Το 2060 θα έχουμε χρέος 800% του ΑΕΠ;

«Το χρέος αναμένεται να αυξηθεί περίπου στο 800% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος το 2060». Αυτό υποστήριζε τον Αύγουστο του 2009 στην αναφορά του για την Ελλάδα ο Μπομπ Τράα, επικεφαλής του ευρωπαϊκού τμήματος
του ΔΝΤ, που θα ηγείται της μόνιμης αντιπροσωπείας του οργανισμού στην Ελλάδα. Και δεν ήταν μόνον αυτό. Ο Τράα εδώ και έναν χρόνο έχει προειδοποιήσει για την κακή πορεία των δημόσιων οικονομικών και την επιδείνωσή τους
Oπως ανέφερε στην έκθεσή του ο ολλανδός οικονομολόγος του Ταμείου..., βάσει στοιχείων που είχε συλλέξει έως τις 2 Ιουλίου 2009, η χώρα μας αναμενόταν να αντιμετωπίζει συνεχώς αυξανόμενες δυσκολίες στην εξυπηρέτηση του χρέους όχι εξαιτίας αυτού που ήδη είχε συσσωρευθεί, αλλά από τις πολιτικές που ευνοούσαν τη δημιουργία μελλοντικού χρέους. «Τα έσοδα πρέπει να αυξηθούν και οι δαπάνες να περικοπούν· το πολιτικό σύστημα πρέπει να συζητήσει με τους πολίτες ποια είναι η κατάλληλη ισορροπία για την Ελλάδα μεταξύ αυτών των δύο», χτυπούσε το καμπανάκι ο Τράα.

Οσοι παρακολουθούσαν την ελληνική οικονομία στενά μπορούσαν από τον Ιούλιο του 2009 να καταλάβουν ότι τα πράγματα δεν πάνε καθόλου, μα καθόλου, καλά. Πρώτες και καλύτερες ήταν οι αγορές: ο αναβρασμός με τα ελληνικά ασφάλιστρα κινδύνου (CDS) που σηματοδοτούσε τις «άγριες ορέξεις» τους και τις επακόλουθες καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία της χώρας άρχισε το τρίμηνο Ιουλίου- Σεπτεμβρίου, όταν τα ελληνικά CDS παρουσίασαν για πρώτη φορά τις χειρότερες επιδόσεις παγκοσμίως. Ο Τράα τότε έβλεπε ακόμα μακρύτερα. Υπολόγιζε ότι η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και οι επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού στα δημοσιονομικά, χωρίς να υπάρξουν ριζικές αλλαγές στη δημοσιονομική πολιτική θα προκαλούσε πολύ μεγάλα ελλείμματα τα οποία με τη σειρά τους θα γεννούσαν όλο και μεγαλύτερο χρέος. Σύμφωνα με διάγραμμα που είχε φτιάξει ο ίδιος βασιζόμενος σε στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών και υπολογισμούς και προβλέψεις στελεχών του ΔΝΤ, το ελληνικό χρέος θα έφτανε λίγο πριν από το τέλος της δεκαετίας του 2020 το 150% του ΑΕΠ, το 2025 το 200% και το 2045 θα πλησίαζε το 500%. Ολα αυτά δεν τα έγραφε χωρίς να έχει μελετήσει καλά το μάθημά του: τα τελευταία 6 χρόνια ασχολείται ενδελεχώς με την ευρωπαϊκή οικονομία και παρακολουθεί σειρά χωρών ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνεται και η Ελλάδα. Ωστόσο, οι προβλέψεις του για την πορεία του χρέους έως και το 2060 είναι θεωρητικές αφού, όπως υποστηρίζουν ειδικοί, από ένα σημείο και μετά οι αγορές δεν θα δάνειζαν καν τη χώρα.

