Γράφει ο Σωτήριος Καλαμίτσης
Αφορμή για το αρθρίδιο τούτο αποτέλεσαν οι πληροφορίες που διάβασα στο ιστολόγιο τούτο σε σχέση με τη δίκη των δικαζόμενων για τοκογλυφία στη Θεσσαλονίκη, όπου οι μαρτυρικές καταθέσεις στο ακροατήριο ήσαν εκ διαμέτρου αντίθετες με τις καταθέσεις τους στην..
ανάκριση. Η Πρόεδρος το έχει αντιληφθεί, εξ ου και αρκετές φορές το έχει επισημάνει με βάση την αρχή «οι πρώιμες ντομάτες είναι καλλίτερες από τις όψιμες».
΄Ολοι μας λίγο-πολύ έχουμε βιώσει το φαινόμενο της ψευδομαρτυρίας, το οποίο προκαλεί οργή. Με δεδομένο ότι οι μάρτυρες είναι κυρίαρχο αποδεικτικό μέσο στις πλείστες των δικών καθίσταται αυτονόητο ότι η ψευδομαρτυρία παρασύρει τους δικαστές σε εσφαλμένες αποφάσεις. Από την άλλη μεριά, οι δικαστές είναι κοινοί άνθρωποι όπως εμείς και δεν έχουν έλθει από τον Άρη, εξ ου και διαθέτοντες και τη σχετική εμπειρία μπορούν να διαγνώσουν αν κάποιος μάρτυρας ψεύδεται ή όχι. Πολλοί δε εξ αυτών, πιστοί στο καθήκον, αιτιολογούν πλήρως με την απόφασή τους γιατί ο τάδε μάρτυρας δεν ήταν πειστικός αποδομώντας, έτσι, την κατάθεσή του. Όμως, η ψευδομαρτυρία δεν παύει να αποτελεί ένα τεράστιο πρόβλημα στην απονομή της Δικαιοσύνης, γι’ αυτό και ο νόμος προβλέπει αυστηρές ποινές για τους ψευδομάρτυρες.
Την ευθύνη, όμως, για την παραπλάνηση των δικαστών δεν φέρουν μόνον οι διάδικοι και οι μάρτυρες που δέχονται να ψυδομαρτυρήσουν για να ικανοποιήσουν τον φίλο, τον συγγενή, τον συνεταίρο, τον κολλητό κ.λπ. Φέρουν και οι ίδιοι οι δικαστές ευθύνη για το φαινόμενο αυτό, επειδή σε πάρα πολλές περιπτώσεις παραλείπουν να κάμουν χρήση των όπλων που τους παρέχει ο νόμος. Παράδειγμα: το δικαστήριο αποφαίνεται ότι μία διαθήκη είναι πλαστή, εξ ου και δεν λαμβάνεται υπόψη στην κληρονομική διαδοχή. Το ελάχιστο που οφείλει ο δικαστής να πράξει είναι να συντάξει σχετική έκθεση και να τη διαβιβάσει στον αρμόδιο εισαγγελέα, όπως επιτάσσει το άρθρο 38 του Κώδικος Ποινικής Δικονομίας. Διαβάστε μόνοι σας. Δεν έχετε ανάγκη νομικών γνώσεων.
«Υποχρέωση του δικαστή να συντάσσει έκθεση - Αρθρο 38.
1. Οταν κατά τη διάρκεια πολιτικής ή ποινικής δίκης ανακύπτει γεγονός που μπορεί να χαρακτηριστεί έγκλημα διωκόμενο αυτεπαγγέλτως, ο δικαστής, αν σύμφωνα με το νόμο δεν μπορεί να το δικάσει ο ίδιος αμέσως, οφείλει να συντάξει έκθεση και να τη διαβιβάσει στον αρμόδιο εισαγγελέα με κάθε πληροφορία και με τα σχετικά έγγραφα.
2. Το ίδιο υποχρεούται να κάνει και όταν πρόκειται για έγκλημα μη διωκόμενο αυτεπαγγέλτως, αν υποβλήθηκε η απαιτούμενη έγκληση στην αρμόδια αρχή».
Ο νόμος, όμως, δεν έχει εξοπλίσει τον δικαστή με αυτό το άρθρο μόνον. Προβλέπει ειδικώς ότι αν ο δικαστής διαπιστώσει κατά την ενώπιόν του διαδικασία ότι κάποιος μάρτυς ψεύδεται, μπορεί επί τόπου να τον δικάσει για ψευδομαρτυρία. Αυτό ορίζει ένα άλλο άρθρο του Κώδικος Ποινικός Δικονομίας. Διαβάστε και αυτό μόνοι σας και βγάλτε συμπεράσματα:
«Αρμοδιότητα για τα εγκλήματα που τελούνται στο ακροατήριο
Αρθρο 116.- 1. Κάθε ποινικό δικαστήριο δικάζει αμέσως τα αυτόφωρα πλημμελήματα και τα πταίσματα που τελούνται στο ακροατήριό του κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, αν αυτά υπάγονται στην αρμοδιότητα του καθ` ύλην δικαστηρίου που συνεδριάζει ή κατώτερου, ακόμη και αν ο υπαίτιος ανήκει στη δικαιοδοσία των στρατιωτικών ποινικών δικαστηρίων. Την ίδια εξουσία έχει ο Αρειος Πάγος για όλα τα πλημμελήματα και τα πταίσματα από τα πολιτικά δικαστήρια το ειρηνοδικείο έχει εξουσία για τα πταίσματα, και όλα τα άλλα δικαστήρια για τα πλημμελήματα και τα πταίσματα που υπάγονται στην καθ’ ύλην αρμοδιότητα του αντίστοιχου ή κατώτερου ποινικού δικαστηρίου. Ως προς τη διαδικασία εφαρμόζονται τα άρθρα 417-424 του κώδικα.
2. Αν το δικαστήριο δεν είναι αρμόδιο να δικάσει αμέσως το πλημμέλημα, ο δράστης συλλαμβάνεται και παραπέμπεται σύμφωνα με το άρθρο 279 στον αρμόδιο εισαγγελέα, ο οποίος, αν συντρέχει περίπτωση, εφαρμόζει τα άρθρα 417 κ.ε. Αν όμως ο δράστης είναι δικηγόρος, συνήγορος διαδίκου, η σύλληψη εκτελείται αφού ασκήσει τα καθήκοντά του στη δίκη.
3. Αν για οποιονδήποτε λόγο το πλημμέλημα ή το πταίσμα που διαπράχθηκε στο ακροατήριο δεν δικάστηκε αμέσως, δεν αποκλείεται να διωχθεί στη συνέχεια με την κοινή διαδικασία.»
Αν, λοιπόν, τα δικαστήρια εφάρμοζαν αυτές τις διαταξούλες με τη δέουσα αυστηρότητα, το φαινόμενο της ψευδομαρτυρίας θα είχε εξαλειφθεί, αφού ουδείς θα τολμούσε να διακινδυνεύσει μία επί τόπου δίωξη και καταδίκη για τα ψέμματα που θα αράδιαζε σε μία αίθουσα δικαστηρίου. Η ψευδομαρτυρία δεν είναι μόνον δείγμα αήθειας και αναξιοπρέπειας [μαγκιάς για πολλούς], είναι και δείγμα περιφρόνησης του θεσμού της Δικαιοσύνης, τον οποίον οφείλουν να διαφυλάττουν πρωτίστως οι δικαστές.
Σωτήριος Καλαμίτσης
Φίλος του γιατρού Γωγούση
