Η συζήτηση γύρω από το τι είναι είδηση έχει προ πολλού εξαντληθεί. Να ένα παράδειγμα: «Μαθητές καλοκαιριάτικα και ενώ οι πανελλαδικές τελείωσαν αποφάσισαν αυτοβούλως αντί άλλης βουτιάς να εμβαθύνουν για λίγο στο σχολικό βιβλίο της ιστορίας θεωρητικής κατεύθυνσης» !!
Για πόσο χρόνο όμως εξακολουθεί ένα γεγονός να είναι είδηση? Θα μπορούσε μια μικρή ιστορική έρευνα να αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον έστω μερίδας της κοινής γνώμης για ένα γεγονός το οποίο υπήρξε σημαντική πολιτική είδηση πριν από 100 χρόνια?
Διαβάζουμε στη σελίδα 90 του σχολικού βιβλίου:
Προανήγγειλε [ο Βενιζέλος, στις 5 Σεπτέμβρη 1910] την ίδρυση ενός κόμματος αρχών, το οποίο θα ήταν φορέας των μεταρρυθμίσεων. Το κόμμα ιδρύθηκε και τυπικά στις 22 Αυγούστου 1910, από μέλη της Εθνοσυνέλευσης.
Διαβάζουμε ξανά και πιο αργά για να βεβαιωθούμε: Ο Βενιζέλος στις 5 Σεπτέμβρη προανήγγειλε την ίδρυση ενός κόμματος που ιδρύθηκε, και μάλιστα τυπικά, στις 22 Αυγούστου του ίδιου έτους. Μα πώς προαναγγέλλει κανείς την ίδρυση ενός κόμματος που έχει ήδη ιδρυθεί; Αν το κόμμα ιδρύθηκε "τυπικά" τον Αύγουστο, πόσο καιρό πριν είχε ιδρυθεί, ας πούμε, "ουσιαστικά"; Τι μπέρδεμα! Μήπως μπερδευτήκαμε εμείς; Μήπως μπερδεύτηκαν οι συγγραφείς; Μήπως μπερδεύτηκε ο Βενιζέλος, και μας μπερδεύει τώρα μετά από 100 χρόνια όλους;
Ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία σκέφτηκαν τα παιδιά . Θα έκαναν μια μικρή εργασία, όχι τόσο για να αποκαταστήσουν την αλήθεια ή να διορθώσουν το σχολικό βιβλίο, όσο για να γίνει κατανοητός ο τρόπος με τον οποίο αυτό γράφεται, και μαζί του και η Ιστορία.
Πρώτη στάση η Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη στην Εθνικής Αμύνης. «Οι μαθητές δεν είχαν επισκεφθεί ποτέ το αρχείο των εφημερίδων στο υπόγειο» μας λέει ο επιβλέπων καθηγητής ιστορίας «Τι και αν από ολόκληρο το 1910 υπήρχαν στο αρχείο της βιβλιοθήκης μονάχα τρία φύλλα της εφημερίδας Νέα Αλήθεια, δίχως πληροφορίες που μας ενδιέφεραν; Σε μελλοντικές εργασίες για το πανεπιστήμιο, αυτή η επίσκεψη θα αποδειχθεί πολύ χρήσιμη. Τα βιβλία που χρειαζόμασταν βρίσκονταν στα ράφια του Σπουδαστηρίου Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, στον τέταρτο όροφο του Νέου Κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής. Εντοπίσαμε τους κωδικούς των βιβλίων στον κατάλογο των βιβλιοθηκών του ΑΠΘ και μετά στην αναζήτηση επιστημονικών βιβλίων,σε αναζητήσεις βίντεο στο YouTube , ακόμα και φίλων στο Facebook. Ο καθένας μας πήρε από έναν τίτλο σχετικό με την πολιτική ιστορία της Ελλάδας των αρχών του 20ου αιώνα. Για τις επόμενες δύο ώρες, σημείωνε σ' ένα χαρτί με δικά του λόγια τα αποσπάσματα που απαντούσαν στα ερωτήματά μας.»
Το αποτέλεσμα? «Μέσα σε λιγότερο από πέντε ώρες, είχαμε σχεδιάσει την εργασία μας, είχαμε επισκεφθεί ένα αρχείο και ένα σπουδαστήριο, είχαμε αγγίξει - κυριολεκτικά - εφημερίδες εκατό ετών, είχαμε μάθει να αναζητούμε επιστημονικά συγγράμματα στις βιβλιοθήκες των πανεπιστημίων, να τα μελετάμε, να συνεργαζόμαστε αρμονικά και δημιουργικά μεταξύ μας καθώς και με υπαλλήλους και βιβλιοθηκονόμους. Κάπου εκεί, ο κυριότερος σκοπός της εργασίας μας είχε ολοκληρωθεί.
Δεν ξέρω αν σας ενδιαφέρει να μάθετε τι τελικά έγινε τον Αύγουστο και το Σεπτέμβρη του 1910. «Τώρα που το ξανασκέφτομαι, λέει ο καθηγητής Στέφανος Ιωαννίδης, δεν είμαι σίγουρος αν ενδιαφέρει τόσο πολύ και εμάς. Για την Ιστορία, πάντως, διαπιστώσαμε τα εξής: Το κόμμα του Βενιζέλου είχε αρχίσει να συγκροτείται αυθόρμητα ήδη από τις εκλογές της 8ης Αυγούστου του 1910, με πολλούς ανεξάρτητους υποψηφίους να αυτοπροσδιορίζονται ως "Βενιζελικοί". Αυτοί είχαν τη βεβαιότητα ότι, μόλις ο Βενιζέλος επέστρεφε από την Ελβετία, όπου βρισκόταν, θα έμπαινε επικεφαλής της κίνησής τους. Κάποιοι απ' αυτούς τους υποψηφίους συγκεντρώθηκαν μαζί με τον Βενιζέλο στις 22 Αυγούστου 1910 στο ξενοδοχείο "Ερμής" στην Αθήνα και αποφάσισαν στο εξής να αποκαλούνται Φιλελεύθεροι. Παρ' όλα αυτά, στην ομιλία του στις 5 Σεπτέμβρη 1910, ο Βενιζέλος υποστήριξε πράγματι μπροστά σε χιλιάδες κόσμου ότι δεν ερχόταν ως εκπρόσωπος κάποιου κόμματος, προσθέτοντας μάλιστα έπειτα ότι ένα νέο μεταρρυθμιστικό κόμμα θα πρέπει να ιδρυθεί.
Τελικά η λύση στο ερώτημά μας ήταν απλή: Ο κόσμος το είχε τούμπανο και ο... Βενιζέλος κρυφό καμάρι!Πιθανολογούμε ότι ο Βενιζέλος δεν ήθελε να παρουσιάσει στις λαϊκές μάζες ένα έτοιμο κόμμα, ότι ήθελε να αποφύγει τον κίνδυνο να ταυτιστεί με τα ξεπερασμένα παλιά πολιτικά κόμματα, ίσως και ότι επιθυμούσε να θέσει τον εαυτό του κατά κάποιον τρόπο υπεράνω του κόμματος που είχε δημιουργηθεί. Ίσως να ήθελε ακόμη να δημιουργήσει στις μάζες ένα αίσθημα συμμετοχής στο νέο εγχείρημά του. Για κάποιον απ' αυτούς τους λόγους, ίσως και για όλους μαζί, μας μπέρδεψε εκατό χρόνια μετά.
Μετά απ' αυτήν τη μικρή εργασία, οι μαθητές έχουν σίγουρα πολλές προτάσεις για το πώς θα έπρεπε να επαναδιατυπωθεί η φράση του σχολικού βιβλίου. Ίσως όμως είναι καλύτερα αυτή να μείνει όπως ακριβώς είναι, για να δώσει και σε άλλους μαθητές και καθηγητές στο μέλλον την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν συναντήσεις με την Ιστορία τους...κατά... λάθος!
Ελένη Κωνσταντίνου.
