Γιατί δεν κινδυνεύουμε με εθνική χρεοκοπία;
Η Ελλάδα δεν μπορεί να εξυπηρετήσει το τεράστιο δημόσιο χρέος-
Σκληρότερα μέτωπα: οι ξένες αγορές και ο δικός μας κακός εαυτός-
Τα πέντε νέα ρεαλιστικά δεδομένα (τόκοι, σπρεντ, οίκοι αξιολόγησης, Τράπεζες, η ανάγκη για αλλαγές στην Ελλάδα)-
Η ευκαιρία για την επαναγορά και την μερική απόσυρση δημόσιου χρέους-
Οι αλλαγές στην Ελλάδα, οι θεσμικές και οι χωρίς δαπάνες.
Το ‘Μεσοπρόθεσμο’ ψηφίστηκε. Οι αγορές θα ηρεμήσουν για ένα μικρό διάστημα μέχρι να δούνε αν το έλλειμμα (έσοδα μείον δαπάνες) θα μειώνεται ουσιαστικά και αξιόπιστα και αν μπορούμε να πετύχουμε ουσιαστικά, διατηρήσιμα και αξιόπιστα πλεονάσματα..
Ακόμα δεν έχουμε συνειδητοποιήσει πως το κύριο μέτωπο ΔΕΝ είναι η ‘Τρόικα’ και οι πιέσεις των Ευρωπαίων. Αυτοί έχουν αντιληφθεί πως πρέπει να βοηθήσουν, στα μέτρα του ‘συνετού’ και χωρίς να επιβαρύνουν συνεχώς τους δικούς τους ‘αγανακτισμένους’ φορολογούμενους. Οι Ευρωπαίοι εταίροι, έχουν αντιληφθεί πως
(α) η πτώση και η χρεοκοπία της Χώρας μας θα είχε αλυσιδωτές επιπτώσεις για την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, αλλά και κυρίως την Ισπανία. Θα πέρναγε η ‘αντίληψη’ ότι και τα πιο προηγμένα κράτη μπορούν να χρεοκοπήσουν! Και
(β) πως η Ελλάδα ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ να εξυπηρετήσει χρέος τέτοιων διαστάσεων (βλέπε παρακάτω)!
Μην υποτιμάμε πως η Ιαπωνία έχει χρέος ύψους 205% του ΑΕΠ της! Βέβαια πληρώνει επιτόκια μόνο 1%, δηλαδή ετήσιο κόστος για τόκους μόνο 2% του ΑΕΠ της, ενώ η Ελλάδα πάνω 7%. Αλλά το κλίμα για τα Ιαπωνικά ομόλογα μπορεί να αλλάξει. Και όταν αλλάξει, θα αλλάξει ξαφνικά. Χωρίς μεγάλη προειδοποίηση! Και τότε; Και η Αμερική δεν πάει πίσω. Το χρέος της αυξάνει με γρήγορους ρυθμούς, το δε κόστος ασφάλισης και περίθαλψης με πολύ ανησυχητικούς ρυθμούς. Ως πότε θα αντέξει; Μέχρι το 2020 τα δημόσια οικονομικά της θα χειροτερεύουν. Την συμφέρει να συγκρατηθεί το πρόβλημα του Ελληνικού δημόσιου χρέους και να ηρεμήσουν οι αγορές!
Βέβαια, η ‘Ελληναράδικη’ άποψη πως ‘δεν θα τολμήσουν να μην μας δανείσουν γιατί και αυτοί θα υποστούν τις συνέπειες μιας Ελληνικής χρεοκοπίας’ δεν μας αξίζει. Δεν είναι απλά πως και η υποχωρητικότητα έχει τα όριά της. Είναι πως εμείς πρέπει να αλλάξουμε. Δεν μας αξίζει η αναξιοκρατία, η φαυλότητα, η αναποτελεσματικότητα, η έλλειψη επιχειρηματικότητας και δημιουργικότητας. Ο επενδυτικός λήθαργος. Η θέση του ουραγού. Πρέπει να αλλάξουμε!
Απ’ την άλλη πλευρά, θα ήταν πολύ πιο αποτελεσματικό, αν ο αρμόδιος Υπουργός και οι ‘Τροϊκανοί’, συζητούσαν εναλλακτικές προτάσεις και ιδέες με τα κόμματα της Αντιπολίτευσης, με άλλους επιφανείς συμπολίτες μας, με τα μέλη προηγουμένων Κυβερνήσεων που παρά τα λάθη τους έχουν εμπειρία, με επιχειρηματίες κ.α., αντί να διαβάζουμε (και οι πολίτες και οι βουλευτές) τις τελικές προτάσεις τους στις εφημερίδες.
ΣΚΛΗΡΟΤΕΡΑ ΜΕΤΩΠΑ είναι οι διεθνείς χρηματοδοτικές αγορές που παραμένουν κλειστές, και Ο ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ ΚΑΚΟΣ ΕΑΥΤΟΣ. Η Ελληνική κοινωνία δείχνει ταλαιπωρημένη, συγχυσμένη, αγανακτισμένη, με ‘σπασμένα τα νεύρα’, ξεσπάει στους πολιτικούς, χωρίς όμως να γνωρίζει τι ακριβώς πρέπει να γίνει!
