Ολόκληρη η ομιλία του Προέδρου της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, Αλέξη Τσίπρα, στην ανοιχτή εκδήλωση που διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ Θεσσαλονίκης με θέμα: «Η Αριστερά απέναντι στην επίθεση που δέχεται η Ανώτατη Εκπαίδευση» :
Φίλες και φίλοι,
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Σε καιρούς δύσκολους είπαμε ότι η παιδεία είναι αδιαπραγμάτευτο δημόσιο αγαθό.
Ήταν η εποχή της απόλυτης κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού σε ιδεολογικό επίπεδο που αξιολογούσε την παιδεία με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια και σταδιακά επιχείρησε να την προσαρμόσει σε ένα επιχειρησιακό μοντέλο λειτουργίας, προσφοράς υπηρεσιών και αγαθών προς πώληση.
Από τη μακρινή εκείνη εποχή των δεκαετιών του ΄80 και του ΄90, περάσαμε στην Ελλάδα της κρίσης και των μνημονίων. Ένα από τα πρώτα θύματα του μνημονίου ήταν η παιδεία. Συστημικοί διανοούμενοι και υποστηρικτές του μνημονίου παρουσίασαν την πολιτική και το νόμο Διαμαντοπούλου ως τη μεγάλη και αναγκαία μεταρρύθμιση στο χώρο της παιδείας. ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΛΑΟΣ είχαν εκκρεμότητες με τη μεταπολίτευση και με όχημα το μνημόνιο προσπάθησαν να τις λύσουν.
Κατά τη γνώμη μας, ήταν η μεγαλύτερη απορρύθμιση και η μεγαλύτερη υποχώρηση σε ιδεολογικό επίπεδο. Εκτιμήσαμε τότε ότι βρισκόμαστε απλά στο πρώτο μέρος του σχεδίου. Το πρώτο μέρος ήταν ο δραστικός περιορισμός των δαπανών για την παιδεία, η κατάργηση του αυτοδιοίκητου, ο περιορισμός της συμμετοχής φοιτητών, καθηγητών και εργαζομένων. Η παιδεία ελέγχεται από λογιστές και διοικείται από μάνατζερ.
Σήμερα έρχεται το δεύτερο στάδιο. Με το όνομα «Αθηνά». Και, δυστυχώς, χωρίς την σοφία της.
Να ξεκαθαρίσω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ έχει πλήρη συναίσθηση και αναγνωρίζει ότι - με ευθύνη των προηγούμενων κυβερνήσεων-ιδρύθηκαν, χωρίς κανένα απολύτως κριτήριο- ακαδημαϊκό, αναπτυξιακό - τμήματα και σχολές σε διάφορες πόλεις της πατρίδας μας. Χρειάζεται, επίσης, να υπενθυμίσω ότι οι δυνάμεις της αριστεράς εναντιώθηκαν σε αυτήν την πρακτική. Καταγγείλαμε τις πελατειακές, ρουσφετολογικές μεθοδεύσεις, που παραπλανούσαν τους πολίτες και τις τοπικές κοινωνίες, με την εξαγγελία ή ίδρυση τμημάτων χωρίς καμία απολύτως μέριμνα για την αναγκαία στήριξη σε υποδομές και προσωπικό. Και τότε μας κατηγόρησαν για στείρο αρνητισμό και καταγγελτικό λόγο.
Η κυβέρνηση σήμερα κάνει όμως πράξη το δεύτερο μέρος του σχεδίου της, που είναι έν ονόματι του Μνημονίου, ένα σχέδιο συρρίκνωσης και αλλοίωσης των ακαδημαϊκών χαρακτηριστικών της Ανώτατης Εκπαίδευσης, που είναι εν ονόματι του Μνημονίου η τήρηση της δημοσιονομικής προσαρμογής. Είναι ένα φτηνό λογιστικό σχέδιο.
Τι θα μείνει από αυτή την πολιτική επιλογή της μνημονιακής κυβέρνησης; Κανένα πρόβλημα δεν πρόκειται να λυθεί, η εκπαίδευση και η έρευνα θα υποστούν ένα τεράστιο πλήγμα, η δομή θα γίνει υπερσυγκεντρωτική και για αυτό το λόγο γραφειοκρατική, ο αριθμός των εισακτέων θα μειωθεί δραστικά, οι κοινωνικές και ανθρωπιστικές σπουδές θα περιθωριοποιηθούν. Όσον αφορά στα ΤΕΙ αυτά με μαθηματική ακρίβεια δεν συγχωνεύονται απλά, απαξιώνονται και οδηγούνται σε κατάργηση.
Πρόκειται για μια ακραία ταξική επιλογή. Πίσω από τον μανδύα του εξορθολογισμού, χωρίς διάλογο με την πανεπιστημιακή κοινότητα και με τους φοιτητές να αντιδρούν, η κυβέρνηση δεν πρόκειται να αποκαταστήσει ένα στρεβλό μοντέλο και επιχειρεί δια της πλαγίας οδού να ανατρέψει τη δημόσια και δωρεάν παιδεία. Έρχονται αυτοί που δημιούργησαν το πρόβλημα και μασκαρεύονται – μέρες που είναι- σε σωτήρες και του εκπαιδευτικού προβλήματος, σε αναμορφωτές και του εκπαιδευτικού συστήματος.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ δεν έχει καμία μαγική συνταγή, έχει τις προτάσεις του, αλλά έχει όμως και μία αδιαπραγμάτευτη αφετηρία στην αντίληψή του. Η Ανώτατη Εκπαίδευση οφείλει πρωτίστως να υπηρετεί τις μορφωτικές ανάγκες της κοινωνίας και το έργο της αναμόρφωσης των ΑΕΙ είναι δημοκρατική υπόθεση των ανθρώπων της ανώτατης εκπαίδευσης και όχι των εντεταλμένων εκκαθαριστών της πολιτικής των Μνημονίων.
Συνεπώς, καμία «Αθηνά» δεν μπορεί να περπατήσει αν πρώτα η πανεπιστημιακή κοινότητα, οι φοιτητές και οι εργαζόμενοι δεν εκφράσουν την άποψή τους. Αν τους απασχολεί η γνώμη τους ακόμα. Το σχέδιο «Αθηνά» δεν λύνει κανένα πρόβλημα, αντιθέτως αυτό το ίδιο είναι ένα πρόβλημα για την Ανώτατη Εκπαίδευση επειδή έρχεται χωρίς διάλογο, χωρίς πόρους, χωρίς διασφάλιση των δικαιωμάτων της εκπαιδευτικής κοινότητας, χωρίς διασφάλιση των πτυχίων και των επαγγελματικών δικαιωμάτων, να χαρίσει την ανώτατη εκπαίδευση στο ιδιωτικό κεφάλαιο.
Η δική μας στρατηγική κατεύθυνση είναι η δημόσια - δωρεάν παιδεία που θα έχει ως στόχο ένα εκπαιδευτικό σύστημα υψηλής ποιότητας. Η αριστερά σε αυτήν την μνημονιακή απορρύθμιση δεν μένει μόνο στο ρόλο της μαχητικής αντιπολίτευσης, οφείλει να πρωτοστατήσει στην προώθηση μιας ριζοσπαστική και δημοκρατικής πρότασης για ένα ένα εναλλακτικό πανεπιστήμιο που θα ανταποκρίνεται στις κοινωνικές ανάγκες και θα προάγει την επιστημονική γνώση. Θέλουμε δημόσια και δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση, που θα στηρίζεται σε ένα σύγχρονο, συμμετοχικό, ακαδημαϊκό πανεπιστήμιο.
Υπάρχουν προϋποθέσεις και αυτές είναι η αύξηση των κρατικών δαπανών, η κάλυψη και ο πολλαπλασιασμός των οργανικών θέσεων διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού των ΑΕΙ/ΑΤΕΙ, η δωρεάν φοίτηση σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και η αποφασιστική ενίσχυση της φοιτητικής μέριμνας.
Είναι ίσως απαραίτητο -εξετάστε το ως πρόταση- ως ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ να πάρουμε μια αντίστοιχη πρωτοβουλία για την παιδεία και την δημοκρατική μεταρρύθμισή της, ευρύτερη των δυνάμεων μας, όπως αυτή που πήραμε για τις μεγάλες αλλαγές στο πολιτικό σύστημα. Εμείς αναπνέουμε από το διάλογο, εμείς μπορούμε να μπούμε μπροστά και στο ζήτημα της ανώτατης εκπαίδευσης. Δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτε, έχουμε να κερδίσουμε μόνο.
Σας ευχαριστώ.
