Διαβάστε άρθρο του 2007, για την Οδύσσεια ενός Ελληνα που πληρώνει φόρους και δημοτικά τέλη για ένα σπίτι χωρίς ηλεκτρικό, ανύπαρκτο για την Πολιτεία...
Λέτε να υπάρχουν πολλές τέτοιες περιπτώσεις στην χώρα μας; Αλήθεια οι πολιτικοί μας... έχουν αυθαίρετα άραγε;
Του Γιωργου Λιαλιου
«Το να αποκτήσω αυθαίρετο δεν ήταν επιλογή μου. Τώρα δεν ξέρω τι να το κάνω, μάλλον θα περιμένω να δω τι θα γίνει με τις νομιμοποιήσεις. Iσως κακώς δεν το πούλησα εξαρχής». Ο Βαγγέλης Β. πλέκει αμήχανα τα δάκτυλά του καθώς διηγείται την περιπέτεια της οικογένειάς του. Πριν από δύο χρόνια κληρονόμησε από συγγενείς του ένα αυθαίρετο σπίτι στα Καλύβια Θορικού στην Ανατολική Αττική· μαζί κληρονόμησε και ένα πλήθος προβλημάτων, που ποτέ δεν είχε φανταστεί. Και πλέον αναρωτιέται αν θα ήταν προτιμότερο να μην το είχε κληρονομήσει ποτέ...
Κληρονόμησα αυθαίρετο – τι να το κάνω;
Και φόρο και ΤΑΠ και τέλη
Ο Βαγγέλης Β. είναι ιδιωτικός υπάλληλος και πατέρας ενός παιδιού (τα πλήρη στοιχεία του είναι στη διάθεση της εφημερίδας). Το 2005 κληρονόμησε από στενούς συγγενείς του ένα οικόπεδο 250 τ.μ. με ένα σπίτι 100 τ.μ. στην περιοχή Γαλάζια Ακτή, η οποία υπάγεται στον Δήμο Καλυβίων Θορικού. «Το σπίτι είναι αυθαίρετο. Οι θείοι μου το αγόρασαν τη δεκαετία του ’80, οπότε και πωλούνταν κατατμημένα όλα τα οικόπεδα στην περιοχή. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 όλοι οι ιδιοκτήτες στην περιοχή ξεκίνησαν να χτίζουν και έτσι αποφάσισαν να χτίσουν και εκείνοι, με την προοπτική να κατοικήσουν μόνιμα στην περιοχή. Σε δύο χρόνια ολοκλήρωσαν το σπίτι και πήραν ρεύμα από έναν γείτονα που ήταν φίλος τους».
Λίγα χρόνια αργότερα, όμως οι θείοι του Βαγγέλη πέθαναν και του κληροδότησαν το οικόπεδο με το αυθαίρετο στα Καλύβια. «Κατ’ αρχήν πληρώσαμε φόρο κληρονομιάς. Κατόπιν δηλώσαμε το σπίτι στην εφορία και πληρώσαμε τέλος ακίνητης περιουσίας (ΤΑΠ). Επιπλέον, αρχίσαμε να πληρώνουμε κανονικά δημοτικά τέλη. Oλα αυτά για ένα σπίτι το οποίο επισήμως για την Πολιτεία... δεν υφίσταται», εξηγεί ο Βαγγέλης.
Το πανηγύρι της ηλεκτροδότησης
Λίγο μετά την απόκτηση της κατοικίας, ο γείτονας από τον οποίο ηλεκτροδοτούνταν το σπίτι, τους έκοψε το ρεύμα. Ο Βαγγέλης άρχισε να αναζητεί τρόπο να ηλεκτροδοτήσει το σπίτι. «Oταν βγήκε η εγκύκλιος του ΥΠΕΧΩΔΕ για την ηλεκτροδότηση αυθαιρέτων το 2003, οι θείοι μου είχαν προβλήματα υγείας και δεν ασχολήθηκαν. Οταν ξεκινήσαμε τη διαδικασία εμείς, τότε μάθαμε τι πανηγύρι είχε γίνει. Πολλοί είχαν υποβάλει “λευκές” αιτήσεις ηλεκτροδότησης, χωρίς να έχουν καν σπίτι, προσκομίζοντας φωτογραφίες... άλλων σπιτιών. Ορισμένοι δημοτικοί άρχοντες πήραν αριθμούς πρωτοκόλλου για αιτήσεις, τις οποίες κράτησαν και διοχέτευσαν πέρυσι προεκλογικά, παρότι είχε λήξει προ πολλού η προθεσμία. Αίτηση λοιπόν δεν μπορούσαμε να υποβάλουμε.