Όσον αφορά τις διεθνείς αγορές, ακόμα και αν οι Ευρωπαίοι ‘εταίροι’ μας, δεν άκουσαν καμία πίεση σε μας, αυτές (οι αγορές) θα παρέμεναν κλειστές ‘επ’ αόριστον’ και εμείς θα παραμέναμε εξαρτημένοι από την αλληλεγγύη των Ευρωπαίων!
Τα 5 νέα δεδομένα
Βρισκόμαστε σε μια εξαιρετικά δύσκολη και κρίσιμη κατάσταση:
1. Από τα 360 δισεκ. Δημόσιου χρέους, τα 214, προέρχονται από δάνεια που έχουμε πάρει μόνο για να πληρώσουμε τους τόκους (όχι τα χρεολύσια) από το 1975 μέχρι σήμερα! Δηλαδή, το χρέος είναι ένα ‘τέρας’ (όπως το είχε χαρακτηρίσει ο Ανδρέας Παπανδρέου) που αν δεν το τιθασεύσουμε, αυξάνεται και καταβροχθίζει. Τα δάνεια αυτά ΔΕΝ ήταν τοκογλυφικά! Το 2004-2007 που ήμουνα αρμόδιος για το δανεισμό, δανειζόμασταν με 0,29% περισσότερο απ’ ότι η Γερμανία, και με ακριβώς το ίδιο κόστος με την Ιταλία!
2. Τα σπρέντ δανεισμού αντί να μειώνονται, έχουν ανέβει στις 1500 μονάδες βάσης που σημαίνει πως οι αγορές απαιτούν από την Ελλάδα να πληρώνει για τα δάνειά της, τουλάχιστον 15% παραπάνω απ’ ότι η Γερμανία για αντίστοιχες διάρκειες δανεισμού! Τα υψηλά αυτά σπρέντς σημαίνουν πως οι αγορές επιμένουν πως το ρίσκο χρεοκοπίας παραμένει πολύ υψηλό και συνεχίζουν να αρνούνται να μας δανείσουν!
3. Οι μήνες περνάνε και οι διεθνώς παραδεδεγμένοι Οίκοι Αξιολόγησης (Moody’s, Standard and Poor’s και Fitsch) μας υποβαθμίζουν συνεχώς (και δεν πιστεύουν πως τα μέτρα της Κυβέρνησης πιάνουν τόπο) και μας έχουν κατατάξει βαθειά στη κατηγορία “junk”. Εμείς μεν μπορεί να τους θεωρούμε αναξιόπιστους, αλλά οι αγορές παρακολουθούν και αποδέχονται τις αξιολογήσεις τους.
4. Ο αδύναμος κρίκος του συστήματος είναι οι τράπεζες! Έχουν τεράστιες ζημιές από τις επενδύσεις τους σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, τουλάχιστον το 20% των πελατών τους δεν αποπληρώνει τα δάνεια που έχει πάρει, ενώ έχουν χάσει τουλάχιστον 50 δισεκ ευρώ καταθέσεις. Η θέση τους είναι δυσχερής και γι΄αυτό έχουν αντλήσει ‘ρευστότητα’ από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ύψους πάνω από 70 δισεκ ευρώ!
5. Σίγουρα η Ελλάδα δεν μπορούσε και δεν μπορεί να συνεχίσει με τον ίδιο τρόπο. Με τεράστιο δημόσιο τομέα, με ελλείμματα, με δανεικά. Με τις τεράστιες γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, με πόλεμο κατά της επιχειρηματικότητας και δημιουργικότητας! Και φυσικά οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι δεν θα ήθελαν να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν νέα ελλείμματα. Πρέπει να δείξουμε ότι πραγματικά κάτι αλλάζουμε...
Χρειάζεται κινητοποίηση όλων των δημιουργικών δυνάμεων, γιατί αλλιώς, οι επιπτώσεις θα είναι ακόμα πιο βαριές για την παρούσα και τις μελλοντικές γενιές...
Οι αλλαγές στους εαυτούς μας
1. Να πιστέψουμε στους εαυτούς μας. Στη δημιουργικότητά μας, στη φιλοπονία μας. Στην ιστορίας μας. Δεν μας αξίζει η θέση του ουραγού. Όταν ήμουν Γενικός Διευθυντής στην Σίτιμπανκ Ελλάδας, υπερείχαμε κατά πολύ από τη Σίτιμπανκ Φρανκφούρτης και Γερμανίας. Σε εργατικότητα, σε επιμέλεια, σε επινοήσεις, σε κερδοφορία. Και ας ήταν οι μισθοί μας χαμηλότεροι. Σταδιακά φτάσαμε πολύ κοντά τους. Δεν μπορεί συνέχεια να τσακωνόμαστε μεταξύ μας, όπως οι Βυζαντινοί λίγο πριν μας κατακτήσουν οι Τούρκοι!
ΟΙ Σκοπιανοί έστησαν άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη κεντρική τους πλατεία και δεν μπορέσαμε να αρθρώσουμε κιχ! Στο Αιγαίο δεν αποτολμάμε να καθορίσουμε τις ζώνες αποκλειστικής οικονομικής εκμετάλλευσης. Γιατί; Γιατί είμαστε οικονομικά αδύναμοι και εξαρτημένοι!
