2 Σεπτεμβρίου 1944: Ολοκαύτωμα στο Χορτιάτη. Οι Γερμανοί διαπράττουν ακόμη ένα αποτρόπαιο έγκλημα. Σκοτώνουν, βιάζουν, ξεκοιλιάζουν, καίνε…
Από τη Δρ. Αλεξάνδρα Γωγούση- Σκανδάλη
Δικηγόρο
Την άλλη μέρα, ο παππούς μου, ο αείμνηστος ιατρός ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΓΩΓΟΥΣΗΣ, μεταβαίνει μαζί με άλλους τρεις συναδέλφους του, για την παροχή ιατρικής συνδρομής στους επιζώντες της περιοχής.
Ποιους επιζώντες, αγαπητοί αναγνώστες;;;
Μέχρι σήμερα συνοδεύει η φρίκη τον πατέρα μου. Η φρίκη που είδε στο πρόσωπο του παππού μου, όταν εκείνος γύρισε και θέλησε να τους αφηγηθεί τί είδε…
Τρεις μέρες έμεινε αμίλητος ο παππούς μου: ούτε λαλιά, ούτε φαΐ, ούτε ύπνος!
Οι Γερμανοί, όπως και σε ολόκληρη τη χώρα, σφαγίασαν συστηματικά τους δεκάδες άμαχους και αθώους πολίτες του Χορτιάτη, ως αντίποινα. Απόγονοι και συγγενείς των θυμάτων της γερμανικής θηριωδίας σε ολόκληρη την Ελλάδα, έχουν αναζητήσει, μάταια έως σήμερα, δικαιοσύνη για τα παραπάνω εγκλήματα, προσπαθώντας να καταστήσουν υπόλογο το Γερμανικό κράτος για όλες τις ασυγχώρητες αμαρτίες που οι στρατιωτικές του δυνάμεις διέπραξαν κατά παράβαση των κανόνων του δικαίου του πολέμου των πολιτισμένων λαών.
«Γερμανικές αποζημιώσεις»
Στον όρο «γερμανικές αποζημιώσεις» περιλαμβάνονται: 1. Η επιστροφή του κατοχικού δανείου, 2. Οι αποζημιώσεις που αντιστοιχούν στις επανορθώσεις που προέρχονται από την καταστροφή υποδομών: δρόμων, κτιρίων, λιμένων κλπ. 3. Οι αποζημιώσεις που διεκδικούν οι ιδιώτες από την απώλεια των δικών τους ανθρώπων και της περιουσίας τους και τέλος 4. Οι αποζημιώσεις από την αρπαγή των αρχαιολογικών θησαυρών μας και την καταστροφή αρχαίων μνημείων.
Το ιστορικό της διεκδίκησης των αποζημιώσεων ιδιωτών κατά του Γερμανικού κράτους.
Παρά μια μεγάλη νίκη που κατάφεραν αρχικά να πετύχουν συγγενείς των θυμάτων της σφαγής του Διστόμου, με την έκδοση της σχετικής απόφασης του Αρείου Πάγου (ΑΠ 11/2000), εντούτοις, η απόφαση αυτή δεν εκτελέστηκε ποτέ, γιατί ο τότε αρμόδιος Υπουργός της κυβέρνησης Σημίτη, δε χορήγησε ποτέ την απαιτούμενη κατά το νόμο άδεια για να προχωρήσει η αναγκαστική εκτέλεση στην Ελλάδα κατά του Γερμανικού Δημοσίου. Στη συνέχεια, η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου ήρθε για να σφραγίσει τη πόρτα των Ελληνικών Δικαστηρίων οριστικά, κρίνοντας ότι το Γερμανικό Κράτος απολάμβανε του προνομίου της ετεροδικίας που το εξαιρούσε από την δικαιοδοσία των Ελληνικών Πολιτικών Δικαστηριών. Στο μεσοδιάστημα, όπως εξάλλου ήταν αναμενόμενο, τα Γερμανικά Δικαστήρια είχαν ήδη απορρίψει αντίστοιχες αγωγές που είχαν ασκηθεί στη Γερμανία.
