Έχεις αναρωτηθεί ποτέ πόσο αξιόπιστα είναι αυτά που διαβάζεις στο internet; Έχεις ψάξει ποτέ να επιβεβαιώσεις μια είδηση που διαβάζεις ακόμη και σε κάποιο γνωστό ή ‘αξιόπιστο’ site όπου θεωρείς ότι οι ‘δημοσιογράφοι’ ενδιαφέρονται πραγματικά για την είδηση και την αλήθεια πίσω από αυτή και κάνουν πραγματικό ρεπορτάζ; Εγώ έχω τη κακή συνήθεια να ψάχνω και να επιβεβαιώνω κάθε τι που διαβάζω, ειδικά πριν το μεταφέρω και..
ακόμη περισσότερο αν έχει να κάνει με την επιστήμη. Ένα πρόσφατα παράδειγμα είναι η είδηση που διαβάζω σήμερα στη DailyMail, σχετικά με την απαγόρευση καπνίσματος που ετοιμάζουν να επιβάλουν στους οδηγούς αυτοκινήτων. Ναι, καλά διάβασες, σύντομα στην Αγγλία θα απαγορεύεται να καπνίζεις μέσα στο ίδιο σου το αυτοκίνητο. Αλλά δεν θα μπω στη διαδικασία να αναλύσω το θέμα, αφού με ενδιαφέρει το πως έφτασαν να σκεφτούν κάτι τέτοιο οι σοφοί σύμβουλοι της κυβέρνησης. Βλέπω λοιπόν ότι στο θέμα αναφέρεται ότι οι τοξικές αναθυμιάσεις μέσα σε ένα αυτοκίνητο όπου κάποιος καπνίζει με κλειστά παράθυρα (λες και καπνίζει κανείς κλειστά παράθυρα), είναι 23 φορές περισσότερες από ότι σε ένα bar γεμάτο καπνιστές. Αφού αναρωτιέμαι πως μπορούν να πουν κάτι τέτοιο στους Άγγλους σαν παράδειγμα αφού στην Αγγλία δεν επιτρέπεται το κάπνισμα μέσα στις pub, αποφασίζω να βρω την μελέτη που δείχνει κάτι τέτοιο (προφανώς αναφερόταν σε bar στην Ελλάδα) για να δω κατά πόσο είναι αξιόπιστο το αποτέλεσμα. Προς μεγάλη μου έκπληξη, όχι απλώς δεν είναι αξιόπιστο το αποτέλεσμα, αλλά δεν υπάρχει καν τέτοια μελέτη. Δεν έχει γίνει ποτέ.
Και τότε, αφού δεν υπάρχει καμία έρευνα, πως ξεκίνησε αυτός ο μύθος; Το πράγμα είναι πολύ απλό και το περιγράφουν δύο Αυστραλοί επιστήμονες, ο Ross MacKenzie και η Becky Freeman, σε πρόσφατο άρθρο τους στο Canadian Medical Association Journal (που ακόμα και αν δεν το ξέρεις, σίγουρα καταλαβαίνεις ότι είναι πιο αξιόπιστο από τη DailyMail). Και τι μας λένε εκεί; Όλη την αλήθεια πίσω από αυτόν το μύθο που έχουν κάνει καραμέλα οι κυβερνήσεις ανά το κόσμο. Ότι δεν υπάρχει καμία τέτοια έρευνα και όλα επινοήθηκαν πριν πολλά χρόνια κάπου σε κάποιο σκοτεινό και ανήλιαγο υπόγειο στο Denver του Colorado. Σε άρθρο της στις 10 Ιανουαρίου του 1998, η εφημερίδα Rocky Mountain News αναφέρθηκε στη δήλωση της γερουσιαστή Dorothy Rupert που “πληροφορήθηκε ότι το κάπνισμα στο αυτοκίνητο είναι 23 φορές πιο τοξικό”. Το επίμαχο άρθρο στο οποίο αναφερόταν η γερουσιαστής και που χρησιμοποιούν από τότε όλοι για να στηρίξουν τη δήλωση αυτή, δημοσιεύτηκε το 1992 από τους Klaus Brunnemann, Jonathan Cox και Dietrich Hoffmann στο επιστημονικό περιοδικό Carcinogenesis του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, όπου αν μπεις στο κόπο να το διαβάσεις (όπως θα έπρεπε να κάνει κάποιος ‘σοβαρός δημοσιογράφος’) θα δεις ότι η έρευνα δεν αφορά αυτοκίνητα (σε μπαρ και εστιατόρια την έκαναν την έρευνα), και ότι δεν λένε πουθενά αυτά που ισχυρίζεται η γερουσιαστής. Δυστυχώς όμως, μετά από αυτό, το θέμα πήρε τη κάτω βόλτα και όλοι αναφέρονται σε αυτό το άρθρο για να στηρίξουν αυτή τη δήλωση. Στο σχήμα που ακολουθεί μπορείς να δεις το πως εξαπλώθηκε ο μύθος.
Δεν είναι πραγματικά απίστευτο το πόσοι ‘επιστήμονες’ αναφέρθηκαν σε αυτή τη πηγή για κάτι τόσο σημαντικό, χωρίς να μπει κανείς στο κόπο να το επιβεβαιώσει; Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι για να δημοσιεύσεις σε τέτοια περιοδικά, το άρθρο περνάει από διαδικασία blind peer-review, δηλαδή, δύο άλλοι επιστήμονες που δεν ξέρεις και δε σε ξέρουν, κρίνουν αν το άρθρο σου συνεισφέρει στην επιστήμη. Πρακτικά δηλαδή για κάθε άρθρο τρεις ήταν οι επιστήμονες που δεν μπήκαν στο κόπο να εξακριβώσουν όσα γράφονται. Αλλά δεν είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο το peer-review είναι αναξιόπιστο σύστημα, αλλά τι να κάνουμε, είναι ότι πιο αξιόπιστο έχουμε μέχρι αυτή τη στιγμή…
Τώρα λοιπόν καταλαβαίνεις, όσο και να φωνάζει η Dr Vivienne Nathanson για το πόσο κακό είναι το κάπνισμα στο αυτοκίνητο στηριζόμενη σε στοιχεία που επινοήθηκαν και που δεν έψαξε η ίδια να επαληθεύσει αν πραγματικά υπάρχουν (ποιος σοβαρός γιατρός προτείνει θεραπεία χωρίς να διαβάσει τη σχετική μελέτη;) δεν πείθει κανέναν σοβαρό αναγνώστη. Δυστυχώς όμως μπορεί να πείσει ανθρώπους που λαμβάνουν αποφάσεις και που εμπιστεύονται ‘εμπειρογνώμονες’ που ξέρουν να λένε τα νούμερα όπως βολεύει την εκάστοτε κυβέρνηση, ώστε να ελαττωθούν οι ελευθερίες μας περισσότερο.
Δυστυχώς, στην ίδια ακριβώς παγίδα έπεσαν και οι σύμβουλοι του κ. Λοβέρδου, καθώς και ο ίδιος ο υπουργός, αφού νομοθέτησαν με βάση αυτή την ανύπαρκτη έρευνα για την απόδοση προστίμου ύψους 3000 ευρώ σε όσους καπνίζουν σε αυτοκίνητο που επιβαίνει παιδί κάτω των δεκατεσσάρων ετών. Δεν έψαξε κανείς τους να δει αν ισχύει και όχι μόνο αυτό, αλλά αύξησαν το 23 σε 27 χωρίς καμία επιστημονική στήριξη σε κανένα επίπεδο. Βλέπεις πόσο σημαντικό είναι λοιπόν να ενημερώνεσαι σωστά; Ειδικά όταν είσαι υπουργός! Δεν περιμένω από το κ. Λοβέρδο να το γνωρίζει, αλλά απαιτώ από αυτόν να έχει σοβαρούς συμβούλους και να νομοθετεί με υπευθυνότητα. Διότι η ανικανότητα των συμβούλων του δυστυχώς βαραίνει τον ίδιο και επηρεάζει στο μέγιστο τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.
Δεν περιμένω από κανέναν να αναγνωρίσει το λάθος του και να βγει να πει την αλήθεια στο κόσμο. Είναι αργά. Την αλήθεια τη λες από την αρχή και μόνο αν κάνεις σωστά τη δουλειά σου. Αυτό είναι πραγματική παραπληροφόρηση και αγγίζει τα όρια της κατευθυνόμενης. Και δεν αναφέρομαι στη DailyMail, απλά έτυχε να το διαβάσω εκεί και γι αυτό έχω αυτή σαν πηγή, προφανώς το ανέφεραν πάρα πολλοί πριν από αυτούς, αλλά αυτό δεν είναι ελαφρυντικό! Όπως έψαξα εγώ, μπορούσε να ψάξει και ο ‘δημοσιογράφος’ που έγραψε το άρθρο, αλλά και ο νομοθέτης που σύνταξε το νόμο ή οι σύμβουλοι του υπουργού. Εγώ απλά σε καλώ να σκέφτεσαι, να ψάχνεις, να κρίνεις και να συγκρίνεις. Να βασίζεσαι σε έγκυρες πηγές και να είσαι επιφυλακτικός ακόμη και με αυτές.
Ξέρω καλά ότι μας διαβάζουν πολλοί Έλληνες ‘δημοσιογράφοι’ και ελπίζω να διαβάσουν το άρθρο αυτό έγκαιρα και να διορθώσουν τα άρθρα τους πριν δημοσιευτούν αύριο το πρωί στις φυλλάδες που εργάζονται έχοντας απλά μεταφράσει το άρθρο ξένων εφημερίδων ή site. Ας κάνουν και μια φορά σωστά τη δουλειά τους. Δεν χρειαζόμαστε περισσότερα προβλήματα στη χώρα μας.
Και κάτι τελευταίο, αλλά πάρα πολύ σημαντικό! Το κάπνισμα στο αυτοκίνητο δεν είναι ότι καλύτερο για την υγεία σου και το ξέρεις, και σίγουρα δε χρειάζεσαι ούτε το νόμο, ούτε τις ψεύτικες μελέτες για να το καταλάβεις. Μεγάλο παιδί είσαι, οπότε κάνε ότι καταλαβαίνεις, απλά, αν έχεις μικρά παιδιά στο αυτοκίνητο, απέφυγε το σε παρακαλώ, ακόμη και αν έχεις ανοιχτά τα παράθυρα…
Διάβασε το πλήρες άρθρο εδώ: Μύθος ο κίνδυνος του καπνίσματος στο αυτοκίνητο - AutoBlog.gr
