Προς σούργελα δήθεν "αριστερούς" τσάτσους των Αμερικάνων και τροφίμους των ιδρυμάτων τους: Ο Γρηγόρης Λαμπράκης κρατάει στην περίφημη φωτογραφία, πανό με τεράστια γράμματα που γράφουν ΕΛΛΑΣ. Αριστερός δεν είναι όποιος αρνείται την πατρίδα του κ.ρεπούση.
Η μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη συνδέει αγώνες και αιτήματα πολλών δεκαετιών του ελληνικού λαού. Ενώνει το «Θέλουμε ελεύθερη εμείς πατρίδα και πανανθρώπινη τη λευτεριά» της Εθνικής Αντίστασης, με..
το «Μια η πατρίδα, ένας ο άνθρωπος, χαρά, ζωή / δίχως το σύνορο, δίχως το μίσος, ειρήνη!» που τραγουδούσαν οι πεζοπόροι των πορειών ειρήνης τη δεκαετία του ’60.
Ο Λαμπράκης ζει, γιατί παραμένουν ζωντανά τα οράματά του και εμπνέουν τους σημερινούς κοινωνικούς αγώνες.
«Κρίση, αδιέξοδο, καθυστέρηση, όλο ίδιες λέξεις επαναλαμβάνονται. Χορεύουν γύρω – γύρω στον ίδιο χορό του Ζαλόγγου. Ελλάδα πλούσια, Ελλάδα υποανάπτυκτη, Ελλάδα κοιτίδα του πολιτισμού. Ελλάδα με τις χιλιάδες αγράμματους και τα ερειπωμένα σχολεία, Ελλάδα με σχολεία χωρίς δασκάλους, Ελλάδα με δασκάλους χωρίς δουλειά. Χρόνο με το χρόνο οι στρατιωτικές δαπάνες αυξάνονται και ας είναι από τις πιο υψηλές στην Ευρώπη…».
Το λόγια αυτά από ομιλία του Γρηγόρη Λαμπράκη σε εκδήλωση της «Εργατικής Κίνησης Ειρήνης» στις 7.5.1962 παραμένουν επίκαιρα, 48 χρόνια μετά τη δολοφονία του.
40
χρόνια μετά την άγρια δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη
δύο αυτόπτες μάρτυρες αποκαλύπτουν:
Ήμασταν φοιτητές του Μαθηματικού Τμήματος του Αριστοτέλειου
Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης και δραστήρια μέλη της Νεολαίας της Ε.Δ.Α – από το
1960- και γνωρίσαμε καλά (στις πλατείες των συγκεντρώσεων και στους δρόμους των
διαδηλώσεων, για τα στοιχειώδη
δημοκρατικά δικαιώματα των πολιτών!), το σκληρό αστυνομικό καθεστώς της
Καραμανλικής οκταετίας και τις παρακρατικές του οργανώσεις, μέσα στην πόλη της
Θεσσαλονίκης!
Για το ψευτοδημοκρατικό πολίτευμα της
βασιλευόμενης κοινοβουλευτικής «δημοκρατίας» -της εποχής εκείνης-κάθε μη δεξιός
πολίτης ήταν κομμουνιστής ή συνοδοιπόρος και άρα έπρεπε να αντιμετωπιστεί ως
εχθρός της κυβέρνησης και του πολιτικού συστήματος! Και χρησιμοποιήθηκαν γι
αυτό τον σκοπό όλα τα μέσα: Οι εξορίες-
κυρίως κομμουνιστών-σε ξερονήσια, η βία και η νοθεία στις εκλογές του 1961, ο
θεσμός του χαρτιού των κοινωνικών φρονημάτων για όλες τις θέσεις εργασίας στη
χώρα μας, οι καθημερινές αστυνομικές κρατήσεις και απειλές κατά των πολιτών,
ακόμη και οι δολοφονίες!
Μέσα
σ ένα τέτοιο πολιτικό κλίμα αγωνιζόμασταν (οι δυνάμεις της Αριστεράς μαζί με
άλλες δημοκρατικές δυνάμεις στη Θεσσαλονίκη) εναντίον του αυταρχικού
Καραμανλισμού και μέσα σε τέτοιες συνθήκες διαπράχθηκε η οργανωμένη από το
κράτος και το παρακράτος δολοφονία του
βουλευτή της Ε.Δ.Α Γρηγόρη Λαμπράκη, ενός σπάνιου έλληνα πολίτη που ήταν
επιστήμονας ( υφηγητής της Μαιευτικής
στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συγγραφέας 40 επιστημονικών εργασιών!), που ήταν υπεραθλητής ( βαλκανιονίκης στο
Μήκος, στο Τριπλούν, στα 100 και στα 200 μέτρα !), που ήταν πρωτοπόρος του Κινήματος
Ειρήνης(στη χώρα μας, στα Βαλκάνια, στην Ευρώπη, στον Κόσμο ολόκληρο!). Και τον
δολοφόνησαν όταν ήταν, μόνο, 51 ετών!!
