Όπως έχει γίνει αντιληπτό στους φίλους αυτού εδώ του blog, υπάρχουμε και αγωνιζόμαστε με τις ιδέες μας για να αλλάξει το πολιτικό σύστημα της Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας σε Προεδρική. Όμως, για να μπορέσει ο αναγνώστης να αντιληφθεί γιατί ακριβώς μιλάμε, και να σχηματίσει ολοκληρωμένη άποψη, θα πρέπει να γνωρίζει τις κύριες διαφορές μεταξύ αυτών των δύο πολιτικών συστημάτων.
Οι κύριες λοιπόν διαφορές μεταξύ του ισχύοντος στη χώρα μας πολιτικού συστήματος της Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας και του πολιτικού συστήματος της Προεδρικής Δημοκρατίας, διαμορφωμένου μάλιστα κατάλληλα για τη δική μας κοινωνία και ιδιοσυγκρασία, είναι οι εξής....
1) Η Προεδρευόμενη είναι ένα καθαρά ολιγαρχικό πολιτικό σύστημα το οποίο βασίζεται απόλυτα στην αντιπροσώπευση του λαού από μια κλειστή (στη χώρα μας μάλιστα και κληρονομική) πολιτική ελίτ.
Αντίθετα η Προεδρική δημοκρατία είναι πιο δημοκρατικό σύστημα, το οποίο σπάζει τα πολιτικά στεγανά με αμεσότερη συμμετοχή του λαού στη διακυβέρνηση της χώρας.
Είναι δηλαδή κάπου ανάμεσα στην καθαρά Αντιπροσωπευτική δημοκρατία και στην Άμεση δημοκρατία.
2) Η Προεδρευόμενη είναι ένα ασταθές, φοβικό και αναβλητικό πολιτικό σύστημα, που βασίζεται στις πολιτικές ισορροπίες και υπολογίζει πολύ το πολιτικό κόστος.
Αντίθετα η Προεδρική είναι πιο στιβαρό και πιο αποφασιστικό πολιτικό σύστημα, χωρίς να υπολογίζει πολύ το πολιτικό κόστος και αυτό θα καταφανεί στις αμέσως επόμενες διαφορές.
3) Στην Προεδρευόμενη η εκλογή του Κυβερνήτη (πρωθυπουργού), γίνεται έμμεσα μέσω των βουλευτών. Δηλαδή η κυβέρνηση είναι στην εξουσία μόνο αν το θέλει η πλειοψηφία των βουλευτών (Αρχή της δεδηλωμένης ή Ψήφος εμπιστοσύνης). Επομένως ο εκάστοτε πρωθυπουργός είναι δέσμιος των βουλευτών και των ισορροπιών που πρέπει να κρατά.
Αντίθετα στην Προεδρική, η εκλογή του Κυβερνήτη (προέδρου) γίνεται απ’ ευθείας από τους ίδιους τους πολίτες με την ψήφο τους, χωρίς τη μεσολάβηση ή τη βούληση των αντιπροσώπων βουλευτών και επομένως ο εκλεγείς Πρόεδρος δεν είναι δέσμιος κανενός.
4) Για να μπορέσει να υπάρξει μονοκομματική κυβέρνηση στην Προεδρευόμενη δημοκρατία, χρησιμοποιείται αναγκαστικά η ενισχυμένη αναλογική. Έτσι κυβερνούν τη χώρα πάντοτε λαϊκές μειοψηφίες.
Αντίθετα στην Προεδρική δημοκρατία ισχύει η απλή αναλογική και αφενός εκλέγεται πάντα άμεσα κυβέρνηση με 50%+1, έστω και αν χρειαστεί δεύτερη Κυριακή, αφετέρου και οι βουλευτές ταυτόχρονα εκλέγονται με απλή αναλογική, χωρίς αυτό να επηρεάζει την κυβέρνηση αφού δεν απαιτείται ψήφος εμπιστοσύνης. Επομένως τη χώρα κυβερνάει πάντα η λαϊκή πλειοψηφία και οι νόμοι είναι πάντα γνήσια πλειοψηφικοί, χωρίς τροπολογίες και φωτογραφικά νομοσχέδια προς εξυπηρέτηση συμφερόντων, απλά γιατί αυτό είναι πρακτικά αδύνατο.
5) Στην Προεδρευόμενη (ή το ίδιο βασιλευόμενη) υπάρχει πάντα ένας τυπικός ανώτατος άρχων (πρόεδρος ή βασιλιάς) και ένας πρωθυπουργός.
Αντίθετα στην Προεδρική υπάρχει μόνο ο άμεσα εκλεγμένος από το λαό Πρόεδρος. Δεν υπάρχουν δικέφαλα χωρίς ουσία σχήματα.
6) Στην Προεδρευόμενη δεν υπάρχει στην ουσία διάκριση των εξουσιών αφού οι υπουργοί είναι ταυτόχρονα και βουλευτές και ο πρωθυπουργός, αναγκαστικά διορίζει υπουργούς με εντελώς αναξιοκρατικά κριτήρια, κυρίως με βάση επηρεασμούς από ισχυρούς παράγοντες, την γεωγραφική κατανομή, τους σταυρούς προτίμησης κ.λ.π.
Αντίθετα στην Προεδρική υπάρχει ασυμβίβαστο μεταξύ της ιδιότητας του βουλευτή και εκείνης του υπουργού. Ο βουλευτής είναι μόνο βουλευτής, εκπροσωπώντας τον λαό στο Κοινοβούλιο και δεν γίνεται ταυτόχρονα και υπουργός, ενώ ο Πρόεδρος συγκροτεί την κυβέρνηση από ικανότατα στελέχη μόνο με βάση την αξία τους και την ικανότητά τους για παραγωγή έργου.
Ταυτόχρονα καταπολεμείται αποτελεσματικά το ρουσφέτι, αφού κόβεται η ενιαία αλυσίδα της εξουσίας και της αλληλεξάρτησης μεταξύ του βουλευτή και του υπουργού.
7) Στην Προεδρευόμενη δεν υπάρχει βεβαιότητα για τον χρόνο των εκλογών. Έτσι υπάρχει πάντα πολιτική αστάθεια και η κυβέρνηση διατρέχει πάντα τον κίνδυνο της πτώσης. Αποτέλεσμα είναι ο πρωθυπουργός να φοβάται πάντα το πολιτικό κόστος και να αναζητεί στηρίγματα σε εξωθεσμικά κέντρα εξουσία, όπως π.χ. τα ΜΜΕ κ.λ.π.
Αντίθετα στην Προεδρική υπάρχει πάντα προκαθορισμένος χρόνος εκλογών στο τέλος κάθε τετραετίας και έτσι ο Πρόεδρος απαλλάσσεται από το άγχος της πτώσης και της αναζήτησης εξωθεσμικών στηριγμάτων.
8) Στην Προεδρευόμενη δεν υπάρχει περιορισμός θητειών του πρωθυπουργού. Η έπαρση λοιπόν της ισοβιότητας κάνει τον κάθε πρωθυπουργό ευάλωτο σε κολακείες και στηρίξεις εξωθεσμικές, αλλά και στο φόβο του πολιτικού κόστους.
Αντίθετα στην Προεδρική προβλέπεται πάντα περιορισμένος αριθμός θητειών, συνήθως δύο τετραετίες, με αποτέλεσμα ο Πρόεδρος να έχει απελευθερωθεί εντελώς (κυρίως στη δεύτερη τετραετία) από το άγχος της επανεκλογής και να αφοσιώνεται στη λήψη μέτρων για το καλό του λαού, χωρίς κανένα φόβο για πολιτικό κόστος.
9) Στην Προεδρευόμενη είναι παντελώς αδύνατο να υπάρξει συμφωνία μεταξύ των κομμάτων και νόμος που να ρυθμίζει την ενιαία δημοκρατική οργάνωση και λειτουργία των κομμάτων (π.χ. εκλογή αρχηγού, υποψηφίων βουλευτών, υποψηφίων τοπικών αρχόντων κ.λ.π. από τη βάση των κομμάτων), τον έλεγχο των οικονομικών των κομμάτων κ.λ.π.
Αντίθετα στην Προεδρική, ακόμα και αν δεν συμφωνούν όλα τα κόμματα στην δημοκρατική οργάνωση και οικονομική διαφάνεια, είναι τέτοια η πιο πάνω λειτουργία και η δυναμική αυτού του πολιτικού συστήματος, που εκ των πραγμάτων οδηγεί σε ενιαίο τρόπο δημοκρατικής οργάνωσης και λειτουργίας των κομμάτων.
Για παράδειγμα, εκ των πραγμάτων ούτε ο αρχηγός του κόμματος εξαρτάται από τους βουλευτές του, ούτε οι βουλευτές εξαρτώνται από τον αρχηγό, αφού και οι δύο εκλέγονται από την βάση του κόμματος και δεν διορίζει ο ένας τον άλλο. Επομένως οι βουλευτές είναι ανεξάρτητοι να ελέγχουν ακόμα και την ίδια την κυβέρνηση του κόμματός τους ή να καταψηφίζουν νομοσχέδια της κυβέρνησης, χωρίς να τίθεται θέμα κομματικής πειθαρχίας ή να κινδυνεύει να πέσει η κυβέρνηση ή να κινδυνεύουν να διαγραφούν οι βουλευτές ή να μην γίνουν υπουργοί.
10) Στην Προεδρευόμενη, για να μπορεί να διατηρηθεί αλώβητη η κατεστημένη ολιγαρχία που καλύπτεται πίσω από αυτό το πολιτικό σύστημα και να προστατεύσει αποτελεσματικά τα μέλη της, είναι αναγκαίο να ελέγχει και τη Δικαιοσύνη.
Αντίθετα στη Προεδρική, η Δικαιοσύνη είναι πραγματικά ανεξάρτητη για να επιτελέσει την αποστολή της, ανεξάρτητα από το πρόσωπο εναντίον του οποίου στρέφεται.
Υπάρχουν φυσικά και άλλες μικρότερες διαφορές υπέρ του πολιτικού συστήματος, της Προεδρικής Δημοκρατίας και φυσικά η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών του κόσμου, εφαρμόζουν αυτό το πολιτικό σύστημα. (βλ. Περισσότερα εδώ).
Ίσως τώρα να αντιλαμβάνεστε γιατί η δική μας κρατικοδίαιτη πολιτικοοικονομική ολιγαρχία δεν μιλάει καθόλου για αλλαγή του πολιτικού συστήματος, ούτε φυσικά γίνεται καμία σχετική δημοσκόπηση.
Απλά γιατί κάτι τέτοιο θα οδηγούσε αυτόματα σε κατάρρευσή της.
Όμως πιστεύουμε ακράδαντα πως μόνο το πολιτικό σύστημα της Προεδρικής Δημοκρατίας είναι εκείνο που μπορεί να δώσει νέα ώθηση στη χώρα μας για ένα νέο ξεκίνημα, αφήνοντας πίσω το κρατικοδίαιτο, αντιπαραγωγικό και ραγιάδικο παρελθόν μας.
