Η εκδήλωση της οικονομικής κρίσης έχει προκαλέσει μια συζήτηση σχετικά με την απόδοση ευθυνών στις προηγούμενες κυβερνήσεις. Εξ αρχής η Νέα Δημοκρατία υποστήριξε ότι, η κρίση που βιώνουμε σήμερα είναι αποτέλεσμα των δομικών παθογενειών της ελληνικής οικονομίας, που επιδεινώθηκαν λόγω της παγκόσμιας ύφεσης. Οι παθογένειες αυτές έχουν τις ρίζες τους σαφώς στη δεκαετία του 1980
περίοδος εκτίναξης του δημοσίου χρέους.
Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, κάνοντας «κοινωνική» πολιτική με δανεικά υποθήκευσαν στην πραγματικότητα το μέλλον των επόμενων γενιών με χρέη και ελλείμματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ελλάδα το 1981 είχε εξωτερικό χρέος μόλις 32,8% και το 1990 αυτό είχε υπερδιπλασιαστεί φθάνοντας το 71,4%. Αυτή η αλήθεια, την οποία το ΠΑΣΟΚ θέλει να ξεχάσουμε, διαφαίνεται ξεκάθαρα μέσα από την επιστολή της 19.3.1990 του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζακ Ντελόρ, προς τον τότε πρωθυπουργό της Ελλάδας Ξενοφώντα Ζολώτα, που δημοσιεύεται αυτούσια στο βιβλίο του Δημοσιογράφου-Οικονομολόγου Δημήτρη Στεργίου «Η Μεγάλη ‘‘Φούσκα’’ του ‘‘εκσυγχρονισμού’’ του Κ. Σημίτη», σελ. 75-77, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2004.
«Κατά το διάστημα από την είσοδο της χώρας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες και μετά, η Κοινότητα κατέβαλε κάθε προσπάθεια για να διευκολύνει την ενσωμάτωση της Ελλάδας και να τη βοηθήσει να φθάσει στο επίπεδο των πιο ανεπτυγμένων οικονομιών. Η αλληλεγγύη αυτή εκφράστηκε με σημαντικές περιφερειακές και διαρθρωτικές βοήθειες –όπως συνέβη και με άλλες χώρες σε ανάλογες περιπτώσεις- αλλά και με τη μορφή μεσοπρόθεσμου δανείου χρηματοδοτικής αρωγής που χορηγήθηκε το 1985 και το 1986 για να βοηθήσει την Ελλάδα να εξέλθει από μια δυσκολότατη κατάσταση στην εποχή εκείνη. Το δάνειο αυτό, τη χορήγηση του οποίου η Επιτροπή είχε τότε υποστηρίξει, στήριζε το πρόγραμμα οικονομικής σταθεροποίησης, που είχε ως στόχο τη μείωση του υπερβολικού ελλείμματος του δημόσιου τομέα και τη βελτίωση των αποτελεσμάτων στους τομείς του πληθωρισμού και του ισοζυγίου πληρωμών.
Μετά από μερικές αρχικές επιτυχίες προς αυτή την κατεύθυνση (π.χ. οι χρηματοδοτικές ανάγκες του δημόσιου τομέα μειώθηκαν από το 18% το 1985 σε 13,5 το 1987), η κατάσταση στην Ελλάδα επιδεινώθηκε και πάλι σοβαρά, ιδιαίτερα κατά το 1989, έτσι ώστε να αποτελεί σήμερα σοβαρή αιτία ανησυχίας για όλους μας.
Οι σημαντικότεροι διαθέσιμοι οικονομικοί δείκτες, καθώς και οι πληροφορίες που συνέλεξε η πρόσφατη αποστολή της Επιτροπής στην Αθήνα, δείχνουν πράγματι ότι η κατάσταση έγινε πολύ ανησυχητική:
Οι χρηματοδοτικές ανάγκες του δημόσιου τομέα αυξήθηκαν μέσα σε δύο χρόνια, περνώντας από 16% το 1988 σε 20% το 1989 (υπενθυμίζεται ότι το σταθεροποιητικό πρόγραμμα του 1985 στόχευε στην μείωση του ποσοστού από 18% το 1987)
Η νομισματική πολιτική δεν κατόρθωσε να επιτύχει τους στόχους της, δεδομένου ότι η αύξηση της κυκλοφορίας χρήματος υπό την ευρεία έννοια ανέρχεται σε 24%.
Η αύξηση των τιμών επιταχύνθηκε φθάνοντας το 15%, ποσοστό ανώτερο κατά 10 μονάδες του κοινοτικού μέσου όρου, ενώ η αύξηση των μισθών ήταν ακόμη σημαντικότατη, φθάνοντας το 20%.
Η κατάσταση αυτή επιβάλλει τη λήψη χωρίς καθυστέρηση δραστικών μέτρων και την εκπόνηση και εφαρμογή πολυετούς προγράμματος ανόρθωσης της οικονομίας, το ταχύτερο δυνατόν. Αν δεν γίνει αυτό, η χώρα σας διατρέχει δύο σοβαρούς κινδύνους:
• Από τη μια πλευρά το μέγεθος και η αύξηση του δημόσιου χρέους και του εξωτερικού χρέους της χώρας σας κινδυνεύουν να βλάψουν την φερεγγυότητα της Ελλάδος.
• Από την άλλη πλευρά, η σοβαρή διαφορά που διαπιστώνεται ανάμεσα στην οικονομική εξέλιξη της Ελλάδος κι εκείνη των άλλων χωρών της Κοινότητας, κινδυνεύει να υπονομεύσει μόνιμα την πορεία της χώρας σας προς την ενιαία αγορά, την Οικονομική και Νομισματική Ένωση και την ευρωπαϊκή ενοποίηση.
Όσο για την Επιτροπή, θα βρισκόταν σε δύσκολη θέση να έχει συμμετάσχει και συνδέσει την ίδια την αξιοπιστία της σε απόφαση δανείου του οποίου οι όροι δεν τηρήθηκαν από τον οφειλέτη.
Για το λόγο αυτό θεωρούμε απαραίτητη τη λήψη σύντομα δραστικών μέτρων, που θα επέτρεπαν να διαφανεί η σαφής πρόθεση της χώρας σας να μειώσει τις ανισορροπίες.
Γνωρίζουμε ότι παρόμοια μέτρα θα απαιτήσουν σοβαρές προσπάθειες από την πλευρά του συνόλου της διοίκησης, των επιχειρήσεων και των ιδίων των πολιτών της χώρας σας. Μας φαίνονταν όμως τα μόνα που θα επέτρεπαν στην Ελλάδα να επανακτήσει μία αρμονική ανάπτυξη, προς όφελος όλων των πολιτών της στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας».
