Η ομιλία εκφωνήθηκε από τον Υπουργό Εσωτερικών, κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη, σε ημερίδα που συνδιοργανώθηκε σήμερα από την Περιφέρεια Αττικής και την εφημερίδα Ελευθεροτυπία, με θέμα: «Η πρόκληση της συνταγματικής αναθεώρησης».
Ακολουθούν σημεία της ομιλίας:
«Οι στοχευμένες αναθεωρητικές παρεμβάσεις πρέπει κατά τη γνώμη μου να κινηθούν στις παρακάτω τρεις κατευθύνσεις:
α) Οικονομικό Σύνταγμα με στόχο την ανάταξη της πραγματικής οικονομίας και την ουσιαστική ανάπτυξη
β) Θεσμικά ζητήματα που επαναπροσδιορίζουν την αρχή των ελέγχων και των ισορροπιών (checks and balances) έναντι του πρωθυπουργο-κεντρικού μας συστήματος.
γ) Ενίσχυση και προστασία της εθνικής πολιτιστικής μας ταυτότητας μέσα στο ευμετάβλητο διεθνές περιβάλλον.
……………………………………………………………………………………….
A) ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ
1. Η θεσμοθέτηση της αρχής σταθερότητας του φορολογικού συστήματος. Κάθε ολοκληρωμένο φορολογικό σύστημα που ψηφίζεται θα μπορεί να αναθεωρείται μόνο μετά από δύο οικονομικά έτη χωρίς να αιφνιδιάζει του επενδυτές μεταβάλλοντας ουσιωδώς τους όρους και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες έλαβαν τις επενδυτικές αποφάσεις.
Η πολιτεία για μεγάλες επενδύσεις στρατηγικής σημασίας που δημιουργούν πολλές θέσεις εργασίας ή σημαντικά οφέλη για την εθνική αναπτυξιακή πολιτική της χώρας, μπορεί να προσδιορίζει και πιο μακροπρόθεσμο κινητροδοτικό φορολογικό πλαίσιο με ειδικό νόμο που θα βασίζεται σε συνταγματική εξουσιοδότηση. Η εμπειρία της σταθερής ρύθμισης του Άρθρου 107 για την προστασία κεφαλαίων εξωτερικού και την ελληνική ναυτιλία είχε εξαιρετικά αποτελέσματα. Η χώρα διέπρεψε διεθνώς και ωφελήθηκε σημαντικά από τον επαναπατρισμό κεφαλαίων και τη διεθνή πρωτοπορία της ελληνικής ναυτιλίας με σημαντική εισροή επενδύσεων αλλά και τη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας.
1. Η δημιουργία ειδικού τμήματος για επενδυτικές δίκες στο Συμβούλιο της Επικρατείας μπορεί να αυξήσει την ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης με θετικές επιπτώσεις για την οικονομία και την ανάπτυξη. Ο προληπτικός έλεγχος μεγάλων επενδυτικών υποθέσεων συνδυασμένος με την πολιτική σημαντικών προαδειοδοτημένων έργων – επενδύσεων (projects) που στη συνέχεια θα προβάλλονται στη διεθνή αγορά ώστε να προσελκύσουν διεθνείς επενδυτές μπορεί να είναι η θεσμική απάντηση στους φόβους της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς που συχνά αποθαρρύνουν την προσέλκυση ξένων επενδυτών στη χώρα μας.
2. Η πρόβλεψη της δυνατότητας Δικαστικής Αμνηστίας για φορολογικές δίκες εφόσον το επιθυμεί ο αντίδικος του κράτους καταβάλλοντας εφάπαξ ένα ποσοστό της διαφοράς με το δημόσιο μπορεί να ελαφρύνει τη δικαιοσύνη από περιττά βάρη, να απελευθερώσει τις επιχειρήσεις από πολυετείς και δαπανηρές δικανικές περιπέτειες και να δημιουργήσει γρήγορα έσοδα στο Κράτος τα οποία πιθανότητα δε θα εισέπραττε ποτέ ακόμα κι αν μετά από χρόνια τελεσιδικούσαν οι υποθέσεις διότι δεν θα υπήρχαν οι περισσότερες εταιρείες – αντίδικοι όπως δείχνει η στατιστική.
