ΑΕΙ: Λουκέτο στο μέλλον και τη λογική

Του Νίκου Μπατσικούρα.

Παρακολουθώντας τις εξελίξεις και την επικαιρότητα, μέσα από άρθρα στον ηλεκτρονικό τύπο και τα ιστολόγια, την προσοχή μου μαγνήτισαν γι' ακόμα μια φορά οι εξελίξεις στην Ανώτατη Εκπαίδευση, ή τουλάχιστον σε ότι θα απομείνει από αυτή, έτσι όπως πάει το
πράγμα.
Είναι πραγματικά οξύμωρο, όταν ο υπόλοιπος δυτικός κόσμος (και μη) αντιμετωπίζει την αύξηση του ποσοστού των πολιτών που έχουν πρόσβαση στη Ανώτατη Εκπαίδευση ως στρατηγικό στόχο και εργαλείο βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου και της ανταγωνιστικότητας. Στη χώρα μας, τη στιγμή μάλιστα που είναι επιτακτική, όσο ποτέ άλλοτε, η ανάγκη για στήριξη της επιχειρηματικότητας και της ανταγωνιστικότητας, να προχωράμε σαν κράτος σε ουσιαστική κατάργηση 25 Τμημάτων και παράλληλη μείωση των διαθέσιμων θέσεων στα Πανεπιστημιακά και τα Τεχνολογικά Ιδρύματα, κατά περίπου δέκα χιλιάδες, σε σχέση με την περυσινή χρονιά.
Σύμφωνα με το Υπουργείο, στις περιπτώσεις όπου αποφασίστηκε η μη εισαγωγή φοιτητών, καθοριστικός ήταν ο ρόλος παραμέτρων όπως οι ενεργοί φοιτητές και η έντονη τάση εγκατάλειψης των σπουδών. Όλα αυτά όμως είναι απόρροια του κακού σχεδιασμού, της ανυπαρξίας μελετών σκοπιμότητας και βιωσιμότητας καθώς και η πολυδιάσπαση γνωστικών αντικειμένων, με μοναδικό στόχο, την καιροσκοπική ίδρυση παραρτημάτων σε απομακρυσμένες πόλεις και κωμοπόλεις της περιφέρειας ως αναπτυξιακό ημίμετρο.
Βάση αυτού του ατυχούς αναπτυξιακού παραλογισμού, και γνωρίζοντας πως η μείωση των 10.250 εισακτέων έγινε κατά βάση από τα περιφερειακά Ιδρύματα, η κυβέρνηση προχωρά σε έμμεσο οικονομικό στραγγαλισμό της περιφέρειας. Κι αυτό, διότι αν κατά μέσο όρο ένας φοιτητής χρειαζόταν γύρο στα 600 ευρώ το μήνα ως κόστος διαβίωσης, τότε γύρο στα 73.800.000 ευρώ θα χαθούν, μονάχα τον επόμενο χρόνο, από τις τοπικές οικονομίες της περιφέρειας.
Δυστυχώς σε ρόλο υπερασπιστή του θεάρεστου κυβερνητικού έργου, έθεσε εαυτόν ο γραμματέας της ΠΑΣΠ ΤΕΙ και μέλος του Εθνικού Συμβουλίου ΠΑΣΟΚ, ο οποίος με δηλώσεις του από την Καλαμάτα ανέφερε χαρακτηριστικά πως «ως παράταξη έχουμε εκφραστεί θετικά στα περισσότερα σημεία της διαβούλευσης για την ανώτατη εκπαίδευση».
Κι όλα αυτά μια ημέρα πριν την ανακοίνωση του Υπουργείου για ουσιαστική κατάργηση 25 συνολικά Τμημάτων, δύο από τα οποία καταργούνται από το ΤΕΙ Καλαμάτας, απ' όπου ο γραμματέας της ΠΑΣΠ ΤΕΙ και μέλος του Εθνικού Συμβουλίου ΠΑΣΟΚ προέβη στις συγκεκριμένες δηλώσεις. Προφανώς είτε στη διαβούλευση για την παιδεία δεν είχε υπάρξει σχετική ενημέρωση για τα Τμήματα που θα καταργούνταν, είτε ο ίδιος δεν ήθελε να χαλάσει το προεκλογικό κλίμα της επίσκεψης του.
