(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα "Καθημερινή της Κυριακής" στις 29/05/2011)
Οι απογραφέντες δημόσιοι υπάλληλοι είναι 768.000. Ο κοινοβουλευτικός μας έλεγχος αποκάλυψε ότι το 70% (543.000) διορίσθηκαν επί ΠΑΣΟΚ (1981 έως σήμερα). Σημασία πια δεν έχει το ποσοστό ευθύνης των κομμάτων, αλλά η ανάγκη για “λιγότερο και καλύτερο κράτος”.
Το “καλύτερο κράτος”, βασίζεται στη μετεξέλιξη του ΑΣΕΠ από “αντικειμενικό” σε
πλήρως “αξιοκρατικό” σύστημα. Η δαιμονοποίηση της “συνέντευξης”, που ισχύει στον ιδιωτικό τομέα και η γενίκευση των αποκλειστικά κοινωνικών κριτηρίων πρόσληψης εξοβελίζουν τους άξιους, καθιστώντας το κράτος κοινωνικό φορέα περίθαλψης ανέργων σε βάρος της αξιοκρατίας και της αποτελεσματικότητας, με τραγικές επιπτώσεις στην οικονομία και τη δικαιοσύνη.
Το “λιγότερο κράτος” στο πεδίο του ανθρώπινου δυναμικού σχετίζεται με τον αριθμό των δημοσιών υπαλλήλων, το ύψος των αμοιβών τους και την μη ύπαρξη καθηκοντολογιών, που συνδέουν την έξτρα αμοιβή με την ποιότητα επίδοσης, την μετρήσιμη αποτελεσματικότητα και την ατομική ευθύνη.
Η δυσμενής οικονομική συγκυρία δημιουργεί ανάγκη ευρηματικών πολιτικών, που χωρίς να συνθλίβουν το Κράτος Δικαίου υπερέχουν έναντι κλασσικών συνταγών. Οι διαφορετικές εκδοχές συρρίκνωσης του δημόσιου τομέα είναι οι εξής:
• Απόλυση χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων και άρση μονιμότητας
Νεοφιλελεύθερη προσέγγιση, που εισηγείται ο Υπουργός Οικονομικών, η ΔΗ.ΣΥ και το ΛΑ.Ο.Σ. Οδηγεί σε κοινωνική έκρηξη, εμποδίζοντας νευραλγικότερες μεταρρυθμίσεις. Αποφέρει μικρή οικονομική ανταπόδοση, διότι προϋποθέτει αποζημιώσεις απολυθέντων, σταμάτημα εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία, επιδοματικές πολιτικές κ.α. Μια τέτοια ανάλγητη πολιτική καταλύει τον αξιακό κώδικα του Συντάγματος και υπονομεύει την Κοινωνική Οικονομία της Αγοράς στο σκληρό της πυρήνα.
• Εμμονή στο υφιστάμενο μοντέλο μονιμότητας των Δημοσίων Υπαλλήλων
Υποστηρίζεται από το Κ.Κ.Ε, το ΣΥ.ΡΙΖ.Α και το παραδοσιακό ΠΑΣΟΚ. Θεωρεί “ανεξάντλητες” τις χρηματοδοτικές δυνατότητες του κράτους και “κεκτημένα” τα δικαιώματα. Παραδίδει την οικονομία σε συνδικαλιστικές συντεχνίες, που στρεβλώνουν το νόημα του υγιούς συνδικαλισμού, οδηγώντας τη χώρα στη χρεοκοπία.
• Πολιτική επιμονής στο δημόσιο management των ΔΕΚΟ, στις μετατάξεις και τις εθελούσιες συνταξιοδοτήσεις
Στηρίζεται από το κυβερνητικό ΠΑΣΟΚ. Αυτή η πολιτική είναι μετεξέλιξη της πολιτικής των κοινωνικοποιήσεων του “παρελθόντος ΠΑΣΟΚ”, που ενσυνείδητα επί δεκαετίες εμπόδισε κάθε προσπάθεια αποκρατικοποίησης π.χ. Ολυμπιακή, ΟΤΕ, Λιμάνι Πειραιά, αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας κ.α.
-Η επιμονή στο δημόσιο management των ΔΕΚΟ συσσωρεύει ζημίες. Αποσυνδέει την αμοιβή και την εξέλιξη των δημοσίων υπαλλήλων από την εργατικότητα και την μετρήσιμη αποτελεσματικότητά τους.
-Η αναλογία προσλήψεων 1 προς 5, όταν τηρείται, σκοτώνει τη στρατηγική ανανέωσης και εκσυγχρονισμού του δημοσίου τομέα, που μπορεί να φέρει φρέσκια γνώση και νοοτροπία.
-Οι μετατάξεις κονιορτοποιούν τις εργασιακές σχέσεις, παροπλίζουν εργαζόμενους πρόωρα, δεν ανταποδίδουν τα προβλεπόμενα οικονομικά και λειτουργικά οφέλη.
