Ο σοφός δείχνει το φεγγάρι

Του Δημήτρη Γκολέμη,
Δικηγόρου
Σέρρες 2-2-2010

Και ξαφνικά διαπιστώσαμε έκπληκτοι και απορημένοι ότι η χώρα μας βρίσκεται περίπου ένα βήμα πριν από τη χρεωκοπία. Είναι, δηλαδή, σαν να λέμε ότι ξαφνικά ξυπνήσαμε… Διότι εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες, η χώρα μας... βαδίζει σε μια προδιαγεγραμμένη πορεία αρχικά πολιτικής και έπειτα οικονομικής χρεωκοπίας. Αυτά τα δυο πάνε πακέτο. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι στον τομέα της κατασπατάλησης του δημόσιου χρήματος υπήρχε πάντοτε αγαστή σύμπλευση και διακομματική συναίνεση, για να μην πούμε πλειοδοσία. Απλώς, καμία κυβέρνηση δεν ήθελε να «σκάσει» στα δικά της χέρια η φούσκα του δημοσιονομικού χάους.

Είναι αλήθεια, βέβαια, ότι η σημερινή κυβέρνηση πήρε στα χέρια της «τη φούσκα προ πολλού σκασμένη». Πλην όμως, μέχρι σήμερα έλαμψε και λάμπει διά της απραξίας της. Υπό τις παρούσες, τραγικές για τον τόπο, οικονομικές συνθήκες η διαπίστωση του χάους ισοδυναμεί απλώς με τη διαπίστωση του αυτονόητου. Όμως, η σημερινή κυβερνητική αδράνεια και η συνεχής αναβολή της λήψης επώδυνων αλλά απολύτως αναγκαίων μέτρων είναι πολύ πιο επώδυνη και ανυπόφορη από την ίδια την κρίση και στέλνει λάθος μήνυμα και προς το εξωτερικό και προς το εσωτερικό. Όντας πολιτικά άπραγοι, δίνουμε την ευκαιρία σε κάθε κερδοσκόπο να σπεκουλάρει και να θησαυρίζει σε βάρος μας. Δανειζόμαστε πλέον με σχεδόν τοκογλυφικούς τόκους.

Δυστυχώς, η υπέρβαση της σημερινής κατάστασης δε θα είναι ούτε εύκολη, ούτε απλή. Και αυτό παρά το ότι δε μας ζητείται να πρωτοτυπήσουμε πολιτικά, αλλά απλώς να σοβαρευτούμε και να υιοθετήσουμε τα απολύτως προφανή για κάθε ευνομούμενη πολιτεία: Μείωση του αδηφάγου δημόσιου τομέα, εξυγίανση του ασφαλιστικού μας συστήματος, πάταξη της φοροδιαφυγής, ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της επιχειρηματικότητας. Όμως, αυτά από μόνα τους, ενώ είναι αναγκαία, δεν επαρκούν ως απλές εξαγγελίες ή ακόμα και ως νομοθετικές πρωτοβουλίες. Και δεν επαρκούν, διότι ο ελληνικός λαός είναι δικαιολογημένα δύσπιστος στις προθέσεις της πολιτικής του ηγεσίας συλλήβδην. Κανένα απολύτως πρόγραμμα σταθερότητας δεν μπορεί να αποδώσει, αν δεν καμφθούν οι κοινωνικές αντιδράσεις που ξεκινούν όχι μόνο από την άρνηση της ελληνικής κοινωνίας να υποβληθεί σε νέες θυσίες, αλλά κυρίως από τη διάχυτη πεποίθησή της ότι το πολιτικό προσωπικό της χώρας είναι προφανώς κατώτερο των περιστάσεων και ότι θα περάσει ακόμα μια γενιά που οι θυσίες της θα πάνε χαμένες. Και πλέον, δεν είναι μόνο τα πρόσωπα που δεν πείθουν. Η νεοελληνική κοινωνία ξέμεινε από τον κινητήριο μοχλό κάθε συλλογικής προσπάθειας, ξέμεινε από δημιουργικό όραμα.

Δεν ευθύνεται, λοιπόν, η Moody’s, η Fitch ή η Standard & Poor's, που θεωρούν δημοσιονομικά αδιανόητο να πρέπει η χώρα μας να δανειστεί 51 δις ευρώ μέσα στο 2010 (20% του ΑΕΠ !!!) και την υποβαθμίζουν πιστοληπτικά. Δεν φταίει ο γνωστός καθηγητής οικονομίας Νουριέλ Ρουμπίνι, όταν λέει ότι η χώρα μας είναι ήδη σε κατάσταση πτώχευσης. Δεν φταίνε η Ευρωπαίοι που αρνούνται να πληρώσουν και πάλι τα δικά μας τα σπασμένα. Φταίμε πρωτίστως εμείς ή κάποιοι από εμάς που τα σπάσαμε, αλλά για ακόμη μια φορά σφυρίζουμε κλέφτικα, νομίζοντας ότι μπορεί και πάλι να τη γλυτώσουμε. Και εδώ «κολλάει» μια παλιά κινέζικη παροιμία: Ο σοφός δείχνει το φεγγάρι κι ο χαζός κοιτάει το δάχτυλο …