Δρούτσας: Η στρατηγική μας για τη σύνοδο κορυφής "Θεσσαλονίκη 2014"

Ομιλία ΥΠΕΞ, κ. Δ. Δρούτσα, στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πολιτικής (European Policy Center - EPC)- Βρυξέλλες, 22.11.2010


«Μία νέα ευρωπαϊκή συμφωνία για τα Βαλκάνια και την Τουρκία: ο ρόλος της Ελλάδος»
Βασικά σημεία:

[για το μηχανισμό υποστήριξης και την προσχώρηση της Ιρλανδίας:]

Μαζί με τους εταίρους μας, καταφέραμε να φτιάξουμε έναν μηχανισμό που υποστηρίζει την Ελλάδα αυτή τη δύσκολη περίοδο. Ο μηχανισμός αυτός αποτελεί τώρα το πρότυπο για το μελλοντικό μόνιμο μηχανισμό της Ε.Ε., που θα προστατεύει και θα ενισχύει την Οικονομική μας Ένωση. Χθες, η Ιρλανδία έκανε ένα τολμηρό βήμα και ζήτησε την υποστήριξη και την αλληλεγγύη των εταίρων της. Είμαι βέβαιος ότι η Ιρλανδία θα τα καταφέρει και ότι η Ε.Ε. θα ανταποκριθεί στις προσδοκίες που υπάρχουν. Η Ελλάδα αποτελεί ζωντανή απόδειξη ότι αυτό είναι εφικτό.

[για τη διευρυνσιακή διαδικασία:]

Σήμερα, με διάφορες δικαιολογίες έχουμε εγκαταλείψει την προσπάθεια να μιλάμε πολιτικά. Στο όνομα του ελάχιστου κοινού παρονομαστή, έχουμε χάσει το όραμα. Είμαστε πολλοί για να συμφωνήσουμε. Νιώθουμε «διευρυνσιακή κόπωση». Τα υποψήφια κράτη-μέλη απέχουν πολύ από την εκπλήρωση των προδιαγραφών μας. Δικαιολογίες υπάρχουν πολλές. Δικαιολογίες που επιχειρούν να αναπληρώσουν την απουσία οράματος που μας χαρακτηρίζει. Αυτό όμως είναι στο χέρι μας να αλλάξει. Η Ευρώπη άλλωστε χτίστηκε πάνω σε ένα όραμα: στην Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση της ηπείρου μας.

[για την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων:]

Το 2014 η Ελλάδα θα έχει την Προεδρία της ΕΕ. Σκοπός μας είναι να συγκαλέσουμε μια σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων. Να κάνουμε τη «Θεσσαλονίκη ΙΙ», στην οποία θα υιοθετήσουμε μια πολιτική διακήρυξη η οποία θα θέτει ένα συγκεκριμένο, φιλόδοξο αλλά ρεαλιστικό στόχο για την ολοκλήρωση της διαδικασίας ένταξης των χωρών των Δ. Βαλκανίων.

Στη Σύνοδο Κορυφής της Θεσσαλονίκης ΙΙ θέτουμε τρεις βασικούς στόχους.

Πρώτον, να δημιουργήσουμε το «Group 2014», που θα αποτελείται από κ-μ που θα σχηματίσουν «συμμαχίες προετοιμασίας» με τις υποψήφιες.

Δεύτερον, να αναπτύξουμε στενούς δεσμούς συνεργασίας μεταξύ των υποψηφίων σε περιφερειακό επίπεδο, αναπτύσσοντας τα υπάρχοντα σχήματα, αλλά δίνοντας πολύ μεγαλύτερη έμφαση στη μεταξύ τους διάδραση.

Τρίτον, να συμφωνήσουμε στην ημέρα. Στην ημέρα που θα αποτελέσει το στόχο μας για πλήρη ένταξη. Αυτός θα είναι ο νέος καταλύτης της αλλαγής και της προόδου. Θα είναι το κίνητρο για μεταρρυθμίσεις και το μέτρο που θα αξιολογεί τις κυβερνήσεις της περιοχής. Θα είναι η ζωντανή δέσμευση της Ευρώπης, ότι τα Δυτικά Βαλκάνια είναι μέρος της οικογένειας και ότι η Ευρώπη δεν θα αφήσει ποτέ ξανά να επαναληφθούν τα εγκλήματα του παρελθόντος.

[για την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας:]

Το γεγονός είναι ότι η απροθυμία ορισμένων κρατών - μελών, που εκπηγάζει από, αλλά και τροφοδοτεί, τα φοβικά σύνδρομα της κοινής γνώμης, έχουν αφαιρέσει όχι μόνο το όραμα, αλλά και το οξυγόνο από τη διαδικασία. Την ίδια στιγμή, η γεμάτη καθυστερήσεις και υπαναχωρήσεις μεταρρυθμιστική διαδικασία στην Τουρκία έχουν αφαιρέσει την καθημερινή τροφή που χρειάζεται προκειμένου η διαδικασία να μείνει ζωντανή.

Τέλος, η άρνηση της Τουρκίας να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία και τους 27 μειώνει δραματικά το προσδόκιμο ζωής της διαδικασίας. Μιλάμε δυστυχώς για το μεγάλο ασθενή της πολιτικής διεύρυνσης, και οι ελπίδες για ανάρρωση είναι ελάχιστες.

Η ιστορία, και συγκεκριμένα η πορεία προς το 1999 μας έχει διδάξει ότι χρειάζεται όραμα, αλλά και θάρρος για να γίνει το άλμα που θα δώσει το φιλί της ζωής στη διαδικασία. Όπως και τότε, σήμερα η Ελλάδα μπορεί να παίξει το ρόλο του καταλύτη, ώστε να πέσουν οι μάσκες του έργου που παίζουμε και η διαδικασία να ξαναγίνει πολιτική και πρωτίστως ζωντανή.

Με δεδομένο ότι στην Τουρκία, ο Πρωθυπουργός Ερντογάν έχει προκηρύξει εκλογές για τις αρχές Ιουνίου, σκέφτομαι την πραγματοποίηση μιας Συνόδου Κορυφής Ε.Ε. – Τουρκίας στο τέλος Ιουνίου ή το φθινόπωρο του επόμενου έτους.

Σκοπός της Συνόδου θα είναι η υιοθέτηση μιας πολιτικής διακήρυξης που θα αναπτύσσει ένα νέο οδικό χάρτη για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Ένα «νέο Ελσίνκι», με σαφώς προσδιορισμένα χρονοδιαγράμματα και ορόσημα, πλήρως χαρτογραφημένες τις υποχρεώσεις της Τουρκίας και το ρυθμό εκπλήρωσής τους και μια συγκεκριμένη ημερομηνία ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, υπό την αίρεση φυσικά της σχετικής κύρωσης από τα κράτη-μέλη, αλλά και την Τουρκία.

[Για το Κυπριακό:]

Εάν πραγματικά η Τουρκία επιθυμεί να προχωρήσει, οφείλει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της. Σε τελική ανάλυση μιλάμε για τη σχέση της με τον αυριανό της εταίρο, την επανενωμένη Κύπρο, διότι είναι προφανές ότι όσο υπάρχουν στρατεύματα κατοχής στο νησί, η Τουρκία δεν πρόκειται να γίνει μέλος. Πιστεύω λοιπόν ότι εάν μέχρι τον Ιούνιο δεν βρεθεί λύση στο ζήτημα του Πρωτοκόλλου και των λοιπών υποχρεώσεών της, η Τουρκία διατρέχει τον κίνδυνο να δει τη διαδικασία να παγώνει μέχρι να βρεθεί λύση. Απλά και ξεκάθαρα, ώστε κανένας να μην κρύβεται πίσω από το Κυπριακό, αλλά και για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους.