Ξεχασμένος μαζικός τάφος κατά τη διάνοιξη δρόμου σε τοποθεσία του Ερζερούμ!
Μια ανατριχιαστική είδηση από τα "ψιλά" του τουρκικού τύπου: ξεχασμένος μαζικός τάφος ανακαλύφθηκε κατά τη διάνοιξη δρόμου σε τοποθεσία του Ερζερούμ.
Οι περίοικοι δηλώνουν άγνοια, ενώ κάποιοι υποθέτουν ότι ίσως στην περιοχή να βρισκόταν παλαιότερα νεκροταφείο. Οι πιο υποψιασμένοι θα γνωρίζουν βέβαια ότι η πόλη του Ερζερούμ (όπως και το Χουνούζ και το Ερζιγκιάν λίγο πιο πέρα) αποτέλεσαν τον τελικό προορισμό για αρκετά από τα καραβάνια με τους εξόριστους των παραλιακών περιοχών του Πόντου. Ανατριχιάζω και μόνο με τη σκέψη ότι σε αυτό τον ταπεινό τάφο ίσως να πετάχθηκαν κάποιοι από τους χωριανούς μου, που συνελήφθησαν από τους Τούρκος κατά την πυρπόληση των επτά χωριών της Σάντας και εξορίστηκαν στο Ερζερούμ, για να αφήσουν τα κόκκαλά τους εκεί από το κρύο, τις αρρώστεις και την ασιτία. Ίσως μάλιστα αυτός ο τάφος να είναι εκείνος πάνω στον οποίο οι (ελάχιστοι) επιζώντες τέλεσαν το χειμώνα του 1922-1923 το τελευταίο μνημόσυνο των δικών τους, αμέσως μόλις πληροφορήθηκαν ότι πρόκειται να επιστρέψουν στην Τραπεζούντα για να επιβιβαστούν στα πλοία που θα τους μεταφέρουν στην Ελλάδα...
Και φυσικά, αν η Ελλάδα ήταν χώρα με στοιχειώδη σοβαρότητα, αυτή τη στιγμή ο Έλληνας πρέσβης στην Άγκυρα θα βρισκόταν ήδη καθ' οδόν προς το Ερζερούμ, τουλάχιστον για να ζητήσει τη διενέργεια μιας εξέτασης DNA. Αν, λέω...
Και μία πρόταση: γνωρίζω ότι ο Σύλλογος Σανταίων Θεσσαλονίκης σκοπεύει να ταξιδέψει το Σεπτέμβριο στην Τραπεζούντα με αφορμή τη συμπλήρωση 90 χρόνων από το ολοκαύτωμα της Σάντας. Το Ερζερούμ είναι λίγες ώρες δρόμος από την Τραπεζούντα. Μήπως να έκανε και μια επίσκεψη προς τα εκεί; Η ακόμη καλύτερα να επισκεπτόταν το Βαλή της πόλης και να του ζητούσε να διεξαγάγει έρευνα για την ταυτότητα των ανθρώπων που θάφτηκαν σε αυτόν τον τάφο; Ακόμη και αν δεν ήταν Σανταίοι, ακόμη κι αν δεν ήταν καν Έλληνες (μπορεί π.χ. να ήταν Αρμένιοι), ήταν σίγουρα θύματα της ίδιας μισαλλοδοξίας...
Κι επειδή "βράση κολλάει το σίδερο", άρχισα να ήδη να συγκεντρώνω τα ονόματα των κατοίκων της Σάντας του Πόντου, που ξέρουμε βάσιμα ότι πέθαναν κατά τη διάρκεια της εξορίας τους στο Ερζερούμ. Ευτυχώς ο μακαρίτης ο Ιεροκλής Γωνιάδης μας άφησε ένα χειρόγραφο κατάλογο των θυμάτων του χωριού του, που είδε να πεθαίνουν εκεί μπροστά στα μάτια του. Τον συμπληρώνω με τα ονόματα των απογόνων τους, που ζουν στην Ελλάδα, και τον στέλνω σε κάθε αρμόδιο. Να ζητήσουμε άμεσα εξέταση DNA. Είναι μια μοναδική ευκαιρία να αποδείξουμε διεθνώς ότι όσα λέμε περί Γενοκτονίας, δεν είναι αποκυήματα της φαντασίας μας, αλλά αναπόσπαστο κομμάτι της τραγικότητας που έζησε ο λαός μας.Να το στείλω άραγε και στο ελληνικό ΥΠΕΞ;
Οι περίοικοι δηλώνουν άγνοια, ενώ κάποιοι υποθέτουν ότι ίσως στην περιοχή να βρισκόταν παλαιότερα νεκροταφείο. Οι πιο υποψιασμένοι θα γνωρίζουν βέβαια ότι η πόλη του Ερζερούμ (όπως και το Χουνούζ και το Ερζιγκιάν λίγο πιο πέρα) αποτέλεσαν τον τελικό προορισμό για αρκετά από τα καραβάνια με τους εξόριστους των παραλιακών περιοχών του Πόντου. Ανατριχιάζω και μόνο με τη σκέψη ότι σε αυτό τον ταπεινό τάφο ίσως να πετάχθηκαν κάποιοι από τους χωριανούς μου, που συνελήφθησαν από τους Τούρκος κατά την πυρπόληση των επτά χωριών της Σάντας και εξορίστηκαν στο Ερζερούμ, για να αφήσουν τα κόκκαλά τους εκεί από το κρύο, τις αρρώστεις και την ασιτία. Ίσως μάλιστα αυτός ο τάφος να είναι εκείνος πάνω στον οποίο οι (ελάχιστοι) επιζώντες τέλεσαν το χειμώνα του 1922-1923 το τελευταίο μνημόσυνο των δικών τους, αμέσως μόλις πληροφορήθηκαν ότι πρόκειται να επιστρέψουν στην Τραπεζούντα για να επιβιβαστούν στα πλοία που θα τους μεταφέρουν στην Ελλάδα...
Και φυσικά, αν η Ελλάδα ήταν χώρα με στοιχειώδη σοβαρότητα, αυτή τη στιγμή ο Έλληνας πρέσβης στην Άγκυρα θα βρισκόταν ήδη καθ' οδόν προς το Ερζερούμ, τουλάχιστον για να ζητήσει τη διενέργεια μιας εξέτασης DNA. Αν, λέω...
Και μία πρόταση: γνωρίζω ότι ο Σύλλογος Σανταίων Θεσσαλονίκης σκοπεύει να ταξιδέψει το Σεπτέμβριο στην Τραπεζούντα με αφορμή τη συμπλήρωση 90 χρόνων από το ολοκαύτωμα της Σάντας. Το Ερζερούμ είναι λίγες ώρες δρόμος από την Τραπεζούντα. Μήπως να έκανε και μια επίσκεψη προς τα εκεί; Η ακόμη καλύτερα να επισκεπτόταν το Βαλή της πόλης και να του ζητούσε να διεξαγάγει έρευνα για την ταυτότητα των ανθρώπων που θάφτηκαν σε αυτόν τον τάφο; Ακόμη και αν δεν ήταν Σανταίοι, ακόμη κι αν δεν ήταν καν Έλληνες (μπορεί π.χ. να ήταν Αρμένιοι), ήταν σίγουρα θύματα της ίδιας μισαλλοδοξίας...
Κι επειδή "βράση κολλάει το σίδερο", άρχισα να ήδη να συγκεντρώνω τα ονόματα των κατοίκων της Σάντας του Πόντου, που ξέρουμε βάσιμα ότι πέθαναν κατά τη διάρκεια της εξορίας τους στο Ερζερούμ. Ευτυχώς ο μακαρίτης ο Ιεροκλής Γωνιάδης μας άφησε ένα χειρόγραφο κατάλογο των θυμάτων του χωριού του, που είδε να πεθαίνουν εκεί μπροστά στα μάτια του. Τον συμπληρώνω με τα ονόματα των απογόνων τους, που ζουν στην Ελλάδα, και τον στέλνω σε κάθε αρμόδιο. Να ζητήσουμε άμεσα εξέταση DNA. Είναι μια μοναδική ευκαιρία να αποδείξουμε διεθνώς ότι όσα λέμε περί Γενοκτονίας, δεν είναι αποκυήματα της φαντασίας μας, αλλά αναπόσπαστο κομμάτι της τραγικότητας που έζησε ο λαός μας.Να το στείλω άραγε και στο ελληνικό ΥΠΕΞ;
