ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΠΟΛΗ ΣΦΑΚΙΩΝ

H καθιερωμένη βόλτα μας στην Κρήτη, με τη ματιά του φίλου και συνεργάτη του taxalia
Γιάννη Η. Κάκανου
Λαμπρός εορτασμός στον Σφακιανό εθνομάρτυρα «Δασκαλογιάννη»
Ρεπορτάζ: Γιάννης Η. Κάκανος

Με την καθιερωμένη επιμνημόσυνη δέηση, παρουσία πολιτικών και στρατιωτικών αρχών, φορέων και συλλόγων καθώς επίσης και πλήθους κόσμου, άρχισε το πρωί.. της Κυριακής ο τέταρτος κατά σειρά ετήσιος πανηγυρικός εορτασμός της Ηρωικής Επανάστασης του 1770 στην Κρήτη που είχε μπροστάρη τον εθνομάρτυρα Δασκαλογιάννη ή Βλάχο…


Στον χαιρετισμό του ο δήμαρχος Σφακίων κ. Σήφης Λύκος, αφού καλωσόρισε τις αρχές, τους φορείς, τους συλλόγους και τον κόσμο που τίμησε με την παρουσία του τη μνήμη των αγωνιστών της επανάστασης του 1770 τόνισε, μεταξύ άλλων, τα εξής: “ Δεν θα αναφερθώ στο ιστορικό πλαίσιο της επανάστασης του 1770 και στα γενικότερα γεγονότα της εποχής εκείνης ούτε και για την ιδιαίτερη σημασία που έχει σήμερα για μας αυτό το γεγονός. Αυτό θα το πράξει η αγαπητή Νομάρχης Ηρακλείου κα Ευαγγελία Ηλιάκη – Σχοιναράκη που θα εκφωνήσει μετά τους χαιρετισμούς που θ’ ακολουθήσουν τον πανηγυρικό λόγο της ημέρας. Θέλω όμως να πω τα εξής: Είμαι ευτυχής και συνάμα πολύ υπερήφανος που μπόρεσα σαν δήμαρχος Σφακίων να ανασύρω από τη λήθη, και να προτείνω στην Πολιτεία την αναγνώριση της Επανάστασης του 1770 ως Παγκρήτιας Εθνικής εορτής μετά από 238 ολόκληρα χρόνια, πράγμα που το πετύχαμε, με τη συνεργασία βέβαια και την αρωγή κι άλλων θεσμικών παραγόντων της Κρήτης… Από πέρυσι καθιερώθηκε, λοιπόν, η εκδήλωση να εορτάζεται με Παγκρήτιο χαρακτήρα κατόπιν του με αριθμό 34/2008 Προεδρικού Διατάγματος. Ακόμα να υπενθυμίσω την ανάγκη δημιουργίας του Μουσείου της Επανάστασης του 1770, εδώ στην Ανώπολη Σφακίων, τη γενέτειρα και έδρα του εθνομάρτυρα Δασκαλογιάννη. Με την εκδήλωση αυτή, διευκρινίζω ξανά, ότι εκτός από τον Πρωτοεπαναστάτη της Κρήτης Δασκαλογιάννη, τιμούμε και τα πρωτοπαλίκαρα και τους οπλαρχηγούς αυτής της μεγάλης επανάστασης καθώς επίσης και όλους τους συμπολεμιστές, άγνωστους και ανώνυμους που έδωσαν το αίμα τους για να είμαστε σήμερα εμείς ελεύθεροι. Το στεφάνι που θα καταθέσουμε και θα καταθέτουμε σε κάθε επέτειο, είναι στη μνήμη όλων αυτών…”

“Στο μεγάλο βιβλίο αγώνων και θυσιών της ιστορίας μας ξεχωριστή θέση κατέχει η επανάσταση του Δασκαλογιάννη. Ο Σφακιανός Δασκαλογιάννης μαζί με τους συμπατριώτες του εξεγέρθηκε ενάντια στους Τούρκους κατακτητές αν και δεν υπέφερε άμεσα από τον τουρκικό ζυγό. Ζούσε σε μια περιοχή που απολάμβανε μια ιδιότυπη αυτονομία ελευθερίας από αυτό το καθεστώς. Ο ίδιος ήταν πλούσιος έμπορος και πλοιοκτήτης. Και από αυτό ακριβώς το σημείο αντιλαμβανόμαστε το μεγαλείο της φυλής, το μεγαλείο της Κρητικής ψυχής, την περηφάνια και το ανυπότακτο φρόνημα…” τόνισε ο νομάρχης Χανίων κ. Γρηγόρης Αρχοντάκης.

