[η προφυλάκιση και οι σκοποί, τους οποίους αυτή, υποτίθεται ότι, υπηρετεί]
Στη συνείδηση όλων, νομικών και μη, επικρατεί η αντίληψη ότι ο προφυλακιζόμενος έχει διαπράξει τόσο βαρύ αδίκημα, όπως προκύπτει από σοβαρά στοιχεία της δικογραφίας, ώστε να είναι βέβαιη η μελλοντική καταδίκη του από το δικαστήριο, εξ ου και πρέπει να περιορισθεί η ελευθερία του εγκαίρως για να μη ξεφύγει από..
τα χέρια της Δικαιοσύνης και τρωθεί το περί δικαίου αίσθημα και η ασφάλεια και ειρήνη της κοινωνίας.
τα χέρια της Δικαιοσύνης και τρωθεί το περί δικαίου αίσθημα και η ασφάλεια και ειρήνη της κοινωνίας.
Την αντίληψη αυτή, όμως, καταρρίπτει το άρθρο 296 του Κώδικα Ποινικής Δικαιοσύνης, το οποίο - μετά την τροποποίησή του από τον κύριο Χάρη με τον ν. 3811/2009 αμέσως μόλις ανέλαβε το ΠΑΣΟΚ να μας οδηγήσει σιδηροδέσμιους στο ΔΝΤ - ορίζει:
«Ο σκοπός των περιοριστικών όρων είναι να αποτραπεί ο κίνδυνος τέλεσης νέων εγκλημάτων και να εξασφαλιστεί ότι εκείνος στον οποίο επιβλήθηκαν θα παραστεί οποτεδήποτε στην ανάκριση ή στο δικαστήριο και θα υποβληθεί στην εκτέλεση της απόφασης.»
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς καθηγητής τής Νομικής, ούτε καν νομικός θα έλεγα, για να καταλάβει από μία απλή ανάγνωση της διάταξης ότι οι περιοριστικοί όροι δεν επιβάλλονται στον κατηγορούμενο για πλάκα. Πρέπει να υπάρχουν στοιχεία της προσωπικότητός του, αλλά και οι συνθήκες τέλεσης του αδικήματος, για το οποίο κατηγορείται, να είναι τέτοιες, που πείθουν ότι ο κατηγορούμενος είναι σφόδρα πιθανόν να την κοπανήσει κατά το κοινώς λεγόμενο [βλ. Μάκη Ψωμιάδη] και να μη θέσει εαυτόν στη διάθεση του ανακριτή ή του δικαστηρίου, αν παραπεμφθεί να δικασθεί.
Αυτά ακριβώς τα στοιχεία εξειδικεύονται ακολούθως στο άρθρο 282 του ίδιου Κώδικα, το οποίο επίσης τροποποιήθηκε από τον κ. Χάρη ευθύς ως ήλθε ο Γιωργάκης εν τη βασιλεία του ΔΝΤ για να μοιράσει τα λεφτά που έκρυβε ο Κωστάκης:
«1.΄Οσο διαρκεί η προδικασία, αν προκύπτουν σοβαρές ενδείξεις ενοχής του κατηγορουμένου για κακούργημα ή πλημμέλημα που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών μηνών, είναι δυνατό να διαταχθούν περιοριστικοί όροι, εφόσον αυτό κρίνεται απολύτως αναγκαίο για την επίτευξη των αναφερόμενων στο άρθρο 296 σκοπών.
2. Περιοριστικοί όροι είναι ιδίως η παροχή εγγύησης, η υποχρέωση του κατηγορουμένου να εμφανίζεται κατά διαστήματα στον ανακριτή ή σε άλλη αρχή, η απαγόρευση να μεταβαίνει ή να διαμένει σε ορισμένο τόπο ή στο εξωτερικό, η απαγόρευση να συναναστρέφεται ή να συναντάται με ορισμένα πρόσωπα.
…………..
