Του Νίκου Β. Χατζηευστρατίου
Τα πρωτινά παθήματα
Ήταν ένα περασμένο καλοκαιρινό απόγευμα του ’99 όταν καθόμουν στα τραπεζάκια μιας καφετέριας της Κοντογεωργάκη αφήνοντας το βλέμμα μου να χαϊδέψει μηρούς και στήθη των κοριτσιών που περνούσαν από μπρος μου. Ήμουν τότε 45 χρονών και είχα ήδη αισθανθεί τα χνώτα του επερχόμενου γήρατος. Μερικά απ΄ αυτά μ’ έσπρωχναν μέσα στο συνωστισμό και πριν προλάβουν να ζητήσουν συγγνώμη τους έλεγα ένα πονηρό ευχαριστώ. Έτσι χαλαρά ήταν τα πράγματα όταν συνειδητοποίησα ότι ο μόνος από την παρέα που ήταν στον κόσμο του ήμουν εγώ. Οι υπόλοιποι (συνομήλικοι και μικρότεροι) είχαν μια παθιασμένη συζήτηση με κάτι νούμερα. 6000 έλεγε ο ένας ,7500 απαντούσε ο άλλος , αν μπουν και οι βάρκες, οι εφοπλιστές, ξέρεις εσύ, θα πάει 14000 απαντούσε ο τρίτος. Συνειδητοποίησα ότι επρόκειτο περί του χρηματιστηριακού δείκτη. Τότε οι περισσότεροι βάζαν τα λεφτά τους στο ...χρηματιστήριο. Εγώ με την σειρά μου μόλις είχα βγει από μια οικονομική περιπέτεια και δεν είχα την πολυτέλεια να παίξω ούτε δραχμή. Κάποια στιγμή ένας από την παρέα με ρώτησε τι προβλέπω εγώ για τον δείκτη. Ενθυμούμενος ότι ο δείκτης είναι ένας μικρός καθρέφτης της οικονομικής κατάστασης και έχοντας γνώση του τι συμβαίνει γύρω μου είπα απλά 1500. Το πώς γλύτωσα το καρπάζωμα δεν το ξέρω ακόμη. Παρ΄όλα αυτά τους επόμενους 26 μήνες οι «επενδυτές» έγιναν «εγκλωβισμένοι» οι «εγκλωβισμένοι» «χαμένοι», οι «χαμένοι» κορόιδα και ο δείκτης από 6300 έφθασε στα 1500.
Θυμάμαι ακόμη της μέρες του 2002 έως 2007. Τότε όλοι ήθελαν να αποκτήσουν σπίτι. Ανθρώπινο και λογικό αίτημα. Σπίτι όμως, όπως και όλα τα άλλα αγαθά, το αποκτάς δίνοντας χρήματα. Το κακό είναι ότι οι περισσότεροι που ήθελαν σπίτι δεν είχαν χρήματα. Στην ερώτηση πως θα τα καταφέρουν είχαν την εύκολή απάντηση. Δάνειο. Αν και αντιεπαγγελματικό (είμαι σαν πολιτικός μηχανικός εμπλεκόμενος στο κύκλωμα παραγωγής κατοικίας) προσπαθούσα να εξηγήσω ότι το δάνειο οφείλει να αποπληρωθεί και ότι η αποπληρωμή είναι ιδιαίτερα οδυνηρή όταν μάλιστα συνοδεύεται από τόκους. Τότε έπαιρνα απαντήσεις λογικοφανείς αλλά κατά βάση παράλογες. Δηλαδή πως αντί να πληρώνουν ενοίκιο 300€ μπορούσαν να δίνουν δόση 450 € και το σπίτι σε 25 χρόνια να γινόταν δικό τους. Ή ακόμη πως ένα διαμέρισμα όχι μόνο δεν χάνει την αξία του αλλά έχει και υπεραξία με τον χρόνο. (Λες και είναι φτιαγμένο από άφθαρτο διαστημικό υλικό). Το αποτέλεσμα επίσης γνωστό: 250.000 διαμερίσματα απούλητα και 100.000 κατασχεμένα.