Ο αγώνας για την ηθική, κατά κύριο λόγο, δικαίωση των θυμάτων συνεχίστηκε μετέπειτα σε Ιταλικά εδάφη, όπου τα Ιταλικά Δικαστήρια θαρραλέα είχαν ήδη ανοίξει τη πόρτα σε θύματα των Γερμανικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, καθιστώντας υπόλογο το Γερμανικό Κράτος για τον εξαναγκασμό Εβραίων Ιταλών πολιτών σε καταναγκαστικά έργα. Η απόφαση για τη σφαγή του Διστόμου μεταφέρθηκε στην Ιταλία, κι από εκεί, μεταφέρθηκε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Το δικαστήριο αυτό, στην απόφασή του τόνισε το γεγονός πως η αρχή της ετεροδικίας αφορά μόνο σε ενέργειες ιδιωτών ενώπιον εθνικών δικαστηρίων και όχι στις τυχόν ενέργειες στις οποίες το Κράτος τους μπορεί να προβεί σε διεθνές επίπεδο.
Στο σημείο αυτό γεννάται το ακόλουθο εύλογο ερώτημα. Τι έχει κάνει η Ελληνική Πολιτεία για αναζήτηση δικαιοσύνης για τους υπηκόους της; Τι θα μπορούσε να κάνει; Και γιατί δεν το κάνει;
Η μέχρι τώρα στάση της Ελληνικής Πολιτειάς, δηλαδή η μακροχρόνια απραξία στην έγερση των αξιώσεων, η αρνητική στάση των Ελληνικών Δικαστηρίων που είχαν ήδη υιοθετήσει την αντίθετη άποψη από αυτή που η Ελλάδα υποστήριξε στην Χάγη, αλλά και επίσης η αντιφατική συμπεριφορά των Ελλήνων Υπουργών που δεν επέτρεψαν την εκτέλεση στην Ελλάδα κατά του Γερμανικού Δημοσίου της απόφασης για το Δίστομο, αναδεικνύουν τη διαχρονική επικοινωνιακή διγλωσσία των Ελληνικών Κυβερνήσεων, οι οποίες, στο εσωτερικό, μεν, επίπεδο φαίνεται ότι υποστηρίζουν τις θέσεις των συγγενών των θυμάτων και επιδιώκουν την επίλυση του ζητήματος, στο διεθνές, δε, επίπεδο, δεν έχουν πράξει τίποτα κατ' ουσίαν αφού δεν έχουν εγείρει, δεν έχουν απαιτήσει δηλαδή κατά επίσημο τρόπο, την αποκατάσταση των εγκλημάτων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα, το ζήτημα των αξιώσεων της Ελλάδας κατά της Γερμανίας έχει απασχολήσει αρκετές φορές τα Μ.Μ.Ε. και έχει αποτελέσει αντικείμενο δηλώσεων των δύο Κυβερνήσεων. Η Ελλάδα φαίνεται να προσπαθεί να αναδείξει το ζήτημα, ή έστω να το κρατήσει ζωντανό και η Γερμανία προσπαθεί να το απαξιώσει επικαλούμενη δήθεν «παραγραφή» των Ελληνικών αξιώσεων. Θεσμό, όμως της «παραγραφής» των αξιώσεων ενός κράτους κατά άλλου, το Διεθνές Δίκαιο δεν γνωρίζει και ούτε θα μπορούσε βάσιμα να υποστηριχθεί πως η Ελλάδα έχει παραιτηθεί των σχετικών της αξιώσεων, καθώς σε καμία διεθνή συνθήκη μέχρι σήμερα δεν έχει τεθεί τέτοια παραίτηση εκ μέρους της Ελληνικής Πολιτείας, ούτε επίσημα τέτοια παραίτηση έχει δηλωθεί δια των αρμοδίων οργάνων της.
Τι πρέπει να γίνει;
Η Ελληνική Πολιτεία οφείλει να θέσει επιτέλους στο Γερμανικό Κράτος, επίσημα και δημόσια, το ζήτημα της αποκατάστασης των εγκλημάτων των Γερμανικών κατοχικών δυνάμεων, της επιστροφής του κατοχικού δανείου εντόκως και της επιστροφής των αρχαιολογικών θησαυρών μας. Κατά πρώτο λόγο, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και, γιατί όχι, στο πεδίο αντιπαράθεσης των διεθνών δικαιοδοτικών forum, αφού αυτό επιβάλλεται τόσο από το εθνικό συμφέρον όσο και από την ιστορική ευθύνη του Ελληνικού Κράτους.
Η Ελληνική πολιτεία έχει ηθικό χρέος στη μνήμη όσων βασανίστηκαν, σκοτώθηκαν, πυρπολήθηκαν, σφαγιάστηκαν, να διεκδικήσει τις γερμανικές αποζημιώσεις…