Ο δήμαρχος Χανίων κ. Κυριάκος Βιρβιδάκης είπε : “Στα βουνά των Σφακιών που γεννούν ανυπότακτους και περήφανους πολεμιστές ποτέ δεν ρίζωσε ο ξένος κατακτητής ούτε στάθηκε δυνατό οι κάθε είδους αλυσίδες να σκλαβώσουν τις αδούλωτες ψυχές και να φυλακίσουν το ελεύθερο πνεύμα της Κρήτης. Αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά και υπερηφάνεια ως δήμαρχος Χανίων και πρόεδρος της Τοπικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Χανίων, ευρισκόμενος ανάμεσα σας εδώ στην πλατεία της Ανώπολης, προκειμένου να τιμήσουμε όλοι την Επανάσταση του 1770, την Επανάσταση του Δασκαλογιάννη ή Βλάχου. Μιας μεγάλης και τραγικής μορφής της Κρητικής και ειδικότερα της Σφακιανής ιστορίας…”

Η νομάρχης Ηρακλείου μίλησε εκτενώς για την επανάσταση του 1770 και τον Δασκαλογιάννη αναφέροντας ότι από τα Σφακιά ξεκίνησε την επαγγελματική της διαδρομή και θεώρησε τιμή που προσκλήθηκε ως κεντρική ομιλήτρια, λέγοντας, μεταξύ άλλων, τα εξής: “Είμαστε εδώ σήμερα για να αποτίνουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής στον Δασκαλογιάννη, τον πρωτομάρτυρα της Κρητικής επανάστασης και του αγώνα των Ελλήνων για λευτεριά. Είμαστε εδώ για να συνομιλήσουμε άλλη μια φορά με το παρελθόν μας και την ιστορία μας. Να ξαναπάρουμε πίσω το δρόμο που μας έφερε, σήμερα , ως εδώ, όλους εμάς ελεύθερους, να ζούμε και να δρούμε στη δική μας πατρίδα, στην Κρήτη μας, στην Ελλάδα μας… Αναφερόμαστε σε μια περίοδο, 239 χρόνια πριν, το 1770. Στην Κρήτη οι Τούρκοι μεταχειρίζονται τους χριστιανούς σαν να μην είναι άνθρωποι. Οι φόροι ήταν δυσβάσταχτοι με πιο βαρύ τον κεφαλικό φόρο, τον «τζιτζιγιέ». Ο οποιοσδήποτε Οθωμανός είχε δικαίωμα ζωής και θανάτου πάνω στους χριστιανούς αν νόμιζε ότι τον πρόσβαλαν. Μόνο μια Κρητική επαρχία δεν υπέφερε. Τα Σφακιά.

Οι Σφακιανοί έκαναν τους Τούρκους να συναισθανθούν την σκληρή ανδρεία τους, σύμφωνα με τους ιστορικούς Περώ και Πάσλεϋ. Απολάμβαναν ειδικά προνόμια και όντας ελεύθεροι ανέπτυξαν τη ναυτιλία και το εμπόριο και ενέπνεαν σεβασμό σε όλους τους Κρητικούς. Ηγετική μορφή ανάμεσά τους εκείνη την περίοδο είχε αναδειχθεί ο Δασκαλογιάννης. Ήταν μορφωμένος και πλούσιος Σφακιανός που εμπορεύονταν με τα πλοία του στα λιμάνια της Μεσογείου… Με τη συμμετοχή μας σήμερα εδώ, σε αυτή την εκδήλωση μνήμης και τιμής, αναγνωρίζουμε τη μεγάλη συμβολή της θυσίας του Δασκαλογιάννη και του αγώνα που έδωσαν οι Σφακιανοί, στη διαμόρφωση της νεότερης ιστορίας μας και στην ίδια την απελευθέρωση της Κρήτης και την ένωση της με την Ελλάδα ενάμισι αιώνα αργότερα. Χάρη στην επανάσταση και τη μαρτυρική θυσία του ήρωα Δασκαλογιάννη σταμάτησε ο εξισλαμισμός των Κρητικών από τους Τούρκους… Πρέπει να δούμε την αυταπάρνηση και το μαρτυρικό τέλος του Δασκαλογιλάννη, τον αγώνα και τη θυσία των προγόνων μας, όχι απλά σαν στιγμές ιστορίας. Ζούμε σε μια εποχή που αποθεώνεται η ατομικότητα, κυριαρχούν οι υλικές αξίες, «μονοδρομούνται» λύσεις, ενώ αυτό που χρειάζεται για να πάμε μπροστά ως συλλογική οντότητα, αλλά και για να αισθανθούμε καλύτερα σε προσωπικό επίπεδο, είναι ο έπαινος στην αυτοθυσία και η πίστη σε υψηλά ιδανικά και στην ανιδιοτελή ατομική και συλλογική δράση… Τα Σφακιά είναι η πατρίδα της ελευθερίας, ο τόπος όπου ζουν οι ελεύθερες ψυχές, η γενέθλια γη φωτισμένων και γενναίων αγωνιστών όπως ο Δασκαλογιάννης…”

Εξάλλου για την επανάσταση του 1770 έκαναν δηλώσεις τόσο ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών αρμόδιος σε θέματα Δημόσιας Τάξης κ. Χρήστος Μαρκογιαννάκης όσο και οι βουλευτές Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ, κ. κ. Μανούσος Βολουδάκης και Μανώλης Σκουλάκης, αντίστοιχα, καθώς επίσης και το μέλος του εθνικού συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ κ. Ευτύχιος Δαμιανάκης. Μεταξύ άλλων ερωτηθείς ο κ. Μαρκογιανάκης για την τρομοκρατία και τους λαθρομετανάστες απάντησε τα εξής: “ Η τρομοκρατία δεν είναι μια εύκολη υπόθεση, είναι μια πάρα πολύ δύσκολη ιστορία και θα πρέπει όλοι μας να κινούμεθα προς την κατεύθυνση ενίσχυσης των διωκτικών αρχών μέχρι να καταφέρουμε να βρούμε ποιοι είναι οι στυγνοί δολοφόνοι και να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη. Για τους λαθρομετανάστες τώρα όσον αφορά τις εξαγγελθείσες μεταρρυθμίσεις - νομοθετικές πρωτοβουλίες – ήδη έχει κατατεθεί σχετική τροπολογία και θα συζητηθεί την ερχόμενη Τρίτη στη Βουλή…”

Μανούσος Βολουδάκης: “ Η σημασία της Σφακιανής επανάστασης του 1770 και της θυσίας του αρχηγού της του Δασκαλογιάννη ξεπερνά τα όρια της Κρήτης. Γι’ αυτό το λόγο χαιρετίζω με ιδιαίτερη χαρά την παρουσία εκπροσώπων όλων των νομών της Κρήτης…”

Μανώλης Σκουλάκης: “Μπορεί να έχουν περάσει 239 χρόνια από τότε που έγινε η Επανάσταση του Δασκαλογιάννη, αλλά δεν παύει η εκδήλωση τιμής και μνήμης σε αυτό τον άνθρωπο να είναι επίκαιρη και ιδιαίτερα αυτή την περίοδο. Ο Δασκαλογιάννης έκανε αυτό τον αγώνα και θυσιάστηκε όπως και οι άλλοι Σφακιανοί συναγωνιστές του για να απελευθερωθεί η Κρήτη γιατί τα Σφακιά είχαν προνομιακή μεταχείριση…”

Ευτύχιος Δαμιανάκης: “ Τιμάμε σήμερα την επανάσταση του 1770 με τον αρχικαπετάνιο το Γιάννη Δασκαλογιάννη. Χθες εγκαινιάσθηκε στην Αθήνα το Μουσείο της Ακρόπολης συμβολισμοί αιώνιοι και νομίζω σε αυτό πρέπει να σταθούνε οι Έλληνες. Σε στιγμές που δείξαμε ότι ενωμένοι μπορούμε να καταφέρουμε πολλά. Θέλω όμως ως γραμματέας τομέα άμυνας του ΠΑΣΟΚ να στείλω κι ένα μήνυμα. Ο Δασκαλογιάννης γδάρθηκε από τους Τούρκους. Προχθές, την παραμονή των εγκαινίων του Μουσείου της Αθήνας, οι Τούρκοι έκαναν πάνω από 70 παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και γι’ αυτό τον λόγο δεν ήρθε ο Ερντογάν στα εγκαίνια. Θα πρέπει οι Έλληνες κατά το παράδειγμα αυτών των ηρωικών ανθρώπων να απαντήσουνε: Η εθνική μας κυριαρχία και ανεξαρτησία είναι αδιαπραγμάτευτη…”

Μετά την κατάθεση των στεφάνων ακολούθησε ριζίτικο τραγούδι από τον παραδοσιακό σύλλογο των Σφακίων «Χρυσόθεμις» και χόρεψε Κρητικούς χορούς ο μουσικοχορευτικός σύλλογος της επαρχίας Σφακίων «Τα Σφακιά » και η εκδήλωση τελείωσε με πλουσιοπάροχο γεύμα που παρέθεσε ο Δήμος Σφακίων στο μαγευτικό πευκόδασος της περιοχής.

Φωτ. 2990, 3010, 3041, 3007, 3009. Περισσότερες φωτογραφίες από την εκδήλωση θα δείτε στο άλμπουμ των εκδηλώσεων της ιστοσελίδας μας: www.yanniskakanos.gr