2. Να εντατικοποιήσουμε την προσπάθεια να δημιουργήσουμε πλεονάσματα στη δημόσια διαχείριση, -δηλαδή να ξοδεύουμε λίγο λιγότερα απ´ όσα εισπράττουμε- ώστε έτσι να μειώσουμε την εξάρτησή μας από τους ξένους και τον δανεισμό...
3. Να εντατικοποιήσουμε την προσπάθεια για βελτίωση της παραγωγικότητας και για προσέλκυση επενδύσεων... Όσο πιο λίγα παράγουμε, τόσο λιγότερο άνετα θα ζούμε. Η αύξηση της παραγωγής προέρχεται μόνο από τη βελτίωση της τεχνογνωσίας και τις επενδύσεις (και κατά δεύτερο λόγο από το να δουλεύουμε περισσότερο). Αν δεν βελτιώσουμε το επενδυτικό κλίμα και την ελκυστικότητα των επενδύσεων, θα μείνουμε κι’ άλλο πίσω! Με την αύξηση των επενδύσεων θα τονωθεί η οικονομική δραστηριότητα, η επιχειρηματικότητα (και η επιχειρηματικότητα των νέων και η «πράσινη» επιχειρηματικότητα), θα δημιουργηθούν νέες θέσεις απασχόλησης, θα αναδείξουμε την ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ. Χωρίς επενδύσεις και ανάπτυξη δεν θα έχουμε τα έσοδα που θα στηρίξουν τον κοινωνικό ρόλο του κράτους.
4. 4. Το πολιτικό σύστημα χρειάζεται μια νέα ‘νομιμοποίηση’. Η Κυβέρνηση δεν μπορεί να πείσει ούτε τα δικά της στελέχη και τους βουλευτές της! Η νομιμοποίηση αυτή μπορεί να προέλθει:
α. από εκλογές, ώστε όλοι να έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν και να γίνουν μέρος και της λύσης (αλλά και του
προβλήματος)!!
β. Από την κατάργηση της ασυλίας των βουλευτών, ώστε να μην θεωρούν οι πολίτες πως οι πολιτικοί είναι πολίτες VIP κατηγορίας,
γ. Από μια μείωση των αποδοχών τους, χωρίς να είναι τόση που θα τους σπρώξει στην αγκαλιά έκνομης χρηματοδότησης,
δ. Από την δημοσιοποίηση-όχι απλά του ´πόθεν έσχες´ του κάθε υποψηφίου-, αλλά και των πλήρων φορολογικών δηλώσεών τους
ΠΡΙΝ κατέβουν υποψήφιοι και εκλεγούν. Να κατατεθούν σήμερα και ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ!
ε. Αλλαγή του πολιτεύματος από πρωθυπουργοκεντρική σε προεδρική δημοκρατία.
[*για όσους ρωτήσουν "καλά, γιατί δεν τα έκανες εσύ όλα αυτά όταν ήσουν υφυπουργός", η απάντηση είναι απλή:
1. ακόμα και το 2004, που όλοι ήταν ´μες στη τρελή χαρά´, είχα εισηγηθεί στη Κυβέρνηση ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά και πως πρέπει να πάρουμε πιο δραστικά μέτρα για την ανάταξη της οικονομίας (οι Επιστολές αυτές -του 2004, 2005, 2008, κλπ- έχουν δημοσιευθεί στη Ζούγκλα, στα Επίκαιρα, στη ΡήαλΝιουζ, στο Καρφί, σε μπλόγκς, κ.α.),
2. Οι ‘Υφυπουργοί, δεν συμμετείχαν ούτε στα Υπουργικά Συμβούλια, ούτε στη Κυβερνητική Επιτροπή, ούτε είχαν το δικαίωμα της νομοθετικής πρωτοβουλίας!
3. Και όχι μόνο. Όσο ήμουν στο Γενικό Λογιστήριο, κατεβάσαμε το έλλειμμα από 8,1% του ΑΕΠ το 2004, στο 3% το 2007. Το 2007 ‘μετατέθηκα’ στο Υπουργείο Εξωτερικών...
4. επειδή έβλεπα τις επερχόμενες δυσχέρειες, υιοθετήσαμε τη στρατηγική της δραστικής επιμήκυνσης της μέσης διάρκειας του χρέους. Δανειστήκαμε για 20-ετείς και για πρώτη φορά στην ιστορία της Πατρίδας μας για 30-ετείς και 50-ετείς διάρκειες.... Και ξέρετε με τι κόστος; Μόνο 29 μονάδες βάσης, δηλαδή 0,29% πάνω από το αντίστοιχο κόστος δανεισμού της Γερμανίας!! Όχι 15% παραπάνω όπως απαιτούν οι αγορές σήμερα..... Γι' αυτά τα δάνεια οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ με τρέλαναν στις Επερωτήσεις στη Βουλή, διότι, τάχα, αν δανειζόμασταν μόνο για διάρκειες 1- ή 2-ετών, το επιτόκιο θα ήταν 0,20% φθηνότερο! Αν είχαμε ακολουθήσει τις ανοησίες τους σήμερα θα μας κόστιζε η αναπλήρωση των δανείων αυτών 15% παραπάνω....]
ΠΟΣΑ ΧΡΩΣΤΑΜΕ;
• 360 δισ. Ευρώ είναι το χρέος του Ελληνικού Δημοσίου
• 40 δισ. Ευρώ είναι τα δάνεια διαφόρων φορέων με εγγύηση του Δημοσίου, από τα οποία τουλάχιστον το 80% δεν πρόκειται να αποπληρωθούν και θα επιβαρύνουν όλους μας.
• 7 δις. ευρώ χρέη προς κατασκευαστικές εταιρείες, προμηθευτές των νοσοκομείων, φαρμακοποιούς, ΟΤΑ, ΚΤΕΛ και άλλους φορείς, για αποζημιώσεις απολυμένων διαφόρων φορέων, για επιστροφές φόρων (ΦΠΑ, κλπ) και το κόστος αναδρομικής χορήγησης επιδομάτων από δικαστικές αποφάσεις!
ΣΥΝΟΛΟ 407 δισ. ευρώ ΧΡΕΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
Επιπλέον :
• 250 δισ. Ευρώ, άνοιγμα των ασφαλιστικών ταμείων, που σημαίνει πως το Δημόσιο θα πρέπει να καταβάλλει από τον Προϋπολογισμό, 14 δισ. ευρώ κάθε έτος για να καλυφθούν τα ελλείμματα αυτά! Ενώ αυτά δεν αποτελούν καθεαυτό ‘χρέος’, είναι ποσά που θα πρέπει να συνεισφέρουν οι φορολογούμενοι για να μπορούν να καλυφθούν οι υποχρεώσεις των ασφαλιστικών ταμείων!
ΣΥΝΟΛΟ 657 δισ. Ευρώ
+ 270 δισ. Ευρώ, χρέη επιχειρήσεων και ιδιωτών προς τις τράπεζες
ΣΥΝΟΛΟ ΒΑΡΟΥΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ: 927 δισ. Ευρώ
• Χρέος είναι αυτό που χρωστάμε σήμερα συνολικά και προέρχεται από την συσσώρευση των ελλειμμάτων διαχρονικά. Συνήθως το χρέος αυξάνεται πιο γρήγορα από το άθροισμα των ελλειμμάτων, γιατί καμιά φορά τα ελλείμματα δεν έχουν συμπεριλάβει όλες τις δαπάνες!
Σε αυτά δεν περιλαμβάνονται όλα τα διάφορα ‘πακέτα στήριξης’ των τραπεζών, μέρος των οποίων θεωρείται κάποιας μορφής «επένδυση» που θα αποπληρωθεί κάποτε. Προφανώς όμως, ένα πολύ σημαντικό μέρος από αυτό το ποσό μάλλον στο τέλος θα αναληφθεί από το Δημόσιο και τους φορολογούμενους πολίτες.
ΤΙ ΘΑ ΣΗΜΑΙΝΕ ΜΙΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΣΤΑΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ
Δυστυχώς πολλά: ουρές στα γκισέ των τραπεζών για ανάληψη των καταθέσεων (και φυσικά αδυναμία των τραπεζών να ανταποκριθούν), πάγωμα των καταθέσεων, πτώχευση τραπεζών, κατάρρευση κάθε πίστωσης (όλες οι πληρωμές θα έπρεπε να γίνονται με μετρητά), ουρές στα βενζινάδικα διότι θα υπήρχε αδυναμία προμήθειας πετρελαίου), αποδιοργάνωση της ήδη αναποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης, καθυστερήσεις σε όλες τις πληρωμές, κατάρρευση στο Χρηματιστήριο, κλείσιμο επιχειρήσεων και καταστημάτων με ακόμα πιο γρήγορους ρυθμούς, μεγαλύτερη κατάρρευση της αξίας των ομολόγων του Δημοσίου, κλπ!
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ
• Τώρα που τα σπρεντς είναι στις 1500 μονάδες και τα Ελληνικά ομόλογα ξεπουλιούνται ‘μισοτιμής’ στη δευτερογενή αγορά, σημαντικό μέρος από αυτά μπορεί να επαναγορασθεί -για να αποσυρθεί- πολύ φθηνά, από αρμόδιους φορείς και μηχανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης! Μια νέα Ευρωπαϊκή "Σεισάχθεια".
Γι’ αυτό θεωρώ πως η διαγραφή μέρους του χρέους μας συμφέρει και τους εταίρους μας. Μεσο-μακροπρόθεσμα είναι λιγότερο ακριβή λύση! Εκεί πρέπει να δώσουμε την έμφαση στις διαπραγματεύσεις με την «Τρόικα». Στο ποσό της απόσυρσης και μείωσης του χρέους μας!
Δηλαδή, με 100 δισεκ ευρώ, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να αγοράσει 170 δισεκ. χρέος. Αυτά τα 170 θα μπορούσε η Ευρώπη να τα ‘πουλήσει στην Ελλάδα’. Για να μπορέσει να τα αγοράσει η Ελλάδα, η Ευρώπη θα έδινε ένα ειδικό δάνειο 100 δισεκ ευρώ διάρκειας 30 ετών, με 4% επιτόκιο. Και φυσικά μέρος αυτού του ποσού θα μπορούσε να ‘χαρισθεί’ στη Χώρα μας
ΜΕΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΥΡΙΟ
Χρειάζεται να τονώσουμε την οικονομική ανάπτυξη με πρωτοβουλίες που δεν θα απαιτούν μεγάλες νέες δαπάνες και που δεν θα έχουν ουσιαστικό δημοσιονομικό κόστος.
