Νέο ηχηρό «ράπισμα» στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, αποτελεί η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε αντισυνταγματική τη νομοθετική ρύθμιση του 2019 για τις εκλογές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, και ειδικότερα τη διάταξη για τον ορισμό.. αντιδημάρχων στις νησιωτικές δημοτικές κοινότητες μετά τη διεξαγωγή των δημοτικών εκλογών.
Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ αποτελεί «χαστούκι» κατά του πρώην υπουργού Εσωτερικών, Τάκη Θεοδωρικάκου, καθώς άλλαξε τον νόμο «Κλεισθένη» για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αμέσως μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019. Η νομοθετική αλλαγή κρίθηκε από το ΣτΕ αντίθετη στο άρθρο 5 του Συντάγματος για το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι καθώς νοθεύει την εκφρασθείσα θέληση των εκλογέων των νησιωτικών δημοτικών κοινοτήτων.
Το Γ’ τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) είχε κρίνει αντισυνταγματικό τον νόμο Θεοδωρικάκου, τον Απρίλιο όσον αφορά τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από το Δημοτικό Συμβούλιο στην Οικονομική Επιτροπή. Ήταν μια απόφαση κόλαφος για την κυβέρνηση Μητσοτάκη που έρχεται να προστεθεί στη σημερινή της Ολομέλειας. Είχαν κριθεί αντισυνταγματικές η μεταφορά αρμοδιοτήτων από τα δημοτικά συμβούλια στις Οικονομικές Επιτροπές και στις Επιτροπές Ποιότητας Ζωής και η συγκρότηση των επιτροπών αυτών με πλειοψηφίες 3/5 υπέρ των παρατάξεων των δημάρχων.
Την Παρασκευή με απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, με πρόεδρο τον Δημήτρη Σκαλστούνη και εισηγήτρια τη Σταυρούλα Κτιστάκη, έκρινε ότι είναι αντισυνταγματική η μεταβολή (νόμος 4623/2019) του τρόπου ανάδειξης αντιδημάρχου δημοτικού συμβουλίου Κοινότητας άνω των 300 κατοίκων αμέσως μετά τις δημοτικές εκλογές της 26ης Μαΐου και της 2ας Ιουνίου 2019 καθώς είναι αντίθετη στο άρθρο 5 του Συντάγματος.
Επιπλέον, κρίθηκε ότι παραβιάζει τις αρχές της λαϊκής κυριαρχίας, της ισότητας των όρων του εκλογικού ανταγωνισμού και της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης του λαϊκού φρονήματος, που διέπουν και τις εκλογές για την ανάδειξη των αρχών των οργανισμών της τοπικής αυτοδιοίκησης και απορρέουν από τα άρθρα 1, 4, 5, 51, 52 και 102 του Συντάγματος.
Στο ΣτΕ είχε προσφύγει ο δημοτικός σύμβουλος Σχοινούσας Νίκος Νομικός, μέλος της παράταξης «Δύναμη Δημιουργίας» που ήρθε τρίτη σε δύναμη στις εκλογές για τον Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων. Διεκδικώντας το δικαίωμα να εκπροσωπήσει το νησί του –καθώς, με βάση τον «Κλεισθένη», θα έπρεπε να είναι αυτός αντιδήμαρχος Σχοινούσας– ο κ. Νομικός προσέφυγε στη Δικαιοσύνη. Το Γ’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε με την υπ΄ αριθμ. 2037/2021 απόφασή του ότι είναι αντίθετη προς το Σύνταγμα η ρύθμιση με την οποία τροποποιήθηκε το πλαίσιο ορισμού αντιδημάρχων σε νησιωτικές δημοτικές ενότητες της χώρας. Και το θέμα έφτασε στην Ολομέλεια του ΣτΕ.
Σύμφωνα με την απόφαση ο νομοθέτης επεμβαίνει, μετά τη διεξαγωγή των εκλογών και μάλιστα σε χρόνο κατά τον οποίο έχουν ήδη εξαχθεί τα εκλογικά αποτελέσματα, στην ανάδειξη οργάνου διοίκησης Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης, την οποία είχε εξαρτήσει η ισχύουσα κατά τον χρόνο των εκλογών ρύθμιση από το εκλογικό αποτέλεσμα σε συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια.
