Πώς και γιατί να μπουν 500 εκ. κάτω από το νερό. H πρόσφατη επαναφορά από τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολο Τζιτζικώστα, και τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Γιάννη Μπουτάρη, της πρότασης για κατασκευή μιας υποθαλάσσιας αρτηρίας, η οποία...
θα περνά κάτω από την παραλιακή λεωφόρο της πόλης, θα μπορούσε να είναι μία αφελής πρόταση, εάν δεν ήταν επικίνδυνη.
Κι αυτό όχι γιατί δεν είναι καλό να μειωθεί ο όγκος των οχημάτων στην επιφάνεια του κέντρου της πόλης, αλλά γιατί αποτελεί προαναγγελία μιας κοστοβόρας ταλαιπωρίας, για την οποία δυστυχώς έχει ήδη πληρώσει 7 ευρώ ο κάθε Έλληνας πολίτης.
Η υποθαλάσσια αρτηρία ήταν ένα από τα «μεγάλα» έργα της Θεσσαλονίκης μαζί με το μετρό. Προωθήθηκε και χρησιμοποιήθηκε πολιτικά ως μέσο πίεσης τόσο από τη ΝΔ απέναντι στις κυβερνήσεις Σημίτη τη δεκαετία του 1990, όσο και από το ΠΑΣΟΚ απέναντι στις κυβερνήσεις Καραμανλή μετά το 2004.
Μέχρι που κάποια στιγμή, ο Γιώργος Σουφλιάς το προχώρησε. Έγινε διαγωνισμός και στο τέλος του 2006 ανετέθη στην κοινοπραξία «Θερμαϊκή Οδός» με επικεφαλής τον ΑΚΤΩΡα έναντι 472 εκ. Ευρώ.
Οι αντιδράσεις πολλών πολιτών, ανάμεσα στους οποίους και ο νυν υπουργός διοικητικής μεταρρύθμισης, Αντώνης Μανιτάκης, και ο νυν δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, ως μέλη της Ένωσης Πολιτών για το Περιβάλλον και τον Πολιτισμό, δεν ελήφθησαν υπόψη, με αποτέλεσμα να προσφύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Το ΣτΕ πρότεινε εναλλακτική μέθοδο κατασκευής της υπόγειας σήραγγας, η οποία όμως καθιστούσε το έργο πολύ ακριβότερο, άρα άλλαζαν ουσιώδεις όροι του διαγωνισμού.
Το καλοκαίρι του 2009, η «Θερμαϊκή Οδός» ρώτησε το Υπουργείο του κ. Σουφλιά εάν μετά την απόφαση του ΣτΕ, θα εκτελέσει το έργο ή αν το ακυρώνει. Το υπουργείο «παρέλειψε» να απαντήσει εντός 60 ημερών, και μια βδομάδα πριν από τις εκλογές του 2009, το έργο ακυρώθηκε αυτόματα σε βάρος του δημοσίου.
Η κοινοπραξία κατάγγειλε τη σύμβαση ζητώντας αποζημίωση 420 εκ. ευρώ και χάρη στη... σκληρή διαπραγμάτευση των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, πληρώσαμε ως αποζημίωση... μόνο 70 εκ. για να μη γίνει το έργο.
Αυτό είναι το έργο το οποίο επαναφέρουν σήμερα ο κ. Τζιτζικώστας και ο κ. Μπουτάρης.
Ένα έργο που:
δεν έχει κοινωνική συναίνεση
είναι αμφίβολης χρησιμότητας όπως έλεγε ο ίδιος ο υπουργός που αποφάσισε την κατασκευή του
έχει τεράστια τεχνικά προβλήματα
είναι εξαιρετικά ακριβό.
Τι είναι αυτό λοιπόν που επαναφέρει το έργο ως «βούληση για επανέναρξη του σχετικού διαλόγου για το θέμα και την κατάθεση μιας κοινής πρότασης στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα ώστε να εξασφαλιστεί χρηματοδότηση από το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020», όπως είπαν ο κ. Τζιτζικώστας και ο κ. Μπουτάρης;
Οι απαντήσεις είναι δύο:
Από τη μία η προσδοκία του ελληνικού πολιτικού προσωπικού για έργα με ό, τι σημαίνει αυτό και από την άλλη η αδυναμία του να προτείνει όραμα στην κοινωνία.
