από τον Βενιαμίν Καρακωστάνογλου*
Οι πρόσφατες Ευρωεκλογές αποτέλεσαν μια πρωτοφανή διαδικασία στα εκλογικά χρονικά της χώρας. Ο σταυρός προτίμησης που εισήχθη για πρώτη φορά και η μία εκλογική περιφέρεια για...
το σύνολο της χώρας, διαμόρφωσαν συνθήκες πρωτόγνωρες που καθόρισαν σε σημαντικό βαθμό το εκλογικό αποτέλεσμα σε σχέση με τα πρόσωπα των υποψηφίων.
Η επιλογή των 42 υποψηφίων κάθε κομματικού ψηφοδελτίου (δηλαδή διπλάσιου από το συνολικό αριθμό των 21 Ελλήνων Ευρωβουλευτών) είχε τα χαρακτηριστικά μεγάλης ποικιλίας από άποψη επαγγέλματος, ιδιότητας ή τοπικής εκπροσώπησης, ενώ σε πολλές περιπτώσεις χαρακτηριζόταν από υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Αναφέρομαι βέβαια κυρίως στο ψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο γνωρίζω περισσότερο, καθώς συμμετείχα και ο ίδιος σ`αυτό. Ως προς τον τόπο καταγωγής ή επαγγελματικής κατοικίας η πλειοψηφία προερχόταν από την πρωτεύουσα και το λεκανοπέδιο της Αττικής. Το στοιχείο της Ευρωπαϊκής ή διεθνούς εμπειρίας και ειδίκευσης (χρησιμότατο για την εκπροσώπηση στο κοινοβούλιο) ήταν επίσης υπαρκτό αλλά, συνολικά, μάλλον σε περιορισμένο αριθμό υποψηφίων.
Ταυτόχρονα, παρατηρήθηκαν και περιπτώσεις υποψηφίων που τα χαρακτηριστικά τους ξένιζαν σε σχέση με τη συγκεκριμένη εκλογική διαδικασία για το Ευρωκοινοβούλιο, που προφανώς είναι ιδιαίτερα απαιτητική από άποψη μορφωτικού επιπέδου, γλωσσομάθειας, διεθνούς και πολιτικής εμπειρίας κλπ. Δεν θα αναφερθώ στα σχετικά παραδείγματα που υπήρχαν στα περισσότερα ψηφοδέλτια, καθώς ο δημόσιος διάλογος ανέδειξε επαρκώς την κριτική που προκάλεσαν αυτές οι επιλογές των κομματικών ηγεσιών. Δικαιούμαστε βέβαια να συμπεράνουμε ότι η κρισιμότητα της εκλογικής αναμέτρησης (που de facto απέκτησε δημοψηφισματικό χαρακτήρα) δικαιολογούσε τη συμπερίληψη στα ψηφοδέλτια «ηχηρών» ονομάτων με υψηλή δημοσιότητα και δημοφιλία σε διάφορους τομείς της δημόσιας ζωής, για να προσελκύσουν πολυάριθμες ψήφους, που διαφορετικά ίσως θα εντάσσονταν στην αποχή, στο λευκό-άκυρο ή σε άλλο κομματικό ψηφοδέλτιο. Οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις τέτοιων υποψηφίων συνοδεύτηκαν βεβαίως με επιτυχία και μαζική επιλογή από τους ψηφοφόρους .
Το κυριότερο όμως χαρακτηριστικό του αποτελέσματος των ευρωεκλογών στη χώρα μας ήταν η εκλογή με υψηλότατο αριθμό ψήφων στα περισσότερα ψηφοδέλτια, υποψηφίων που έχουν μεγάλη αναγνωρισιμότητα κυρίως λόγω της συχνής παρουσίας τους στα μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια εθνικής εμβέλειας (πρωτίστως ιδιωτικά), είτε λόγω της επαγγελματικής τους ιδιότητας είτε λόγω της συμμετοχής τους στην πολιτική(τηλεοπτικές «περσόνες»). Σ`αυτό συνέβαλε και το γεγονός ότι στις τηλεοπτικές αντιπαραθέσεις στα μεγάλα κανάλια κατά την προεκλογική περίοδο, προσκεκλημένοι ήταν οι συνήθεις συζητητές(που συνέβαινε να ήταν και υποψήφιοι), με μικρό εμπλουτισμό τους με κάποιους λιγότερο αναγνωρίσιμους υποψηφίους. Έτσι η συντριπτική πλειοψηφία των υπόλοιπων υποψηφίων αφέθηκε στην περιορισμένη δημοσιότητα των περιφερειακών και τοπικών ΜΜΕ. Το διαδίκτυο ήταν βέβαια μια διέξοδος για όσους το παρακολουθούν.
Το πιο αξιοσημείωτο όμως ήταν η συμπεριφορά των ίδιων των ψηφοφόρων και μάλιστα αυτών από τις εκτός Αττικής περιφέρειες της χώρας. Όλοι αυτοί (δηλαδή περίπου το 60% του εκλογικού σώματος) είχαν τη δυνατότητα να πριμοδοτήσουν με το σταυρό προτίμησής τους τοπικούς υποψηφίους των περιοχών τους ώστε να αντισταθμιστεί η συντριπτική αριθμητική υπεροχή των ψηφοφόρων της Αττικής, που προφανώς θα ψήφιζαν τους υποψηφίους που προέρχονταν από την περιοχή της πρωτεύουσας, που ήταν και η πλειοψηφία στα ψηφοδέλτια. Αυτό όμως δεν συνέβη και έτσι και στις περιφέρειες της χώρας ψηφίστηκαν ως Ευρωβουλευτές κατά προτεραιότητα ή πάντως με πολλούς σταυρούς, πρόσωπα γνωστά ήδη ανά το πανελλήνιο κυρίως μέσω των μεγάλων ΜΜΕ. Στα τελευταία δεν είχαν πρόσβαση οι περισσότεροι των υπόλοιπων υποψηφίων, ώστε να αναδείξουν ευρύτερα τα προσόντα και τις απόψεις τους.
Συμπέρασμα όλων των παραπάνω: Ο συνδυασμός της μιας μόνο εκλογικής περιφέρειας για όλη την Ελλάδα, με τον τρόπο που χρησιμοποίησαν το σταυρό τους οι ψηφοφόροι (ιδίως της περιφέρειας), οδήγησε στο αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών για τα πρόσωπα των εκλεγέντων, που καθορίστηκαν από την αναγνωρισιμότητά τους κυρίως την τηλεοπτική. Δεν υπονοούμε βέβαια ότι η υψηλή αναγνωρισιμότητα δεν συμβαδίζει συχνά και με ποιοτικά χαρακτηριστικά. Περισσότερο θέλουμε να αναδείξουμε την ελλιπή γεωγραφική κατανομή των εκλεγέντων υποψηφίων στη χώρα και το μη ισότιμο των μέσων προβολής των υποψηφίων. Αυτό σημαίνει ότι σε 5 χρόνια, στις Ευρωεκλογές του 2019, πρέπει οπωσδήποτε η χώρα να κατανεμηθεί σε εκλογικές περιφέρειες( π.χ 5, 7 ή 13) και να υπάρξει έγκαιρα και κατά το δυνατόν ισότιμη ή πάντως επαρκής πρόσβαση των υποψηφίων και στα μεγάλα ΜΜΕ. Τα θέματα που διακυβεύονται στο Ευρωκοινοβούλιο είναι ύψιστης σημασίας για την οικονομία, την εξωτερική πολιτική, την ασφάλεια και τη διεθνή προβολή της χώρας μας. Συνεπώς απαιτείται μια εκλογική διαδικασία που να παρέχει τα εχέγγυα της πολύπλευρης αντιπροσωπευτικότητας των εκλεγομένων, αλλά ταυτόχρονα και της ικανότητας τους να ανταποκριθούν με επάρκεια στις ιδιαίτερα αυξημένες απαιτήσεις του θεσμικού ρόλου του ευρωβουλευτή.
Τέλος ως προς την προσωπική μου περίπτωση, θεωρώ ιδιαίτερα τιμητική την συμπερίληψή μου στο ψηφοδέλτιο των 42 υποψηφίων Ευρωβουλευτών της Νέας Δημοκρατίας. Αγωνίστηκα, στις λίγες εβδομάδες της προεκλογικής περιόδου, με ελάχιστα μέσα αλλά με τη στήριξη κάποιων πολύτιμων φίλων και συνεργατών, να παρουσιάσω το προσωπικό μου προφίλ και το πολιτικό μου μήνυμα προς τους ψηφοφόρους που θα επέλεγαν να με στηρίξουν στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού ψηφοδελτίου της Νέας Δημοκρατίας. Οι περισσότεροι από 37.000 ψήφοι που συγκέντρωσα πανελληνίως (με καταμετρημένο το 96,6% των ψήφων), με αναδεικνύουν στην 22η θέση των 42 υποψηφίων, ενώ είμαι 5ος στη Θεσσαλονίκη και σε αντίστοιχα υψηλή θέση στη Μακεδονία-Θράκη. Ευχαριστώ θερμά όσους με εμπιστεύτηκαν και δεσμεύομαι να φανώ άξιος της εμπιστοσύνης τους σε κάθε τομέα της πολιτικής και της κοινωνικής μου δράσης.
*Διεθνολόγου, Δημοτικού Συμβούλου Θεσσαλονίκης, Υποψηφίου Ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας
