Διαβάστε στην συνέχεια την αποκλειστική συνέντευξη της κας Λιάνας Γούτα στο TaXalia για ενεργειακά θέματα.Η κυρία Γούτα απαντά στις ερωτήσεις ως Χημικός Μηχανικός που εργάζεται στην πετρελαϊκή βιομηχανία αλλά και ως πρώην αναπληρώτρια Γραμματέας Περιβάλλοντος της ΝΔ. Η Λιάνα είναι υπεύθυνη του Παραρτήματος Θεσσαλονίκης του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής.
την ευχαριστούμε δημοσίως που δέχτηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις μας.
Διαβάστε την ενδιαφέρουσα συνέντευξη.
Για θέματα Ενέργειας
1. Ποια η πολιτική για την ενέργεια που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα μας;
Το θέμα της Ενέργειας είναι πολύ μεγάλο και σύνθετο. Αν θέλαμε όμως να βάλουμε τους κεντρικούς άξονες της ενεργειακής πολιτικής θα ξεχώριζα τα 3 παρακάτω σημεία:
- Μείωση του ενεργοβόρου μοντέλου ανάπτυξης μας.
Είμαστε από τις πιο σπάταλες ενεργειακά χώρες και έχουμε μεγάλα περιθώρια μείωσης της ενεργειακής μας κατανάλωσης, όπως πχ στον τομέα των κτηρίων, τα οποία ευθύνονται για ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του συνόλου της ενέργειας που καταναλώνουμε ή ακόμα στον τομέα κατανάλωσης καυσίμων στις μεταφορές. Εξοικονομώντας ενέργεια, θα μπορέσουμε να δούμε τις πραγματικές ενεργειακές μας ανάγκες και μετά να σχεδιάσουμε τον τρόπο και το μίγμα με τα οποίο θα τις καλύψουμε.
- Αλλαγή του ενεργειακού μας μίγματος.
Η Ελλάδα δεν έχει την τύχη να διαθέτει πετρελαιοπηγές (όπως οι χώρες της Μ.Ανατολής, της Ρωσίας, των ΗΠΑ κλπ), τουλάχιστον όχι σε αξιόλογες βεβαιωμένες και αξιοποιήσιμες ποσότητες, με βάση τα σημερινά γνωστά δεδομένα. Αυτό κάνει την οικονομία αλλά και την ευζωία μας να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εισαγωγές καυσίμων, σε ποσοστό 70% (όταν η Ευρώπη εξαρτάται κατά 55% περίπου), με αποτέλεσμα η οικονομία μας να είναι ευάλωτη σε ό, τι έχει να κάνει με τις παραγωγικές, διπλωματικές, γεωφυσικές και χρηματιστηριακές αναταράξεις στον χώρο του πετρελαίου. Αν και δεν έχουμε όμως πετρελαιοπηγές, έχουμε ωστόσο τις δικές μας «εγχώριες» πηγές ενέργειας, όπως είναι ο ήλιος, ο αέρας, η γεωθερμία, τα οποία πρέπει να τα αξιοποιήσουμε, όπως ξεκίνησαν να το κάνουν άλλες χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης. Εμείς, με τα μεγάλα επίπεδα ενεργειακής εξάρτησης από τη μια και τον μεγάλο ενεργειακό ανανεώσιμο πλούτο από την άλλη, έχουμε διπλό κίνητρο να κινηθούμε προς αυτές τις νέες μορφές ενέργειας.
- Αξιοποίηση της ενεργειακά γεωστρατηγικής θέσης της Ελλάδας
Πρέπει να αξιοποιήσουμε τη θέση της χώρας μας, η οποία αναδεικνύεται πραγματικά σε ενεργειακά γεωστρατηγική καθώς από εδώ περνούν οι δρόμοι διακίνησης του πετρελαίου και του φυσικού αερίου από τη Μέση Ανατολή αλλά και από τα βάθη της Ασίας προς την Ευρώπη ή ακόμα και από τη Ρωσία προς την Ευρώπη. Αλλά ακόμα και το νέο ευρωπαϊκό project Dessertec, που ξεκινά για την παραγωγή ηλιακής ενέργειας στη Σαχάρα προκειμένου να τροφοδοτηθεί η Ευρώπη στις επόμενες δεκαετίες, θα βρει πάλι την Ελλάδα στο δρόμο της μεταφοράς ενέργειας! Αυτά είναι τεράστια πλεονεκτήματα που δε πρέπει να μείνουν αναξιοποίητα για τη χώρα μας!
2. Πιστεύετε ότι πίσω από την «προστασία» του πλανήτη και τις προσπάθειες μείωσης εκπομπών ρύπων CΟ2, υπάρχει και κάτι παραπάνω από… την αγνή προσπάθεια προστασίας του πλανήτη από την καταστροφή;
Η κινητοποίηση της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας τα τελευταία χρόνια είναι τόσο μεγάλη και καθολική που φαίνεται ότι το πρόβλημα των κλιματικών αλλαγών είναι πραγματικά πολύ σοβαρό. Εξάλλου ακόμα και οι μακροσκοπικές διαπιστώσεις είναι πλέον εμφανείς, όπως το λιώσιμο των πάγων (για πρώτη φορά πέρασε ιστιοπλοϊκό από τη Νέα Σκοτία προς την Αλάσκα), τα ακραία καιρικά φαινόμενα, τα ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών, τα παρατεταμένα φαινόμενα ξηρασίας και πολλά άλλα. Βεβαίως κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί και κάποιες αμφιβολίες ως προς το μέγεθος του προβλήματος, κάτι που ίσως είναι θέμα εκτίμησης, αφού συχνά μιλάμε για προβλέψεις, αλλά νομίζω στις διαπιστώσεις που είναι ήδη εδώ, δε διαφωνεί κανείς. Και η παγκόσμια κοινότητα πρέπει να δράσει άμεσα. Εγώ θα έλεγα, ότι σε κάθε περίπτωση, και ανεξάρτητα από την ακρίβεια των εκτιμήσεων και των προβλέψεων για τις επόμενες δεκαετίες, ο απώτερος στόχος που είναι η αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου του σύγχρονου κόσμου σε λιγότερο σπάταλο ενεργειακά, η μείωση των εκπομπών και η απεξάρτηση της οικονομίας και της ευημερίας μας από τα ορυκτά καύσιμα και τα καρτέλ των λιγοστών πετρελαιοπαραγωγών χωρών, μόνο προς τη θετική κατεύθυνση είναι και για όλη την παγκόσμια κοινότητα και για την Ελλάδα.
3. Θα έπρεπε τα Ελληνικά επιστημονικά Ινστιτούτα, Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, να έχουν ερευνήσει την πιθανότητα α) Να μην υπάρχει αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη;
Αυτό είναι ένα “καυτό” επιστημονικό θέμα με το οποίο ασχολούνται οι επιστήμονες σε όλες τις χώρες. Όσο για την Ελλάδα, μολονότι δε γνωρίζω σε λεπτομέρεια το ερευνητικό έργο όλων των ελληνικών Ινστιτούτων, Πανεπιστημίων κλπ, ωστόσο γνωρίζω ότι υπάρχουν Έλληνες επιστήμονες που συμμετέχουν σε διεθνείς έρευνες και σε διεθνή Ινστιτούτα όπως για παράδειγμα το IPCC του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, αλλά και πολλά άλλα. Και για να καταλήξω, βεβαίως και θεωρώ ότι πρέπει και οι Έλληνες επιστήμονες και ερευνητές να συμμετέχουν όχι μόνο στη διαπίστωση και την αποτύπωση του προβλήματος των κλιματικών αλλαγών αλλά και στη διαμόρφωση λύσεων και προτάσεων. Πρόκειται εξάλλου για τη μεγαλύτερη πρόκληση της γενιάς μας που επηρεάζει όλους τους τομείς της οικονομίας και της καθημερινότητάς μας αλλά στο τέλος-τέλος και της ίδιας μας της ζωής.
4. Θα έπρεπε τα Ελληνικά επιστημονικά ινστιτούτα, Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, να έχουν ερευνήσει την πιθανότητα β) Η αύξηση της θερμοκρασίας να μην γίνεται μόνο από ανθρωπογενείς παράγοντες αλλά και από την ηλιακή δραστηριότητα;
Αυτό το ερώτημα απασχολεί τους επιστήμονες, από τη πρώτη στιγμή των διαπιστώσεων γύρω από το πρόβλημα. Η συντριπτική πλειοψηφία των επιστημόνων καταλήγει ότι το πρόβλημα οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα που βγάζει τα ορυκτά καύσιμα από τα έγκατα της γης και μεταφέρει τον άνθρακα στην ατμόσφαιρα, ως CO2, με τεράστιους ρυθμούς, διαταράσσοντας έτσι την ισορροπία και το ισοζύγιο αιώνων. Βεβαίως, όπως συμβαίνει σε κάθε επιστημονική θέση, υπάρχει πάντα και το ερωτηματικό, η αμφιβολία, η αντίθεση, η αντίρρηση. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της επιστημονικής διαδικασίας. Όσο για τους Έλληνες επιστήμονες, όπως είπα και παραπάνω, φυσικά και θεωρώ ότι δε πρέπει να λείπουν από τη διερεύνηση των μεγάλων αυτών ερωτηματικών που συνδέονται με την μεγαλύτερη απειλή και πρόκληση της γενιάς μας.
5. Θα έπρεπε να είναι ενήμερος ο Έλληνας πολίτης για τα αποτελέσματα των προηγουμένων ερευνών, πριν παρθούν μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος ή/και εφαρμογή περιβαλλοντικών προστίμων;
Ο κάθε ένας πολίτης δεν έχει τη δυνατότητα να ελέγξει την αξιοπιστία και την επιστημονική εγκυρότητα όλων των ερευνητικών μελετών ανά τον κόσμο.
Αυτό οφείλει να το κάνει η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, να το συστηματοποιεί, να αναλύει τα δεδομένα και να προτείνει λύσεις. Οι πολιτικοί από την άλλη, πρέπει να έχουν αξιόπιστη και τεχνοκρατική ενημέρωση από τους επιστήμονες και τους φορείς, να έχουν οι ίδιοι την γνώση και την εμπειρία ώστε να μπορούν να αντιληφθούν τις προκλήσεις και τα διακυβεύματα και τελικά να μπορούν να χαράξουν την αντίστοιχη πολιτική και να λάβουν τις κρίσιμες αποφάσεις. Για όλα αυτά πρέπει βεβαίως να ενημερώνουν τους πολίτες με τον καλύτερο και πιο εκλαϊκευμένο τρόπο, επισημαίνοντάς τους όπως είπαμε την πρόκληση και το διακύβευμα. Οι επιστήμονες και οι πολιτικοί λοιπόν πρέπει να είναι συντεταγμένοι στην υπηρεσία του πολίτη για τις καλύτερες αποφάσεις για το μέλλον όλων.
6. Πιστεύετε ότι ένας φτωχός Έλληνας που δεν είχε χρήματα να αλλάξει το αυτοκίνητο του, αλλά το έχει συντηρημένο ορθά, θα πρέπει να πληρώνει «περιβαλλοντικό πρόστιμο» με την μορφή τελών κυκλοφορίας, επειδή το αυτοκίνητο του είναι παλαιάς τεχνολογίας;
Βάζετε ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα. Το πρώτο που πρέπει να αντιληφθούμε, και στο οποίο νομίζω θα συμφωνήσουμε όλοι, είναι ότι πρέπει να βρούμε τρόπους για να περιορίσουμε τους ρύπους που εκπέμπουν τα αυτοκίνητα, οι οποίοι δηλητηριάζουν τους κατοίκους των πόλεων, έχουν κάνει τις πόλεις αβίωτες και επιδεινώνουν το πρόβλημα των κλιματικών αλλαγών. Πρέπει να δούμε λοιπόν το θέμα της οικολογικότερης μετακίνησης των πολιτών μέσα στις πόλεις και την βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων. Τα μέτρα που μπορεί να πάρει κανείς είναι πολλά και διάφορα, ξεκινώντας από τις πεζοδρομήσεις στο κέντρο των πόλεων, την ενίσχυση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, την δυνατότητα οικολογικής μετακίνησης πχ με ποδήλατα και φτάνοντας μέχρι τα μέτρα για τη μείωση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων, αλλά και μέτρα για προώθηση αυτοκινήτων με ελάχιστους ρύπους. Τα μέτρα αυτά πρέπει να είναι καλοσχεδιασμένα, ορθολογικά, αλλά και κοινωνικά δίκαια. Δε μπορείς για παράδειγμα να βάλεις μόνο πρόστιμο για ένα παλιό αυτοκίνητο, αν δεν έχεις δώσει κίνητρα αντικατάστασης για πιο οικολογικά αυτοκίνητα ή δε μπορείς να επιβάλλεις την απαγόρευση της χρήσης αυτοκινήτου σε μια περιοχή αν δεν έχεις εξασφαλίσει εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης των πολιτών πχ με φθηνά και αξιόπιστα μέσα μαζικής μεταφοράς. Για να προχωρήσει κανείς σε απαγορεύσεις και πρόστιμα πρέπει πρώτα να έχει εξασφαλίσει εναλλακτικές λύσεις και δυνατότητες για όλους.
7. Πιστεύετε ότι είναι δίκαιο να ζητάμε από χώρες όπως η Κίνα, να έχουν «περιβαλλοντική» προσαρμογή και μείωση των εκπομπών ρύπων, από την στιγμή που οι εταιρείες μας (του δυτικού κόσμου δηλαδή) παράγουν τα δικά μας προϊόντα που τελικά και καταναλώνουμε;
Το ζήτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης είναι ένα μεγάλο κομμάτι της συζήτησης της αντιμετώπισης των κλιματικών αλλαγών. Από τη μία, δε μπορεί κανείς να στερήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες από το δικαίωμα στην ανάπτυξη και την ευημερία. Σκεφτείτε ότι η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος ή η απόκτηση αυτοκινήτου αποτελούν ακόμα και σήμερα όνειρο ζωής για εκατομμύρια ανθρώπων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Κι αυτό το δικαίωμα δε μπορεί να τους το στερήσει κανείς, ειδικά όταν ο δυτικός κόσμος απήλαυσε αυτή την ευζωία με έναν τρόπο και έναν μοντέλο ανάπτυξης που προκάλεσε μεγάλες περιβαλλοντικές πληγές όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο αλλά και για τον πλανήτη στο σύνολό του. Ωστόσο από αυτά τα μαθήματα πρέπει να μάθει όλη η παγκόσμια κοινότητα και να μη προσπαθήσει να επαναλάβει τα λάθη που έγιναν ως τώρα. Αντιθέτως πρέπει να βαδίσει προς μια ανάπτυξη που δε θα δημιουργεί περιβαλλοντικά προβλήματα. Γι αυτό το λόγο, η Ευρωπαϊκή Ένωση λαμβάνει ήδη μέτρα και χρηματοδοτεί έργα στις αναπτυσσόμενες χώρες, προκειμένου η ανάπτυξή τους να μην επαναλάβει τα λάθη που έκανε ο δυτικός κόσμος. Δε μπορούμε να απαγορεύσουμε σε αυτές τις χώρες να αναπτυχθούν, αλλά μπορούμε να τους δείξουμε έναν πιο ορθό δρόμο. Σε ό,τι αφορά το κόστος της νέας ανάπτυξης, πρέπει να επιμερισθεί και στις χώρες της Δύσης, οι οποίες προκάλεσαν τα τόσο μεγάλα περιβαλλοντικά προβλήματα.
8. Είστε υπέρ μας σοβαρής προσπάθειας η Ελλάδα να αποκτήσει μικρό πυρηνικό αντιδραστήρα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας;
Έναντι της πυρηνικής ενέργειας, θα έβαζα άλλη ενεργειακή προτεραιότητα για τη χώρα μας. Θα προτιμούσα δηλαδή να δω την Ελλάδα να πρωτοπορεί και να ανοίγει δρόμους στην ηλιακή ενέργεια, την αιολική, τη γεωθερμία. Μου φαίνεται αδιανόητο η χώρα μας με την τόσο μεγάλη ηλιοφάνεια να είναι πίσω από τη Γερμανία στην αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας, ή να μένει έξω από το μεγάλο ευρωπαϊκό ερευνητικό και επενδυτικό έργο Dessertec στη Σαχάρα που θα τροφοδοτήσει με ενέργεια όλη την Ευρώπη.
Όσο για την πυρηνική ενέργεια, σημειώνω ότι δεν έχει λύσει ακόμα τα περιβαλλοντικά προβλήματα που δημιουργεί, όπως αυτό της διάθεσης των πυρηνικών αποβλήτων, αλλά και από την άλλη, όσο και αν βελτιώνεται, και η αλήθεια είναι ότι η πυρηνική τεχνολογία έχει κάνει μεγάλες προόδους, ωστόσο καμία τεχνολογία, και η πιο εξελιγμένη, δε μπορεί να αποκλείσει την περίπτωση ατυχήματος ούτε την περίπτωση ανθρώπινου λάθους. Η βελτίωση της τεχνολογίας μειώνει απλώς τις πιθανότητες ατυχήματος αλλά ποτέ αυτές δε μηδενίζονται. Και στην περίπτωση ενός πυρηνικού ατυχήματος οι επιπτώσεις δεν αφορούν μόνο τον περίγυρο ενός εργοστασίου, αλλά χώρες ολόκληρες! Για το λόγο αυτό, θα προτιμούσα η Ελλάδα να επενδύσει σε άλλες λύσεις, οι οποίες όπως φαίνεται θα είναι και οι λύσεις του μέλλοντος.
9. Θα εξετάζατε το ενδεχόμενο, αν η χώρα εξακολουθήσει να έχει οικονομικές δυσκολίες, να ζητήσει μεγαλύτερο χρονοδιάγραμμα εφαρμογής της κοινοτικής οδηγίας για παραγωγή του 20% της συνολικής ενέργειας από ΑΠΕ;
Κατ’ αρχήν θεωρώ πολύ σημαντικό οι κυβερνητικές επιλογές σχετικά με την κάλυψη των στόχων 20-20-20 να βασισθούν σε μια αναλυτική επιστημονική τεχνοοικονομική μελέτη, με βάση την οποία να τεκμηριωθούν οι πολιτικές επιλογές της χώρας για την κάλυψη του στόχου και το ενεργειακό μίγμα. Ως εργαζόμενη στη βιομηχανία για πολλά χρόνια, γνωρίζω ότι κάθε τεχνική λύση και πρόταση πρέπει να συνοδεύεται από τις οικονομικές της παραμέτρους και τις εναλλακτικές λύσεις και με βάση αυτά τα στοιχεία να λαμβάνονται οι τελικές αποφάσεις.
Από την άλλη, διαφωνώ με την τακτική που ακολούθησε η χώρα μας επί δεκαετίες, να... “παίζει καθυστερήσεις” στην εφαρμογή των ευρωπαϊκών αποφάσεων και επιλογών σε όλους τους τομείς. Από την εμπειρία μου ως επιστημονικής συμβούλου σε θέματα ενέργειας, περιβάλλοντος και ανάπτυξης του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, εκτιμώ ότι οι αποφάσεις και οι νομοθεσίες της ΕΕ αποτελούν πραγματικά μεταρρυθμιστικά εργαλεία για τις χώρες, και ότι όσο πιο γρήγορα τις αξιοποιεί και τις ενσωματώνει μια χώρα, τόσο μεγαλύτερο κέρδος μπορεί να έχει στην πορεία προς το μέλλον. Οι ΑΠΕ και κυρίως η ηλιακή ενέργεια θα είναι η ενέργεια του μέλλοντος και οι χώρες που θα βάλουν τη σημαία τους πρώτες στο χώρο, θα βγουν σίγουρα κερδισμένες. Άρα πιστεύω ότι πρέπει τους στόχους αυτούς να τους δούμε επιθετικά, ως ευκαιρία για τη χώρα μας και όχι ως ένα βάρος που πρέπει να σηκώσουμε. Αλλά στην εφαρμογή των στόχων δε πρέπει να αγνοήσουμε το κόστος και αντιθέτως τις τελικές αποφάσεις να τις βασίσουμε σε αυστηρά τεχνικοοικονομικά κριτήρια.
10. Σε συνέχεια της προηγούμενης ερώτησης μας, θα μπορούσε να ζητήσει ακόμη και μείωση του ποσοστού αυτού αν προηγουμένως υπάρξει μείωση της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στην χώρα;
Η μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας είναι ούτως ή άλλως υποχρέωσή μας που πρέπει να ανέλθει στο 20% μέχρι το 2020. Εγώ όμως θα έλεγα ότι έχουμε περιθώρια για ακόμα μεγαλύτερη μείωση και μακάρι να ξεπεράσουμε κατά πολύ τον στόχο του 20% εξοικονόμησης. Αυτό όμως είναι ένα κέρδος που καλό θα είναι να μη το αντισταθμίσουμε με άλλες “εκπτώσεις” σε άλλους κρίσιμους τομείς όπως οι ΑΠΕ.
11. Μήπως οι Έλληνες σήμερα, δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να επενδύσουν στις ΑΠΕ και υπερχρεώνονται στις τράπεζες προκειμένου να επιτύχουν «εύκολο» κέρδος από τις ΑΠΕ;
Ας μιλήσουμε με ένα παράδειγμα, αυτό των φωτοβολταϊκών. Οι επενδύσεις αυτές είναι εγγυημένες από το κράτος ως προς την τιμή αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγει ο επενδυτής ή ακόμα και οι οικιακός παραγωγός. Εξαιτίας αυτού του πολύ ευνοϊκού και εγγυημένου χρηματοδοτικού πλαισίου, ο επενδυτής δεν διακινδυνεύει. Για παράδειγμα στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών στις στέγες, υπάρχουν τράπεζες που χρηματοδοτούν όλο το κεφάλαιο της αρχικής επένδυσης και η αποπληρωμή τους γίνεται από την αξία του ηλεκτρισμού που πουλιέται προς τη ΔΕΗ. Εκείνο που έχει όμως ενδιαφέρον να κρατήσουμε κατά νου είναι ότι αυτό το πολύ ευνοϊκό οικονομικό πλαίσιο χρηματοδοτείται από το δημόσιο, δηλαδή πρακτικά από όλους τους πολίτες. Ωστόσο, τέτοιες κινήσεις και πολιτικές αποφάσεις λαμβάνονται λόγω του ότι αναμένουμε σημαντικά οφέλη ως χώρα, μεσο-μακροπρόθεσμα, όπως πχ αυτό της ενεργειακής απεξάρτησης.
12. Βλέπετε κάτι το περίεργο στην όλη αντιμετώπιση του θέματος των «επενδύσεων» στα ΑΠΕ, ανθρώπων που ΔΕΝ έχουν τα χρήματα, αλλά δανείζονται για να «επενδύσουν» στον χώρο;
Η αλήθεια είναι ότι υπήρξαν πολλές αρρυθμίες και δυσλειτουργίες στην προώθηση των ΑΠΕ στη χώρα μας. Και στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών, όπως παλιότερα και στην περίπτωση των βιοκαυσίμων, το χρηματοδοτικό πλαίσιο ήταν τόσο ευνοϊκό που θεωρήθηκε ως “χρυσή ευκαιρία” εύκολου χρήματος. Έτσι θέλησαν να μπουν στο χώρο άνθρωποι οι οποίοι δεν είχαν τις προϋποθέσεις για σοβαρές επενδύσεις. Μπήκαν λοιπόν στην αδειοδοτική διαδικασία, πήραν άδειες και κατόπιν συνειδητοποίησαν τις περαιτέρω δυσκολίες ή ακόμα και το ότι δεν είχαν το κεφάλαιο για την επένδυση. Ένα από τα παρατράγουδα αυτής της ιστορίας ήταν και το ότι ξεκίνησε ένα εμπόριο αδειών, κάτι που σε συνδυασμό με την αδυναμία της ΡΑΕ να ανταποκριθεί στις νέες αιτήσεις που κατατίθεντο, δημιούργησε πολλές στρεβλώσεις και μια μαύρη αγορά αδειών. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν να δούμε ένα τεράστιο επενδυτικό ενδιαφέρον στα χαρτιά αλλά όχι εγκαταστάσεις σε λειτουργία. Το θεσμικό πλαίσιο χρειάστηκε να διορθωθεί για να αποτρέψει τέτοια ευκαιριακά φαινόμενα και στρεβλώσεις. Το αν το πέτυχε θα φανεί στην πορεία.
13. Μήπως το ενεργειακό ζήτημα, είναι το σύγχρονο (νέο) χρηματιστήριο;
Η ενέργεια ήταν πάντα χρηματιστηριακό είδος : το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Και πάνω σε αυτά βασίζονται πολλές οικονομικές, γεωπολιτικές και διπλωματικές ισορροπίες, αλλά και πολλά κερδοσκοπικά παιχνίδια. Είναι σίγουρο ότι η ενέργεια και η μεταφορά της, όποια μορφή και να έχει θα συνεχίσει και στο μέλλον να αποτελεί αντικείμενο οικονομικών παιχνιδιών! Γι αυτό όσο περισσότερη ενέργεια παράγουμε με δικούς μας πόρους, τόσο ξεφεύγουμε από τέτοιου είδους εξαρτήσεις!
14. Μπορεί ο κόσμος να ενημερώνεται από blogs για σοβαρά θέματα όπως αυτά της ενεργειακής ανάπτυξης;
Τα blogs αποτελούν έναν νέο τρόπο πληροφόρησης, άμεσο, πολύπλευρο που ταιριάζει με τους ρυθμούς της εποχής μας και τον σύγχρονο τρόπο ζωής και ενημέρωσης. Βέβαια, σε τέτοια τεχνοκρατικά θέματα όπως τα ενεργειακά, συνήθως τα blogs δε μπαίνουν σε επιστημονικό βάθος, -δεν είναι άλλωστε αυτός ο ρόλος τους-, αλλά βάζουν ερωτηματικά και προβληματισμούς, κεντρίζουν, παρουσιάζουν την “άλλη άποψη” και υπό αυτή την έννοια ο ρόλος τους μπορεί να είναι πολύ χρήσιμος. Μακάρι να ασχοληθούν σε ακόμα μεγαλύτερη έκταση και βάθος με τέτοια θέματα, δίνοντας στον σύγχρονο, διαδικτυωμένο και ενημερωμένο πολίτη να καταλάβει το πώς αυτά, τα φαινομενικά τεχνοκρατικά θέματα, μπορεί να επηρεάσουν την καθημερινότητά του.