»Στη συνέχεια μάθαμε για κάποιους μηχανικούς στην περιοχή που σε “βοηθούσαν” να πάρεις ρεύμα έναντι 4-5.000 ευρώ. Ευτυχώς δεν απευθυνθήκαμε σε αυτούς: αργότερα μάθαμε αρκετές περιπτώσεις ανθρώπων που εξαπατήθηκαν και φυσικά δεν μπορούσαν να κάνουν καμία καταγγελία, αφού είχαν χρηματίσει για κάτι παράνομο. Κάποιοι άλλοι από το δήμο μάς πρότειναν να πάμε στο οικόπεδο... ένα τροχόσπιτο και να το δηλώσουμε ως επαγγελματική στέγη για να πάρουμε ρεύμα. Aλλοι μας είπαν να βρούμε γιατρό για να δηλώσουμε νεφροπαθείς».
Ο Βαγγέλης και η σύζυγός του άρχισαν πριν από μερικούς μήνες να ερευνούν τη διαδικασία νομιμοποίησης. «Πήγαμε στο νομάρχη, στην πολεοδομία, σε όλους. Ολοι μας έλεγαν το ίδιο πράγμα: έχετε δίκιο αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι, το πρόβλημα εξαρτάται από τον δήμο. Ο δήμος μάς λέει ότι εξαρτάται από το ΥΠΕΧΩΔΕ». «Και εν τω μεταξύ σε όλη την Ανατολική Αττική έχουν στηθεί μικρομάγαζα νομιμοποιήσεων», λέει η σύζυγος, Μαρία. «Αλλος για ρεύμα, άλλος για νέα οικοδομική άδεια... και κάθε τόσο μια νέα ρύθμιση. Κανείς δεν ξέρει να σου δώσει μια συγκεκριμένη απάντηση για το τι πρέπει ή επιτρέπεται να κάνεις».
Να το γκρεμίσουν;
Πριν από λίγο καιρό, ο Βαγγέλης απευθύνθηκε και σε έναν μηχανικό της περιοχής. «Μας είπε να κάνουμε υπομονή γιατί ετοιμάζεται νέος νόμος για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων και θα βγει προεκλογικά. Μας είπε επίσης πως στην περιοχή έχει χτίσει και γνωστός δήμαρχος της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά, καθώς και διάφοροι μεγαλοσχήμονες που πιέζουν για να βρεθεί λύση. Υποστήριξε ότι η περιοχή κοντεύει να μπει στο σχέδιο πόλης – αν και απ’ ό,τι ξέρω κοντεύει... τα τελευταία είκοσι χρόνια. Εν τω μεταξύ το αυθαίρετο δεν μπορείς ούτε να το πουλήσεις ούτε να το ενοικιάσεις νομίμως – αν και πολλά αυθαίρετα είναι νοικιασμένα. Το τελευταίο διάστημα μαθαίνουμε ότι ορισμένοι εργολάβοι στην Ανατολική Αττική αγοράζουν μαζικά οικόπεδα, ειδικά τα πιο “προβληματικά”, δεν ξέρω τι σημαίνει αυτό και εάν όλο αυτό το παιχνίδι είναι προσχεδιασμένο».
Ο Βαγγέλης και η σύζυγός του δεν έχουν ακόμα αποφασίσει τι θα κάνουν με το αυθαίρετο, το οποίο τους έχει ήδη κοστίσει πολύ σε χρήμα και χρόνο. «Κάποια στιγμή σκεφτήκαμε ακόμη και να το γκρεμίσουμε», εξομολογούνται.
Μια ιστορία που δεν έχει τέλος...