Τις σκληρές,
λοιπόν, εκείνες ημέρες του Μάη του 1963, βρισκόμασταν σε κατάσταση εγρήγορσης- όλες οι
οργανώσεις της Ε.Δ.Α και ιδιαίτερα η σπουδαστική
οργάνωση- λόγω της ηλεκτρισμένης πολιτικής ατμόσφαιρας που επικρατούσε στην
φτωχομάνα(αλλά και τραμπουκομάνα!!) Θεσσαλονίκη, με αφορμή τη συγκέντρωση των
Φίλων της Ειρήνης, με ομιλητή τον Γρηγόρη Λαμπράκη!
Όλα τα φασιστοειδή
της Θεσσαλονίκης ζητούσαν εκδίκηση, γιατί ο Λαμπράκης και η Αγγλίδα
σύζυγος του κομμουνιστή πολιτικού
εξόριστου Αντώνη Αμπατιέλου, πρόσβαλαν την μάνα τους την Φρειδερίκη, με τα
επεισόδια που δημιούργησαν εναντίον της, όταν αυτή επισκέφθηκε το Λονδίνο.
Έτσι ξεκινήσαμε την Τετάρτη το απόγευμα-στις 22 του Μάη
του 1963- οι δυο μας όπως πάντα, για το χώρο της συγκέντρωσης ανήσυχοι και
σκεπτικοί και φτάσαμε έγκαιρα έξω από το ψυχαγωγικό κέντρο Πικαντίλλυ, ένα
υπόγειο μαγαζί στην οδό Αριστοτέλους, κοντά στην Τσιμισκή. Εκεί, έξω από την
αίθουσα, μάθαμε πως η συγκέντρωση δεν θα γίνει στο χώρο που ορίστηκε, γιατί η
Ασφάλεια και η Αστυνομία πίεσαν τον ιδιοκτήτη του καταστήματος και εκείνος
φοβήθηκε και αναίρεσε την υπόσχεσή του! Ωστόσο, μας είπανε πως η συγκέντρωση θα
γίνει στα Γραφεία του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος(Δ.Σ.Κ), Βενιζέλου
και Ερμού γωνία. Τότε, αμέσως,
κατευθυνθήκαμε προς τα Γραφεία του Δ.Σ.Κ, όπου ήταν ο νέος χώρος της
συγκέντρωσης των φίλων της Ειρήνης, ανεβήκαμε στον 3ο όροφο και
περιμέναμε τον ομιλητή, συζητώντας με τους άλλους παρευρισκόμενους για την
συγκέντρωση και την αλλαγή του χώρου-λόγω πιέσεων της Ασφάλειας-μέσα σε ένα
κλίμα ανησυχίας για τους ενδεχόμενους τραμπουκισμούς, από τους φασίστες των
παρακρατικών οργανώσεων.
Σε
λίγη ώρα, κατά τις 8.30 μ.μ περίπου, έφτασε επάνω ο Γρηγόρης Λαμπράκης, συνοδευόμενος
από τα στελέχη της Επιτροπής Ειρήνης
Θεσσαλονίκης. Και μόλις μπήκε στην Αίθουσα μας έδειξε ένα μικρό
καρούμπαλο στο κεφάλι του, λέγοντας πως οι τραμπούκοι άρχισαν την εκδίκησή
τους!
Εν
τω μεταξύ έσπασαν τα πρώτα τζάμια των παραθύρων από τις πέτρες που πετούσαν οι
παρακρατικοί, που ήταν μαζεμένοι στην οδό Βενιζέλου. Κλείσαμε τα παντζούρια και
αμέσως ο Λαμπράκης κάλεσε, από τα μεγάφωνα, τον Εισαγγελέα, τον Νομάρχη, τον
Αστυνομικό Διευθυντή και την Κυβέρνηση να πάρουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να προστατέψουν
τη ζωή του-τη ζωή ενός έλληνα βουλευτή- και τη ζωή των φίλων της Ειρήνης, που
είναι συγκεντρωμένοι μέσα στην αίθουσα και ακούνε την ομιλία του!
Στο
ίδιο χρονικό διάστημα η οργάνωση αποφασίζει να αναλάβουμε-εμείς οι δυο- τη
φύλαξη του Γρηγόρη Λαμπράκη, έχοντάς τον συνέχεια ανάμεσά μας, διότι υπήρχε
φόβος να του επιτεθούν ξανά οι τραμπούκοι
Και
φυσικά, εμείς οι δυο, δεχτήκαμε χωρίς καμία αντίρρηση, γιατί τέτοιες αποστολές
είχαμε αναλάβει και άλλες φορές ως σωματοφύλακες του Ηλιού, του Γλέζου, του
Θεοδωράκη και άλλων και διότι ήμασταν 23 και 27 ετών και το έλεγε η καρδιά μας!
Και η συγκέντρωση άρχισε – με κλειστά παντζούρια – και ο
Λαμπράκης είπε όσα ήθελε να πει, αλλά κάθε λίγο διέκοπτε την ομιλία του για να
καταγγείλει πως «ένας βουλευτής του ελληνικού κοινοβουλίου κινδυνεύει, και το
ίδιο κινδυνεύουν και οι πολίτες που τον ακούνε να μιλάει»!
Και οι πέτρες έπεφταν βροχή στα παράθυρα της αίθουσας του
Δ.Σ.Κ. και οι άναρθρες κραυγές των λύκων-τραμπούκων έφταναν μέχρι τον τρίτο
όροφο! Και η συγκέντρωση τελείωσε, και δεν έφευγε κανείς από την αίθουσα και
εμείς οι δύο, πάντα, δίπλα στο Λαμπράκη.
Τότε ανέβηκαν στην αίθουσα ο διευθυντής της Αστυνομίας με
άλλους δύο αξιωματικούς της Χωροφυλακής και άρχισαν τις διαπραγματεύσεις για
τον τρόπο αποχώρησής μας. Ακούστηκε η γνώμη , από τους αξιωματικούς, να μας βάλουν σε λεωφορεία και να μας πάνε
στο Λευκό Πύργο και κει να κατεβούμε και
να πάμε στα σπίτια μας! Η λύση αυτή απορρίφθηκε από όλους μας και γιατί δεν
είχαμε καμιά εμπιστοσύνη στην αστυνομία και γιατί το θεωρήσαμε υποτιμητικό για
αγωνιστές της ειρήνης και της δημοκρατίας!
Αντιπροτείναμε
στην αστυνομία να βάλει μέσα στα
λεωφορεία τους τραμπούκους, τους φίλους της και να τους πάει στα σπίτια τους,
στις απομακρυσμένες φτωχογειτονιές της Θεσσαλονίκης!
Τότε οι αξιωματικοί κι ο διευθυντής της Αστυνομίας έφυγαν και ξαναήρθαν ύστερα από αρκετή ώρα
και μας ανακοίνωσαν πως μπορούμε – πια – να κατεβούμε και να φύγουμε για τα
σπίτια μας, ασφαλείς, γιατί «καθάρισαν
την περιοχή από τους αντιφρονούντες»!
Και οι υπεύθυνοι της επιτροπής ειρήνης τους πίστεψαν σε
τέτοιο βαθμό που μας είπανε – εμάς τους δύο- πως δε χρειάζεται να είμαστε πια
δίπλα στο Λαμπράκη! Αλλά και εμείς οι δύο, δυστυχώς, τους πιστέψαμε και φύγαμε
δίπλα από τον Λαμπράκη. Και ύστερα από λίγη ώρα , η αποχώρησή μας άρχισε και
ενώ κατεβαίναμε τις σκάλες – στο ύψος του δευτέρου ορόφου περίπου- η κάθοδός
μας σταμάτησε. Μα εμείς δεν ανησυχούσαμε, και μάλιστα τραγουδούσαμε τραγούδια
του Μίκη Θεοδωράκη, ενώ την ίδια στιγμή οι παρακρατικοί και η αστυνομία είχαν
κλείσει την πόρτα του κτιρίου, ευθύς αμέσως μόλις βγήκε ο Λαμπράκης και πέντε
έξι φίλοι της ειρήνης, που έτυχε να βρίσκονται δίπλα του!