Αν και τελευταία έχουν ακουστεί αρκετά για τη δυστροπία, την ψυχρότητα και την αυστηρότητα του Τράα, άνθρωποι με τους οποίους συνεργάστηκε τον περιγράφουν ως ένα «πολύτιμο στέλεχος που μπορεί να μεταδώσει εύκολα τη μεγάλη εμπειρία που έχει αποκομίσει από τα διάφορα προγράμματα του ΔΝΤ στα οποία έχει συμμετάσχει». Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως ο ολλανδός οικονομολόγος που θα αναλάβει το γραφείο της Αθήνας δεν είναι ιδιαίτερα σκληρός στα δημοσιονομικά θέματα: «Ούτως ή άλλως η θέση του θα είναι να παρακολουθεί την εκτέλεση του προγράμματος και ταυτόχρονα να συμβουλεύει την ελληνική κυβέρνηση σε τεχνικά θέματα, όπως είναι οι επιλογές που υπάρχουν σε περίπτωση απόκλισης από στόχους. Επειδή γνωρίζει καλά τα ελληνικά ζητήματα, έχει τη διεθνή εμπειρία και είναι ένας ανοιχτός άνθρωπος που συζητά τις αντίθετες απόψεις, θεωρείται πολύ καλή επιλογή για τη θέση».

Μεγάλο ατού του Τράα για την «περίπτωση της Ελλάδας» θεωρείται η θητεία του στη Λατινική Αμερική, όπου έχει έρθει αντιμέτωπος με πολύ μεγάλα ελλείμματα, για τα οποία καταρτίστηκαν προγράμματα σε βάθος τριετίας. Υπήρχαν βέβαια και εξαιρέσεις, όπως αυτή της Χιλής, όπου τα μέτρα διήρκεσαν για περίπου 15 χρόνια. Ο Μπομπ Τράα έως το 2003 είχε ασχοληθεί με τις διαρθρωτικές αλλαγές σε Βραζιλία και Εκουαδόρ, ενώ τον επόμενο χρόνο βρέθηκε στο ευρωπαϊκό τμήμα, υπεύθυνος του τμήματος για τη Γερμανία. Στη συνέχεια ασχολήθηκε με την Ελβετία, τοποθετήθηκε στο γραφείο της Ισπανίας και ταυτόχρονα παρακολουθούσε και την οικονομία της χώρας μας. Η πρώτη του έρευνα στο ΔΝΤ εμφανίζεται στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν ανέλυε οικονομικά ζητήματα της χώρας του, ενώ το 2000 συνεργάστηκε με την Παγκόσμια Τράπεζα για την Ουρουγουάη.

Οσον αφορά τη μεθοδολογία εργασίας του, συνεργάτες του αναφέρουν πως δεν αρκείται στη γενική εικόνα. «Σκοπός του είναι να εμβαθύνει στην ουσία και να αναλύει όσο περισσότερο γίνεται τις καταστάσεις. Και είναι υπέρ της συναίνεσης των κοινωνικών εταίρων: ορμώμενος από το παράδειγμα της χώρας του, όταν οι εργοδότες είχαν υποσχεθεί να μην προχωρήσουν σε απολύσεις και τα σωματεία είχαν δεχθεί να προχωρήσουν οι μειώσεις των μισθών, είχε προτείνει κάτι αντίστοιχο και για την περίπτωση της Ελλάδας», επισημαίνουν. Ακόμα τονίζουν πως δεν είναι «συγκρουσιακός», ότι επιδιώκει όλοι να βάζουν κάτι στο τραπέζι και πως έχει αίσθηση της πολιτικής, καθώς εδώ και πολλά χρόνια συνδιαλέγεται με τις κυβερνήσεις κρατών της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής.

«Οι διαρθρωτικές αλλαγές που καθιστούν την παραγωγή και τις αγορές εργασίας πιο αποδοτικές μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος. Μία μεγαλύτερη οικονομία καθιστά ευκολότερη την απορρόφηση του κόστους της γήρανσης του πληθυσμού και βελτιώνει τα στάνταρ ζωής όλων των Ελλήνων. Ως εκ τούτου, οι διαρθρωτικές αλλαγές είναι απαραίτητες», κατέληγε στα συμπεράσματά του στην περυσινή έκθεση ο Τράα.

http://www.tanea.gr