3. Η αναθεώρηση του Άρθρου 16 και το σπάσιμο του κρατικού μονοπωλίου στην Ανώτατη Εκπαίδευση με τη δημιουργία Ιδιωτικών ή Μεικτών Πανεπιστημίων, μπορεί να δημιουργήσει μία νέα πηγή εσόδων για την Ελληνική Οικονομία. Η απελευθέρωση της Εκπαιδευτικής αγοράς μπορεί να δώσει έσοδα από πρωτογενή έρευνα για τη διεθνή βιομηχανία, έσοδα από την προσέλκυση ξένων φοιτητών με δίδακτρα, με παράλληλη πραγματική προστασία για τη Δημόσια Δωρεάν Παιδεία των Ελλήνων φοιτητών, χώρο για τον επαναπατρισμό 45.000 Ελλήνων φοιτητών του εξωτερικού καθώς και για την αξιοποίηση χιλιάδων διακεκριμένων Ελλήνων επιστημόνων που ερχόμενοι στην πατρίδα τους για έρευνα και διδασκαλία θα γίνουν φορείς φρέσκιας γνώσης κα νέας νοοτροπίας.
Η Ελλάδα, ως Διεθνές Εκπαιδευτικό Κέντρο, μπορεί να κατοχυρώσει ένα νέο διεθνή ρόλο χρήσιμο τόσο για την οικονομία της όσο και την εξωτερική
πολιτική της, κεφαλαιοποιώντας τα σημαντικότερα συγκριτικά πλεονεκτήματά της που είναι η Παιδεία και ο Πολιτισμός.
…………………………………………………………………………………………
Β. Θεσμικά Ζητήματα:
Καμία οικονομική πολιτική δε μπορεί να αποδώσει αν δεν υποστηρίζεται από μια πολιτεία σύγχρονη, ένα πολιτικό σύστημα υγιές και μια ηγεσία με ξεκάθαρο ρόλο και ευθύνες.
Μέσα στο κλίμα που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, με τη μετάβαση από την απόλυτη ατιμωρησία στην απόλυτη ποινικοποίηση, το κόστος “των μη αποφάσεων” καθίσταται τουλάχιστον τριπλάσιο από το κόστος των “κακών αποφάσεων”.
Κανένας δεν αποφασίζει, κανένας δεν υπογράφει, κανένας δεν αναμετράται με τα προβλήματα από το φόβο μήπως του ζητηθούν ευθύνες την επόμενη μέρα.
Η πολιτική αντί να παράγει αποτελεσματικά, να θέτει κανόνες και να χαράσσει εθνική στρατηγική, μετεβλήθη σε τέχνη των δημοσίων σχέσεων και σε περίπατο στα τηλεοπτικά παράθυρα. Για να αποκατασταθεί η λειτουργία του συστήματος είναι αναγκαίο να αποκατασταθεί η “Αρχή των Ελέγχων και των Ισορροπιών”.
Αυτό προϋποθέτει να συνδυάζεται μαζί με την κάθετη διάκριση των εξουσιών σε εκτελεστική, νομοθετική, και δικαστική εξουσία, μια οριζόντια και σαφής διάκριση του ρόλου και της σχέσης της τεχνοκρατίας, της αγοράς και της πολιτικής.
Αν η Τεχνοκρατία αφεθεί ελεύθερη, ο αλαζονικός ορθολογισμός της θα αγνοήσει την κοινωνική συνοχή, δημιουργώντας το κράτος των “Eξειδικευμένων Hλιθίων” (Fachidioten). Καμία αλλαγή και μεταρρύθμιση στην ιστορία δεν πέτυχε με την κοινωνία απέναντι, κάτι που σήμερα δυσκολεύονται να αντιληφθούν οι τεχνοκράτες της τρόικας.
Αν κυριαρχήσει απόλυτα η Αγορά, καθυποτάσσοντας την Πολιτική, εξαγοράζοντας συνειδήσεις και παραγγέλνοντας σχέδια νόμου, θα δημιουργήσει διαπλοκή και διαφθορά οδηγώντας μαθηματικά στην κατάρρευση.
Αν τέλος, κυριαρχήσει η Πολιτική επιβαλλόμενη στην Αγορά, τότε θα οδηγηθούμε ξανά στο αποτυχημένο κρατικο-παρεμβατικό μοντέλο της Σοβιετίας.
Αναζητείται λοιπόν μέσα από το Σύνταγμα, μια νέα ισορροπία που θα οριοθετεί με σαφήνεια τους τρεις χώρους, επιβάλλοντάς τους να λειτουργούν αλληλοελεγκτικά και εξισορροπητικά.
Η Τεχνοκρατία παράγει την εξειδικευμένη γνώση και μεταφέρει τη φρέσκια πληροφόρηση.
