Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό την ηγεσία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατηγορήθηκε για «χρηματοδότηση δικτατόρων» από ανώτερους ευρωβουλευτές, οι οποίοι ισχυρίστηκαν ότι τα 150 εκατ. ευρώ που έδωσε πέρυσι στην Τυνησία στο πλαίσιο μιας συμφωνίας για τη μετανάστευση και την ανάπτυξη κατέληξαν απευθείας στα χέρια του προέδρου.
Μια ομάδα ευρωβουλευτών των επιτροπών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δικαιοσύνης και εξωτερικών υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εξαπέλυσε δριμεία επίθεση κατά της εκτελεστικής εξουσίας στις Βρυξέλλες, εκφράζοντας φόβους ότι η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ετοιμάζεται να σφραγίσει μια παρόμοια συμφωνία με την Αίγυπτο.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα των Financial Times την Τετάρτη, η συμφωνία με την Αίγυπτο, η οποία αναμένεται να υπογραφεί την Κυριακή, θα έχει αξία άνω των 7 δισ. ευρώ (6 δισ. στερλίνες).
Οι ευρωβουλευτές κατηγόρησαν την Επιτροπή ότι αρνήθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με τη συμφωνία με την Τυνησία και ανησυχούν ότι εξετάζει μια σειρά από «ad hoc» συμφωνίες με άλλες αφρικανικές χώρες χωρίς να λαμβάνει υπόψη τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου στις χώρες αυτές.
«Φαίνεται ότι χρηματοδοτούμε δικτάτορες σε όλη την περιοχή. Και αυτή δεν είναι η Ευρώπη που θέλουμε να δούμε. Δεν είναι αυτή η θέση που πρέπει να κατέχει η ΕΕ στον κόσμο», δήλωσε ο Γάλλος ευρωβουλευτής Mounir Satouri, μέλος της κοινοβουλευτικής επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων.
Φωτογραφία: O Τυνήσιος Πρόεδρος Kais Saied, αριστερά, σφίγγει το χέρι με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντε Λάιεν στο προεδρικό μέγαρο στην Καρχηδόνα, Τυνησία, Κυριακή 16 Ιουλίου 2023. (Tunisian Presidency via AP)
Σε συνέντευξη Τύπου στο Στρασβούργο, υποστήριξε ότι τα χρήματα - που είχαν υποσχεθεί στην Τυνησία πέρυσι ως μέρος ενός ευρύτερου συμφώνου που αποσκοπούσε στην ανάσχεση της αύξησης της μετανάστευσης προς την Ιταλία και της λαθραίας διακίνησης ανθρώπων - είχαν εκτραπεί, λέγοντας ότι τα 150 εκατ. ευρώ έπρεπε να είχαν επενδυθεί απευθείας σε ένα συμφωνημένο από την ΕΕ έργο, αλλά αντ' αυτού «μεταφέρθηκαν απευθείας στον πρόεδρο».
Οι συνάδελφοι ευρωβουλευτές είπαν ότι υπήρξε μια «αυταρχική μετατόπιση» στην Τυνησία υπό τον πρόεδρό της, Kais Saied, αλλά οι επίτροποι προχώρησαν στη συμφωνία ούτως ή άλλως.
Εκπρόσωπος της Επιτροπής της ΕΕ δήλωσε ότι οι ευρωβουλευτές έχουν δικαίωμα να εκφράζουν τις απόψεις τους, αλλά ότι είναι προτιμότερο να οικοδομηθούν εταιρικές σχέσεις για τη βελτίωση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το να «διακοπούν οι σχέσεις» και να επιδεινωθεί η κατάσταση.
«Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι είμαστε απολύτως πεπεισμένοι για την ανάγκη να συνεργαστούμε με τις χώρες της γειτονιάς μας, λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές συνθήκες επί τόπου», δήλωσε ο εκπρόσωπος. «Γνωρίζουμε την κριτική που σχετίζεται με τα ανθρώπινα δικαιώματα στις χώρες αυτές και είναι προφανές ότι πρόκειται για ένα ζήτημα και ότι αυτά είναι θέματα που αναλαμβάνουμε με τις χώρες αυτές».
Ο εκπρόσωπος πρόσθεσε ότι υπάρχουν «ειδικοί μηχανισμοί για τη συζήτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με τις χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου».
Η Δανή ευρωβουλευτής Karen Melchior, συντονίστρια της επιτροπής δικαιοσύνης, δήλωσε ότι οι ανησυχίες των βουλευτών σχετικά με τη συμφωνία με την Τυνησία «αγνοούνται συνεχώς» και ότι οι επίτροποι αρνούνται να απαντήσουν στις ερωτήσεις τους ή να λάβουν σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες τους.
«Πώς μπορούμε να συνεχίσουμε να έχουμε ένα μνημόνιο κατανόησης, πώς μπορούμε να δώσουμε δημοσιονομική στήριξη χωρίς όρους στην Τυνησία, όταν τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο;», είπε.
«Το να υπογράψουμε μια συμφωνία με τον πρόεδρο Saied, ο οποίος συνεχίζει να καταστέλλει την αντιπολίτευση και τη δημοκρατία στην Τυνησία - δεν είναι αυτός ο τρόπος με τον οποίο θα έπρεπε να ενεργεί η ΕΕ. Δεν είναι αυτός ο τρόπος με τον οποίο η Ομάδα Ευρώπη θα έπρεπε να ασκεί την εξωτερική της πολιτική».
Βολές για «μυστική» συμφωνία που πέρασε βιαστικά
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Udo Bullman, επιτέθηκε σε αυτό που είπε ότι ήταν μια «μυστική» συμφωνία που είχε περάσει βιαστικά.
«Η Επιτροπή πρέπει να εξηγήσει γιατί υπήρχε τόση βιασύνη στη συμφωνία του περασμένου καλοκαιριού - γιατί, μυστικά, πολύ γρήγορα πριν από τα Χριστούγεννα, [είπε] ότι ήταν «ύψιστης βιασύνης» και απλά έδωσε τα χρήματα ... χωρίς καμία κριτική συζήτηση», είπε, προσθέτοντας ότι αυτό ήταν ένα ερώτημα για τον Επίτροπο της ΕΕ για τη γειτονία και τη διεύρυνση, Olivér Várhelyi, και για την von der Leyen.
Ο Michael Gahler, ο Γερμανός ευρωβουλευτής του CDU, ο οποίος εμποδίστηκε να επισκεφθεί την Τυνησία από τις τοπικές αρχές πέρυσι, δήλωσε ότι ο τυνησιακός λαός δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί μπροστά στην «αυταρχική διακυβέρνηση του Saied» και την οικονομική παρακμή.
«Αυτό απαιτεί από εμάς να διασφαλίσουμε ότι τα χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων ωφελούν πραγματικά τον τυνησιακό λαό και την κοινωνία των πολιτών ... και γιατί πρέπει να είναι σαφές ότι η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση προς την Τυνησία πρέπει να εξαρτάται επαρκώς από αυτόν τον σκοπό», δήλωσε.
Οι ανησυχίες εκφράζονται αυτή την εβδομάδα, καθώς η πενταετής θητεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πλησιάζει στο τέλος της πριν από τις εκλογές του Ιουνίου, με τους ευρωβουλευτές να επιθυμούν να θέσουν κόκκινες γραμμές για τυχόν μελλοντικές συμφωνίες που προτίθεται να κάνει η εκτελεστική εξουσία στις Βρυξέλλες.
Η Sara Prestianni, διευθύντρια υπεράσπισης της ΜΚΟ EuroMed Rights, δήλωσε ότι ανησυχεί ότι η ΕΕ πρόκειται να κάνει ένα παρόμοιο «στρατηγικό και πολιτικό» λάθος με το Κάιρο, υποσχόμενη τεράστια χρηματικά ποσά χωρίς να θέτει όρους που να περιλαμβάνουν αρκετή οικονομική εποπτεία ή εγγυήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα. «Θα ήταν λάθος, ιδίως αν αυτό [η συμφωνία με την Τυνησία] επαναληφθεί με την Αίγυπτο», δήλωσε.
Η Satouri, η οποία είναι επίσης ειδική εισηγήτρια του Κοινοβουλίου για την Αίγυπτο, δήλωσε: «Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι ακολουθούνται δημοκρατικές διαδικασίες πριν από την εκταμίευση των χρημάτων. Δεν πρόκειται για το ιδιωτικό ταμείο του Επιτρόπου Várhelyi. Πρόκειται για ευρωπαϊκά κονδύλια».