Πηγαίνοντας 14 με 15 χρόνια πίσω θυμάμαι κάποιους που σε πλησίαζαν σου έλεγαν ότι υπάρχει κάτι μεγάλο που ήταν λίγο εταιρεία, λίγο οργάνωση (και λίγο θρησκεία θα πρόσθετα) που αν του δώσεις τα χρήματά σου θα σου τα επέστρεφε με λογικό τόκο και πως αν έβρισκες άλλους 5 να πράξουν το ίδιο τότε θα είχες κάνει την καλή. Στην αντίρρησή σου πως αυτό δεν είναι παρά μια πυραμίδα απάτης (ponzi schemes στα εγγλέζικα) είχες πίσω την πληρωμένη σαχλαμάρα ότι όλα στη ζωή είναι πυραμίδες ή κάτι τέτοιο. Σήμερα κανέναν από αυτούς που βάλαν χρήματα δεν βλέπω πια να προσπαθεί να ασκεί αυτόν τον ιδιότυπο «οικονομικό προσηλυτισμό». Μάλλον χάσαν τα λεφτά τους.
Καινούριες φάκες
Τα παραπάνω τα θυμήθηκα όταν κάποιος με πλησίασε και μου είπε ότι τα «φωτοβολταικά είναι το χρήμα». Ούτε καν δηλαδή ότι το «χρήμα είναι στα φωτοβολταικά». Η εκφορά του λόγου πολύ συχνά εγείρει υποψίες και χτυπάει καμπανάκια. Ο συναγερμός δούλεψε και το ερώτημα διατυπώθηκε αβίαστα. Και η φάκα πού είναι; (Αν τα λεφτά είναι το τυρί). Η απάντηση ήταν αυτόματη: Δεν υπάρχει φάκα. Δεν χρειάστηκε τίποτα παραπάνω για να αρχίσω την έρευνα και να μάθω κάποια πράγματα.
1. Ακόμη κι αν υπογραφεί με την ΡΑΕ ή την ΔΕΗ σύμβαση πώλησης καθαρής ενέργειας με πενταπλάσια τιμή απ’ ότι η ΔΕΗ πωλεί σήμερα ρεύμα κανείς δεν μπορεί να μας διαβεβαιώσει ότι τα συμφωνούμενα θα τηρηθούν. Κι αυτό γιατί ο Νόμος, σ’ αντίθεση με το γνωστό καλαμπούρι, είναι πάνω από την συμφωνία και αυτοί που κάνουν τους Νόμους σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου δεν είναι και τα καλύτερα παιδιά. Σε απλά Ελληνικά μόλις εγκατασταθούν τόσες μονάδες ώστε να ισοσταθμισθούν οι εκπομπές CO2 των εργοστασίων της Πτολεμαΐδας τότε ένας απλός Νόμος θα ρίξει τις τιμές πώλησης προς την ΡΑΕ ή την ΔΕΗ.
2. Κι αν αυτοί που τοποθέτησαν στη στέγη τους συστοιχίες κυψελών απλώς θα το φάνε και θα κάτσουν, ο Γολγοθάς είναι έτοιμος για τους αγρότες που θα έχουν κάνει μεγάλες εγκαταστάσεις. Πρώτα απ’ όλα θα έχουν χάσει καλλιεργήσιμη γή. Και δεύτερον και κύριο θα έχουν να αντιμετωπίσουν στίφη νυκτερινών επισκεπτών που έρχονται να κάνουν πλιάτσικο στην περιουσία τους. Και μη φανταστείτε τίποτε γύφτους που θάρθουν να κλέψουν συστοιχίες φωτοκυττάρων. Αυτά ούτε που θα τις καταδεχθούν. Τις σιδερένιες βάσεις θα κουρσέψουν. Για όσους δυσπιστούν ας δουν το προηγούμενο της Ισπανίας.
…και λίγα ηθικά διλήμματα
Θα μου πείτε μα η περιβαλλοντική αλλαγή, η υπερθέρμανση, η σπανιότητα των ορυκτών καυσίμων; Ελάτε τώρα, όλος ο καυγάς στο Κιότο έγινε για να προωθηθεί η πυρηνική ενέργεια. Καθαρή και φτηνή, αν βέβαια είσαι προσεκτικός. Κατά τα άλλα οι περίοδοι που ο ανθρώπινος πολιτισμός άκμασε ήταν αυτές με υψηλή θερμοκρασία και βέβαια η αύξηση της πλανητικής θερμοκρασίας συνδέεται με την ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα με έναν αποδεδειγμένο και πολύ περίεργο τρόπο. Η αύξηση του CO2 της ατμόσφαιρας ακολουθεί την αύξηση της πλανητικής θερμοκρασίας με υστέρηση 800 χρόνων!
