Γευγελή Gevgelia Vardarski Rid "Gortynia"

Ο Θουκυδίδης αναφέρει ότι η Μακεδονία διακρίνονταν σε δυο μεγάλα γεωγραφικά διαμερίσμστα, την άνω και κάτω Μακεδονία. Ο Ξενοφώντας (Ελληνικά Ε) αναφέρει ότι η μεγαλύτερη πόλη της Μακεδονίας ήταν η Πέλλα και ο Ηρόδοτος ονομάζει Μακεδονία την...

πέρα της Πρασιάδας λίμνης και του Δυσώδους όρους χώρα (Ε 18) που ορίζεται προς Ν. από τον Πηνειό και τον Όλυμπο (Ζ 173). Ο ίδιος λέει επίσης ότι οι κάτοικοι της λέγονται Μακεδόνες (Ε 18), καθώς και ότι αφενός οι Δωριείς πήγαν από τη Φθιώτιδα, την Όσσα και τον Όλυμπο στην Πίνδο(Α 56) και εκεί ονομάστηκαν «Μακεδνόν έθνος» και μετά, λόγω του ότι ένα άλλο φύλο των Δωριέων κατέβηκε στην Πελοπόννησο (Σπαρτιάτες, Κορίνθιοι κ.α.), το όλο έθνος ονομάστηκε «Δωρικό τε και Μακεδνόν έθνος» (Α 56, Η 43).

Πρωτεύουσα των Μακεδόνων ήταν αρχικά η Έδεσα, αφού ο Περδίκκας , 7ος αι. π.Χ., ίδρυσε άλλη στις Αιγές (= η Βεργίνα, σύμφωνα με τον Ανδρόνικο). Από εκεί τον 5ο αι. π.Χ. μεταφέρθηκε από τον Αρχέλαο στην Πέλλα.

Ο Σκύλακας (Ελλάδος Περιήγησις), σχετικά με τη χώρα των Μακεδόνων, αναφέρει: «Από δε Πηνετού ποταμού Μακεδόνες εισίν έθνος και κόλπος Θερμαίος. Πρώτη πόλις Μακεδονίας Ηράκλειον, Δίον, Πύδνα πόλις Ελληνίς. Μεθώνη πόλις Ελληνίς και Αλιάκμων ποταμός, Αλωρός πόλις και ποταμός Λυδίας, Πέλλα πόλις και βασίλειον εν αυτή και ανάπλους εις αυτήν ανά τον Λυδίαν. Άξιος ποταμός, Εχέδωρος ποταμός, Θέρμη πόλις. Αίνεια Ελληνίς, Παλλήνη άκρα μακρά εις το πέλαγος ανατείνουσα, και πόλεις αίδε εν τη Παλλήνη Ελληνίδες. Ποτίδαια εν τω μέσω το ισθμόν εμφράττουσα, Μένδη, Άφυτις, Θραμβηϊς, Σκιώνη, Κανάστραιον της παλλήνης ιερόν ακρωτήριον. (Σκύλακας, Περίπλους- περί Μακεδονίας)



Επαρχίες της Μακεδονίας : Αλμωπία, Βισαλτία, Βοτιαία, Ελιμία, Εορδαία, Ηδωνίς, Ημαθία, Κρηστωνία, Λύγκηστίς, Μυγδονία, Οδομαντική, Ορεστειάς, Παιονία, Πελαγονία, Πιερία, Σιντική, Χαλκιδική.

Πόλεις : Αιγαί, Πέλλα, Βεργίνα, Ορεστίς, Άργος Ορεστικόν, Ηράκλεια, Δίον, Θεσσαλονίκη, Αμφίπολις, Φίλιπποι, Μεθώνη, Πύδνα, Αντιγόνεια, Γαρησκός, Όλυνθος, Αιανή, Εράτυρα, Γορτυνία, Αταλάντη, Ειδομένη, ΓΟΡΤΥΝΙΑ, Άρνισσα, Απολλωνία κ. α.

Όρη: Όλυμπος, Άσκιον, Βέρμιον, Βερνόν,Βόιον, Βόρας, Βαρνούς, Κερκίνη, Μεσσάπιον, Πιέρια όροι κ.α.

Ποταμοί : Αλιάκμων, Αξιός, Στρυμών, Νέστος, Λουδίας, Εριγών κ.α.

Λίμνες: Βρυγιής, Βεγορίτις, Κήλητρον