Τέτοια μέτρα είναι: Tα χωροταξικά, κυρίως η δυνατότητα του Έλληνα να κτίσει με ορθολογικότερους συντελεστές δόμησης. Η ελάφρυνση της φορολογίας στα ακίνητα, ώστε να γίνουν πιο ελκυστικές οι επενδύσεις σε αυτά. Οι αποκρατικοποιήσεις. Η τόνωση της επιχειρηματικότητας, η απελευθέρωση από τις αγκυλώσεις των αγορών, η ελάφρυνση των κανονιστικών πλαισίων, (που να μην επιτρέπουν αυθαίρετες ερμηνείες από τα όργανα του Κράτους), η πάταξη της γραφειοκρατίας, η βελτίωση της λειτουργίας του δημοσίου, η προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
Παραθέτω κάποιες ιδέες για συγκεκριμένα μέτρα προκειμένου να ανταποκριθούμε στις σημερινές προκλήσεις και να δώσουμε νέα πνοή στην ελληνική οικονομία.
* Μαζικές αποκρατικοποιήσεις, και εννοώ μαζικές και άμεσες. Έχουν περάσει 19-20 μήνες διακυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και οι αποκρατικοποιήσεις βρίσκονται στο μηδέν!
* Περιορισμός των απολαβών όσων μπήκαν σε ειδικά (καταχρηστικά) προγράμματα πρόωρης συνταξιοδότησης για επιχειρήσεις που έκλεισαν (ναι και επί δικών μας ημερών της ΝΔ).
* Συνέχιση της απελευθέρωσης των εργασιακών σχέσεων ώστε οι αμοιβές να είναι ανάλογες με την πραγματικότητα κάθε επιχείρησης. Στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής 8 Μαΐου, περιγράφονται διάφορες παροχές προς τους εργαζομένους που είναι παντελώς εκτός διεθνούς πραγματικότητας: 17,8 μηνιάτικα τον χρόνο, 38 ώρες την εβδομάδα, 197 μέρες τον χρόνο, κάλυψη δαπανών για 6-ημερη εκδρομή, άδεια γήρατος 2 ημερών για όσους είναι πάνω από 50 χρονών, επίδομα εργένη για όσους είναι πάνω από 35 χρονών και δεν έχουν παντρευτεί , επίδομα σίτισης, κ.α.
* Κάθε επιχείρηση έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες, δυνάμεις και αδυναμίας. Οι κλαδικές και πανελλαδικές συμβάσεις καταδικάζουν τις περισσότερες στην κατάρρευση.
* Τα ‘συνδικάτα’ να υποχρεούνται να δημοσιοποιούν αναλυτικά κάθε έσοδο και κάθε δαπάνη. Να επαναπροσδιορισθούν τα συνδικαλιστικά προνόμια. Πόσες άδειες το μήνα δικαιούνται, πόσοι συνδικαλιστές έχουν το ‘αμετάθετο', κλπ.
* Αυστηροποίηση των πειθαρχικών διατάξεων του Υπαλληλικού Κώδικα, ώστε οι ‘κακοί’ υπάλληλοι να αποχωρούν από την υπηρεσία. Όποιος δεν εργάζεται φιλότιμα, όποιος είναι συστηματικά ‘κοπανατζής’ να αποχωρεί από τον Δημόσιο τομέα.
* Αποποινικοποίηση των ακάλυπτων επιταγών και αντικατάσταση της σχετικής νομοθεσίας μας με κάποια παραλλαγή αυτής των ΗΠΑ.
* Κατάργηση του πιστοποιητικού φορολογικής ενημερότητας που είναι παγκόσμια ελληνική ευρεσιτεχνία και καταταλαιπωρεί τους συμπολίτες μας. Οι φορολογικές διαφορές των πολιτών με το Δημόσιο δεν μπορεί να είναι φρένο στις προσπάθειές τους.
* Η ανάταξη της χώρας απαιτεί βελτίωση της παραγωγικότητας. Όσο πιο λίγα παράγουμε, τόσο λιγότερο άνετα θα ζούμε. Η αύξηση της παραγωγής προέρχεται μόνο από τη βελτίωση της τεχνογνωσίας και τις επενδύσεις (και κατά δεύτερο λόγο από το να δουλεύουμε περισσότερο). Αν δεν βελτιώσουμε το επενδυτικό κλίμα και την ελκυστικότητα των επενδύσεων, θα μείνουμε κι’ άλλο πίσω! Με την αύξηση των επενδύσεων θα τονωθεί η οικονομική δραστηριότητα, η επιχειρηματικότητα (και η επιχειρηματικότητα των νέων και η «πράσινη» επιχειρηματικότητα), θα δημιουργηθούν νέες θέσεις απασχόλησης, θα αναδείξουμε την ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ. Χωρίς επενδύσεις και ανάπτυξη δεν θα έχουμε τα έσοδα που θα στηρίξουν τον κοινωνικό ρόλο του κράτους.
* Κατάργηση των απαγορευτικών διατάξεων σχετικά με τις επενδύσεις από offshore εταιρείες. Οι διατάξεις αυτές, αντί να ενθαρρύνουν, αποτρέπουν τις επενδύσεις στη χώρα μας. Όσες εταιρείες αποδεικνύουν την νομιμότητα της προέλευσης των κεφαλαίων τους, να μπορούν να επενδύουν με το ίδιο φορολογικό καθεστώς που επενδύουν οι εγχώριες.
* Για την τόνωση της ρευστότητας και των επενδύσεων, κατάργηση του πόθεν έσχες και ελεύθερο επαναπατρισμό κεφαλαίων από το εξωτερικό (με εξαίρεση τους πολιτικούς!)
* Μείωση του φόρου μεταβίβασης στο 5% (οι εισπράξεις είναι απογοητευτικές ακριβώς επειδή δεν υπάρχουν συναλλαγές).
* Μείωση του φόρου κληρονομιάς στο 2%
* Μείωση του Φόρου μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας στο 0,3% (το σημερινό καθεστώς με τον ΦΜΑΠ είναι ‘σοβιετικού’ τύπου. Οι περισσότεροι που υπάγονται στον ΦΜΑΠ, έχουν ήδη πληρώσει φόρους εισοδήματος και κληρονομιάς μέχρι να αποκτήσουν την σημερινή περιουσία τους! Ο ΦΜΑΠ αυξάνει το marginal cost των επενδύσεων σε ακίνητα και αποτρέπει τις επενδύσεις σε αυτά. Αυτός είναι ένας από τους λόγους κατάρρευσης της αγοράς ακινήτων!)
* Σταδιακή μείωση των φορολογικών συντελεστών στις επιχειρήσεις. Οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές μαζί με όλους τους άλλους φόρους (ΦΠΑ, ακίνητα, κλπ) αποτρέπουν κάθε νέα επένδυση. Έτσι φθάσαμε στην αστεία κατάσταση, οι επιχειρήσεις να πληρώνουν μέρισμα με τη μορφή ‘επιστροφής κεφαλαίου’ για να αποφύγουν την καταχρηστική φορολόγηση στα μερίσματα!
* Για κάθε νέα επένδυση να επιτρέπεται στον επιχειρηματία να μπορεί ο ίδιος να καθορίσει τις αποσβέσεις που θα καταγράψει. Να μπορεί για παράδειγμα να αποσβέσει το 100% της επένδυσης τον πρώτο κιόλας χρόνο. * Στο ζήτημα της έκδοσης οικοδομικών αδειών, η απλούστευση των διαδικασιών να μπορεί να επιτευχθεί με την υποβολή μιας απλής δήλωσης από πλευράς του μηχανικού και με την απόλυτη ευθύνη του- σχετικά με τα στοιχεία του οικοπέδου και με την τήρηση των νόμιμων όρων δόμησης και των σχετικών κανονισμών. Η εξακρίβωση των στοιχείων που έχει δηλώσει ο μηχανικός θα διενεργείται σε βάθος χρόνου με αυστηρές ποινές για τους παρανομούντες.
* Κατάργηση της επιβολής ‘τελών και φόρων υπέρ τρίτων’ (αγγελιόσημο, κλπ), που αυξάνουν το κόστος του τελικού ‘καταναλωτή’. Οι εισφορές να γίνονται με διαφανείς διαδικασίες από τους εργοδότες και τους εργαζόμενους και όχι από την ‘πίσω πόρτα’.
* Κατάργηση του τέλους € 4.24 μηνιαίως per month από κάθε ‘μετρητή’ της ΔΕΗ, υπέρ της ΕΡΤ. Με τεράστιο κόστος λειτουργίας, τα κρατικά κανάλια εξυπηρετούν τα κομματικά συμφέροντα.
• Κατάργηση κάθε υποχρέωσης δημοσίευσης ισολογισμών στον τύπο, εφόσον πλέον υπάρχει άμεση πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Δραστική μείωση της κρατικής διαφήμισης.
• Δραστική μείωση της κρατικής επιχορήγησης των ασφαλιστικών ταμείων του ΟΤΕ και της ΔΕΗ.
• Επιτάχυνση της ολοκλήρωσης του Κτηματολογίου
• Τέρμα στα αυθαίρετα: Κάθε αρμόδιος υπάλληλος να ‘χρεώνεται’ μια περιοχή που θα την παρακολουθεί συστηματικά δορυφορικά και με επιτόπιους ελέγχους. Οι ποινές για τους παραβάτες να είναι άμεσες και αυστηρότατες. Για τα ήδη διακατεχόμενα ή καταπατημένα ακίνητα και για τα ‘αυθαίρετα’ κτίσματα και τους ‘οικισμούς’ που υπάρχουν για πάνω από 25 χρόνια να θεσμοθετηθεί η ‘τακτοποίησή’ τους, αλλά με την σύμφωνη γνώμη της τοπικής αυτοδιοίκησης και για όσες περιπτώσεις δεν αποτελούν ‘καραμπινάτες' αυθαιρεσίες, κλπ. Από το 2005 είχα καταθέσει λεπτομερείς προτάσεις για το θέμα αυτό που αφορά 300 χιλιάδες φτωχότερους, κυρίως, συμπολίτες μας. Έτσι, εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας θα αποκτήσουν καθαρούς τίτλους ιδιοκτησίας.
• Μείωση των απαιτούμενων δικαιολογητικών για την έκδοση αδειών κατά 50% μέσα στο επόμενο εξάμηνο.
