του Δημήτρη Γκολέμη, δικηγόρου
Ιδιαίτερο δικαιοπολιτικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (1972/2012) η οποία εκδίκασε αίτηση ακύρωσης κατά της Υπουργικής Απόφασης του αναπλ. Υπουργού Οικονομικών με αριθμό 1211/2011, που αφορά στον καθορισμός του τρόπου και της διαδικασίας για την είσπραξη του Έκτακτου Ειδικού Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών μέσω των λογαριασμών κατανάλωσης του ηλεκτρικού ρεύματος της ..
ΔΕΗ. Η ανωτέρω απόφαση έκρινε ότι το λεγόμενο «χαράτσι» δεν αντίκειται στο σύνταγμα.
Βασική αιτίαση κατά ανωτέρω έκτακτου τέλους ήταν ότι η επιβολή του αντίκειται στην συνταγματική αρχή της ίσης επιβαρύνσεως κάθε πολίτη αναλόγως της φοροδοτικής του ικανότητας. Η Ολομέλεια του ΣτΕ δέχτηκε ότι ο νομοθέτης, θεσπίζοντας το επίδικο τέλος ως φόρο επί της περιουσίας, κινήθηκε εντός των ορίων του Συντάγματος, διότι απέβλεψε στην φοροδοτική ικανότητα του κάθε πολίτη που απορρέει όχι μόνο από το εισόδημά του, αλλά και από αυτή καθεαυτή την κατοχή της ακίνητης περιουσίας του ως φορολογητέας ύλης. Δηλαδή, η ανωτέρω απόφαση θεωρεί ότι αντικείμενο φορολογικής επιβαρύνσεως μπορούν επιτρεπτά να αποτελέσουν όχι μόνον τα εισοδήματα των πολιτών, αλλά αυτοτελώς και η περιουσία τους, οι δαπάνες τους ή οι συναλλαγές τους.
Το ΣτΕ με την ανωτέρω «απόφαση σταθμό» δέχτηκε ότι το Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε. («χαράτσι») δεν αποτελεί νέο πάγιο φόρο επί της ακίνητης περιουσίας, αλλά έκτακτο μέτρο για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων για το έλλειμμα του 2011 και την επίτευξη των αντιστοίχων στόχων για το 2012. Μάλιστα, λόγω αυτού του έκτακτου χαρακτήρα του τέλους, το ανώτατο διοικητικό ακυρωτικό Δικαστήριο της χώρας μας, έκρινε ότι ο νομοθέτης δεν ήταν υποχρεωμένος, θεσπίζοντας τον εν λόγω έκτακτο φόρο, να ακολουθήσει τις μορφές και τις αρχές που έχει χρησιμοποιήσει σε άλλες περιπτώσεις φορολογίας της ακίνητης περιουσίας στο παρελθόν (Φόρος Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας κλπ). Μάλιστα, το ΣτΕ θεωρεί ότι η επιβολή του εν λόγω φόρου με βάση τις διατάξεις που τον θεσπίζουν, είναι στα συνταγματικά πλαίσια διότι συναρτάται με γενικά και αντικειμενικά κριτήρια, που είναι: ι) το εμβαδόν της ηλεκτροδοτουμένης για οικιστική ή εμπορική χρήση δομημένης επιφανείας (δηλαδή της ακίνητης περιουσίας που είναι λειτουργική και εκμεταλλεύσιμη), ιι) η ισχύουσα για το ακίνητο τιμή ζώνης, στην οποία αντιστοιχεί ορισμένος συντελεστής φόρου εκπεφρασμένος σε ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο και ιιι) η παλαιότητα του κτίσματος, στην οποία αντιστοιχεί ορισμένος συντελεστής παλαιότητας.
Με τις ανωτέρω σκέψεις το ΣτΕ έκρινε ότι το Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε. («χαράτσι»), ενόψει του σκοπού για τον οποίο θεσπίσθηκε, δηλαδή προς αντιμετώπιση της άμεσης ανάγκης καλύψεως προσθέτου δημοσιονομικού ελλείμματος σε περιβάλλον οικονομικής υφέσεως, συνιστά ανεκτό περιορισμό της περιουσίας των πολιτών που δεν αντίκειται ούτε στο Σύνταγμα, ούτε στο άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών (Ε.Σ.Δ.Α.), που προστατεύει την περιουσία ως αγαθό.
Μένει να δούμε ποια θα είναι η θέση του Δικαστηρίου αν το «χαράτσι» χάσει το χαρακτήρα του ως έκτακτου μέτρου και παγιωθεί ως μόνιμος φόρος.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ. ΓΚΟΛΕΜΗΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΠΑΡ’ ΑΡΕΙΩ ΠΑΓΩ
