Η – διαφαινόμενη ως δεδομένη – απόφαση του πρωθυπουργού να οδηγήσει τη χώρα προς το ΔΝΤ είναι μια εκδοχή την οποία συνεχώς καλλιεργεί η ελληνική κυβέρνηση. Αυτό βεβαίως θα σημάνει την πλήρη υπαγωγή της Ελλάδας στο άρμα της...
ατλαντικής υπερδύναμης. Όμως, ακόμη και χωρίς την τελική προσφυγή στο ΔΝΤ, ο νέος προσανατολισμός της χώρας θα πρέπει να θεωρείται δεδομένος και οι λόγοι είναι αρκετοί και σημαντικοί.
Κατ’ αρχάς ο Παπανδρέου, εξ αιτίας της κρίσης, διευκολύνεται να προχωρήσει σε προαποφασισμένες επιλογές, οι οποίες δεν αφορούν πρωτίστως τα λογιστικά μεγέθη των δημόσιων οικονομικών, αλλά τον ίδιο τον προσανατολισμό της χώρας.
Ύστερα λοιπόν από δεκατέσσερα χρόνια κατά βάση ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας υπό τη διακυβέρνηση των Σημίτη και Καραμανλή – παρά τις δεδομένες εξαρτήσεις, δουλείες και τα... «ευχαριστώ τους Αμερικανούς» του Σημίτη – φαίνεται πως έχει έρθει η ώρα της πλήρους στροφής επί το ατλαντικότερον.
Προς αυτή την κατεύθυνση, πέρα από τον δεδομένο προσανατολισμό του Παπανδρέου, συντείνουν μερικά στοιχεία που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη γερμανογαλλική ηγεσία της.
Καθώς οι Γάλλοι είναι ο αδύναμος κρίκος της ηγεσίας αυτής, το κύριο βάρος πέφτει στους Γερμανούς, οι οποίοι, όπως προσφυώς σημειώνουν πολλοί διεθνείς αναλυτές, θα πρέπει να πληρώσουν αν θέλουν να διατηρήσουν την ευρωπαϊκή ηγεσία. Πόσο όμως μπορεί η σημερινή Γερμανία να πληρώσει όταν ακόμη δεν έχει καταφέρει να συνέλθει από το βάρος της γερμανικής ενοποίησης;
Τα ευρωπαϊκά βάρη είναι ασύλληπτα μεγαλύτερα. Επιπλέον λείπουν οι μηχανισμοί που θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν και να προαγάγουν την ευρωπαϊκή ενοποίηση, ενώ, τέλος, μια σειρά χώρες – αυτές τής, κατά Μπους, «Νέας Ευρώπης» – έχουν καταδείξει τον αταλάντευτο ατλαντικό προσανατολισμό τους.
Μια επιπλέον δυσκολία των χωρών του σκληρού ευρωπαϊκού πυρήνα – και κυρίως της Γερμανίας – είναι ότι, σε μια παγκόσμια κρίση πωλήσεων, όπως η σημερινή, αυτές μπήκαν αντιμετωπίζοντας χρόνια τώρα αυτού ακριβώς του είδους την κρίση.
Ειδικότερα σήμερα, με τη Ρωσία να ανακάμπτει και να παίζει δυναμικά, με την Κίνα να τους συντρίβει στις διεθνείς αγορές πουλώντας όχι πλέον «μαϊμούδες», αλλά πατενταρισμένα προϊόντα σε πολύ πιο ανταγωνιστικές τιμές, οι Ευρωπαίοι είναι υποχρεωμένοι, αν θέλουν να σταθούν στον ανταγωνισμό, να μειώσουν δραματικά το κόστος παραγωγής. Δηλαδή να κατεδαφίσουν πλήρως ένα μεγάλο μέρος από το κοινωνικό κράτος των τελευταίων αρκετών δεκαετιών.
Υπ’ αυτήν την έννοια ο Παπανδρέου μάς λέει ένα μικρό μέρος της αλήθειας όταν περιγράφει τη χώρα ως πειραματόζωο πάνω στο οποίο θα δοκιμαστούν οι επιδωκόμενες από τους ισχυρούς Ευρωπαίους συνταγές. Το άλλο μέρος της αλήθειας όμως που δεν μας λέει είναι ότι η υπαγωγή στον έλεγχο του ΔΝΤ και της Διεθνούς τράπεζας θα επισημοποιήσει μια μακρά περίοδο ύφεσης, στη διάρκεια της οποίας κάθε σκέψη για... ανάπτυξη θα είναι απαγορευτική.
Και βεβαίως η πλέον καθοριστική παράμετρος της πλήρους ατλαντοποίησης της χώρας θα είναι η διαχείριση των εθνικών μας θεμάτων, τα οποία περνούν πλέον σε αμιγώς αμερικάνικη διαχείριση και κηδεμονία, με τη συνδιαχείριση του Αιγαίου να είναι ο αδιαπραγμάτευτος άξονας πάνω στον οποίο θα κινηθεί η πρωθυπουργία Παπανδρέου. Έρχονται δύσκολα χρόνια και σύντομα – πολύ σύντομα – θα το διαπιστώσουμε ακόμη και πλέον αφελείς ή αδαείς.
Το πάγιο και αιωνίως αναπάντητο ερώτημα όμως είναι αν και πότε η κοινωνία θα συνέλθει από τον βαθύ της λήθαργο. Ωστόσο το ερώτημα αυτό, αν και τίθεται επί πολλά χρόνια, ουδέποτε έλαβε μια στοιχειωδώς ικανοποιητική απάντηση. Οι μόνες «εξεγέρσεις» γίνονται πλέον από τα... Εξάρχεια. Εκτός αν μας περιμένουν αναπάντεχες – πλην ευτυχείς – εκπλήξεις την επόμενη περίοδο...
Κατ’ αρχάς ο Παπανδρέου, εξ αιτίας της κρίσης, διευκολύνεται να προχωρήσει σε προαποφασισμένες επιλογές, οι οποίες δεν αφορούν πρωτίστως τα λογιστικά μεγέθη των δημόσιων οικονομικών, αλλά τον ίδιο τον προσανατολισμό της χώρας.
Ύστερα λοιπόν από δεκατέσσερα χρόνια κατά βάση ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας υπό τη διακυβέρνηση των Σημίτη και Καραμανλή – παρά τις δεδομένες εξαρτήσεις, δουλείες και τα... «ευχαριστώ τους Αμερικανούς» του Σημίτη – φαίνεται πως έχει έρθει η ώρα της πλήρους στροφής επί το ατλαντικότερον.
Προς αυτή την κατεύθυνση, πέρα από τον δεδομένο προσανατολισμό του Παπανδρέου, συντείνουν μερικά στοιχεία που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη γερμανογαλλική ηγεσία της.
Καθώς οι Γάλλοι είναι ο αδύναμος κρίκος της ηγεσίας αυτής, το κύριο βάρος πέφτει στους Γερμανούς, οι οποίοι, όπως προσφυώς σημειώνουν πολλοί διεθνείς αναλυτές, θα πρέπει να πληρώσουν αν θέλουν να διατηρήσουν την ευρωπαϊκή ηγεσία. Πόσο όμως μπορεί η σημερινή Γερμανία να πληρώσει όταν ακόμη δεν έχει καταφέρει να συνέλθει από το βάρος της γερμανικής ενοποίησης;
Τα ευρωπαϊκά βάρη είναι ασύλληπτα μεγαλύτερα. Επιπλέον λείπουν οι μηχανισμοί που θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν και να προαγάγουν την ευρωπαϊκή ενοποίηση, ενώ, τέλος, μια σειρά χώρες – αυτές τής, κατά Μπους, «Νέας Ευρώπης» – έχουν καταδείξει τον αταλάντευτο ατλαντικό προσανατολισμό τους.
Μια επιπλέον δυσκολία των χωρών του σκληρού ευρωπαϊκού πυρήνα – και κυρίως της Γερμανίας – είναι ότι, σε μια παγκόσμια κρίση πωλήσεων, όπως η σημερινή, αυτές μπήκαν αντιμετωπίζοντας χρόνια τώρα αυτού ακριβώς του είδους την κρίση.
Ειδικότερα σήμερα, με τη Ρωσία να ανακάμπτει και να παίζει δυναμικά, με την Κίνα να τους συντρίβει στις διεθνείς αγορές πουλώντας όχι πλέον «μαϊμούδες», αλλά πατενταρισμένα προϊόντα σε πολύ πιο ανταγωνιστικές τιμές, οι Ευρωπαίοι είναι υποχρεωμένοι, αν θέλουν να σταθούν στον ανταγωνισμό, να μειώσουν δραματικά το κόστος παραγωγής. Δηλαδή να κατεδαφίσουν πλήρως ένα μεγάλο μέρος από το κοινωνικό κράτος των τελευταίων αρκετών δεκαετιών.
Υπ’ αυτήν την έννοια ο Παπανδρέου μάς λέει ένα μικρό μέρος της αλήθειας όταν περιγράφει τη χώρα ως πειραματόζωο πάνω στο οποίο θα δοκιμαστούν οι επιδωκόμενες από τους ισχυρούς Ευρωπαίους συνταγές. Το άλλο μέρος της αλήθειας όμως που δεν μας λέει είναι ότι η υπαγωγή στον έλεγχο του ΔΝΤ και της Διεθνούς τράπεζας θα επισημοποιήσει μια μακρά περίοδο ύφεσης, στη διάρκεια της οποίας κάθε σκέψη για... ανάπτυξη θα είναι απαγορευτική.
Και βεβαίως η πλέον καθοριστική παράμετρος της πλήρους ατλαντοποίησης της χώρας θα είναι η διαχείριση των εθνικών μας θεμάτων, τα οποία περνούν πλέον σε αμιγώς αμερικάνικη διαχείριση και κηδεμονία, με τη συνδιαχείριση του Αιγαίου να είναι ο αδιαπραγμάτευτος άξονας πάνω στον οποίο θα κινηθεί η πρωθυπουργία Παπανδρέου. Έρχονται δύσκολα χρόνια και σύντομα – πολύ σύντομα – θα το διαπιστώσουμε ακόμη και πλέον αφελείς ή αδαείς.
Το πάγιο και αιωνίως αναπάντητο ερώτημα όμως είναι αν και πότε η κοινωνία θα συνέλθει από τον βαθύ της λήθαργο. Ωστόσο το ερώτημα αυτό, αν και τίθεται επί πολλά χρόνια, ουδέποτε έλαβε μια στοιχειωδώς ικανοποιητική απάντηση. Οι μόνες «εξεγέρσεις» γίνονται πλέον από τα... Εξάρχεια. Εκτός αν μας περιμένουν αναπάντεχες – πλην ευτυχείς – εκπλήξεις την επόμενη περίοδο...