Η ανέγερση αυθαιρέτων δεν έχει τέλος. Οι ανύπαρκτοι ή διαβρωμένοι μηχανισμοί ελέγχου, η ανοχή των τοπικών κοινωνιών και των αρχόντων τους και φυσικά η απουσία σταθερής πολιτικής από πλευράς Πολιτείας ενθαρρύνουν την παράνομη οικοδόμηση και δημιουργούν απάνθρωπες πόλεις, χωρίς σχεδιασμό και βασικές υποδομές. Οι εντάξεις περιοχών στο σχέδιο πόλης αποδεικνύεται ότι δεν λύνουν το πρόβλημα, παρά μόνο... το μετακινούν. Τι κάνει το κράτος απέναντι σε όλα αυτά; Στην καλύτερη περίπτωση, στέκει αμήχανο απέναντι στις τεράστιες διαστάσεις του προβλήματος και στις ευθύνες του. Στη χειρότερη περίπτωση, ενθαρρύνει έμμεσα ή άμεσα με τους μηχανισμούς του τη δημιουργία τοπικών «μικρομάγαζων», που πωλούν αυθαίρετη δόμηση και νομιμοποίηση.
Ως μέσο ανακοπής της αυθαιρεσίας οι τοπικές κοινωνίες προτείνουν την επέκταση των σχεδίων πόλεως. Στα είκοσι χρόνια, που μεσολάβησαν από τον πρώτο νόμο για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων ως τον τελευταίο, εντάχθηκαν στο σχέδιο πόλης περισσότερα από 600.000 στρέμματα. Η ανέγερση αυθαιρέτων όμως ουδόλως ανασχέθηκε. Τελευταίως, η Πολιτεία εκφράζει την πρόθεση να αντιμετωπίσει το ζήτημα, μέσα από τη θέσπιση του πρώτου Εθνικού Χωροταξικού Σχεδίου της χώρας και μέσα από γενικευμένες αλλαγές στις χρήσεις γης. Ομως η ύπαρξη χωροταξικού σχεδιασμού δεν συνεπάγεται απαραίτητα καλό πολεοδομικό σχεδιασμό και δυστυχώς οι πηγές του προβλήματος, η διάτρητη πολεοδομική νομοθεσία και η απουσία ελέγχου, φαίνεται ότι θα παραμείνουν ως έχουν...
Διαρκής έλεγχος και αστυνομία κατασκευών
Του Κωστα Βαρελιδη*
Βασική προϋπόθεση για τον περιορισμό της αυθαίρετης δόμησης είναι ο πραγματικός έλεγχος των κατασκευών όπως γίνεται σε όλα τα προηγμένα ευρωπαϊκά κράτη. Στη χώρα μας ο έλεγχος αυτός γίνεται κατά κανόνα μετά από κάποια καταγγελία: είτε από κάποιον γείτονα, που θεωρεί ότι βλάπτονται τα συμφέροντά του, ή από κάποιο εξωραϊστικό σύλλογο που έχει ευγενέστερα κίνητρα. Η ίδια η διαδικασία ελέγχου των καταγγελιών είναι χρονοβόρα, γραφειοκρατική και αναποτελεσματική και σπάνια οδηγεί σε βεβαίωση προστίμου ή κατεδάφιση.
Για να περιοριστούν τα μειονεκτήματα του συστήματος ελέγχου δόμησης πρέπει καταρχήν οι οικοδομές να ελέγχονται κατά το στάδιο κατασκευής τους, πριν ολοκληρωθούν και μεταβληθούν σε τετελεσμένα γεγονότα. Οταν η αυθαίρετη δόμηση διαπιστώνεται ενώ εκτελείται, κάθε μέτρο διοικητικό, οικονομικό κ.λπ. είναι ευκολότερο να εφαρμοστεί. Χρειάζεται επίσης να συγκροτηθεί ειδική υπηρεσία ελέγχου της δόμησης (αστυνομία κατασκευών) που να λειτουργεί ανεξάρτητα από τα σημερινά τμήματα αυθαιρέτων των πολεοδομικών γραφείων και να βασίζεται στην ατομική ευθύνη του μηχανικού που ελέγχει. Τέλος, πρέπει να γίνεται έλεγχος εφαρμογής των εγκεκριμένων σχεδίων από μηχανικό ώστε να μην μεταβιβάζονται τα αυθαίρετα και να μη χρησιμοποιείται ο θεσμός της μεταφοράς συντελεστή δόμησης για να νομιμοποιεί αυθαίρετα υπόγεια, αντί για τη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
* Ο κ. Κ. Βαρελίδης είναι πολιτικός μηχανικός, μέλος μόνιμης επιτροπής ΓΟΚ και πολεοδομικών εφαρμογών του ΤΕΕ.
Κληρονόμησα αυθαίρετο – τι να το κάνω;
Και φόρο και ΤΑΠ και τέλη
Ο Βαγγέλης Β. είναι ιδιωτικός υπάλληλος και πατέρας ενός παιδιού (τα πλήρη στοιχεία του είναι στη διάθεση της εφημερίδας). Το 2005 κληρονόμησε από στενούς συγγενείς του ένα οικόπεδο 250 τ.μ. με ένα σπίτι 100 τ.μ. στην περιοχή Γαλάζια Ακτή, η οποία υπάγεται στον Δήμο Καλυβίων Θορικού. «Το σπίτι είναι αυθαίρετο. Οι θείοι μου το αγόρασαν τη δεκαετία του ’80, οπότε και πωλούνταν κατατμημένα όλα τα οικόπεδα στην περιοχή. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 όλοι οι ιδιοκτήτες στην περιοχή ξεκίνησαν να χτίζουν και έτσι αποφάσισαν να χτίσουν και εκείνοι, με την προοπτική να κατοικήσουν μόνιμα στην περιοχή. Σε δύο χρόνια ολοκλήρωσαν το σπίτι και πήραν ρεύμα από έναν γείτονα που ήταν φίλος τους».
Λίγα χρόνια αργότερα, όμως οι θείοι του Βαγγέλη πέθαναν και του κληροδότησαν το οικόπεδο με το αυθαίρετο στα Καλύβια. «Κατ’ αρχήν πληρώσαμε φόρο κληρονομιάς. Κατόπιν δηλώσαμε το σπίτι στην εφορία και πληρώσαμε τέλος ακίνητης περιουσίας (ΤΑΠ). Επιπλέον, αρχίσαμε να πληρώνουμε κανονικά δημοτικά τέλη. Oλα αυτά για ένα σπίτι το οποίο επισήμως για την Πολιτεία... δεν υφίσταται», εξηγεί ο Βαγγέλης.
Το πανηγύρι της ηλεκτροδότησης
Λίγο μετά την απόκτηση της κατοικίας, ο γείτονας από τον οποίο ηλεκτροδοτούνταν το σπίτι, τους έκοψε το ρεύμα. Ο Βαγγέλης άρχισε να αναζητεί τρόπο να ηλεκτροδοτήσει το σπίτι. «Oταν βγήκε η εγκύκλιος του ΥΠΕΧΩΔΕ για την ηλεκτροδότηση αυθαιρέτων το 2003, οι θείοι μου είχαν προβλήματα υγείας και δεν ασχολήθηκαν. Οταν ξεκινήσαμε τη διαδικασία εμείς, τότε μάθαμε τι πανηγύρι είχε γίνει. Πολλοί είχαν υποβάλει “λευκές” αιτήσεις ηλεκτροδότησης, χωρίς να έχουν καν σπίτι, προσκομίζοντας φωτογραφίες... άλλων σπιτιών. Ορισμένοι δημοτικοί άρχοντες πήραν αριθμούς πρωτοκόλλου για αιτήσεις, τις οποίες κράτησαν και διοχέτευσαν πέρυσι προεκλογικά, παρότι είχε λήξει προ πολλού η προθεσμία. Αίτηση λοιπόν δεν μπορούσαμε να υποβάλουμε.
»Στη συνέχεια μάθαμε για κάποιους μηχανικούς στην περιοχή που σε “βοηθούσαν” να πάρεις ρεύμα έναντι 4-5.000 ευρώ. Ευτυχώς δεν απευθυνθήκαμε σε αυτούς: αργότερα μάθαμε αρκετές περιπτώσεις ανθρώπων που εξαπατήθηκαν και φυσικά δεν μπορούσαν να κάνουν καμία καταγγελία, αφού είχαν χρηματίσει για κάτι παράνομο. Κάποιοι άλλοι από το δήμο μάς πρότειναν να πάμε στο οικόπεδο... ένα τροχόσπιτο και να το δηλώσουμε ως επαγγελματική στέγη για να πάρουμε ρεύμα. Aλλοι μας είπαν να βρούμε γιατρό για να δηλώσουμε νεφροπαθείς».
