Με αφορμή τη χθεσινή ανάρτηση (http://taxalia.blogspot.com/2010/09/blog-post_6103.html), με τίτλο: "Σκίστε τα πτυχία σας οι Οικονομολόγοι", αποφάσισα να μη σκίσω το πτυχίο μου, αλλά να γράψω κάτι "μπήγοντας βαθύτερα το μαχαίρι στην πληγή"!!!Mια πληγή, που πρώτοι εσείς ανοίξατε ...
Και όχι μόνο, αλλά και να το στρίψω (το μαχαίρι) και από πάνω...
Αλλά πρώτα απ' όλα και για να έχουμε το καλό ερώτημα...
Γιατί παρακαλώ, να σκίσουμε τα πτυχία μας?
Όλοι?
Αφού κάποιοι διαφωνούμε με όσα γίνονται (και με τη συνταγή και με τα αποτελέσματα της ...θεραπείας)!!!
Και ας μπώ τώρα στο ψαχνό που λέγαμε...
Και να αρχίσω σιγά-σιγά, να στρίβω το μαχαίρι...
Τι stagflation και τι ...vioflation μου λέτε τώρα!
Μην βασανίζετε τα μυαλά σας και σκαρώνετε νέους όρους και άλλα τέτοια...
Άλλωστε, τίποτε από τα δύο δεν ισχύει...
Γιατί μάλλον κάτι χειρότερο συμβαίνει!
Απλά, "χορεύουμε" ανυποψίαστοι και αμήχανοι, μέσα σε μια φοβερή παγίδα ρευστότητας!
Θυμάστε το παράδειγμα με τα ποντίκια, το τυρί και τη φάκα!!!
Και θα αναρωτιόσαστε βέβαια, πως πέσαμε σε αυτή την κατάσταση...
Απλά, οι "σοφοί" της οικονομίας μας -σε συνεργασία με την τρόικα- σκέφθηκαν να πειραματισθούν, εφαρμόζοντας στην ουσία μια συνταγή οικονομικής πολιτικής, που αποτελεί εφεύρημα του Στρός-Κάν και πουθενά μέχρι σήμερα δεν είχε εφαρμοσθεί με επιτυχία.
Ο οργανισμός (IMF) του οποίου ηγείται ο Στρος-Καν, θα ήταν ο βασικός χρηματοδότης μας και γενικότερα ρυθμιστής της κατάστασης ενώ και ο ίδιος ο Στρος-Καν είχε ανάγκη από μια μεγάλη επιτυχία που θα τον ανέβαζε στην εκτίμηση των συμπατριωτών του, προκειμένου να κατορθώσει να "ρίξει" κάποτε το Σαρκοζί από την εξουσία στη Γαλλία.
Έ, δεν ήθελε και πολύ...
Συγκεκριμένα το ιδιότυπο αυτό μίγμα πολιτικής στόχευε να επιτύχει αποπληθωρισμό (devaluation) μέσα από την πτώση των αμοιβών από τη μια πλευρά και τη μείωση των δημοσιονομικών δαπανών από την άλλη, ενώ απαραίτητη προυπόθεση θα ήταν να πέσουν και τιμές των προιόντων, υπηρεσιών και περιουσίας, δηλαδή όλων των αξιών και τιμών στη χώρα μας.
Στην ουσία, ανέμεναν ότι θα είχαμε μια τεχνητή "απαξίωση", που ενδεχομένως θα μπορούσε να αυξήσει το ενδιαφέρον των επενδυτών -και επομένως τη ζήτηση- καθιστώντας ελκυστικότερη την αγορά -κυρίως λόγω τιμών και όχι ποιότητας- είτε για τις υπηρεσίες είτε για τη δημόσια περιουσία που στόχευαν να πωλήσουν.
Μάλιστα, στην αρχή τα πράγματα ήταν τόσο πολύ συγκεχυμένα μέσα στο μυαλό των "σοφών" μας -από τη μεγάλη φόρα που είχαν πάρει όλοι τους- που οι μισοί μιλούσαν για "αξιοποίηση" και οι άλλοι μισοί για "εκποίηση" της δημόσιας περιουσίας...
Τι να σας λέω, διανοητικός αχταρμάς ολκής!!!
Αφού ούτε τη διαφορά -ιδεολογικού χαρακτήρα και υπό το πρίσμα της σημειωτικής- μεταξύ "αξιοποίησης" και "εκποίησης", δεν συναισθάνονταν οι άνθρωποι!!!
Έτσι, ούτε πληθωρισμό μεγάλο θα είχαμε -όπως υπέθεταν- ενώ και η ανταγωνιτικότητα της οικονομίας μας θα μπορούσε ενδεχομένως να βελτιωθεί.
Η συγκεκριμένη επιλογή είναι γνωστή ως "στρατηγική εστίασης στο κόστος".
...Μόνο που αναφέρεται στη στρατηγική των επιχειρήσεων και όχι για κράτη...
Χαμηλές αποδοχές, χαμηλό κόστος εργασίας, χαμηλότερο συνολικό κόστος προιόντος και υπηρεσιών, μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους για τον παραγωγό και τον κεφαλαιούχο επενδυτή...
Σε συνδυασμό με χαμηλές τιμές "στα ράφια", που θα άφηναν σχετικά ανεπηρέαστο από το γενικά αρνητικό κλίμα το πορτοφόλι των εργαζομένων...
Και όλα θα πήγαιναν "κατ΄ ευχήν", όπως νόμιζαν οι "μάγκες" μας!
Με τη διαφορά ότι ...ο Στρος-Καν δεν ήταν ούτε Κέυνς, ούτε Σμιθ, ούτε φον Μάιζες, ούτε κανένας "τρισμέγιστος" οικονομολόγος ώστε να κατασκευάζει εφηρμοσμένα οικονομολογικά υποδείγματα τα οποία να πετυχαίνουν!!!
Γιατί απλά, δεν ήταν παρά ο ...Στρος-Καν και μόνον αυτός!
Τίποτε παραπάνω!
Πράγμα που -από μόνο του- έκανε σχεδόν όλους τους ειδικούς να προεξοφλούν ως αναμενόμενη την ανεπιτυχή εφαρμογή του πειράματος κάτι που στην ουσία την καθιστούσε ...ανέφικτη!!!
...Με αποτέλεσμα, όχι μόνον οι τιμές να μην πέφτουν με τίποτε, αλλά να γίνουμε και πρωταθλητές στην Ε.Ε. στον πληθωρισμό!!!
Ναι, λοιπόν! Συνεχίζουμε να είμαστε σε ύφεση...
Ναι, λοιπόν! Συνεχίζουμε να είμαστε σε κρίση ρευστότητας...
Με την κραυγαλέα διαφορά, ότι δεν μιλάμε απλά σε κρίση ρευστότητας, αλλά για την τρομακτική "παγίδα ρευστότητας"!!!
Και πως βγαίνουμε παρακαλώ από αυτή ττην κατάσταση?
Το γράφουν όλα τα πανεπιστημιακά συγγράμματα!
Το γνωρίζουν και όλοι οι "σοφοί" μας!
Κάτι για δημοσιονομική επέκταση έλεγαν, κάτι για έξοδο από το ευρώ έλεγαν, δεν ξέρω τι θα γίνει τελικά...
Και γιατί έλεγαν γι' αυτά τα προαναφερόμενα?
Κοιτάξτε, θεωρητικά δύο είναι τα απαραίτητα εργαλεία, η δημοσιονομική και η νομισματική πολιτική!
Τι έχουμε διαθέσιμο σήμερα?
Κανένα εκ των δύο!
Και τα δύο τα έχουμε εκχωρήσει σε "υπερεθνικές οντότητες"...
....Τελικά, αυτό το μοντέλο της IS-LM πόσο θα μας "βασανίζει" ακόμη?
Σε επόμενη ανάρτηση θα σας πω περισσότερα γι' αυτό...
Προς το παρόν, δείτε μια ανάρτηση σχετικά με το ζήτημα με αρκετά εκλαικευμένο περιεχόμενο και κάποια μικρολαθάκια -είναι αλήθεια, μέχρι και ορθογραφικά υπάρχουν- ενώ απευθύνεται μόνον στους αγγλομαθείς.
Οι υπόλοιποι, ας πατήσουν την επιλογή "translate"...
Επίσης, καλό θα είναι να ρίξετε μια ματιά και στη δεύτερη ανάρτηση.
Για τα βασικά της μακροοικονομίας μας μιλάει...
Αλλά εσείς, εστιάστε την προσοχή σας ειδικότερα στη συνάρτηση παραγωγής (στο τέλος του κειμένου).
Με την παράκληση ... να μην την ξεχάσετε ποτέ (στη ζωή σας, στη δουλειά σας, παντού)!
Για ...να μην σας "πιάνουν κορόιδο"!!!
Αλήθεια, μήπως αναρωτηθήκατε σε ποιόν ή ποιούς από τους συντελεστές του ΑΕΠ, υστερούμε στη χώρα μας?
Εις το επανιδείν!
Σταύρος Κυριαζής
Υ.Γ. Και για όποιον τολμήσει να πεί ότι δεν υπάρχει παγίδα ρευστότητας ή ότι δεν έχουμε πέσει μέσα...
...Η απάντηση, έρχεται άμεσα από τον τίτλο της ανάρτησης!
Δεν υπάρχει, όσο δεν υπήρχαν και μαύροι κύκνοι!!!
...Μέχρι που τους ανακάλυψαν, κάπου στην Αυστραλιανή ήπειρο!
Και μετά το βούλωσαν, οι ...φυσιοδίφες!
...Να είσαι καλά Nassim Taleb, με το καταπληκτικό σου βιβλίο (Black Swan)!!!
Διαβάστε το πλήρες κείμενο της ανάρτησης...
Are we in a liquidity trap? (am I blind or is this another black swan?)
Liquidity traps are one of those obscure concepts hidden into macroeconomics books. Obscure enough to occupy some marginal comment only and disputed enough to be denied by the Austrian School of Economics. Ludwig von Mises would label them as myths. But, as mytical as a black swans that have recenty decided to come out of their closets and start teambuilding in the Thames, are we going to face this myth soon as well?
When Sir John Hicks thought of the IS-LM model, he already thought of liquidity traps somehow, but it was the first Baron Keynes (also known as John Maynard Keynes) who shaped the concept (did Ludwig von Mises need a better reason to label them as myths?).
The idea is simple. With the IS-LM model, cutting the interest rate is the scape from any recession, as we make more money available into the system to boost growth and employment. But, does more available money always equate more growth?
There’s a obvious limit to this: interest rates cannot be negative (hmmm, let’s leave it like this for a minute…) so there’s obviously a limit to monetary policies, that is when rates reach zero. Are we there yet? Well, the following table borrowed from Bloomberg can help:
Regardless of the fact that we are getting there, what if the rate where monetary policy became ineffective was not zero but higher? That’s in fact the idea behind liquidity traps. What if the banks and the firms -in short, people- became risk averse enough that they preferred the liquidity of cash to offering it to others at low rates?
In other words, what happens if the free-risk situation is no longer perceived as risk-free? How should this extra aversion to lending be rewarded?
The conclusion from Keynes was that there would be a point where monetary policies would be ineffective and the economy would remain trapped in recession. Then only fiscal policy, that would be a lot of government spending, would do the trick. But are we psicologically prepared for this extra spending and increased budget deficit and debt? Will the debt attract enough financing? Will the solution even deepen the liquidity trap by substracting even more money from the private sector?
There’s still a way to have negative interest rates and that’s thanks to inflation. After all with inflation our money inside the sock loses value every day. And an expansive monetary policy should raise inflation. (hmmm, look at inflation dropping and that other scary, even mytical word too: deflation) Even though, with a low enough interest rate, and with the current global scare, many people may choose to still leave it there.
Yes, a liquidity trap is a rare think. It may have happened in Japan long ago, even in the US in the previous recession (Krugman would say, and Reisman deny). May we already be into one?
Basic macroeconomics again: government savings, private deficits and the Ricardian debt equivalence theorem
If you brush up your basic macroeconomics you will remember this: in an open economy, if national saving is insufficient to finance national spending, an influx of foreign capital will be needed to balance the accounts. That’s the story of the US -or Spain-. Where we invest (spend) more than we save (earn).
In times of high leveraging, where the private sector has grown too indebted, a deleveraging process is mandatory. Whether it takes ten or five years, it doesn’t really matter. It has to happen. It will happen.
But what if it’s the private sector that has gone too indebted? How can the public sector help?
Well, it’s not only that, as I said, the national balance must equal the foreign financial balance. The fact is that the national balance is necessarily made of two balances that add to each other: the public sector balance and the private sector balance.
That means that the fiscal balance plus the private sector balance must be compensated by the external balance. In other words: money goes out of one sector only to enter another, whether outside or inside the country. But it’s a zero-sum game.
Worrying.
If the government is saving, the only way that the private sector can save is by means of exporting, suddenly, a lot more.
Otherwise, more saving by the government, means more private sector deficit thus more leveraging.
Hmmm, sounds ingenious, but makes sense too.
Can we expect all the countries to suddenly double their exports? No way that’s going to happen as exports are also a zero-sum game. What someone exports, someone else is importing. So, what’s the alternative?
Let me say it again in plain words: if the governments reduce their debts is because part of the taxes that are being paid by the private sectors will be committed to paying creditors, that is, they will go out of the cycle. More taxes, less returns in services or infrastructures. Yes, that is, hurting the private sector.
What can a government do to reduce the debt burden? Obviously, inflate prices, which in times close to deflation is no simple task to do. But again reducing the savings of their citizens, whether people or companies.
But it has to be sudden, unexpected. As creditors wouldn’t accept low interest yields if they were expecting inflation. Credibility is important and we don’t want to lose our reputation as a country.
Let’s say that you can only lose your reputation once, just like your virginity. Next time you won’t be able to make this move or to get credit at such low rates.
So, what’s the alternative to increasingly indebting the private sector? Because if you do for a long time, the increasing frailty will become evident, more than evident, obvious.
Let’s increase debt to reduce deficits? Bonds maybe? Some safe heaven for governments?
Maybe they are for governments but, in the end, they must be paid off sometime. The contested Ricardian debt equivalence theorem states that government expenditure on the private sector is equivalent whether it’s financed by taxes or bonds.
Okay, there’s a lot of restrictions to that Ricardian debt equivalence, or Ricardo-Barro equivalence proposition. We may not care about our descendants so we may not care to indebt them either. But one thing is clear: a debt is a debt and, along the road, it must be paid. The equivalence says that, somehow, the private sector will get ready to pay that and the ultimate effect will be the same.
The lesson? Damned if you do, damned if you don’t. Maybe getting government deficits under control right now is going to make the economy even worse. Believe me or not, it doesn’t matter. Just do something for me…
Stop seeing the government deficits and debts in isolation. They are part of a bigger system.
At the end of the day, there’s the need for more competitive if countries are to scape the leverage trap. And productivity adjustments come with a high price, be it devaluations where they are still possible (beware your reputation, U.S.) or by means of drastic reduction of labor factor costs… yes… wages (beware Spain).
Okay, that was tough. Sorry. Not the usual me. Lots of theoretical threads I needed to spit out. Oh, is it going to be the first post without a picture?
No way! Here it is. Commonsensical:
