Πορτραίτο: Ούγκο Τσάβες, επαναστάτης,δημοφιλής ηγέτης,μισητός αντίπαλος

Ο Ούγκο Τσάβες Φρίας γεννήθηκε στο χωριό Σαμπανέτα της Βενεζουέλας, τον Ιούλιο του 1954 και η καταγωγή μιγάδα που έχει, τον συνδέει στενότερα με το 67% των κατοίκων της πατρίδας του. Ούτως ή άλλως είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς την προσωπικότητά του...

μονοσήμαντα. Ως παιδί ήταν χαρισματικός παίκτης του μπέιζμπολ κάτι που του εξασφάλισε την είσοδο στη στρατιωτική σχολή του Καράκας και την αρχή της καριέρας του στο Στρατό.

Οι γονείς του ήταν δάσκαλοι, άνθρωποι του πνεύματος αλλά όχι εύποροι. Για να συμπληρώνουν το εισόδημά τους πωλούσαν μπανάνες και καλλιεργούσαν καλαμπόκι. Ο Ούγκο Τσάβες εξασφαλίζοντας στρατιωτικές διακρίσεις, άρχισε με τη σειρά του να… καλλιεργεί τους σπόρους ενός πραξικοπήματος. Με μια γέφυρα πέρασε από το μπέιζμπολ στο Στρατό, με άλλη μια από το Στρατό στην πολιτική. Εδώ έμεινε. Πρόεδρος της Βενεζουέλας από το 1999 μετά την πρώτη εκλογή του το 1998, επανεξελέγη το 2006 και το 2012. Εγραψε τη δική του ιστορία, αλλάζοντας το Σύνταγμα της χώρας και προωθώντας ριζοσπαστικές κοινωνικές μεταρρυθμίσεις.

Ιδρυσε το 1983 το Μπολιβαριανό Επαναστατικό Κίνημα 200, με το οποίο το 1992 έκανε απόπειρα πραξικοπήματος κατά του αντιδημοφιλούς τότε προέδρου Κάρλος Αντρες Πέρες. Η επιχείρηση απέτυχε και ο Τσάβες έμεινε στη φυλακή μέχρι την αμνήστευσή του δύο χρόνια αργότερα. Στη συνέχεια αναδόμησε το Κίνημα σε πολιτικό κόμμα και το 1998 εξελέγη πρόεδρος της Βενεζουέλας με τη μεγαλύτερη εκλογική συμμετοχή για ένα διάστημα σαράντα ετών, της τάξης του 56,2%.

Αμέσως αφότου ορκίστηκε πρόεδρος συνέστησε Συντακτική Εθνοσυνέλευση και στις βουλευτικές εκλογές το κόμμα του εξασφάλισε 120 από τις 131 έδρες. Με βάση το νέο Σύνταγμα, η χώρα μετονομάστηκε σε «Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας». Η πολιτική που εφάρμοσε άλλαξε την εικόνα της χώρας με την προώθηση θεσμικών αλλαγών, αναδιανομή της γης, προγράμματα στέγασης, εκπαίδευσης και περίθαλψης για τους φτωχούς. Η αυτοδιαχείριση του πετρελαϊκού πλούτου της Βενεζουέλας αναδείχθηκε σε πολιτικό στόχο και οι συμμαχίες με άλλους αριστερούς ηγέτες της Λατινικής Αμερικής, συμπεριλαμβανομένης της οικοδόμησης στενών δεσμών με την Κούβα επαναπροσδιόρισαν το ρόλο της χώρας του. «Ο σοσιαλισμός είναι ανθρώπινος… Κάτω ο ιμπεριαλισμός… Χρειαζόμαστε έναν καινούργιο κόσμο», ήταν κάποια από τα συνθήματά του.

Η διεύρυνση των εξουσιών του προέδρου και η τροποποίηση του Συντάγματος για άρση των περιορισμών ανανέωσης της θητείας προσώπων σε δημόσια αξιώματα, μπορεί και να έπληξαν σε έναν βαθμό το προφίλ του αλλά ως γνήσιος λαϊκός ηγέτης στηρίχθηκε πάντα στους συμμάχους και το λαό του. Ξεπέρασε υφάλους και δυσκολίες και παρά τη δύσκολη μάχη που έδινε από το 2011 ενάντια στον καρκίνο, τον Οκτώβριο του 2012 εξασφάλισε μια νέα προεδρική θητεία, χωρίς να μπορέσει ωστόσο να ορκιστεί στις 10 Ιανουαρίου, όπως προβλεπόταν.

Διατηρούσε σταθερά ραδιοφωνική και τηλεοπτική εκπομπή όπως και μια εφημερίδα. Επικοινωνώντας σε τακτική βάση με τους πολίτες τους ενημέρωνε για την πολιτική του ατζέντα, απαντούσε σε τηλεφωνήματα, μηνύματα και επιστολές. Του άρεσε να διανθίζει τους λόγους του με αποσπάσματα από τη Βίβλο, από Γάλλους ποιητές, συχνά ωστόσο σε… στρατιωτικό τέμπο και με σταθερή αναφορά στο Σιμόν Μπολιβάρ.

Από παίκτης του μπέιζμπολ μέχρι επαναστάτης κι από δημοφιλής ηγέτης μέχρι… μισητός εχθρός μεγάλων συμφερόντων και της πετρελαϊκής ελίτ.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΖΑΒΑΡΑ