OLLI REHN (Επίτροπος Ευρωπαϊκής Ένωσης): Σας ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
Σας ευχαριστώ όλους και για τις πολύ σημαντικές και εύλογες ερωτήσεις σας. Σχεδόν τελείωσε το μελάνι της πέννας μου σημειώνοντας όλες τις ερωτήσεις και τις επισημάνσεις σας. Επιθυμώ να απαντήσω σε κάθε μία από αυτές μεν, αλλά από την άλλη δεν θα ήθελα να διαταράξω το νομοπαρασκευαστικό σας έργο, γιατί θα χρειαστώ κάποιες ώρες για να απαντήσω αρκούντως σε όλα σας τα σχόλια και τις ερωτήσεις, όπως τους αξίζει. Εξ ου και θα προσπαθήσω να ομαδοποιήσω κάποιες ερωτήσεις, οι οποίες είναι σχετικώς συναφείς μεταξύ τους και να απαντήσω συνολικά. Να μιλήσω, για παράδειγμα, για τη συμφωνία σύναψης του δανείου, για θέματα δυναμικής ανάπτυξης και αειφορίας, τα οποία εξάλλου είναι και θεμελιώδη ζητήματα, που αφορούν και το πρόγραμμα. Θα συμπεριλάβω στις απαντήσεις μου βεβαίως και το ζήτημα της κοινωνικής ευθυδικίας, δικαιοσύνης και απασχολησιμότητας.
Κατ’ αρχήν, ξεκινώ απαντώντας στα σχόλια και τις ερωτήσεις της κυρίας Προέδρου, αλλά και πολλών εξ υμών, στις δικές σας παρεμβάσεις, λέγοντας «ναι, έχετε δίκιο, ολοένα και περισσότερο αυτή η κρίση εξελίσσεται σε συστημική κρίση, εξ ου και χρειαζόμαστε μία απάντηση και απόκριση συστημική». Χρειαζόμαστε, δηλαδή, μία άμεση απάντηση, η οποία θα είναι ευρέως φάσματος, από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης και η οποία θα είναι συνδυαστική. Θα πρέπει, δηλαδή, να συνδυάζει τα οριζόντια μέτρα, ούτως ώστε να υπάρξει οικονομική σταθερότητα στην Ευρωζώνη, αλλά και εγκάρσια ή κάθετα μέτρα, δηλαδή, εξατομικευμένα ανά κράτος-μέλος, ούτως ώστε κάθε ένα κράτος-μέλος να μπορέσει να θέσει σε τάξη τα του οίκου του και να προχωρήσει..... σε εκείνου του είδους τις μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα αναζωογονήσουν την οικονομία και θα αποκαταστήσουν την ανάπτυξη.
Υπ’ αυτή την έννοια, λοιπόν, συνεχίζεται και το έργο μας, έργο σας, και σ' αυτό το πλαίσιο, κατά τις τελευταίες συναντήσεις των Υπουργών Οικονομικών, Δευτέρα και Τρίτη, στο πλαίσιο του Eurogroup, έγιναν σημαντικές συζητήσεις στην ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Και εμείς ασχοληθήκαμε με αυτά τα ζητήματα αφ’ ης στιγμής ξέσπασε η κρίση στην Ελλάδα. Εγώ άρχισα να ασχολούμαι με το εν λόγω χαρτοφυλάκιο, ήδη, από τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, δηλαδή από τις 10 Φεβρουαρίου, οπότε ανέλαβα και καθήκοντα στο πλαίσιο της νέας Επιτροπής.
Ήδη, από την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων μας, λάβαμε σημαντικές αποφάσεις. Έγινε η συνάντηση με τηλεδιάσκεψη των Υπουργών του Eurogroup, με συμμετοχή της Ελλάδος. Λίγες εβδομάδες αργότερα, ήρθα εδώ στην Αθήνα για συζητήσεις. Αφιερώσαμε όλους τους μήνες της ανοίξεως σε ζητήματα που αφορούσαν την Ελλάδα, είτε βρισκόμασταν στα κεντρικά της Επιτροπής είτε στα κεντρικά του Συμβουλίου, εξαιτίας ή χάριν της Ελλάδας.
Όπως έχω δηλώσει και σε άλλη περίπτωση, παρότι είμαι παλαιός ποδοσφαιριστής, εξακολουθώ τα Σαββατοκύριακα να παίζω ποδόσφαιρο. Κάθε Κυριακή πρωί παίζουμε όλη η ομάδα. Θα έπρεπε όμως να σας πω ότι ειλικρινώς το τελευταίο διάστημα χάνω κάθε κυριακάτικη προπόνηση με αυτή την ερασιτεχνική ομάδα, γιατί ασχολούμαι με τα ζητήματα που αφορούν την Ελλάδα. Πρέπει να δούμε τι πρέπει να γίνει και εγώ πρέπει να ασχοληθώ με αυτά που πρέπει να ασχοληθώ. Τέλος. Ας χάσω το ποδόσφαιρο. Ελπίζω, λοιπόν, ότι θα μπορέσουμε τελικώς να καταλήξουμε σε μία απόκριση η οποία θα είναι ευρέως φάσματος, συνοπτική και περιεκτική.
Εδώ θα ήθελα να υπενθυμίσω σε όλους, εμού συμπεριλαμβανομένου, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, αποτελείται από 27 κράτη-μέλη και η ευρωζώνη αποτελείται από 16 ή 17 μέλη. Οι περισσότερες αποφάσεις που είναι θεμελιώδους σημασίας απαιτούν τη συναίνεση και άρα την ομόφωνη γνώμη των περισσοτέρων, αν όχι όλων, εξ ου και απαιτείται χρόνος μέχρι να υπάρξουν οι σχετικές αποφάσεις και τελικώς να υλοποιηθούν οι αντίστοιχες πολιτικές, αλλά κυρίως να πεισθούν όλα τα κράτη-μέλη ότι είναι προς όφελος της Ευρώπης να ληφθούν αυτά τα μέτρα και αυτές οι αποφάσεις. Αυτό, βεβαίως, αφορά και την ενίσχυση εκείνων των αναχωμάτων, αν θέλετε, που δημιουργήσαμε την άνοιξη και στο πλαίσιο αυτής της συζήτησης ενέκυψε και το ζήτημα του ευρωομολόγου. Ο κ. Τζούλιο Τρεμόντι, εξάλλου, Υπουργός Οικονομικών, το έθεσε, όπως και ο κ. Γιούνγκερ, ο οποίος αυτή τη στιγμή προεδρεύει και του Εurogroup.
Θεωρώ ότι η αντίστοιχη πρωτοβουλία είναι διανοητικώς θελκτική. Έχει ξεκινήσει μία μακρά συζήτηση, καιρό τώρα, σχετικά με το κατά πόσο θα πρέπει να υπάρξουν ευρωομόλογα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την 9η Μαΐου, την ημέρα της Ευρώπης, την ημέρα Σουμάν, πρότεινε να υπάρξει ένα κοινοτικό μέσο, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί ο ευρωπαϊκός μηχανισμός σταθερότητας, ώστε τελικώς να προστατευτεί το νόμισμα, να υπάρχει δηλαδή μία βάση της οποίας η αξία θα είναι εξήντα εκατομμύρια και μετά από πίσω της θα υπάρχουν μακροπρόθεσμες εγγυήσεις δανεισμού, στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το πρώτο σκέλος έτυχε αποδοχής, το δεύτερο απερρίφθη από το Συμβούλιο, δηλαδή από τα κράτη-μέλη. Επομένως, το αντίστοιχο μέσο δημιουργήθηκε διακυβερνητικώς.
Γιατί, όμως, απερρίφθη από τα κράτη-μέλη; Διότι πολλά κράτη-μέλη θεώρησαν ότι προσομοιάζει με την αντίστοιχη ιδέα περί ευρωομολόγου. Από τη μια υπήρχε το θέμα των εγγυήσεων και από την άλλη το θέμα της δανειοδότησης, του δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Ένωση και αυτή η πρόταση συνδύαζε κατά την άποψη κάποιων και κατέληγε στο ευρωομόλογο. Οπότε πρόσφατα έγινε και μια άλλη συζήτηση. Αυτή ήταν η μοίρα της εν λόγω πρότασης, όπως την γνωρίζετε.
Εμείς τώρα εξετάζουμε όλες τις δυνητικές επιλογές ούτως ώστε να βρούμε τον καλύτερο δυνατό τρόπο να ενισχύσουμε τα χρηματοοικονομικά μας μέσα και ταυτοχρόνως το κάθε ένα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεχωριστά θα πρέπει να λάβει τις δικές τους ευθύνες και να πράξει τα δέοντα. Αυτό βεβαίως σημαίνει ότι πολλοί λαμβάνουν τολμηρά μέτρα και αποφάσεις σε θέματα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Αυτό γίνεται αυτή τη στιγμή και στην Πορτογαλία.
Τώρα αναφορικά με άλλα ζητήματα πολύ συγκεκριμένα, τα οποία αφορούν την Ελλάδα και το πρόγραμμα που εφαρμόζεται: Κατ’ αρχήν όσον αφορά τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου θα ήθελα να πω ότι η επερχόμενη απόφαση που πρόκειται να ληφθεί αρχές του επόμενου έτους θα αφορά ακριβώς όλες εκείνες τις πολιτικές που αφορούν μεταξύ άλλων και τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου. Κατά μέσο όρο αναμένεται η διάρκεια να είναι επτάμισι έτη και βεβαίως υπάρχει και το θέμα της εκ των υστέρων εφαρμογής, κατά πόσο δηλαδή θα υπάρχει αναδρομική ισχύς, ώστε να μην υπάρχει μια νέα δανειακή συμφωνία, αλλά να υπάρχει μια τροποποίηση, μια τροπολογία, μια προσθήκη στην υφιστάμενη σύμβαση δανείου. Για παράδειγμα αυτό το σχόλιο μου απευθύνεται και στην κα Ντόρα Μπακογιάννη. Δεν σκοπεύουμε να θέσουμε νέους όρους. Σε αυτό το νέο πλαίσιο θα συζητήσουμε και θα εργαστούμε με βάση το υφιστάμενο, δηλαδή το υπάρχον μνημόνιο και σε αυτό το πλαίσιο δεν προτιθέμεθα να προτείνουμε άλλους όρους.
Ως προς το ερώτημα που θέσατε σχετικά με την πρόσβαση στις αγορές, για παράδειγμα ο κ. Τσίπρας έθιξε το εν λόγω ζήτημα, θα ήθελα να πω σε απάντηση προς αυτήν την ερώτηση ότι το ζήτημα είναι αυτή τη στιγμή -και αυτός είναι ο σκοπός του προγράμματος- μέχρι το 2012 να μείνει εκτός των διεθνών αγορών η Ελλάς και εν μέρει ή και κάποιο διάστημα για το 2013. Αν, όμως, υπάρξει αποκατάσταση του αισθήματος εμπιστοσύνης απέναντι στην ελληνική οικονομία μπορεί η Ελλάς να ξαναβγεί στις αγορές νωρίτερα, κάτι που μπορεί να αποδειχθεί επωφελές για όλους κατά την άποψή μου. Βεβαίως, τα πάντα θα εξαρτηθούν από το πόσο γρήγορα ανακάμπτει η οικονομία και πόσο αποκαθίσταται η ανάπτυξη. Μέχρι όμως τα μέσα του 2012 ή και εν μέρει για το 2013 η Ελλάς μπορεί να απέχει από τις αγορές.
Όσον αφορά τώρα θέματα εφορίας του χρέους το ερώτημα ετέθη από την κα Βάσω Παπανδρέου μεταξύ άλλων και θα ήθελα να πω ότι κατά την άποψή μου δυο είναι τα θεμελιώδη συστατικά. Κατ’ αρχήν υπάρχει αναγκαιότητα ύπαρξης συνεχών πλεονασμάτων μέχρι και το 2020. Επίσης, είναι εξίσου θεμελιώδες να υπάρξει οικονομική ανάπτυξη. Θεωρούμε ότι υπάρχει η δυνατότητα αναπτυξιακή τουλάχιστον του 3% κατά τη διάρκεια της δεκαετίας αφ’ ης στιγμής υλοποιηθούν πλήρως οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Αν συνδυάσετε, λοιπόν, τα δυο πρώτα στοιχεία που ανέφερα, τότε βάση του πρόγραμμα το χρέος θα μειωθεί από το 157% στο 2013, στο 80% ή και θα μειωθεί κάτω από το 80% στη δεκαετία.
Ετέθησαν, επίσης, ερωτήσεις που αφορούσαν ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά και απασχόλησης. Πριν, όμως, υπεισέρθω στις ερωτήσεις αυτές θα ήθελα να απαντήσω στα σχόλια του Κωστή Χατζηδάκη με τον οποίο βεβαίως με συνδέει φιλία, μελετήσαμε μαζί την γαλλική γλώσσα. Ελπίζω να τα πήγατε καλύτερα εσείς στις εξετάσεις σε σχέση με μένα. Δύσκολα ήταν τα πράγματα αυτά τα δεκαπέντε χρόνια που έπρεπε να ξεκινήσω από το μηδέν και να κατακτήσω την γαλλική γλώσσα.
Εν πάση περιπτώσει συμφωνώ μαζί σας, κύριε Χατζηδάκη, ότι η αντιμετώπιση του φαινομένου της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής δεν θα πρέπει να συνεπάγεται μεγαλύτερη φορολόγηση. Το ακριβώς αντίθετο θα πρέπει να συμβεί. Μάλιστα ο στόχος της αντιμετώπισης αυτού του φαινομένου είναι τελικώς να γεμίσουν τα κρατικά ταμεία και ταυτόχρονα να υπάρχει εφαρμογή πολιτικών κοινωνικής δικαιοσύνης, γιατί αυτός είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορεί ο λαός να αποδεχθεί τις δυσχερείς, δύσκολες και επώδυνες μεταρρυθμίσεις.
Όσον αφορά τα σχόλιά σας περί ευρωσκεπτικισμού, συμφωνώ και θα έλεγα ότι συμμερίζομαι την άποψή σας υπό την έννοια ότι ναι, υπάρχει απόκλιση σε ζητήματα δημόσιας συζήτησης που λαμβάνει χώρα σε διαφορετικές γωνιές της Ευρώπης. Προβληματιζόμεθα σχετικά με τις αποκλίσεις που παρατηρούνται σε αυτές τις συζητήσεις.
Υπάρχουν οι βόρειες και οι νότιες χώρες, του Βορρά και του Νότου, όπως αποκαλούνται. Είμαι περήφανος για την κληρονομιά μου μεν αλλά αισθάνομαι περισσότερο πολίτης Μεσογείου. Αν όμως ήμουν στον Φιλανδικό Κοινοβούλιο –και εκεί είναι δύσκολη η κατάσταση- και εκεί θα είχα μια τοποθέτηση στον αντίποδα γιατί εκεί υπάρχει μια διαφορετική Κυβέρνηση. Εσείς, από την άλλη, έχετε μια σοσιαλδημοκρατική Κυβέρνηση όπου ηγείται το ΠΑ.ΣΟ.Κ., ενώ η κεντροδεξιά Κυβέρνηση στην Φιλανδία αντιμετωπίζει σημαντικές δυσχέρειες προκειμένου να συγκρατήσει δεμένο καλά τον υφιστάμενο εκεί κυβερνητικό σχηματισμό και συνασπισμό. Υπάρχει το θέμα της ανόδου της δημοτικότητας των λαϊκιστών και το ζήτημα της Ιρλανδίας. Αυτή τη στιγμή οι σοσιαλιστές συνάδελφοι δεν στηρίζουν τους πάντες και εδώ φαίνεται ότι δεν στήριξαν ακόμα το πακέτο το οποίο υποστήριξε ο ίδιος ο Πρόεδρος της σοσιαλιστικής Διεθνούς. Αντιλαμβάνεστε το παράδοξο. Η ζωή είναι γεμάτη παράδοξα.
Εγώ σε αυτή τη σχιζοφρένεια καλούμαι να επιβιώσω και να προσπαθήσω να συνθέσω την Ευρώπη, να βοηθήσω να προσεγγίσουμε όλοι ο ένας τον άλλο, γιατί όλοι είμαστε επιβάτες στο ίδιο τρένο, στο ίδιο σκάφος. Δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη, ευημερία, απασχολισιμότητα, αειφορία αν δεν εξασφαλίσουμε ότι υπάρχει η χρηματοοικονομική σταθερότητα σε όλη την ευρωζώνη και σε όλη την Ευρώπη γι’ αυτό κινούμεθα με τον τρόπο που κινούμεθα. Δεν το κάνουμε για να σώσουμε τραπεζικά και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Βεβαίως και χρειαζόμαστε τις τράπεζες για να εξασφαλίσουμε μεταξύ άλλων ότι υπάρχουν και πιστώσεις οι οποίες θα είναι πρόσφορες για το μέσο πολίτη, αλλά και την επιχείρηση. Το βασικό μας κίνητρο είναι η διασφάλιση της σταθερότητας για να αποφύγουμε χρηματοπιστωτικές και χρηματο-οικονομικές αναταράξεις που μπορεί να δυσχεράνουν την οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Η ανάκαμψη αυτή τη στιγμή ξεκινάει στην Ευρώπη. Βεβαίως πιστεύουμε και αυτή είναι η υπόθεση με την οποία λειτουργούμε, ότι στην Ελλάδα θα υπάρξει θετικός ρυθμός ανάπτυξης από το επόμενο έτος και μάλιστα από το 2012 αναμένεται να υπάρχει πολύ σαφέστερη και πιο σταθερή οικονομική ανάπτυξη.
Τελικώς να πω, επίσης, ότι συμφωνώ με όλους όσοι είπαν ότι χρειαζόμαστε μια οικονομική ένωση. Πράγματι είναι εκείνη η ώρα που θα πρέπει να συμπληρώσουμε την ισχυρή νομισματική ένωση με μια πραγματική, με μια αληθινή οικονομική ένωση και αυτό πράττουμε. Αυτό ακριβώς προσπαθούμε να πετύχουμε μέσω των οικονομικών προτάσεων προκείμενου να ενισχυθεί η οικονομική διακυβέρνηση.
Κατά την άποψή μου, λοιπόν, είναι επιτέλους καιρός και στην ΟΝΕ να ασχοληθούμε με αυτά τα ζητήματα. Να δώσουμε νέα ζωή, νέα πνοή στην ΟΝΕ, να εξασφαλίσουμε τη σταθερότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας, να υπάρχει έτσι αειφορία, ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Κυρία Πρόεδρε, επιτρέψτε μου να κλείσω με αυτά τα σχόλια και να σας ευχαριστήσω στο σημείο αυτό για τις δύσκολες ερωτήσεις, αλλά τις τόσο ενδιαφέρουσες και συναφείς. Σας διαβεβαιώ ότι η Ευρώπη βρίσκεται στο πλευρό σας, συμπαρατάσσεται με εσάς και θα συνεχίσω το διάλογο με το ελληνικό Κοινοβούλιο.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Σας ευχαριστώ όλους και για τις πολύ σημαντικές και εύλογες ερωτήσεις σας. Σχεδόν τελείωσε το μελάνι της πέννας μου σημειώνοντας όλες τις ερωτήσεις και τις επισημάνσεις σας. Επιθυμώ να απαντήσω σε κάθε μία από αυτές μεν, αλλά από την άλλη δεν θα ήθελα να διαταράξω το νομοπαρασκευαστικό σας έργο, γιατί θα χρειαστώ κάποιες ώρες για να απαντήσω αρκούντως σε όλα σας τα σχόλια και τις ερωτήσεις, όπως τους αξίζει. Εξ ου και θα προσπαθήσω να ομαδοποιήσω κάποιες ερωτήσεις, οι οποίες είναι σχετικώς συναφείς μεταξύ τους και να απαντήσω συνολικά. Να μιλήσω, για παράδειγμα, για τη συμφωνία σύναψης του δανείου, για θέματα δυναμικής ανάπτυξης και αειφορίας, τα οποία εξάλλου είναι και θεμελιώδη ζητήματα, που αφορούν και το πρόγραμμα. Θα συμπεριλάβω στις απαντήσεις μου βεβαίως και το ζήτημα της κοινωνικής ευθυδικίας, δικαιοσύνης και απασχολησιμότητας.
Κατ’ αρχήν, ξεκινώ απαντώντας στα σχόλια και τις ερωτήσεις της κυρίας Προέδρου, αλλά και πολλών εξ υμών, στις δικές σας παρεμβάσεις, λέγοντας «ναι, έχετε δίκιο, ολοένα και περισσότερο αυτή η κρίση εξελίσσεται σε συστημική κρίση, εξ ου και χρειαζόμαστε μία απάντηση και απόκριση συστημική». Χρειαζόμαστε, δηλαδή, μία άμεση απάντηση, η οποία θα είναι ευρέως φάσματος, από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης και η οποία θα είναι συνδυαστική. Θα πρέπει, δηλαδή, να συνδυάζει τα οριζόντια μέτρα, ούτως ώστε να υπάρξει οικονομική σταθερότητα στην Ευρωζώνη, αλλά και εγκάρσια ή κάθετα μέτρα, δηλαδή, εξατομικευμένα ανά κράτος-μέλος, ούτως ώστε κάθε ένα κράτος-μέλος να μπορέσει να θέσει σε τάξη τα του οίκου του και να προχωρήσει..... σε εκείνου του είδους τις μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα αναζωογονήσουν την οικονομία και θα αποκαταστήσουν την ανάπτυξη.
Υπ’ αυτή την έννοια, λοιπόν, συνεχίζεται και το έργο μας, έργο σας, και σ' αυτό το πλαίσιο, κατά τις τελευταίες συναντήσεις των Υπουργών Οικονομικών, Δευτέρα και Τρίτη, στο πλαίσιο του Eurogroup, έγιναν σημαντικές συζητήσεις στην ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Και εμείς ασχοληθήκαμε με αυτά τα ζητήματα αφ’ ης στιγμής ξέσπασε η κρίση στην Ελλάδα. Εγώ άρχισα να ασχολούμαι με το εν λόγω χαρτοφυλάκιο, ήδη, από τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, δηλαδή από τις 10 Φεβρουαρίου, οπότε ανέλαβα και καθήκοντα στο πλαίσιο της νέας Επιτροπής.
Ήδη, από την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων μας, λάβαμε σημαντικές αποφάσεις. Έγινε η συνάντηση με τηλεδιάσκεψη των Υπουργών του Eurogroup, με συμμετοχή της Ελλάδος. Λίγες εβδομάδες αργότερα, ήρθα εδώ στην Αθήνα για συζητήσεις. Αφιερώσαμε όλους τους μήνες της ανοίξεως σε ζητήματα που αφορούσαν την Ελλάδα, είτε βρισκόμασταν στα κεντρικά της Επιτροπής είτε στα κεντρικά του Συμβουλίου, εξαιτίας ή χάριν της Ελλάδας.
Όπως έχω δηλώσει και σε άλλη περίπτωση, παρότι είμαι παλαιός ποδοσφαιριστής, εξακολουθώ τα Σαββατοκύριακα να παίζω ποδόσφαιρο. Κάθε Κυριακή πρωί παίζουμε όλη η ομάδα. Θα έπρεπε όμως να σας πω ότι ειλικρινώς το τελευταίο διάστημα χάνω κάθε κυριακάτικη προπόνηση με αυτή την ερασιτεχνική ομάδα, γιατί ασχολούμαι με τα ζητήματα που αφορούν την Ελλάδα. Πρέπει να δούμε τι πρέπει να γίνει και εγώ πρέπει να ασχοληθώ με αυτά που πρέπει να ασχοληθώ. Τέλος. Ας χάσω το ποδόσφαιρο. Ελπίζω, λοιπόν, ότι θα μπορέσουμε τελικώς να καταλήξουμε σε μία απόκριση η οποία θα είναι ευρέως φάσματος, συνοπτική και περιεκτική.
Εδώ θα ήθελα να υπενθυμίσω σε όλους, εμού συμπεριλαμβανομένου, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, αποτελείται από 27 κράτη-μέλη και η ευρωζώνη αποτελείται από 16 ή 17 μέλη. Οι περισσότερες αποφάσεις που είναι θεμελιώδους σημασίας απαιτούν τη συναίνεση και άρα την ομόφωνη γνώμη των περισσοτέρων, αν όχι όλων, εξ ου και απαιτείται χρόνος μέχρι να υπάρξουν οι σχετικές αποφάσεις και τελικώς να υλοποιηθούν οι αντίστοιχες πολιτικές, αλλά κυρίως να πεισθούν όλα τα κράτη-μέλη ότι είναι προς όφελος της Ευρώπης να ληφθούν αυτά τα μέτρα και αυτές οι αποφάσεις. Αυτό, βεβαίως, αφορά και την ενίσχυση εκείνων των αναχωμάτων, αν θέλετε, που δημιουργήσαμε την άνοιξη και στο πλαίσιο αυτής της συζήτησης ενέκυψε και το ζήτημα του ευρωομολόγου. Ο κ. Τζούλιο Τρεμόντι, εξάλλου, Υπουργός Οικονομικών, το έθεσε, όπως και ο κ. Γιούνγκερ, ο οποίος αυτή τη στιγμή προεδρεύει και του Εurogroup.
Θεωρώ ότι η αντίστοιχη πρωτοβουλία είναι διανοητικώς θελκτική. Έχει ξεκινήσει μία μακρά συζήτηση, καιρό τώρα, σχετικά με το κατά πόσο θα πρέπει να υπάρξουν ευρωομόλογα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την 9η Μαΐου, την ημέρα της Ευρώπης, την ημέρα Σουμάν, πρότεινε να υπάρξει ένα κοινοτικό μέσο, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί ο ευρωπαϊκός μηχανισμός σταθερότητας, ώστε τελικώς να προστατευτεί το νόμισμα, να υπάρχει δηλαδή μία βάση της οποίας η αξία θα είναι εξήντα εκατομμύρια και μετά από πίσω της θα υπάρχουν μακροπρόθεσμες εγγυήσεις δανεισμού, στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το πρώτο σκέλος έτυχε αποδοχής, το δεύτερο απερρίφθη από το Συμβούλιο, δηλαδή από τα κράτη-μέλη. Επομένως, το αντίστοιχο μέσο δημιουργήθηκε διακυβερνητικώς.
Γιατί, όμως, απερρίφθη από τα κράτη-μέλη; Διότι πολλά κράτη-μέλη θεώρησαν ότι προσομοιάζει με την αντίστοιχη ιδέα περί ευρωομολόγου. Από τη μια υπήρχε το θέμα των εγγυήσεων και από την άλλη το θέμα της δανειοδότησης, του δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Ένωση και αυτή η πρόταση συνδύαζε κατά την άποψη κάποιων και κατέληγε στο ευρωομόλογο. Οπότε πρόσφατα έγινε και μια άλλη συζήτηση. Αυτή ήταν η μοίρα της εν λόγω πρότασης, όπως την γνωρίζετε.
Εμείς τώρα εξετάζουμε όλες τις δυνητικές επιλογές ούτως ώστε να βρούμε τον καλύτερο δυνατό τρόπο να ενισχύσουμε τα χρηματοοικονομικά μας μέσα και ταυτοχρόνως το κάθε ένα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεχωριστά θα πρέπει να λάβει τις δικές τους ευθύνες και να πράξει τα δέοντα. Αυτό βεβαίως σημαίνει ότι πολλοί λαμβάνουν τολμηρά μέτρα και αποφάσεις σε θέματα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Αυτό γίνεται αυτή τη στιγμή και στην Πορτογαλία.
Τώρα αναφορικά με άλλα ζητήματα πολύ συγκεκριμένα, τα οποία αφορούν την Ελλάδα και το πρόγραμμα που εφαρμόζεται: Κατ’ αρχήν όσον αφορά τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου θα ήθελα να πω ότι η επερχόμενη απόφαση που πρόκειται να ληφθεί αρχές του επόμενου έτους θα αφορά ακριβώς όλες εκείνες τις πολιτικές που αφορούν μεταξύ άλλων και τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου. Κατά μέσο όρο αναμένεται η διάρκεια να είναι επτάμισι έτη και βεβαίως υπάρχει και το θέμα της εκ των υστέρων εφαρμογής, κατά πόσο δηλαδή θα υπάρχει αναδρομική ισχύς, ώστε να μην υπάρχει μια νέα δανειακή συμφωνία, αλλά να υπάρχει μια τροποποίηση, μια τροπολογία, μια προσθήκη στην υφιστάμενη σύμβαση δανείου. Για παράδειγμα αυτό το σχόλιο μου απευθύνεται και στην κα Ντόρα Μπακογιάννη. Δεν σκοπεύουμε να θέσουμε νέους όρους. Σε αυτό το νέο πλαίσιο θα συζητήσουμε και θα εργαστούμε με βάση το υφιστάμενο, δηλαδή το υπάρχον μνημόνιο και σε αυτό το πλαίσιο δεν προτιθέμεθα να προτείνουμε άλλους όρους.
Ως προς το ερώτημα που θέσατε σχετικά με την πρόσβαση στις αγορές, για παράδειγμα ο κ. Τσίπρας έθιξε το εν λόγω ζήτημα, θα ήθελα να πω σε απάντηση προς αυτήν την ερώτηση ότι το ζήτημα είναι αυτή τη στιγμή -και αυτός είναι ο σκοπός του προγράμματος- μέχρι το 2012 να μείνει εκτός των διεθνών αγορών η Ελλάς και εν μέρει ή και κάποιο διάστημα για το 2013. Αν, όμως, υπάρξει αποκατάσταση του αισθήματος εμπιστοσύνης απέναντι στην ελληνική οικονομία μπορεί η Ελλάς να ξαναβγεί στις αγορές νωρίτερα, κάτι που μπορεί να αποδειχθεί επωφελές για όλους κατά την άποψή μου. Βεβαίως, τα πάντα θα εξαρτηθούν από το πόσο γρήγορα ανακάμπτει η οικονομία και πόσο αποκαθίσταται η ανάπτυξη. Μέχρι όμως τα μέσα του 2012 ή και εν μέρει για το 2013 η Ελλάς μπορεί να απέχει από τις αγορές.
Όσον αφορά τώρα θέματα εφορίας του χρέους το ερώτημα ετέθη από την κα Βάσω Παπανδρέου μεταξύ άλλων και θα ήθελα να πω ότι κατά την άποψή μου δυο είναι τα θεμελιώδη συστατικά. Κατ’ αρχήν υπάρχει αναγκαιότητα ύπαρξης συνεχών πλεονασμάτων μέχρι και το 2020. Επίσης, είναι εξίσου θεμελιώδες να υπάρξει οικονομική ανάπτυξη. Θεωρούμε ότι υπάρχει η δυνατότητα αναπτυξιακή τουλάχιστον του 3% κατά τη διάρκεια της δεκαετίας αφ’ ης στιγμής υλοποιηθούν πλήρως οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Αν συνδυάσετε, λοιπόν, τα δυο πρώτα στοιχεία που ανέφερα, τότε βάση του πρόγραμμα το χρέος θα μειωθεί από το 157% στο 2013, στο 80% ή και θα μειωθεί κάτω από το 80% στη δεκαετία.
Ετέθησαν, επίσης, ερωτήσεις που αφορούσαν ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά και απασχόλησης. Πριν, όμως, υπεισέρθω στις ερωτήσεις αυτές θα ήθελα να απαντήσω στα σχόλια του Κωστή Χατζηδάκη με τον οποίο βεβαίως με συνδέει φιλία, μελετήσαμε μαζί την γαλλική γλώσσα. Ελπίζω να τα πήγατε καλύτερα εσείς στις εξετάσεις σε σχέση με μένα. Δύσκολα ήταν τα πράγματα αυτά τα δεκαπέντε χρόνια που έπρεπε να ξεκινήσω από το μηδέν και να κατακτήσω την γαλλική γλώσσα.
Εν πάση περιπτώσει συμφωνώ μαζί σας, κύριε Χατζηδάκη, ότι η αντιμετώπιση του φαινομένου της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής δεν θα πρέπει να συνεπάγεται μεγαλύτερη φορολόγηση. Το ακριβώς αντίθετο θα πρέπει να συμβεί. Μάλιστα ο στόχος της αντιμετώπισης αυτού του φαινομένου είναι τελικώς να γεμίσουν τα κρατικά ταμεία και ταυτόχρονα να υπάρχει εφαρμογή πολιτικών κοινωνικής δικαιοσύνης, γιατί αυτός είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορεί ο λαός να αποδεχθεί τις δυσχερείς, δύσκολες και επώδυνες μεταρρυθμίσεις.
Όσον αφορά τα σχόλιά σας περί ευρωσκεπτικισμού, συμφωνώ και θα έλεγα ότι συμμερίζομαι την άποψή σας υπό την έννοια ότι ναι, υπάρχει απόκλιση σε ζητήματα δημόσιας συζήτησης που λαμβάνει χώρα σε διαφορετικές γωνιές της Ευρώπης. Προβληματιζόμεθα σχετικά με τις αποκλίσεις που παρατηρούνται σε αυτές τις συζητήσεις.
Υπάρχουν οι βόρειες και οι νότιες χώρες, του Βορρά και του Νότου, όπως αποκαλούνται. Είμαι περήφανος για την κληρονομιά μου μεν αλλά αισθάνομαι περισσότερο πολίτης Μεσογείου. Αν όμως ήμουν στον Φιλανδικό Κοινοβούλιο –και εκεί είναι δύσκολη η κατάσταση- και εκεί θα είχα μια τοποθέτηση στον αντίποδα γιατί εκεί υπάρχει μια διαφορετική Κυβέρνηση. Εσείς, από την άλλη, έχετε μια σοσιαλδημοκρατική Κυβέρνηση όπου ηγείται το ΠΑ.ΣΟ.Κ., ενώ η κεντροδεξιά Κυβέρνηση στην Φιλανδία αντιμετωπίζει σημαντικές δυσχέρειες προκειμένου να συγκρατήσει δεμένο καλά τον υφιστάμενο εκεί κυβερνητικό σχηματισμό και συνασπισμό. Υπάρχει το θέμα της ανόδου της δημοτικότητας των λαϊκιστών και το ζήτημα της Ιρλανδίας. Αυτή τη στιγμή οι σοσιαλιστές συνάδελφοι δεν στηρίζουν τους πάντες και εδώ φαίνεται ότι δεν στήριξαν ακόμα το πακέτο το οποίο υποστήριξε ο ίδιος ο Πρόεδρος της σοσιαλιστικής Διεθνούς. Αντιλαμβάνεστε το παράδοξο. Η ζωή είναι γεμάτη παράδοξα.
Εγώ σε αυτή τη σχιζοφρένεια καλούμαι να επιβιώσω και να προσπαθήσω να συνθέσω την Ευρώπη, να βοηθήσω να προσεγγίσουμε όλοι ο ένας τον άλλο, γιατί όλοι είμαστε επιβάτες στο ίδιο τρένο, στο ίδιο σκάφος. Δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη, ευημερία, απασχολισιμότητα, αειφορία αν δεν εξασφαλίσουμε ότι υπάρχει η χρηματοοικονομική σταθερότητα σε όλη την ευρωζώνη και σε όλη την Ευρώπη γι’ αυτό κινούμεθα με τον τρόπο που κινούμεθα. Δεν το κάνουμε για να σώσουμε τραπεζικά και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Βεβαίως και χρειαζόμαστε τις τράπεζες για να εξασφαλίσουμε μεταξύ άλλων ότι υπάρχουν και πιστώσεις οι οποίες θα είναι πρόσφορες για το μέσο πολίτη, αλλά και την επιχείρηση. Το βασικό μας κίνητρο είναι η διασφάλιση της σταθερότητας για να αποφύγουμε χρηματοπιστωτικές και χρηματο-οικονομικές αναταράξεις που μπορεί να δυσχεράνουν την οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Η ανάκαμψη αυτή τη στιγμή ξεκινάει στην Ευρώπη. Βεβαίως πιστεύουμε και αυτή είναι η υπόθεση με την οποία λειτουργούμε, ότι στην Ελλάδα θα υπάρξει θετικός ρυθμός ανάπτυξης από το επόμενο έτος και μάλιστα από το 2012 αναμένεται να υπάρχει πολύ σαφέστερη και πιο σταθερή οικονομική ανάπτυξη.
Τελικώς να πω, επίσης, ότι συμφωνώ με όλους όσοι είπαν ότι χρειαζόμαστε μια οικονομική ένωση. Πράγματι είναι εκείνη η ώρα που θα πρέπει να συμπληρώσουμε την ισχυρή νομισματική ένωση με μια πραγματική, με μια αληθινή οικονομική ένωση και αυτό πράττουμε. Αυτό ακριβώς προσπαθούμε να πετύχουμε μέσω των οικονομικών προτάσεων προκείμενου να ενισχυθεί η οικονομική διακυβέρνηση.
Κατά την άποψή μου, λοιπόν, είναι επιτέλους καιρός και στην ΟΝΕ να ασχοληθούμε με αυτά τα ζητήματα. Να δώσουμε νέα ζωή, νέα πνοή στην ΟΝΕ, να εξασφαλίσουμε τη σταθερότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας, να υπάρχει έτσι αειφορία, ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Κυρία Πρόεδρε, επιτρέψτε μου να κλείσω με αυτά τα σχόλια και να σας ευχαριστήσω στο σημείο αυτό για τις δύσκολες ερωτήσεις, αλλά τις τόσο ενδιαφέρουσες και συναφείς. Σας διαβεβαιώ ότι η Ευρώπη βρίσκεται στο πλευρό σας, συμπαρατάσσεται με εσάς και θα συνεχίσω το διάλογο με το ελληνικό Κοινοβούλιο.
Σας ευχαριστώ πολύ.