Η Αγορά παράγει τον πλούτο και δημιουργεί τις θέσεις εργασίας, την ανάπτυξη και την ευημερία. Τέλος, η Πολιτική θεσπίζει τους κανόνες και εποπτεύει την εφαρμογή τους επιβάλλοντας το δημιουργικό ιδιωτικό συμφέρον να διέρχεται μέσα από το δημόσιο, το κοινωνικό και το εθνικό συμφέρον.
Η πολιτική προσδιορίζει το εθνικό όραμα, συντονίζει με αυτό τους άλλους δύο χώρους και εμπεριέχει τα ατομικά όνειρα, τις φιλοδοξίες και άρα τις προσδοκίες ολόκληρης της κοινωνίας.
Για να επιτευχθεί αυτή η πολιτειακή αρμονία της οριζόντιας διάκρισης εξουσιών και να αποκατασταθεί η εύρυθμη λειτουργία της κάθετης διάκρισης εξουσιών πρέπει να επανεξεταστούν κάποιες λειτουργίες του δημοκρατικού συστήματος μέσα από συγκεκριμένες συνταγματικές αλλαγές.
1. Η Λαϊκή Νομοθετική Πρωτοβουλία: ένας συγκεκριμένος αριθμός πολιτών επισπεύδει το κοινοβούλιο να ξεκινήσει μια συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία. Χωρίς να αλλοιώνεται ο κοινοβουλευτικός χαρακτήρας του πολιτεύματος οι παθητικοί πολίτες ενεργοποιούνται και σίγουρα 11 εκατομμύρια μυαλά μπορούν να σκεφθούν καλύτερα από 300, αναδεικνύοντας τα θέματα που τους απασχολούν.
2. Η πρόταση εξεταστικής επιτροπής καθίσταται προνόμιο της αντιπολίτευσης και ενισχύεται ο ελεγκτικός ρόλος του Κοινοβουλίου και του βουλευτή, έναντι της εκτελεστικής εξουσίας.
3. Επανεξετάζεται από μηδενική βάση η βουλευτική ασυλία και ο Νόμος περί ευθύνης Υπουργών, την ίδια στιγμή όμως για τη θωράκιση του πολιτικού συστήματος, θεσπίζεται η υποχρεωτική άμεση εκδίκαση πολιτικών υποθέσεων ώστε να μη σπιλώνονται πολιτικά πρόσωπα ενόψει επικείμενων εκλογικών αναμετρήσεων και έτσι να εξουδετερώνονται συμβόλαια εκτέλεσης ελεύθερων πολιτικών συνειδήσεων από εξωθεσμικά ή άλλα κέντρα.
4. Υποχρεωτική 5ετής κοινοβουλευτική θητεία. Μειώνει το εκλογικό κόστος. Ενισχύει τη σταθερότητα και συμβάλει στην υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης αναπτυξιακής στρατηγικής για τη χώρα. Σε περίπτωση πρόωρων εκλογών, η Κυβέρνηση που θα προκύψει θα έχει διάρκεια μόνο μέχρι το τέλος της 5ετίας.
5. Η απόλυτη διάκριση Βουλευτών – Υπουργών, παρά τα θετικά της οδηγεί σε μονοδιάστατη στελέχωση της Κυβέρνησης που μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνη επικυριαρχία της τεχνοκρατίας και της αγοράς επί της πολιτικής, δηλαδή, επί της κοινωνίας. Κάτι τέτοιο σκοτώνει την ελευθερία επιλογής του Πρωθυπουργού που σήμερα μπορεί ελεύθερα να αξιοποιεί στελέχη και από τους τρεις οριζόντιους χώρους (αγορά, τεχνοκρατία, πολιτική), επιτυγχάνοντας αποτελεσματική σύνθεση.
6. Ο περιορισμός του Πρωθυπουργοκεντρισμού, ιδιαίτερα, στις μονοκομματικές κυβερνήσεις και η αποκατάσταση της αρχής ελέγχων και ισορροπιών μπορεί να επιτευχθεί σε διαφορετικά επίπεδα. Είναι θέμα επιλογής, π.χ.:
- Σε επίπεδο Εκτελεστικής εξουσίας: Με την ενίσχυση των ρυθμιστικών αρμοδιοτήτων του Πρόεδρου της Δημοκρατίας.
- Σε επίπεδο Νομοθετικής εξουσίας: Με τη θέσπιση Νόμου των Κομμάτων για την επιβολή της εσωκομματικής δημοκρατίας κυρίως στην κατάρτιση των ψηφοδελτίων.
- Σε επίπεδο Δικαστικής εξουσίας: Με την θεσμοθέτηση του Συνταγματικού Δικαστηρίου.»