Ο Βαγγέλης και η σύζυγός του άρχισαν πριν από μερικούς μήνες να ερευνούν τη διαδικασία νομιμοποίησης. «Πήγαμε στο νομάρχη, στην πολεοδομία, σε όλους. Ολοι μας έλεγαν το ίδιο πράγμα: έχετε δίκιο αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι, το πρόβλημα εξαρτάται από τον δήμο. Ο δήμος μάς λέει ότι εξαρτάται από το ΥΠΕΧΩΔΕ». «Και εν τω μεταξύ σε όλη την Ανατολική Αττική έχουν στηθεί μικρομάγαζα νομιμοποιήσεων», λέει η σύζυγος, Μαρία. «Αλλος για ρεύμα, άλλος για νέα οικοδομική άδεια... και κάθε τόσο μια νέα ρύθμιση. Κανείς δεν ξέρει να σου δώσει μια συγκεκριμένη απάντηση για το τι πρέπει ή επιτρέπεται να κάνεις».
Να το γκρεμίσουν;
Πριν από λίγο καιρό, ο Βαγγέλης απευθύνθηκε και σε έναν μηχανικό της περιοχής. «Μας είπε να κάνουμε υπομονή γιατί ετοιμάζεται νέος νόμος για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων και θα βγει προεκλογικά. Μας είπε επίσης πως στην περιοχή έχει χτίσει και γνωστός δήμαρχος της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά, καθώς και διάφοροι μεγαλοσχήμονες που πιέζουν για να βρεθεί λύση. Υποστήριξε ότι η περιοχή κοντεύει να μπει στο σχέδιο πόλης – αν και απ’ ό,τι ξέρω κοντεύει... τα τελευταία είκοσι χρόνια. Εν τω μεταξύ το αυθαίρετο δεν μπορείς ούτε να το πουλήσεις ούτε να το ενοικιάσεις νομίμως – αν και πολλά αυθαίρετα είναι νοικιασμένα. Το τελευταίο διάστημα μαθαίνουμε ότι ορισμένοι εργολάβοι στην Ανατολική Αττική αγοράζουν μαζικά οικόπεδα, ειδικά τα πιο “προβληματικά”, δεν ξέρω τι σημαίνει αυτό και εάν όλο αυτό το παιχνίδι είναι προσχεδιασμένο».
Ο Βαγγέλης και η σύζυγός του δεν έχουν ακόμα αποφασίσει τι θα κάνουν με το αυθαίρετο, το οποίο τους έχει ήδη κοστίσει πολύ σε χρήμα και χρόνο. «Κάποια στιγμή σκεφτήκαμε ακόμη και να το γκρεμίσουμε», εξομολογούνται.
Μια ιστορία που δεν έχει τέλος...
Η ανέγερση αυθαιρέτων δεν έχει τέλος. Οι ανύπαρκτοι ή διαβρωμένοι μηχανισμοί ελέγχου, η ανοχή των τοπικών κοινωνιών και των αρχόντων τους και φυσικά η απουσία σταθερής πολιτικής από πλευράς Πολιτείας ενθαρρύνουν την παράνομη οικοδόμηση και δημιουργούν απάνθρωπες πόλεις, χωρίς σχεδιασμό και βασικές υποδομές. Οι εντάξεις περιοχών στο σχέδιο πόλης αποδεικνύεται ότι δεν λύνουν το πρόβλημα, παρά μόνο... το μετακινούν. Τι κάνει το κράτος απέναντι σε όλα αυτά; Στην καλύτερη περίπτωση, στέκει αμήχανο απέναντι στις τεράστιες διαστάσεις του προβλήματος και στις ευθύνες του. Στη χειρότερη περίπτωση, ενθαρρύνει έμμεσα ή άμεσα με τους μηχανισμούς του τη δημιουργία τοπικών «μικρομάγαζων», που πωλούν αυθαίρετη δόμηση και νομιμοποίηση.
Ως μέσο ανακοπής της αυθαιρεσίας οι τοπικές κοινωνίες προτείνουν την επέκταση των σχεδίων πόλεως. Στα είκοσι χρόνια, που μεσολάβησαν από τον πρώτο νόμο για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων ως τον τελευταίο, εντάχθηκαν στο σχέδιο πόλης περισσότερα από 600.000 στρέμματα. Η ανέγερση αυθαιρέτων όμως ουδόλως ανασχέθηκε. Τελευταίως, η Πολιτεία εκφράζει την πρόθεση να αντιμετωπίσει το ζήτημα, μέσα από τη θέσπιση του πρώτου Εθνικού Χωροταξικού Σχεδίου της χώρας και μέσα από γενικευμένες αλλαγές στις χρήσεις γης. Ομως η ύπαρξη χωροταξικού σχεδιασμού δεν συνεπάγεται απαραίτητα καλό πολεοδομικό σχεδιασμό και δυστυχώς οι πηγές του προβλήματος, η διάτρητη πολεοδομική νομοθεσία και η απουσία ελέγχου, φαίνεται ότι θα παραμείνουν ως έχουν...
Διαρκής έλεγχος και αστυνομία κατασκευών
Του Κωστα Βαρελιδη*
Βασική προϋπόθεση για τον περιορισμό της αυθαίρετης δόμησης είναι ο πραγματικός έλεγχος των κατασκευών όπως γίνεται σε όλα τα προηγμένα ευρωπαϊκά κράτη. Στη χώρα μας ο έλεγχος αυτός γίνεται κατά κανόνα μετά από κάποια καταγγελία: είτε από κάποιον γείτονα, που θεωρεί ότι βλάπτονται τα συμφέροντά του, ή από κάποιο εξωραϊστικό σύλλογο που έχει ευγενέστερα κίνητρα. Η ίδια η διαδικασία ελέγχου των καταγγελιών είναι χρονοβόρα, γραφειοκρατική και αναποτελεσματική και σπάνια οδηγεί σε βεβαίωση προστίμου ή κατεδάφιση.
Για να περιοριστούν τα μειονεκτήματα του συστήματος ελέγχου δόμησης πρέπει καταρχήν οι οικοδομές να ελέγχονται κατά το στάδιο κατασκευής τους, πριν ολοκληρωθούν και μεταβληθούν σε τετελεσμένα γεγονότα. Οταν η αυθαίρετη δόμηση διαπιστώνεται ενώ εκτελείται, κάθε μέτρο διοικητικό, οικονομικό κ.λπ. είναι ευκολότερο να εφαρμοστεί. Χρειάζεται επίσης να συγκροτηθεί ειδική υπηρεσία ελέγχου της δόμησης (αστυνομία κατασκευών) που να λειτουργεί ανεξάρτητα από τα σημερινά τμήματα αυθαιρέτων των πολεοδομικών γραφείων και να βασίζεται στην ατομική ευθύνη του μηχανικού που ελέγχει. Τέλος, πρέπει να γίνεται έλεγχος εφαρμογής των εγκεκριμένων σχεδίων από μηχανικό ώστε να μην μεταβιβάζονται τα αυθαίρετα και να μη χρησιμοποιείται ο θεσμός της μεταφοράς συντελεστή δόμησης για να νομιμοποιεί αυθαίρετα υπόγεια, αντί για τη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
* Ο κ. Κ. Βαρελίδης είναι πολιτικός μηχανικός, μέλος μόνιμης επιτροπής ΓΟΚ και πολεοδομικών εφαρμογών του ΤΕΕ.
Η ΑΠΟΨΗ του TaXalia για το θέμα:
- Το κράτος πρέπει να παραδεχτεί ότι απέτυχε να διαχειριστεί τα ακίνητά του.
- Θέλει έναν νέο ενιαίο τρόπο καταγραφής των παράνομων χρήσεων και κτισμάτων.
- Με γρήγορη διαδικασία τύπου Ε9 καταγράφονται σε ορθοφωτοχάρτες ΟΛΑ τα ακίνητα της χώρας. Παράνομα και μη. Ότι έχει κτιστεί μέχρι το 2010 θεωρείτε νόμιμο και ο ιδιοκτήτης πληρώνει ένα σχετικά μικρό αντίτιμο για την νομιμοποίηση του. Όλα τα κτίσματα αποτυπώνονται σε ενιαίο χαρτογραφικό σύστημα (GIS). Η βάση να είναι σχεδιασμένη για ΑΜΕΣΗ ενσωμάτωση με την βάση του Εθνικού Κτηματολογίου.
