Αν και το ασφαλιστικό αναμένεται να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο κατά τη σύντομη πλην έντονη προεκλογική περίοδο, μεταξύ των κομμάτων που διεκδικούν τη διακυβέρνηση της χώρας, και παρότι κάθε συζήτηση για νέες παραμετρικές αλλαγές έχει παγώσει, από σήμερα και μέχρι το τέλος του νέου έτους ενεργοποιούνται αλλαγές ήδη θεσμοθετημένες, οι οποίες και εφαρμόζονται σταδιακά, κάθε χρόνο. Κάποιες από αυτές, μάλιστα, θα ολοκληρωθούν μετά το 2040.
Η αρχή γίνεται με τις συντάξεις και δη τις κύριες, καθώς ξεκίνησε η εφαρμογή του νέου τρόπου υπολογισμού τους, με βάση τον νόμο Λοβέρδου - Κουτρουμάνη (3863/2010). Τα πρώτα πολλά χρόνια, η σύνταξη θα υπολογίζεται με ένα μεικτό σύστημα. Τα έτη ασφάλισης μέχρι το τέλος του 2010 θα υπολογίζονται με το παλαιό σύστημα, ενώ τα χρόνια μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 και μέχρι τη συνταξιοδότηση, θα υπολογίζονται σύμφωνα με τους εξής συντελεστές αναπλήρωσης: Τα πρώτα 15 έτη, συντελεστής αναπλήρωσης 0,80% για κάθε έτος, από 15 έτη και 1 ημέρα έως 18 έτη συντελεστής 0,86%, από 18 έτη έως 21 έτη συντελεστής 0,92%, από 21 έτη έως 24 έτη, 0,99% για κάθε χρόνο, από 24 έως 27 έτη συντελεστής 1,06%, από 27 έτη έως 30 συντελεστής 1,14%, από 30 έως 33 έτη συντελεστής 1,22%, από 33 έτη έως 36, συντελεστής 1,31%, από 36 έτη έως 39, συντελεστής 1,40% και πάνω από 39 έτη ασφάλισης, με συντελεστή αναπλήρωσης 1,50% για κάθε έτος.
Στο ποσό αυτό θα προστεθεί και το τμήμα της βασικής σύνταξης που έχει οριστεί στα 360 ευρώ για το 2015. Ο νέος τρόπος υπολογισμού ισχύει για όσους ασφαλισμένους θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου της νέας χρονιάς. Οσοι «κλείδωσαν» το δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2014, ανεξάρτητα από το εάν θα καταθέσουν αίτηση συνταξιοδότησης ή παραμείνουν στην αγορά εργασίας, δεν θα δουν καμία αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού της σύνταξής τους, καθώς αυτή θα υπολογιστεί στο σύνολό της με το παλαιό σύστημα.
Αλλες 5 αλλαγές αφορούν το ύψος των συνταξιοδοτικών παροχών. Από αυτές, ξεχωρίζει η εφαρμογή ρήτρας μηδενικού ελλείμματος σε όλα τα επικουρικά Ταμεία, ανεξάρτητα από το εάν έχουν ενταχθεί στο ΕΤΕΑΜ ή όχι. Για τη νέα χρονιά, εκτιμάται ότι θα υπάρξει και νέα μείωση, κοντά στο 10%, καθώς κάθε φορά που θα προκύπτει έλλειμμα θα πρέπει να μειώνονται οι συντάξεις. Η ρήτρα εφαρμόζεται και στα επικουρικά των αυτοαπασχολούμενων και των ενστόλων που έχουν μείνει εκτός ΕΤΕΑ, τουλάχιστον έως τον Ιούνιο του 2015.
Μειώσεις και μάλιστα σε 3 δόσεις έρχονται για τα εφάπαξ. Οσοι κατέθεσαν αιτήσεις μέχρι και τον Αύγουστο του 2013 και θα λάβουν την παροχή εντός του επόμενου έτους δεν θα υποστούν νέα μείωση. Αντίθετα, όσοι υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης από το το 2014 και μετά θα δουν το εφάπαξ τους να υπολογίζεται με βάση ένα νέο μαθηματικό τύπο, ο οποίος όμως δεν είναι ακόμη γνωστός. Τα επικρατέστερα σενάρια κάνουν λόγο για μειώσεις έως και 50%. Σύμφωνα με τους επικεφαλής του Ταμείου Πρόνοιας των δημοσίων υπαλλήλων, το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί από τον Απρίλιο του 2015 και μετά. Στην τρίτη ομάδα βρίσκονται περίπου 4.000 άτομα, που έχουν υποβάλει αίτηση μετά τον Αύγουστο του 2013 έως και το τέλος του ίδιου έτους, με το υπουργείο να εξετάζει την εφαρμογή ενός ενδιάμεσου τρόπου υπολογισμού, ώστε να περιοριστούν οι μειώσεις.
Ο νέος μαθηματικός τύπος θα επεκταθεί από το 2015 και στους φορείς πρόνοιας του ιδιωτικού τομέα, αλλά και στα μετοχικά ταμεία του Δημοσίου, συμπαρασύροντας στις μειώσεις και τα μερίσματα.
Υπάρχουν, τέλος, και δύο αλλαγές που έχουν θεσμοθετηθεί από το παρελθόν και προβλέπουν περικοπές, χωρίς αυτές να οδηγούν σε μειώσεις, ή οι μειώσεις είναι πολύ περιορισμένες. Για παράδειγμα, η μείωση κατά 4% του ποσού της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ δεν οδηγεί σε μείωση της τελικής παροχής, καθώς η βασική σύνταξη των αγροτών αναπληρώνεται από την κύρια σύνταξη για την οποία έχουν καταβληθεί οι σχετικές εισφορές. Μείωση κατά μία ποσοστιαία μονάδα προβλέπεται και στο ποσοστό αναπλήρωσης για τις συντάξεις του Δημοσίου και των ειδικών Ταμείων, σε εφαρμογή του νόμου 3029 του 2002. Στην πράξη, βέβαια, δεν προκύπτει μείωση της σύνταξης, αλλά δίνεται μικρότερη προσαύξηση για κάθε επιπλέον χρόνο εργασίας.
