Δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης βουλευτών. Δημοσιεύονται σήμερα, λειψές και μόνο για έναν μήνα. Αδυναμία διαχείρισης – απαγόρευση επεξεργασίας. Τι ισχύει στην Βρετανία.
Γράφει ο Θάνος Τάκης
Οι εξουσίες φιλιούνται σαν χαδιάρες γάτες
H Βουλή ανακοίνωσε ότι σήμερα 16 Δεκεμβρίου 2013, θα δημοσιευθούν στον ιστότοπο της Βουλής οι δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης έτους 2012 του πρωθυπουργού, των αρχηγών των πολιτικών κομμάτων, υπουργών, βουλευτών και ευρωβουλευτών, όσων διαχειρίζονται τα οικονομικά των κομμάτων και των συζύγων και ανήλικων τέκνων τους. Την υποχρέωση έχουν όσο διαρκεί η θητεία τους και για τρία χρόνια μετά την απώλεια ή τη λήξη της. Η υποβολή της συγκεκριμένης δήλωσης είναι υποχρέωση που προέρχεται από τον νόμο. Οι δηλώσεις θα μείνουν αναρτημένες για έναν μήνα, μέχρι τις 16 Ιανουαρίου του 2014.
Πάμε στις σχετικές ενστάσεις. Δεν είναι λίγες. Υπάρχει πληθώρα προβληματισμών που αφορούν σε χρονικούς περιορισμούς, σε τεχνικούς περιορισμούς καθώς και σε περιορισμούς χρήσης (άδειας). Με τη σειρά:
Χρονικοί περιορισμοί
Γιατί μόνο έναν μήνα;
Γιατί, για μια ακόμη φορά, αντί να διορθώσουν την απαράδεκτη πρόβλεψη συνεχίζουν να σφυρίζουν αδιάφορα, παρότι η κοινή γνώμη αναδεικνύει το προφανές; Ότι δηλαδή, η απόσυρση των στοιχείων, μόνο αρνητικές σκέψεις προκαλεί στο σύνολο των πολιτών, καθώς πιθανολογείται ότι ο λόγος που διατηρείται η ρύθμιση αυτή είναι η αδυναμία σύγκρισης των πρόσφατων εισοδημάτων με εκείνα προηγουμένων ετών. Σε κάθε περίπτωση, αυτό είναι το αποτέλεσμα.
Τεχνικοί περιορισμοί
Γιατί μη διαχειρίσιμα αρχεία;
Η διάθεση των στοιχείων πόθεν έσχες κάθε υπόχρεου γίνεται με την χρήση ενος flash plugin περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα τα δεδομένα όχι μόνο να μην είναι μηχανικά κατανοητά (δομημένη πληροφορία) αλλά να μην είναι ούτε μηχανικά αναγνώσιμα. Όπως μπορούσε να δει κανείς, ανοίγοντας το πηγαίο κώδικα μιας τυχαίας σελίδας πόθεν έσχες πέρσι, είχε επιλεγεί η δημοσίευση των στοιχείων μέσω ενός publishing tool ονόματι «FlippingBook Publisher», δια του οποίου μετέτρεψαν τα έγγραφα με τα εν λόγω στοιχεία σε αμφιλεγόμενης χρηστικότητας μορφότυπο ‘flash’. Έτσι όμως δεν ήταν δυνατή η αντιγραφή τους και η μετατροπή τους σε δομημένα πρότυπα τα οποία θα επέτρεπαν την επεξεργασία και την ανάλυση τους. Με την επιλογή αυτή καθίστατο τεχνικά αδύνατη η ουσιαστική χρήση ή επαναχρησιμοποιήση των εν λόγω πληροφοριών.
Θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς ότι εφόσον δεν μας αφήνουν να πάρουμε τα δεδομένα με αυτοματοποιημένο τρόπο, ας τα πάρουμε χειροκίνητα καταχωρώντας ένα-ένα τα στοιχεία σε κάποιο άλλο πρόγραμμα. Και πάλι όμως υψώνονται εμπόδια , αυτή τη φορά νομικής φύσης.
Επιπλέον, στην γνωμοδότηση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα αποσαφηνίζεται ότι, «Η δημοσίευση κάθε δήλωσης θα πραγματοποιείται σε ένα αρχείο, με μορφότυπο swf, ανά βουλευτή. Τα περιεχόμενα του αρχείου θα είναι κρυπτογραφημένα, ενώ το κλειδί της κρυπτογράφησης θα ανακτάται αυτόματα, όταν ο χρήστης εμφανίζει το αρχείο της δήλωσης μέσω του λογισμικού φυλλομετρητή (browser) που χρησιμοποιεί. Το περιεχόμενο των αρχείων δεν μπορεί να γίνει κατανοητό χωρίς το κλειδί αυτό, επομένως μετά την πάροδο του χρονικού διαστήματος ανάρτησης των δηλώσεων τα στοιχεία αυτά δεν θα είναι αναγνώσιμα».
Περιορισμοί χρήσης (θέμα αδειοδότησης)
Γιατί απαγορεύεται κάθε αντιγραφή ή αναδημοσίευση;
Όπως αναφέρεται στην πρώτη παράγραφο των όρων χρήσης των δημοσιευμένων στοιχείων, «Οι όροι χρήσης που ακολουθούν (σ.σ. τα δημοσιευμένα στοιχεία) αποτελούν εξειδίκευση και συμπλήρωση των γενικότερων όρων χρήσης της διαδικτυακής πύλης της Βουλής των Ελλήνων» (παράγραφος 1).
Ουσιαστικά αυτό που αναφέρεται ως «εξειδίκευση» σημαίνει περισσότερους περιορισμούς στην χρήση των δεδομένων. Συγκεκριμένα :
• Σύμφωνα με τις νομοθετικές διατάξεις και τις οδηγίες της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η πρόσβαση στα στοιχεία των ηλεκτρονικών δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης επιτρέπεται μόνο για σκοπούς ενημέρωσης και επιστημονικής έρευνας (παράγραφος 3).
Το υπογραμμισμένο μέρος έρχεται σε σαφή αντίθεση με το άρθρο 3 της Οδηγίας 98/2003/ΕΚ για την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα, η οποία αποτελεί ισχύον κοινοτικό ("ενωσιακό") δίκαιο και θεσπίστηκε μάλιστα κατά την περίοδο της ελληνικής προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και του άρθρου 2 του ν. 3448/2006, κατά τα οποία, τα δημόσια έγγραφα πρέπει να είναι επαναχρησιμοποιήσιμα για κάθε σκοπό, ακόμη κι εμπορικό.
• Οι ηλεκτρονικές δηλώσεις ακολουθούν, μεταξύ άλλων, τους ίδιους περιορισμούς χρονικής διάθεσης και τρόπου χρήσης που ισχύουν και για τις έντυπες μορφές. Η δημοσίευση στον τύπο των ηλεκτρονικών δηλώσεων επιτρέπεται σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 2 παρ.3 του ν. 3213/2003, υπό την προϋπόθεση ότι δημοσιεύεται ολόκληρο το κείμενό τους και δεν είναι επιτρεπτή η επιλεκτική δημοσιοποίηση ονομαστικών στοιχείων (παράγραφος 4).
Η προϋπόθεση δεν ανταποκρίνεται στο άρθρο 6 παρ. 2 του ν.3448/2006 για την περαιτέρω χρήση, ο οποίος θέτει μόνο τις εξής προϋποθέσεις, «Η περαιτέρω χρήση των εγγράφων υπόκειται στον περιορισμό ότι το περιεχόμενο τους δεν πρέπει να αλλοιωθεί ούτε να διαστρεβλωθεί με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και ότι πρέπει να γίνεται αναφορά στην πηγή προέλευσης τους και στην ημερομηνία τελευταίας επικαιροποίησής τους».
• Απαγορεύεται κάθε αντιγραφή ή αναδημοσίευση μέρους ή του συνόλου των ηλεκτρονικών δηλώσεων. Η πρόσβαση στα στοιχεία αυτά επιτρέπεται μόνο μέσω της διαδικτυακής πύλης της Βουλής των Ελλήνων και μόνο με τα τεχνικά μέσα τα οποία έχουν αξιοποιηθεί για το σκοπό αυτό (παράγραφος 5).
Πρόκειται για όρο "read-only" που επιτρέπει μόνο την ανάγνωση των στοιχείων, ο οποίος έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με την αρχή της περαιτέρω χρήσης των εγγράφων του δημόσιου τομέα, όπως αναλύθηκε. Κάθε έγγραφο του δημόσιου τομέα που είναι προσβάσιμο, είναι και περαιτέρω αξιοποιήσιμο για εμπορικούς ή μη σκοπούς. Η απαγόρευση "αντιγραφής" δεν έχει λοιπόν καμία νομική ισχύ, αφού αποτελεί όρο που περιορίζει άνευ λόγου τις δυνατότητες περαιτέρω χρήσης, σε ευθεία αντίθεση με το άρθρο 8 της Οδηγίας. Τότε γιατί την ορίζουν οι καλοί νομοθέτες μας; Προφανώς για να φοβίσουν, φοβάμαι...
Ουσιαστικά οι συγκεκριμένοι όροι χρήσης αποτρέπουν κάθε προσπάθεια επαναχρησιμοποίησης της δημοσιευμένης πληροφορίας. Ο τρόπος που έχουν συνταχθεί και ο βαθμός εξειδίκευσης τους, αποδεικνύουν ότι γράφτηκαν με βασικό στόχο να αποτρέψουν οποιαδήποτε νόμιμη δυνατότητα χρήσης και επαναχρησιμοποίησης της πληροφορίας.
Η έμφαση που δίνεται για παράδειγμα, σχετικά με το ότι η πρόσβαση επιτρέπεται μόνο με τα τεχνικά μέσα τα οποία έχουν αξιοποιηθεί για το σκοπό αυτό (βλέπε flash plugin), προφανώς δεν είναι τυχαία και είναι ιδιαίτερα πονηρή, μάλιστα.
Τι ισχύει στην Μεγάλη Βρετανία
Η νύχτα με τη μέρα, όπως υποθέτω ότι υποθέσατε.
Η περιβόητη Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (Απόφαση 7/2011) ασχολήθηκε και με την περίπτωση του ισχύοντος καθεστώτος στην μεγάλη Βρετανία. Προσπάθησε να τεκμηριώσει την απαράδεκτη αίτηση του Προεδρείου της Βουλής να αποσύρει τα στοιχεία μετά από έναν μήνα. Διαβάζω στην γνωμοδότηση, μια βολική ανακρίβεια,«... στη Βουλή των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου τηρείται το Μητρώο Οικονομικών Συμφερόντων. Σκοπός του Μητρώου είναι η ενίσχυση της διαφάνειας και της υποχρέωσης λογοδοσίας... Στο εν λόγω μητρώο καταγράφονται τα εξής στοιχεία: επαγγελματική απασχόληση, επ’ αμοιβή διευθυντική θέση στον ιδιωτικό ή το δημόσιο τομέα, πελατολόγιο, χορηγίες, οικονομική ή υλική υποστήριξη, δώρα, προνόμια και φιλοξενία, ταξίδια στο εξωτερικό, προνόμια και δώρα στο εξωτερικό, ακίνητη περιουσία, μετοχές... Οι βουλευτές είναι υπεύθυνοι για τη γνωστοποίηση τυχόν αλλαγών στα δηλωτέα στοιχεία εντός τεσσάρων εβδομάδων από την εκάστοτε αλλαγή, το δε Μητρώο ενημερώνεται κάθε δύο μήνες. Τηρείται στη Βουλή και είναι ελεύθερα προσβάσιμο στο κοινόσυγκεκριμένες μέρες και ώρες, αναρτάται δε και στο διαδικτυακό τόπο του κοινοβουλίου».
Ανοησίες, κύριοι της Αρχής!
Τι (βολικές) βλακείες είναι αυτές για συγκεκριμένες μέρες και ώρες! Τα αρχεία είναι συνεχώς διαθέσιμα! Επισκεφτείτε το όποτε θέλετε: http://www.publications.
Στο βρετανικό αρχείο αναρτώνται και είναι διαθέσιμα όλα τα στοιχεία από το 2010, επικαιροποιούνται μάλιστα ανά δύο μήνες! Η δε ακρίβεια, ανατριχιαστική για την σκέψη των περισσοτέρων Ελλήνων Βουλευτών. Αντιγράφωενδεικτικά:
«ABBOTT, Diane (Hackney North and Stoke Newington)
Fees received for co-presenting BBC’s “This Week” TV programme. Address: BBC ...
8 March 2012, received £839. Hours: 3 hrs. (Registered 14 May 2012).
21 May 2012, fee of £100 as a participant for Channel 5 ‘The Wright Stuff’ programme.
31 May 2012, I received a fee of £2,500 for speaking at an event to mark the inauguration of the Lagos State House of Assembly, Nigeria. Hours: 3 hrs. The cost of my flights, transfers and hotel accommodation in Lagos from 30 May-2 June 2012 were also met; value £4,000.
19 June 2012, fee of £1,500 for speaking at Eversheds Equality & CR Update – Welcoming Talent event in London.
1 July 2012, fee of £200 for appearing on BBC1 Sunday Morning Live Television Show. The cost of flights, transfers and hotel accommodation in Belfast from 30 June-1 July 2012 were also met; approximately £500 in total.
25 June 2012, fee of £75 for taking part in Populus study. Address: Populus Ltd, Northburgh House, 10 Northburgh Street, London EC1V 0AT. (Registered 3 July 2012)
9 July 2012, fee of £500 for taking part in BBC One’s ‘Pointless’ television programme.
12 November 2012, fee of £200 for speaking at Understanding Modern Government public
policy conference. Address of payer: GovNet Communications, St James Building, Oxford
St, Manchester M1 6PP. Hours: 4 hrs. (Registered 5 December 2012)
18 December 2012, fee of £300 for speaking at National Obesity Forum Annual Conference in London on 28 November 2012.
7. Overseas benefits and gifts
Name of donor: Cartan Tours Inc, Amount of donation or nature and value if donation in kind: two tickets for Olympics athletics event on 5 August 2012; total value £840
Date of receipt of donation: 28 July 2012
Date of acceptance of donation: 28 July 2012
Donor status: company registered in US
(Registered 16 August; updated 10 September 2012)
11. Miscellaneous
I received the following benefits and hospitality at the London 2012 Olympics, all below the registrable threshold: 25 July 2012, attendance at rehearsal of the opening ceremony, followed by drinks and dinner; 29 July 2012, ticket to enter the Olympic Park, value £10; 31 July 2012, ( http://www.publications.
Αυτό, κύριοι, λογίζεται ως διαφάνεια, ειλικρινής λογοδοσία και σεβασμός. Και το δεκάλιρο έγραψε η κυρία Abbott!
Αντιθέτως, η βολική Αρχή γνωμοδοτεί ότι, «Ως προς το άλλο ερώτημα της επιλογής ως εύλογου χρόνου ανάρτησης στο διαδίκτυο των δηλώσεων του ενός μηνός, η Αρχή δέχεται κατά πλειοψηφία ότι η επί ένα μήνα διατήρηση στο διαδίκτυο των ανωτέρω δηλώσεων δεν εξέρχεται των ορίων του ευλόγου χρόνου της εκθέσεως των προσωπικών αυτών δεδομένων στο δημόσιο έλεγχο προς ικανοποίηση του σκοπού της διαφάνειας και κατ’ αυτό τον τρόπο δεν έρχεται σε αντίθεση προς το δίκαιο προστασίας των προσωπικών δεδομένων».
Μάλιστα. Οι εξουσίες φιλιούνται σαν χαδιάρες γάτες...
Οι Έλληνες βουλευτές, ίσως και να θεωρούν ότι μας κάνουν χάρη με το να δημοσιοποιούν κουτσουρεμένα στοιχεία, πονηρά αναρτημένα, με απαγόρευση επεξεργασίας, όπως αυτό που μόλις έκανα εγώ, με το πρώτο όνομα της λίστας των Βρετανών βουλευτών. Και μόλις για 30 μέρες.
Ελπίζω ότι ένα κόμμα, κάποιο κόμμα, θα φέρει σύντομα μια τροπολογία για να σταματήσει αυτό το προσβλητικό, για τους πολίτες, καθεστώς.
Επιτέλους, κύριοι της Βουλής!
Αλλάξτε!
Η 7/2011 Γνωμοδότηση της ΑΠΔΠΧ βρίσκεται εδώ: http://www.dpa.gr/