3. Προσωρινή κράτηση μπορεί να επιβληθεί αντί για περιοριστικούς όρους - εάν αιτιολογημένα κριθεί ότι οι τελευταίοι δεν επαρκούν - εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της πρώτης παραγράφου του άρθρου αυτού, μόνο αν ο κατηγορούμενος διώκεται για κακούργημα και δεν έχει γνωστή διαμονή στη χώρα ή έχει κάνει προπαρασκευαστικές ενέργειες για να διευκολύνει τη φυγή του ή κατά το παρελθόν υπήρξε φυγόποινος ή φυγόδικος ή κρίθηκε ένοχος για απόδραση κρατουμένου ή παραβίαση περιορισμών διαμονής, εφόσον από τη συνδρομή των παραπάνω στοιχείων προκύπτει σκοπός φυγής ή κρίνεται αιτιολογημένα ότι αν αφεθεί ελεύθερος είναι πολύ πιθανό, όπως προκύπτει από προηγούμενες αμετάκλητες καταδίκες του για ομοειδείς αξιόποινες πράξεις να διαπράξει και άλλα εγκλήματα. Εάν η αποδιδόμενη στον κατηγορούμενο πράξη απειλείται στο νόμο με ισόβια κάθειρξη ή πρόσκαιρη κάθειρξη με ανώτατο όριο τα είκοσι έτη, προσωρινή κράτηση μπορεί να επιβληθεί και όταν με βάση τα συγκεκριμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κρίνεται αιτιολογημένα ότι αν αφεθεί ελεύθερος είναι πολύ πιθανό να διαπράξει και άλλα εγκλήματα. Μόνο η κατά το νόμο βαρύτητα της πράξης δεν αρκεί για την επιβολή προσωρινής κράτησης. Σε εντελώς εξαιρετικές περιπτώσεις και εφόσον αιτιολογημένα κρίνεται ότι δεν επαρκούν οι περιοριστικοί όροι, μπορεί να επιβληθεί προσωρινή κράτηση και για το πλημμέλημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή, αν προκύπτει σκοπός φυγής του κατηγορουμένου, με βάση τα κριτήρια που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου. Στην περίπτωση αυτή, το ανώτατο όριο της προσωρινής κράτησης είναι διάρκειας έως έξι μηνών.»
Εικάζουμε, λοιπόν, βασίμως ότι υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ενοχής του ηγούμενου Ευφραίμ για διάπραξη κακουργήματος, η βαρύτητα του οποίου ουδόλως επιδρά κατά τον νόμο στην απόφαση για επιβολή προσωρινής κράτησης.
Επίσης, ο Ευφραίμ
- έχει πασίγνωστη διαμονή στη χώρα
- δεν έχει κάνει προπαρασκευαστικές ενέργειες για να διευκολύνει τη φυγή του [προ καιρού έφυγε στη Ρωσία και επανήλθε]
- δεν υπήρξε κατά το παρελθόν φυγόποινος ή φυγόδικος
- δεν έχει κριθεί ένοχος για απόδραση κρατουμένου
- δεν έχει κριθεί ένοχος για παραβίαση περιορισμών διαμονής.
Άρα, δεν συντρέχουν στο πρόσωπό του στοιχεία που θα επέτρεπαν σε οποιονδήποτε να διανοηθεί απλώς ότι ο Ευφραίμ είχε σκοπό φυγής.
Από την άλλη μεριά δεν τον βαρύνουν προηγούμενες αμετάκλητες καταδίκες για ομοειδείς αξιόποινες πράξεις, ώστε να μπορεί να κριθεί βάσει αυτών ότι αν αφεθεί ελεύθερος είναι πολύ πιθανό να διαπράξει νέα εγκλήματα.
Τι απέμεινε, λοιπόν, για να προσωποκρατηθεί ο συγκεκριμένος κατηγορούμενος;
«.. η αποδιδόμενη στον κατηγορούμενο πράξη απειλείται στο νόμο με ισόβια κάθειρξη ή πρόσκαιρη κάθειρξη με ανώτατο όριο τα είκοσι έτη, …… τα συγκεκριμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της οποίας επιτρέπουν την αιτιολογημένη κρίση ότι αν αφεθεί ελεύθερος είναι πολύ πιθανό να διαπράξει και άλλα εγκλήματα».
Θα αναμένουμε, λοιπόν, να διαβάσουμε την αιτιολογημένη κρίση του δικαστικού Συμβουλίου για να πληροφορηθούμε ποία είναι τα συγκεκριμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αξιόποινης πράξης του Ευφραίμ που επέτρεψαν στο Συμβούλιο να αποφανθεί ότι αν αφεθεί ελεύθερος είναι πολύ πιθανόν να διαπράξει και άλλα εγκλήματα.
Για την ιστορία και μόνον αναφέρω ότι ο ένας εκ των τριών Αφγανών δολοφόνων του Μανώλη Καντάρη είχε συλληφθεί τον Νοέμβριο του 2010 για διακίνηση ναρκωτικών, αλλ’ αφέθηκε ελεύθερος, επειδή με βάση τον νόμο του κ. Χάρη και αυτός, ακριβώς όπως και ο ηγούμενος Ευφραίμ,
- είχε πασίγνωστη διαμονή στη χώρα
- δεν είχε κάνει προπαρασκευαστικές ενέργειες για να διευκολύνει τη φυγή του
- δεν υπήρξε κατά το παρελθόν φυγόποινος ή φυγόδικος
- δεν είχε κριθεί ένοχος για απόδραση κρατουμένου
- δεν είχε κριθεί ένοχος για παραβίαση περιορισμών διαμονής.
Είχε, όμως, ο Αφγανός δολοφόνος και ένα άλλο πλεονέκτημα σχετικό με την προσωπικότητά του: τα συγκεκριμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πράξης του ήταν τέτοια που δεν επέτρεπαν την αιτιολογημένη κρίση ότι αν αφεθεί ελεύθερος είναι πολύ πιθανό να διαπράξει και άλλα εγκλήματα. Ενώ του Ευφραίμ!!
Σωτήριος Καλαμίτσης
