Λεφτά χωρίς πολιτική ή πολιτική χωρίς λεφτά στους δήμους;

Του Χρήστου Μάτη*

Πολλή ανησυχία έχει δημιουργηθεί τον τελευταίο καιρό για τις περικοπές των επιχορηγήσεων προς τους δήμους, οι οποίες θα μειώσουν δραματικά τις δυνατότητες παρεμβάσεών τους σε κρίσιμους τομείς.

Ουσιαστικά πρόκειται για την αγωνία, μήπως από την εποχή που οι δήμοι μοίραζαν λεφτά χωρίς πολιτική, οδηγηθούμε στην περίοδο που θα πρέπει να κάνουν πολιτική χωρίς λεφτά.

Μπορεί η δεύτερη εκδοχή να είναι ακραία, αλλά θα μπορούσε να μην είναι δραματικά κακή. Γιατί η αυτοδιοίκηση πρέπει να απαντήσει, αν θέλει να είναι η θεραπαινίδα της κεντρικής εξουσίας (για να γίνεται θεραπαινίδα των τοπικών της πελατειών) ή μία αυτοτελής χρήσιμη στην κοινωνία μονάδα εξουσίας.

Σε αυτήν την κατεύθυνση είναι σημαντικό να καθορίσει η αυτοδιοίκηση τις προτεραιότητές της. Και να ρυθμίσει τα έξοδα της, πρώτα με βάση τα πραγματικά έσοδα και στη συνέχεια με βάση τρεις σειρές προτεραιοτήτων. Τι πρέπει να κάνει, τι μπορεί να κάνει και τι θέλει να κάνει.

Υπήρξαν πολλές περιπτώσεις, δυστυχώς, που η τρίτη κατηγορία υπερκαθόριζε την πρώτη, με αποτέλεσμα οι δαπάνες να εξελίσσονται σε σπατάλες. Δήμοι αδιαφορούσαν για τα δημοτολόγια και επένδυαν σε μουσικές συναυλίες, γιατί… το πιστοποιητικό με κάποιο τρόπο θα βγει, ο δείνα καλλιτέχνης δεν θα έλθει με άλλον τρόπο.

Η μείωση των δαπανών δεν είναι υποχρεωτικά κακή στις περιπτώσεις που το ίδιο αποτέλεσμα μπορεί να παραχθεί με λιγότερη δαπάνη. Για παράδειγμα, είναι απαράδεκτο ο δημοτικός παιδικός σταθμός να κοστίζει (συμπεριλαμβανομένων τροφείων και επιχορήγησης) 30% περισσότερο από τον ιδιωτικό, όπως συμβαίνει στο Δήμο Θεσσαλονίκης. Ένας εξορθολογισμός των δαπανών σημαίνει πρακτικά, ότι με την ίδια δαπάνη στους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς φιλοξενούνται 30% παραπάνω παιδιά.

Στη μείωση των δημοτικών τελών, που ήδη καταγράφεται έντονα εξαιτίας της αδυναμίας πολλών νοικοκυριών να πληρώσουν το λογαριασμό της ΔΕΗ, η απάντηση δεν είναι η ιδιωτικοποίηση της καθαριότητας, αλλά η ενεργοποίηση των δημοτών, έτσι ώστε να γίνει εφικτή η αραίωση των δρομολογίων της αποκομιδής, με παράλληλη κατάργηση του αναχρονιστικού θεσμού των ομήρων- συμβασιούχων, που θα έχει ως αποτέλεσμα χαμηλότερα ανταποδοτικά τέλη.

Εξορθολογισμός πρέπει να γίνει και στα πρόστιμα, τα οποία έχουν δημιουργήσει υψηλά βεβαιωμένα έσοδα, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων δεν θα εισπραχθεί ποτέ.

Πρακτικά, η μείωση των διαθέσιμων πόρων μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερη πολιτική και λιγότερο μοίρασμα.

Αλλά αυτό θέλει μία άλλη λογική στις διοικήσεις. Η «πετυχημένη» διοίκηση, που εξασφαλίζει πόρους επειδή έχει «κολλητούς» υπουργούς, δεν πρέπει να αποτελεί πρότυπο.

Θα απαλλάξει τους εκτός Αθηνών δήμους τουλάχιστον από δεκάδες χιλιάδες ευρώ, που κοστίζουν τα ταξίδια δημάρχων και αντιδημάρχων στην Αθήνα για «ραντεβού με τον υπουργό» και θα χαρίσει στους υπουργούς πολύτιμο χρόνο…

*Ο κ. Μάτης είναι δημοσιογράφος και δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης – Επικεφαλής της παράταξης ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ- Οικολογία στην Πράξη

 Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Καρφίτσα