Το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων, μεγάλο εθνικό θέμα, λόγω της κρισιμότητας των οικονομικών και των εντάσεων περί την οικονομία έχει περάσει στις πίσω θέσεις... Ωστόσο, η σύνοδος του ΝΑΤΟ στη Λισαβόνα (19-20/11) δημιουργεί μία σημαντική κινητικότητα που πρέπει να εκτιμηθεί σωστά και να αναληφθούν συγκεκριμένες και στοχευμένες πρωτοβουλίες.
Για να μη μακρηγορώ, η θέση μου -θέση στρατηγικής κίνησης, στην παρούσα φάση- για το πρόβλημα περιληπτικά είναι:
1. Η τρέχουσα συγκυρία, παρά την εικόνα επιφανειακής ύφεσης, είναι ευνοϊκή για τις ελληνικές θέσεις και τη ρύθμιση του ζητήματος για τους παρακάτω λόγους:
(α) Τα Σκόπια ζητούν κάτι ζωτικό για το μέλλον τους (ένταξη στο ΝΑΤΟ και έναρξη διαπραγματευτικών διαδικασιών για την ΕΕ). Για να το πετύχουν, πρέπει να δώσουν (στη διαπραγμάτευση) επίσης κάτι σημαντικό.
(β) Η ελληνική πλευρά τον τελευταίο χρόνο έχει κερδίσει πόντους και έχει διαμορφώσει ένα προφίλ καλού και αξιόπιστου διαπραγματευτή, ''δυτικών προδιαγραφών''.
(γ) Η αμερικανική πλευρά -διοίκηση Ομπάμα- έχει μετατοπίσει, σχετικά, το κέντρο βάρος προς τις ελληνικές θέσεις.
(δ) Οι σαράντα (40) επόμενες μέρες είναι η κρίσιμη περίοδος. Αν αυτή περάσει αναξιοποίητη, η επόμενη είναι άγνωστο και αβέβαιο αν θα μας βρει σε παρόμοια, σχετικά καλή, διαπραγματευτική κατάσταση.
2. Οι κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης πρέπει να στραφούν και να κλιμακωθούν προς τις δύο (τρεις) μεγάλες δυνάμεις ΗΠΑ, Ρωσία (και την Κίνα). Στόχος μας: Οι δυνάμεις αυτές, για να διευκολύνουν επί της ουσίας και να ωθήσουν επιταχυντικά τις σχετικές συνομιλίες για την πραγματική κατάληξή τους και την οριστική εξεύρεση λύσης, πρέπει να αποφασίσουν και να καταστήσουν σαφές προς τα Σκόπια (και διεθνώς) τα παρακάτω:
- Οι δύο (oι τρεις) χώρες -η κάθε μία, φυσικά, με την αυτονομία απόφασης και έκφρασής της (και όποιες άλλες ακολούθως ή παραλλήλως)-, αποδεχόμενες ως μόνη αποτελεσματική διαδικασία αυτή των διμερών συνομιλιών υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και με στόχο την ενίσχυση και επιτάχυνσή της, αλλά κυρίως επειδή θέλουν να καταστήσουν προς κάθε κατεύθυνση ξεκάθαρο ότι το μόνο ισχυρό και αδιαμφισβήτητο όνομα για το κράτος των Σκοπίων είναι αυτό που θα προκύψει ως αποτέλεσμα των συνομιλιών, ανακαλούν την προηγούμενη απόφαση αναγνώρισης με το όνομα ''Μακεδονία'', υιοθετώντας την ονομασία FYROM, όπως αυτή είναι διεθνώς κατοχυρωμένη, στο πλαίσιο του ΟΗΕ.
- Οι ΗΠΑ μπορούν να θέσουν δημόσια και πιεστικά ως χρονικό όριο ολοκλήρωσης των συνομιλιών την ημερομηνία της συνόδου του ΝΑΤΟ (19-20/11) στη Λισαβόνα. Ανεξάρτητα από την τήρηση του σχετικού χρονοδιαγράμματος, η πλευρά των Σκοπίων, πέραν της ουσιαστικής πίεσης, θα βρίσκεται πλέον διαρκώς και υπό χρονική πίεση.
- Οι χώρες της ΕΕ που έχουν αναγνωρίσει το κράτος των Σκοπίων με το όνομα ''Μακεδονία'' μπορούν να πράξουν ανάλογα: να πάρουν, δηλαδή, ανάλογες αποφάσεις ανάκλησης και να ασκήσουν χρονική πίεση, σε συνδυασμό με την επικείμενη σύνοδο των αρχηγών της ΕΕ τον Δεκέμβριο.
3. Σε κάθε περίπτωση, μια τέτοια απόφαση (και, σε τελική ανάλυση, θα αρκούσε, σε πρώτη φάση, μια τέτοια απόφαση και μόνο από τις ΗΠΑ λόγω της επιρροής και της απήχησής τους), δηλαδή ανάκληση της ονομασίας ''Μακεδονία'', επιστροφή στο FYRΟΜ και υιοθέτηση ως μόνου νέου ονόματος εκείνου που θα δώσει η διαπραγμάτευση, αλλάζει άρδην το τοπίο των διαπραγματεύσεων, δημιουργεί νέα σημαντικά δεδομένα και μετατοπίζει καθοριστικά τους συσχετισμούς υπέρ των ρεαλιστικών ελληνικών θέσεων (κι όχι μόνον στο ζήτημα των Σκοπίων, αλλά γενικότερα, δίνοντας ένα μήνυμα ισχύος της ελληνικής παρουσίας).
Ο υπουργός Άμυνας των Σκοπίων, αντιλαμβανόμενος τη δεινή θέση της κυβέρνησής του (στην παρούσα συγκυρία) και θέλοντας μία επιτυχία -έστω και μισή, έστω και κολοβή-, έφτασε σε σημείο στις 5/10 να πει ότι η χώρα του “θα μπορούσε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ με την προσωρινή της ονομασία”, την οποία δεν κατονόμασε, δεν εκφώνησε, αλλά όλοι γνωρίζουν, δηλαδή FYROM. H απόφαση των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ κάλλιστα μετά από αυτή τη δήλωση του υπουργού Άμυνας των Σκοπίων θα μπορούσε να ήταν: "ΟΚ! Σας αποκαλούμε, λοιπόν, με το προσωρινό σας όνομα, FYROM, αφού το προτείνετε κιόλας, και όταν συμφωνήσετε με την Ελλάδα για το οριστικό σας όνομα, θα σας αποκαλούμε με ό,τι συμφωνήσετε και θα κάνουμε τότε αποδεκτό και το αίτημα της ένταξής σας!''.
Η χώρα μας έχει αυτή την περίοδο, παρά τα άλλα μεγάλα της προβλήματα, μία θετική συγκυρία. Αυτή η κίνηση στρατηγικής μπορεί να αποδώσει σημαντικά. Χρειάζεται σχέδιο, αποφασιστικότητα, στόχευση, κινητοποίηση δυνάμεων και πύκνωση της διπλωματικής δράσης.