Όταν μετά από μισή περίπου ώρα βγήκαμε στο δρόμο,
βρεθήκαμε μπροστά σε ένα άγριο τοπίο όπου άλλοι τρέχανε και φωνάζανε ματωμένοι
και άλλοι χτυπούσαν, έβριζαν και πετούσαν πέτρες! Ήταν ένα τοπίο που μύριζε
θάνατο!!! Τότε, κάποιος που μας γνώριζε μας είπε πως χτύπησαν τον Λαμπράκη με
τρίκυκλο και πως τον έχουν μεταφέρει στο Πρώτων Βοηθειών, το οποίο βρισκόταν
χίλια μέτρα πιο κάτω, στο τέρμα της οδού Βενιζέλου, στην παραλία.
Εκείνη την στιγμή ήταν σαν να μας χτύπησε κεραυνός, διότι
αμέσως σκεφτήκαμε πως αν παραμέναμε
δίπλα του, μέχρι το τέλος, ίσως να τον είχαμε γλιτώσει! Και με τη
«δύναμη» που μας έδωσε η άγρια αυτή είδηση, διασχίσαμε τον ματωμένο χώρο των
τραμπουκισμών και κατεβαίνοντας τη Βενιζέλου φτάσαμε, τρέχοντας, στο Ιατρείο
των Πρώτων Βοηθειών. Μπήκαμε αμέσως μέσα και ρωτήσαμε για το Λαμπράκη. Μας
είπανε ότι δε βρισκόταν εκεί! Τον είχαν στείλει στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, γιατί ήταν σοβαρά τραυματισμένος! Και
πάλι τρέχοντας, εμείς οι δυο, φτάσαμε στο ΑΧΕΠΑ και μπήκαμε αμέσως μέσα με το
ζόρι! Βρήκαμε τον ιατρικό θάλαμο μέσα στον οποίο είχανε το Λαμπράκη και είδαμε
έξω από την πόρτα -καθισμένο σε μια αναπηρική πολυθρόνα- τον βουλευτή της ΕΔΑ
Γιώργο Τσαρουχά, χτυπημένο και ματωμένο, ο οποίος μας είπε: «Εγώ είμαι καλά. Ο
Λαμπράκης, που είναι μέσα , είναι πολύ χτυπημένος». Και αμέσως μας εμπιστεύθηκε
το πορτοφόλι του με τα χαρτιά του, για να το παραδώσουμε στην κόρη του, την Καίτη Τσαρουχά.
Χτυπήσαμε την πόρτα του
ιατρικού θαλάμου και αμέσως, οι γιατροί, μας άνοιξαν. Τους είπαμε πως
ήμασταν φίλοι της Ειρήνης και μας είπαν να περάσουμε μέσα για να τους βοηθήσουμε να βγάλουν ακτινογραφίες του
Λαμπράκη, διότι ήταν πολύ χτυπημένος και τιναζόταν, συνέχεια στον αέρα, χωρίς
να έχει επικοινωνία με το περιβάλλον! Και μπαίνοντας στο θάλαμο βλέπουμε, πάνω σε έναν ιατρικό πάγκο, ένα τεράστιο γεροδεμένο σώμα, καλυμμένο μόνο ένα σλιπάκι, να τινάζεται πέρα δώθε! Τον
κρατήσαμε -με σπαραγμό- ο ένας από τους ώμους και ο άλλος από τους αστραγάλους,
μέχρι οι γιατροί να του βγάλουν τις ακτινογραφίες που ήθελαν. Και ήταν
καταματωμένος στον κρόταφο και δεν έλεγε τίποτα, παρά έβγαζε μόνο βογκητά! Όταν
βγήκαν οι ακτινογραφίες βοηθήσαμε τους γιατρούς να τον μεταφέρουν σε ένα
κανονικό θάλαμο ασθενών και έπειτα βγήκαμε έξω και μείναμε μπροστά στο ΑΧΕΠΑ ,
με ελάχιστες ελπίδες, πια, για κάποια
ευχάριστη εξέλιξη στην κατάσταση του Λαμπράκη!
Και τότε, γύρω στα μεσάνυχτα, άρχισαν να μαζεύονται έξω
από το ΑΧΕΠΑ κι άλλοι γνωστοί, σύντροφοι
και φίλοι! Μέχρι τότε ήμασταν - εμείς οι δύο - οι μόνοι που ζήσαμε εκείνες τις
δραματικές στιγμές που πέρασε ο
Λαμπράκης , μεταξύ ζωής και θανάτου! Και ξημέρωσε η επόμενη μέρα! Και εμείς
και πολλοί άλλοι, ήμασταν εκεί. Και
άρχισαν να καταφθάνουν ειδικοί γιατροί -
νευροχειρούργοι- από την Αθήνα και απ’ όλο τον κόσμο, αλλά ήταν, ήδη, πολύ αργά!