Τα πρωτινά παθήματα
Ήταν ένα περασμένο καλοκαιρινό απόγευμα του ’99 όταν καθόμουν στα τραπεζάκια μιας καφετέριας της Κοντογεωργάκη αφήνοντας το βλέμμα μου να χαϊδέψει μηρούς και στήθη των κοριτσιών που περνούσαν από μπρος μου. Ήμουν τότε 45 χρονών και είχα ήδη αισθανθεί τα χνώτα του επερχόμενου γήρατος. Μερικά απ΄ αυτά μ’ έσπρωχναν μέσα στο συνωστισμό και πριν προλάβουν να ζητήσουν συγγνώμη τους έλεγα ένα πονηρό ευχαριστώ. Έτσι χαλαρά ήταν τα πράγματα όταν συνειδητοποίησα ότι ο μόνος από την παρέα που ήταν στον κόσμο του ήμουν εγώ. Οι υπόλοιποι (συνομήλικοι και μικρότεροι) είχαν μια παθιασμένη συζήτηση με κάτι νούμερα. 6000 έλεγε ο ένας ,7500 απαντούσε ο άλλος , αν μπουν και οι βάρκες, οι εφοπλιστές, ξέρεις εσύ, θα πάει 14000 απαντούσε ο τρίτος. Συνειδητοποίησα ότι επρόκειτο περί του χρηματιστηριακού δείκτη. Τότε οι περισσότεροι βάζαν τα λεφτά τους στο ...χρηματιστήριο. Εγώ με την σειρά μου μόλις είχα βγει από μια οικονομική περιπέτεια και δεν είχα την πολυτέλεια να παίξω ούτε δραχμή. Κάποια στιγμή ένας από την παρέα με ρώτησε τι προβλέπω εγώ για τον δείκτη. Ενθυμούμενος ότι ο δείκτης είναι ένας μικρός καθρέφτης της οικονομικής κατάστασης και έχοντας γνώση του τι συμβαίνει γύρω μου είπα απλά 1500. Το πώς γλύτωσα το καρπάζωμα δεν το ξέρω ακόμη. Παρ΄όλα αυτά τους επόμενους 26 μήνες οι «επενδυτές» έγιναν «εγκλωβισμένοι» οι «εγκλωβισμένοι» «χαμένοι», οι «χαμένοι» κορόιδα και ο δείκτης από 6300 έφθασε στα 1500.
Θυμάμαι ακόμη της μέρες του 2002 έως 2007. Τότε όλοι ήθελαν να αποκτήσουν σπίτι. Ανθρώπινο και λογικό αίτημα. Σπίτι όμως, όπως και όλα τα άλλα αγαθά, το αποκτάς δίνοντας χρήματα. Το κακό είναι ότι οι περισσότεροι που ήθελαν σπίτι δεν είχαν χρήματα. Στην ερώτηση πως θα τα καταφέρουν είχαν την εύκολή απάντηση. Δάνειο. Αν και αντιεπαγγελματικό (είμαι σαν πολιτικός μηχανικός εμπλεκόμενος στο κύκλωμα παραγωγής κατοικίας) προσπαθούσα να εξηγήσω ότι το δάνειο οφείλει να αποπληρωθεί και ότι η αποπληρωμή είναι ιδιαίτερα οδυνηρή όταν μάλιστα συνοδεύεται από τόκους. Τότε έπαιρνα απαντήσεις λογικοφανείς αλλά κατά βάση παράλογες. Δηλαδή πως αντί να πληρώνουν ενοίκιο 300€ μπορούσαν να δίνουν δόση 450 € και το σπίτι σε 25 χρόνια να γινόταν δικό τους. Ή ακόμη πως ένα διαμέρισμα όχι μόνο δεν χάνει την αξία του αλλά έχει και υπεραξία με τον χρόνο. (Λες και είναι φτιαγμένο από άφθαρτο διαστημικό υλικό). Το αποτέλεσμα επίσης γνωστό: 250.000 διαμερίσματα απούλητα και 100.000 κατασχεμένα.
Πηγαίνοντας 14 με 15 χρόνια πίσω θυμάμαι κάποιους που σε πλησίαζαν σου έλεγαν ότι υπάρχει κάτι μεγάλο που ήταν λίγο εταιρεία, λίγο οργάνωση (και λίγο θρησκεία θα πρόσθετα) που αν του δώσεις τα χρήματά σου θα σου τα επέστρεφε με λογικό τόκο και πως αν έβρισκες άλλους 5 να πράξουν το ίδιο τότε θα είχες κάνει την καλή. Στην αντίρρησή σου πως αυτό δεν είναι παρά μια πυραμίδα απάτης (ponzi schemes στα εγγλέζικα) είχες πίσω την πληρωμένη σαχλαμάρα ότι όλα στη ζωή είναι πυραμίδες ή κάτι τέτοιο. Σήμερα κανέναν από αυτούς που βάλαν χρήματα δεν βλέπω πια να προσπαθεί να ασκεί αυτόν τον ιδιότυπο «οικονομικό προσηλυτισμό». Μάλλον χάσαν τα λεφτά τους.
Καινούριες φάκες
Τα παραπάνω τα θυμήθηκα όταν κάποιος με πλησίασε και μου είπε ότι τα «φωτοβολταικά είναι το χρήμα». Ούτε καν δηλαδή ότι το «χρήμα είναι στα φωτοβολταικά». Η εκφορά του λόγου πολύ συχνά εγείρει υποψίες και χτυπάει καμπανάκια. Ο συναγερμός δούλεψε και το ερώτημα διατυπώθηκε αβίαστα. Και η φάκα πού είναι; (Αν τα λεφτά είναι το τυρί). Η απάντηση ήταν αυτόματη: Δεν υπάρχει φάκα. Δεν χρειάστηκε τίποτα παραπάνω για να αρχίσω την έρευνα και να μάθω κάποια πράγματα.
1. Ακόμη κι αν υπογραφεί με την ΡΑΕ ή την ΔΕΗ σύμβαση πώλησης καθαρής ενέργειας με πενταπλάσια τιμή απ’ ότι η ΔΕΗ πωλεί σήμερα ρεύμα κανείς δεν μπορεί να μας διαβεβαιώσει ότι τα συμφωνούμενα θα τηρηθούν. Κι αυτό γιατί ο Νόμος, σ’ αντίθεση με το γνωστό καλαμπούρι, είναι πάνω από την συμφωνία και αυτοί που κάνουν τους Νόμους σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου δεν είναι και τα καλύτερα παιδιά. Σε απλά Ελληνικά μόλις εγκατασταθούν τόσες μονάδες ώστε να ισοσταθμισθούν οι εκπομπές CO2 των εργοστασίων της Πτολεμαΐδας τότε ένας απλός Νόμος θα ρίξει τις τιμές πώλησης προς την ΡΑΕ ή την ΔΕΗ.
2. Κι αν αυτοί που τοποθέτησαν στη στέγη τους συστοιχίες κυψελών απλώς θα το φάνε και θα κάτσουν, ο Γολγοθάς είναι έτοιμος για τους αγρότες που θα έχουν κάνει μεγάλες εγκαταστάσεις. Πρώτα απ’ όλα θα έχουν χάσει καλλιεργήσιμη γή. Και δεύτερον και κύριο θα έχουν να αντιμετωπίσουν στίφη νυκτερινών επισκεπτών που έρχονται να κάνουν πλιάτσικο στην περιουσία τους. Και μη φανταστείτε τίποτε γύφτους που θάρθουν να κλέψουν συστοιχίες φωτοκυττάρων. Αυτά ούτε που θα τις καταδεχθούν. Τις σιδερένιες βάσεις θα κουρσέψουν. Για όσους δυσπιστούν ας δουν το προηγούμενο της Ισπανίας.
…και λίγα ηθικά διλήμματα
Θα μου πείτε μα η περιβαλλοντική αλλαγή, η υπερθέρμανση, η σπανιότητα των ορυκτών καυσίμων; Ελάτε τώρα, όλος ο καυγάς στο Κιότο έγινε για να προωθηθεί η πυρηνική ενέργεια. Καθαρή και φτηνή, αν βέβαια είσαι προσεκτικός. Κατά τα άλλα οι περίοδοι που ο ανθρώπινος πολιτισμός άκμασε ήταν αυτές με υψηλή θερμοκρασία και βέβαια η αύξηση της πλανητικής θερμοκρασίας συνδέεται με την ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα με έναν αποδεδειγμένο και πολύ περίεργο τρόπο. Η αύξηση του CO2 της ατμόσφαιρας ακολουθεί την αύξηση της πλανητικής θερμοκρασίας με υστέρηση 800 χρόνων!
Ο Νίκος Β. Χατζηευστρατίου είναι πολιτικός Μηχανικός. Ζει και εργάζεται στη Βέροια. ("σχόλιό" του στην ανάρτηση μας Κουίζ. Ποιο είναι το αδύναμο σημείο της «επένδυσης» σε φωτοβολταικά;)