Έτσι λοιπόν προτιμά να ευαγγελίζεται μία πόλη, η οποία θα ανταποκριθεί στις προσδοκίες των πολιτών με «μεγάλα έργα», γιατί θέλουν να καλύψουν την αδυναμία τους να βελτιώσουν την καθημερινότητα των πολιτών.
Τα έργα όμως ξυπνούν τις προσδοκίες των κατασκευαστικών εταιρειών, οι οποίες αδυνατούν να ζήσουν χωρίς το δημόσιο τομέα. Οι περισσότερες από τις κατασκευαστικές εταιρείες συνδέονται με μέσα ενημέρωσης, γεγονός που καθιστά πολύ εύλογη την προβολή των απόψεων όσων υποστηρίζουν ένα έργο που πιθανολογείται ότι θα καταλήξει στη δική τους εταιρεία.
Παράλληλα, το ενδεχόμενο ανάληψης ενός έργου δημιουργεί την προσδοκία θέσεων εργασίας, επιρροή στην κάλυψη των οποίων θα έχουν όσοι υποστήριξαν από την αρχή την κατασκευή του, όπως προφανώς θα γνωρίζουν όσοι ενδιαφέρονται να δουλέψουν.
Αν λοιπόν θέλουν να δουλέψουν στο έργο, πρέπει να εκλεγούν εκείνοι που το υποστηρίζουν.
Πρακτικά δηλαδή η ανακοίνωση της διεκδίκησης ενός έργου, δημιουργεί προστιθέμενη πολιτική αξία, η οποία έχει σαφή χαρακτηριστικά ενίσχυσης του πελατειακού χαρακτήρα του δημόσιου τομέα.
Απλώς μετά τυχαίνει το έργο να είναι σαν το μετρό της Θεσσαλονίκης, το οποίο ξεκίνησε χωρίς μελέτη, (με τη μέθοδο της μελέτης κατασκευής, πορεύεται στο χάος και είναι εξαιρετικά πιθανό να μην ολοκληρωθεί ποτέ).
Αλλά στην υποθαλάσσια αρτηρία δεν έχουμε ένα οποιοδήποτε έργο αλλά ένα έργο το οποίο και έχει αποτύχει -και πρακτικά και θεωρητικά- και έχει κοστίσει στον Έλληνα φορολογούμενο 70 εκ. ευρώ επειδή ΔΕΝ μπορούσε να γίνει.
Η «νέα υποθαλάσσια» θα προσφέρει, εάν και εφόσον γίνει, ισάξιο αποτέλεσμα με την απαγόρευση κυκλοφορίας στο ένα χιλιόμετρο της παλιάς παραλίας. Αλλά αυτή μπορεί να επιτευχθεί με άλλα μέσα και κυρίως με μία άλλη λογική διαχείρισης του ιστορικού κέντρου της πόλης, για την οποία υπάρχουν προτάσεις αλλά όχι πολιτική βούληση.
Αυτοί που έχουν υποθαλάσσια σχέδια να τα σκεφτούν καλύτερα! Πιθανόν να μην είναι τόσο τυχεροί όσο ο Γιώργος Σουφλιάς, που δεν εκλήθη να απολογηθεί γιατί προκήρυξε ένα έργο που δεν μπορούσε να γίνει και γιατί δεν φρόντισε να προστατεύσει τα συμφέροντα του ελληνικού δημοσίου, με αποτέλεσμα να πληρώσουμε ένα έργο το οποίο δεν έγινε.
Αυτή η αθλιότητα δεν θα επαναληφθεί!
*Ο Χρήστος Μάτης είναι δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης- επικεφαλής της παράταξης ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ –Οικολογία στην Πράξη | http://tvxs.gr/news