Ο Λαμπράκης ήταν κλινικά νεκρός - μόνο η καρδιά του
χτυπούσε – και κρατιόταν στη ζωή με τη βοήθεια μηχανήματος, μετά την
τραχειοτομή που του κάνανε, από την στιγμή που τον βάλανε στον θάλαμο των
ασθενών! Μόνο αν γίνονταν μεταμόσχευση εγκεφαλικής ουσίας θα μπορούσε να είχε
γλιτώσει – μας έλεγε ένας Ούγγρος γιατρός – διότι η εγκεφαλική ουσία του Λαμπράκη,
στον κρόταφο, είχε λιώσει από το χτύπημα του σιδερολοστού του Εμμανουηλίδη και το τρίκυκλο το Κοτζαμάνη! Και η επιστήμη
- τότε - αδυνατούσε να κάνει τέτοιες
μεταμοσχεύσεις! Και ήμασταν έξω από το ΑΧΕΠΑ και τις έξι μέρες που κράτησε η
πάλη του Λαμπράκη με το θάνατο. Και συνεχώς κάναμε συγκεντρώσεις και
διαδηλώσεις με το Θεοδωράκη, με τον Γλέζο και τους άλλους ηγέτες της Ε.Δ.Α. Και
γύρω μας φτερούγιζε ο θάνατος κι εμείς εκεί, στο καθήκον!!! Για την ελευθερία
και τη δημοκρατία ολόκληρου του ελληνικού λαού, του πάντα ευκολόπιστου και
πάντα προδομένου ελληνικού λαού!
Ένα μήνα μετά την ειδεχθή δολοφονία του βουλευτή της
Ε.Δ.Α Γρηγόρη Λαμπράκη, ο πρωθυπουργός της χώρας μας Κ.Καραμανλής
- ο ηθικός αυτουργός όλων των πολιτικών και οικονομικών εγκλημάτων κατά
του ελληνικού λαού, από το 1955 που τον
διόρισαν πρωθυπουργό η Φρειδερίκη και οι Αμερικανοί- αναγκάζεται να παραιτηθεί
και να φύγει, κρυφά, στο Παρίσι, παίρνοντας μαζί του το ανάθεμα του ελληνικού
λαού, για το καθεστώς του των πολιτικών
κρατουμένων, των κοινωνικών φρονημάτων, της φοβερής μαζικής μετανάστευσης, των
παρακρατικών οργανώσεων, της βίας και της νοθείας στις εκλογές του’61και της
στυγερής δολοφονίας του Λαμπράκη!
Και ήρθαν- μετά την νίκη του Γ.Παπανδρέου στις εκλογές του
Νοέμβρη του1973 και του Φλεβάρη του
1964- καλύτερες μέρες, αλλά κράτησαν λίγο! Και φταίει γι’ αυτό ο ίδιος ο
αρχηγός της Ένωσης Κέντρου, διότι από την πρώτη στιγμή φάνηκε υποχωρητικός
απέναντι στο Παλάτι και τους Αμερικανούς! Και μετά ήρθε η αποστασία! Και μετά
ήρθε η δικτατορία! Και πάλι νεκροί και πάλι βασανισμένοι και πάλι φυλακισμένοι
και πάλι Αντίσταση!
Και ύστερα από το Πολυτεχνείο και ύστερα από την προδοσία
της Κύπρου, ήρθε-το 1974- η ελευθερία στη χώρα μας! Ανάπηρη, βέβαια , ελευθερία
– γιατί, πάλι, μας φόρτωσαν τον Καραμανλή προσαρμοσμένο στη νέα εποχή - μα
ελευθερία! Και για να φτάσουμε μέχρι εκεί,
έπρεπε να γίνουν οι σκληροί αγώνες που έγιναν! Γιατί μόνο με αγώνες και
με αίμα κερδίζεται η Ελευθερία! Γιατί μόνο με αγώνες και με αίμα
κερδίζεται η πραγματική Δημοκρατία!
Γιάννης Γρηγοριάδης, Μαθηματικός
Γιώργος
Ιωαννίδης, Μαθηματικός
Μάης του 2003