Η ουσία είναι πως για ακόμα μια φορά βλέπουμε την κυβέρνηση να προβαίνει στην πιο ακραία λύση. Η οποία λογιστικά μπορεί να συμμαζέψει τα έξοδα του Υπουργείου, αλλά ουσιαστικά προκαλεί πολλά περισσότερα προβλήματα όπως τη μείωση μεγάλου αριθμού θέσεων εργασίας καθώς και τον οικονομικό στραγγαλισμό των τοπικών κοινωνιών της περιφέρειας.
Δυστυχώς το Υπουργείο απέτυχε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της βιωσιμότητας των Τμημάτων σε ρεαλιστική βάση και με σκεπτικό που θα λάμβανε υπόψη τόσο την ανάγκη για οικονομικό συμμάζεμα όσο και τις τοπικές οικονομίες οι οποίες εν μέσο οικονομικής κρίσης πλήττονται ακόμα περισσότερο.
Ακόμα και στην περίπτωση που υπάρχουν Τμήματα χωρίς ικανοποιητική ζήτηση, είτε διότι το αντικείμενο δεν έχει αντίκρισμα, είτε γιατί η έδρα τους βρίσκεται σε απομακρυσμένες περιοχές. Δεν είναι δυνατόν να προβαίνει το Υπουργείο, έτσι απλά, σε καταργήσεις Τμημάτων. Τη στιγμή μάλιστα που μπορούσε να εξετάσει κι άλλες λύσεις, όπως τη διαφοροποίηση του γνωστικού αντικειμένου των Τμημάτων αυτών, ή τις συγχωνεύσεις όπου υπάρχει συναφές γνωστικό αντικείμενο, με πιθανή διαφοροποίηση του πτυχίου μέσα από εσωτερικές κατευθύνσεις που θα υπάρχουν στο νέο ενιαίο Τμήμα.
Επίσης στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης των διοικητικών δομών θα πρέπει να συμπεριληφθεί και η μεταφορά όλων των μη βιώσιμων και κοστοβόρων παραρτημάτων στη διοικητική έδρα του Ιδρύματος, κάτι που θα έχει ως άμεσο αποτέλεσμα την αποδέσμευση πολύτιμων οικονομικών πόρων από τους προϋπολογισμούς των Ιδρυμάτων.
Με αυτή τη λογική δε θα χρειαζόταν να μειωθούν οι προσφερόμενες θέσεις στην Ανώτατη Εκπαίδευση, ενώ ταυτόχρονα θα μπορούσαν να περιοριστούν σημαντικά τα επιπρόσθετα λειτουργικά έξοδα από τη μείωση των διοικητικών και ακαδημαϊκών θέσεων, τις περικοπές στα πρόσθετα έξοδα για ενοικίαση ή συντήρηση υποδομών, σπουδαστικής μέριμνας, σίτισης και στέγασης, που απαιτεί η λειτουργία πολλαπλών Τμημάτων συναφών αντικειμένων με μικρή ζήτηση, καθώς και ο μεγάλος αριθμός διάσπαρτων Παραρτημάτων.
Όλα αυτά θα μπορούσαν να επιφέρουν μια ουσιαστική μεταρρύθμιση και αναδιάρθρωση της Ανώτατης Εκπαίδευσης σε ένα πλαίσιο που δε θα στερούσε το όνειρο κι ένα καλύτερο μέλλον σε δεκάδες χιλιάδες υποψήφιους φοιτητές, δε θα στραγγάλιζε οικονομικά την περιφέρεια και θα δημιουργούσε τις συνθήκες για αναπροσαρμογή των γνωστικών αντικειμένων όπου αυτά θα συνέχιζαν να μην είναι ελκυστικά.
Δυστυχώς, προς το παρών μπήκε λουκέτο, τόσο στο μέλλον χιλιάδων νέων, όσο και στη λογική με την οποία αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα του τόπου και της παιδείας...

http://dap.gr/node/222