσία. Παρά τις επικρίσεις της Μόσχας, η σταθεροποίηση των σχέσεων θα μπορούσε να περιορίσει τον κίνδυνο παρερμηνειών και να προστατεύσει κρίσιμα ελληνικά συμφέροντα.
Η ρωσική προειδοποίηση, όσο σκληρή κι αν ήταν στη διατύπωση, λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε μια λεπτή ισορροπία. Η Μόσχα δείχνει να μην κλείνει την πόρτα, αλλά στέλνει μήνυμα ότι θα παρακολουθεί στενά.
Για την Αθήνα, η συνειδητοποίηση αυτής της πραγματικότητας είναι κομβική για τη διαμόρφωση μιας πιο προσεκτικής και σταθμισμένης εξωτερικής πολιτικής στο μέλλον.
https://www.ethnos.gr/Politics/article/389045/oifoboikaitoriskothsathhnasmetatisrosikesproeidopoihseis
.jpg)