• Οι νέοι μας αποφοιτούν από τα λύκεια και τα πανεπιστήμια με ελάχιστη τεχνογνωσία (skills). Προτείνω όλοι οι νέοι και οι νέες από 17-23 ετών να ενταχθούν σε προγράμματα μαθήτευσης (apprenticeship) στα εργοστάσια και τις βιομηχανικές μονάδες της χώρας (όχι σε γραφεία) για δύο καλοκαίρια. Με αμοιβή μόνο χαρτζιλίκι για οδοιπορικά και φαγητό. Έτσι θα αποκτήσουν κάποιες χρήσιμες δεξιότητες και θα καταλάβουν ‘τι θα πει δουλειά’.
• Εγκατάσταση ηλεκτρονικού συστήματος για κάθε παραγγελία φαρμάκων, αντιδραστηρίων, ορθοπεδικού υλικού, κλπ. Η σημερινή κατάσταση είναι εκτός ελέγχου, όχι μόνο όσον αφορά τις τιμές, αλλά ακόμη περισσότερο όσον αφορά την ‘κατανάλωση’. Αλλά η περικοπή των δαπανών στα νοσοκομεία και για τα φάρμακα θα αποδειχθεί ανεπαρκής εφόσον δεν υπάρχει κανένα σοβαρό ηλεκτρονικό σύστημα παρακολούθησης κάθε παραγγελίας φαρμάκων, αντιδραστηρίων, ορθοπεδικού υλικού, κλπ. Η σημερινή κατάσταση είναι εκτός ελέγχου, όχι μόνο όσον αφορά τις τιμές, αλλά ακόμη περισσότερο όσον αφορά την ‘κατανάλωση’. Η έλλειψη ηλεκτρονικού ελέγχου στις παραγγελίες και την κατανάλωση έχουν συμβάλλει στη δημιουργία εστιών διαφθοράς.
• Περιορισμός της σπατάλης στους δήμους και αυστηρότατος έλεγχος των οικονομικών τους με εισαγωγή ηλεκτρονικών συστημάτων παρακολούθησης, κλπ.
• Χορηγία Ελληνικής ιθαγένειας σε όσους επενδύουν 2 εκατομ. Ευρώ σε τοποθετήσεις διάρκειας τουλάχιστον 10 ετών (ακίνητα, επιχειρήσεις, χρηματιστήριο, αλλά με εξασφάλιση ότι τα κεφάλαια αυτά θα μείνουν στην Ελλάδα για τουλάχιστον 10 χρόνια)
• Άμεση επαναλειτουργία του Χρηματιστηρίου Εμπορευμάτων Πειραιά για συναλλαγές σε σιτάρι, δημητριακά, ελαιόλαδο, καπνά, βαμβάκι, κλπ. (σε συνεργασία με Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, ΣΜΕΧΑ, ΠΑΣΕΓΕΣ, Πανεπιστήμιο Πειραιά).
• Διευκόλυνση των προσπαθειών και επενδύσεων για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας.
• Άμεση αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου των εμπορικών τραπεζών, έστω και σε πολύ συμπιεσμένες τιμές. Σκοπός δεν είναι η προστασία των ιδιοκτητών των τραπεζών, αλλά η μεγαλύτερη δυνατή εξασφάλιση των καταθετών. Αλλά και έλεγχο για τα θαλασσοδάνεια. Εφόσον οι τραπεζίτες ζητούν κολοσσιαία στήριξη από τους Έλληνες και Ευρωπαίους φορολογούμενους, πρέπει να δώσουν λογαριασμό για τα θαλασσοδάνεια που έδωσαν (σε ΜΜΕ και αλλού) και να εξετασθούν οι διαδικασίες που τους επέτρεψαν να δώσουν τέτοια απίθανα δάνεια!
• Μείωση κατά 30% της επιχορήγησης των πολιτικών κομμάτων. Δεν χρειάζεται να οργανώνουν τόσες φιέστες και να λειτουργούν με τόσο υψηλό κόστος με τα χρήματα των φορολογουμένων. Τα Ελληνικά πολιτικά κόμματα επιχορηγούνται δεκαπλάσια από τα αντίστοιχα Βρετανικά.
• Να καλέσουμε επιχειρήσεις από όλο τον κόσμο (για παράδειγμα fund managers που αποχωρούν από το Λονδίνο και εγκαθίστανται στη Γενεύη για φορολογικούς λόγους), να εγκαταστήσουν περιφερειακά και GLOBAL HEADQUARTERS στην πατρίδα μας και να εκμεταλλευθούν τα ιδιαίτερα ελκυστικά φορολογικά κίνητρα του Ν. 3427/2005. Είμαι συντάκτης των σχετικών διατάξεων που ήδη αξιοποιούν σπουδαίες πολυεθνικές όπως η C.C.C. και η OLAYAN GROUP.
* Χρειάζεται να θεσμοθετηθεί ανεξάρτητη αρχή κατά το πρότυπο των αντιστοίχων στο Ηνωμένο Βασίλειο (Tax Commission) στην οποία μπορεί να προσφεύγει ο φορολογούμενος πριν καταφύγει στο δικαστήριο ώστε να μειωθεί ο αριθμός των υποθέσεων στα διοικητικά δικαστήρια. Η ανεξάρτητη αρχή θα έχει στην δικαιοδοσία της τις κατά τόπους Φορολογικές Επιτροπές οι οποίες θα απαρτίζονται από ανθρώπους κύρους με γνώσεις φορολογικού δικαίου που δεν θα έχουν σχέση με το Δημόσιο.
* Πρέπει να ξεφύγουμε από τυπολατρικές φοροεισπρακτικές πρακτικές που έχουν υιοθετηθεί, συμπεριλαμβανομένου και του ΚΒΣ (Kώδικα Bιβλίων & Στοιχείων), και που απαιτούν σημαντικό κόστος παρακολούθησης και συντήρησης, χωρίς να βελτιώνουν την εισπράξεις του Δημοσίου στην πράξη. Όπως και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, το φορολογικό σύστημα πρέπει να υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να τηρούν βιβλία και στοιχεία με τρόπο που να αποδεικνύει τις συναλλαγές τους αλλά αυτά τα βιβλία και στοιχεία να τηρούνται κατά την κρίση τους και να αποδεικνύεται το έσοδο και η δαπάνη με τον πιο πρόσφορο τρόπο. Για παράδειγμα, εάν μία επιχείρηση δεν έχει έστω ένα τιμολόγιο διότι αρνείται ο προμηθευτής της να εκδώσει τιμολόγιο, η απόδειξη της πληρωμής (π.χ. με επιταγή ή με υπογεγραμμένη απόδειξή του) να είναι αποδεικτικό στοιχείο της δαπάνης για την επιχείρηση που κατέβαλε την πληρωμή και η εφορία στη συνέχεια να ζητεί εξηγήσεις από τον λήπτη π.χ. της επιταγής για τη μη έκδοση στοιχείου ή για τη μη καταχώρηση του εσόδου στα βιβλία του.
* Ο συντελεστής δόμησης 200 μ2 ανά 4 στρέμματα, να εφαρμόζεται αναλογικά και για οικόπεδα με μεγαλύτερη επιφάνεια, ώστε να μειωθεί το κίνητρο συνεχούς κατάτμησης που προκαλεί προβλήματα σε οδοποιία, αποχέτευση, ηλεκτροδότηση, αλλά και, ιδιαίτερα, στο φυσικό περιβάλλον.
* Από τον Σεπτέμβριο του 2007 μέχρι τις 15/09/08 μόνο στην Εισαγγελία Πρωτοδικών κατατέθηκαν 245 χιλιάδες μηνύσεις! Κατατέθηκαν επίσης 236.860 δικόγραφα στο Πρωτοδικείο Αθηνών! (Καθημερινή, 20/02/09).
Πρέπει να θεσπίσουμε την καταβολή ενός πολύ υψηλού παράβολου [500 ευρώ;] σε όσους καταθέτουν αγωγές και μηνύσεις, δεδομένου ότι το σύστημα απονομής δικαιοσύνης είναι εξαιρετικά δαπανηρό (κάθε αγωγή κοστίζει πάνω από 4000 ευρώ μέχρι την διεκπεραίωση της). Τα έσοδα από τα παράβολα αυτά θα δαπανώνται για τον εκσυγχρονισμό του σωφρονιστικού και του δικαστικού συστήματος. (Τέτοιες προτάσεις μπορούν να συζητηθούν άμεσα με τις ενώσεις δικαστών και εισαγγελέων, και τους συλλόγους δικαστικών υπαλλήλων, οι οποίοι μάλλον το βλέπουν θετικά. Οι «άποροι» να πληρώνουν πολύ λιγότερο!)
* Να καταργηθούν σταδιακά τα πολυμελή δικαστήρια με μονομελή. Στα πολυμελή δικαστήρια «διαχέεται» η προσωπική ευθύνη του δικαστή και απασχολούνται τελικά πολύ περισσότεροι δικαστές. Οι νέοι δικαστές να φοιτούν ένα χρόνο στη σχολή δικαστών, ένα χρόνο να εξειδικεύονται (να καταρτίζονται θεωρητικά) σε μία ειδικότητα και ένα χρόνο να μαθητεύουν ως «βοηθοί», πλάι σε έναν Εφέτη.
* Άμεσο ξεκαθάρισμα του θέματος της δυνατότητας έκδοσης αδειών εξερεύνησης για πετρέλαιο σε Ιόνιο, ηπειρωτική Ελλάδα και κάποιες περιοχές του Αιγαίου και διευθέτησης των θεμάτων ζωνών οικονομικής εκμετάλλευσης.
* Για να μειώσουμε την εξάρτηση από Ρωσικό φυσικό αέριο, και από φυσικό αέριο που έρχεται με αγωγούς μέσω Τουρκίας, θα μπορούσαμε να εισάγουμε υγροποιημένο φυσικό αέριο, να το εξαερώνουμε σε ειδικές μονάδες στην Καβάλα, και να το διοχετεύουμε στο διεθνές δίκτυο αγωγών. Περίπου 40 χιλιόμετρα από τα Ελληνικά σύνορα, διέρχεται ο Βουλγαρικός αγωγός φυσικού αερίου και μπορεί να αποθηκεύουμε στις άδειες πλέον γεωλογικές κοιλότητες της Βουλγαρίας ή στον Πρίνο, ποσότητες ασφαλείας (δημιουργώντας ένα buffer stock για όλη την περιοχή: Αλβανία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ελλάδα, Σερβία).
Πρέπει να πιστέψουμε στους εαυτούς μας. Μπορούμε!