-Η εθελούσια έξοδος από την υπηρεσία, τινάζει στον αέρα τα ασφαλιστικά ταμεία.
Οι παραπάνω επιλογές της Κυβέρνησης Παπανδρέου είναι δοκιμασμένες, παρωχημένες, εγκλωβισμένες στη σοσιαλιστική ιδεοληψία, εξαρτημένες από τον κομματικό συντεχνιακό συνδικαλισμό και χωρίς ευρηματικότητα.
• “Μισθωτή Εργασιακή Εφεδρεία”: Μια ευρηματική πρόταση της ΝΔ
Η Μισθωτή Εφεδρεία είναι μια ευρηματική καινοτόμος πρόταση, που είχαμε επεξεργασθεί στο Πρόγραμμα Εξυγίανσης του ΟΣΕ:
o Δεν αιφνιδιάζει τον εργαζόμενο διακόπτοντας βίαια τον εργασιακό του βίο (απολύσεις)
o Δεν κονιορτοποιεί τις εργασιακές σχέσεις αχρηστεύοντας το ανθρώπινο δυναμικό με ανύπαρκτο σχεδόν οικονομικό όφελος (μετατάξεις)
o Δεν τινάζει στον αέρα τα ασφαλιστικά ταμεία (εθελούσια)
Η Μισθωτή Εφεδρεία περιορίζει αριθμητικά στοχευμένες ομάδες εργαζομένων του δημοσίου ή ευρύτερου δημοσίου τομέα στον βασικό μισθό, εφόσον πληρούν σωρευτικά κάποιες προϋποθέσεις π.χ. έχει ξεπεραστεί η ειδικότητα τους ή είναι μεγαλύτερης ηλικίας και δεν καλύπτουν πραγματικές ανάγκες.
Οι εργαζόμενοι, που μπαίνουν υποχρεωτικά ή εθελοντικά στο πρόγραμμα, ανάλογα με την περίπτωση, μπαίνουν στην εφεδρεία με το βασικό μισθό και κατοχυρωμένα τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα.
Το κράτος ή η ΔΕΚΟ κερδίζει από τις πρόσθετες δαπάνες π.χ. επιδόματα, υπερωρίες, βαρέα ανθυγιεινά, εκτός έδρας κ.α. χωρίς κάμψη της εύρυθμης λειτουργίας του.
Ο εργαζόμενος διατηρεί το δικαίωμα να δουλέψει παράλληλα στον ιδιωτικό τομέα, όπου στοιχίζει λιγότερο, διότι ο ιδιώτης του δίνει τις ασφαλιστικές του εισφορές και μια προσθήκη στο βασικό του μισθό, ο οποίος καλύπτεται από το κράτος. Δηλαδή:
-Κερδίζει ο εργαζόμενος τα ίδια ή και περισσότερα με ασφάλεια.
-Προστατεύονται τα ασφαλιστικά ταμεία.
-Κερδίζει το κράτος εκτός από τα πρόσθετα επιδόματα πιθανόν και τις ασφαλιστικές εισφορές.
Πρόκειται για ένα είδος ΣΔΙΤ στο χώρο του ανθρώπινου δυναμικού του δημοσίου τομέα.
Στο πρόγραμμα που επί ΝΔ σχεδιάσαμε στον ΟΣΕ πιλοτικά, η Μισθωτή Εφεδρεία θα μείωνε κατά 3000 τους 7000 υπαλλήλους μέχρι το 2014, προστατεύοντας και τους εργαζόμενους άλλα και την συνεχή λειτουργία της επιχείρησης, δημιουργώντας όφελος 315 εκ ευρώ σε βάθος δεκαετίας. Μικρό μέρος των εσόδων (135εκ.) θα επανεπενδύονταν στην πρόσληψη προσωπικού υψηλής εξειδίκευσης, που βάσει σχεδίου θα λειτουργούσε τις επόμενες δεκαετίες την εταιρεία με το 1/3 του λειτουργικού κόστους, αξιοποιώντας τις νέες Τεχνολογίες. Τα υπόλοιπα 180 εκ. θα πήγαιναν στην κάλυψη του χρέους.
Η στοχευμένη εφαρμογή του Προγράμματος Μισθωτής Εφεδρείας στο δημόσιο ή ευρύτερο δημόσιο τομέα και τις ΔΕΚΟ είναι μια «έξυπνη έκτακτη πολιτική Αλλαγών εν κινήσει», που εισηγήθηκε ο Αντώνης Σαμαράς στο Ζάππειο ΙΙ, ώστε να μειωθούν οι δημόσιες δαπάνες, να βελτιωθεί η λειτουργία του κράτους, να επαναπροσδιορίστεί θετικότερα η σχέση Πολίτη-Πολιτείας και να συμβάλει στην Επανεκκίνηση της Οικονομίας
* O Ευριπίδης Στυλιανίδης είναι Βουλευτής Ροδόπης και Γραμματέας Προγράμματος Ν.Δ, διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αμβούργου και τ. Υπουργός.